سید قیامالدین غازی
| سید قیام الدین غازی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سید قیام الدین غازی |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1952 م، ۱۳۳۰ ش، ۱۳۷۰ ق |
| محل تولد | شهر وخش، تاجیکستان |
| سال درگذشت | 1398 ش، ۲۰۲۰ م، ۱۴۴۱ ق |
| فعالیت‌ها | رهبر نهضت اسلامی تاجیکستان |
سید قیامالدین غازی معروف به «ایشان قیامالدین» رهبر و موسس حزب نهضت اسلامی تاجیکستان بود.
زندگینامه
قیامالدین غازی در سال ۱۹۵۲ و در خانواده‌ای مشهور از «ایشان‌‌های» مقیم منطقة قاضی ملک در وادی وخش تاجیکستان به دنیا آمده است. نام وی نخستین بار در گردهمایی‌ها و تجمعات پاییز ۱۹۹۱ در مرکز شهر دوشنبه بر سر زبان‌ها افتاد. قیامالدین با سخنرانی‌‌های پر شورش، بلافاصله به یکی از نخستین رهبران تجمعات سال ۱۹۹۲ تبدیل شد. طی تجمعات و دیدارهای سال ۱۹۹۲ در کنار قاری محم دجان و رحیم نورالله بیک‌اف، مردم تاجیکستان به قیامالدین عنوان «ژنرال مردمی» را اعطا کرده بودند.
تاسیس نهضت اسلامی تاجیکستان در سال ۱۹۷۲ میلادی، برگزاری بزرگ‌ترین تظاهرات در سال ۱۹۸۶ میلادی علیه دولت ضد دین کمونیست، عضویت در مجمع علمای اسلامی افغانستان در دهه ۹۰ میلادی، عضویت در کمیسیون آشتی ملی در سال ۱۹۹۷ برخی از فعالیت‌های سیاسی سید قیامالدین غازی است. فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و دینی وی موجب شد که بارها دستگیر و حتی شکنجه شود که اولین دستگیری او به سال ۱۹۷۹ میلادی بر می‌گردد. در سال ۲۰۰۶ میلادی پس از درگذشت نوری و باتوجه به فشار سیاسی دولت به ظاهر از فعالیت‌های سیاسی کنار رفت، ولی به تربیت شاگردان، تبلیغ و نشر اسلام و تالیف مشغول بود.
پس از پیروزی جبهه تحت حمایت دولت تاجیکستان در جنگ داخلی، قیامالدین و برخی از پیروانش به افغانستان مهاجرت کردند. در اتحاد نیروهای مخالفین (مقابل نیروهای دولت) که جمعی از اسلام‌‌گرایان، ملی‌گرایان و لیبرال‌های تاجیک بودند، قیامالدین مسئول جمعآوری کمک برای پناهندگان را بر عهده داشت و از این رو سفرهای زیادی به ایران و کشورهای عرب و مسلمان منطقه برای جمعآوری کمک داشت. پس از توافق صلح میان اتحاد مخالفین و دولت، قیامالدین در سال ۲۰۰۰ برای مداوای فرزند خردسالش که به گفته وی دچار بیماری فلج پا شده بود، به ایران سفر کرد.
امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان که مدتی بود جذب دلارهای نفتی سعودی‌ها شده و برخی پرونده‌سازی‌ها ضد جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار خود قرار داده بود، بعد از بازداشت قیامالدین مدعی شده بود که ایشان با جیب‌های پر از دلار کشور دوست ما، مذهب شیعه را قبول کرده و با سفارش ساختار اطلاعاتی این کشور، علیه ملت تاجیک اقدام کرده است! این در حالی بود که بعد از اعلام ممنوعیت فعالیت حزب نهضت اسلامی در تاجیکستان که این اقدام هم بر خلاف رویکردهای دموکراتیک و آزادی بیان بوده و بدون هیچ وجهه قانونی انجام شد، قیامالدین غازی هیچ فعالیت سیاسی نداشته و در روسیه مشغول به کار بوده است.
دستگیری غازی و واکنش‌های سیاسی و رسانه‌ای
شهید قیامالدین غازی در آذر سال ۱۳۹۶ در فرودگاه «پولکوا» سنت پترزبورگ روسیه بازداشت و به تاجیکستان منتقل شد. وی در خرداد ۱۳۹۷ در بازداشتگاه شماره یک شهر دوشنبه در دادگاهی بدون حضور خبرنگاران و پشت درهای بسته، به اتهام خیانت به وطن، تلاش برای براندازی نظام سیاسی و برانگیختن اختلافات مذهبی، ملی و نژادی به ۲۵ سال زندان محکوم شد[۱].
ترور
سرانجام این عالم تاجیکستانی از سوی عناصر وابسته به داعش در شامگاه یکشنبه 29 اردیبهشت 1398 شمسی ترور شد. لازم به ذکر است که سر ایشان پس از انتقال از سوی پزشک قانونی تاجیکستان به پیکرشان دوخته و از سوی دولت این کشور بدون آنکه به خانواده‌اش خبری دهند، به صورت مخفیانه دفن شد [۲].