پرش به محتوا

حرم حسین بن علی (سیدالشهدا): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه')
جز (تمیزکاری)
خط ۱۸: خط ۱۸:
|}
|}
</div>
</div>
'''حرم امام حسین''' محل دفن [[امام حسین]] و شماری از [[بنی‌هاشم]] و [[شهدای کربلا]] است. در این حرم، امام حسین، به همراه [[علی اکبر]] در پایین پا و [[علی اصغر]] بر سینه در ضریح دفن‌اند. هم‌چنین بیشتر شهدای کربلا کمی آن‌سوتر در حرم به خاک سپرده شده‌اند. در شمال شرقی حرم امام حسین ، حرم [[حضرت عباس]] قرار دارد. مابین دو حرم را [[بین الحرمین]] می‌گویند.
'''حرم امام حسین''' محل دفن [[امام حسین]] و شماری از [[بنی‌هاشم]] و [[شهدای کربلا]] است. در این حرم، امام حسین، به همراه [[علی اکبر]] در پایین پا و [[علی اصغر]] بر سینه در ضریح دفن‌اند. هم‌چنین بیشتر شهدای کربلا کمی آن‌سوتر در حرم به خاک سپرده شده‌اند. در شمال شرقی حرم امام حسین، حرم [[حضرت عباس]] قرار دارد. مابین دو حرم را [[بین الحرمین]] می‌گویند.
اولین بنا بر مرقد امام حسین،‌ توسط [[مختار ثقفی]] ساخته شد. در دوره‌های بعد [[شیعیان]] و محبان [[اهل بیت]] به‌ویژه پادشاهان و حاکمان، اهتمام ویژه‌ای بر بازسازی، ترمیم و توسعه این حرم داشته‌اند. حرم امام حسین بارها از سوی مخالفان از جمله [[خلفای عباسی]] و [[وهابیان]] تخریب شده است. مهم‌ترین تخریب حرم امام حسین در زمان [[متوکل]] و آخرین آنها در سال ۱۴۱۱ق توسط حکومت [[حزب بعث عراق]] در پی [[انتفاضه شعبانیه]] صورت گرفت.
اولین بنا بر مرقد امام حسین، ‌ توسط [[مختار ثقفی]] ساخته شد. در دوره‌های بعد [[شیعیان]] و محبان [[اهل بیت]] به‌ویژه پادشاهان و حاکمان، اهتمام ویژه‌ای بر بازسازی، ترمیم و توسعه این حرم داشته‌اند. حرم امام حسین بارها از سوی مخالفان از جمله [[خلفای عباسی]] و [[وهابیان]] تخریب شده است. مهم‌ترین تخریب حرم امام حسین در زمان [[متوکل]] و آخرین آنها در سال ۱۴۱۱ق توسط حکومت [[حزب بعث عراق]] در پی [[انتفاضه شعبانیه]] صورت گرفت.
بیشترین زیارت کنندگان در روزهای [[عاشورا]]، [[اربعین]] و [[نیمه شعبان]] در حرم امام حسین گردهم می‌آیند. در [[فقه شیعه]]، حرم و تربت امام حسین احکام خاصی دارد.
بیشترین زیارت کنندگان در روزهای [[عاشورا]]، [[اربعین]] و [[نیمه شعبان]] در حرم امام حسین گردهم می‌آیند. در [[فقه شیعه]]، حرم و تربت امام حسین احکام خاصی دارد.


خط ۴۳: خط ۴۳:
پس از دفن جسم مطهر امام حسین توسط قوم بنی‌اسد و گذاشتن علامت و نشانه‌ای ساده بر قبر شریف سید الشهداء، بارگاه آن‌حضرت برای نخستین بار در همان دوران [[بنی‌امیه]] بنا گردید. [[سید بن طاووس]] به نقل از [[حسین بن ابی‌حمزه]] می‏نویسد: در اواخر زمان بنی‌امیه سقفی بر روی آن ساخته شد و برای آن دری نیز بنا گردید. وی می‏گوید: در اواخر حکومت بنی‌‌امیه بود که روزی من به قصد [[زیارت]] قبر امام حسین به راه افتادم، همین‌که نزدیک درِ حائر رسیدم، مردی را مشاهده کردم که می‌گفت: چنانچه می‌خواهی حسین را زیارت کنی، از درِ حائر وارد شو. من نیز از همان در وارد بارگاه شدم<ref> سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج 2، ص 568، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، 1409ق.</ref>.
پس از دفن جسم مطهر امام حسین توسط قوم بنی‌اسد و گذاشتن علامت و نشانه‌ای ساده بر قبر شریف سید الشهداء، بارگاه آن‌حضرت برای نخستین بار در همان دوران [[بنی‌امیه]] بنا گردید. [[سید بن طاووس]] به نقل از [[حسین بن ابی‌حمزه]] می‏نویسد: در اواخر زمان بنی‌امیه سقفی بر روی آن ساخته شد و برای آن دری نیز بنا گردید. وی می‏گوید: در اواخر حکومت بنی‌‌امیه بود که روزی من به قصد [[زیارت]] قبر امام حسین به راه افتادم، همین‌که نزدیک درِ حائر رسیدم، مردی را مشاهده کردم که می‌گفت: چنانچه می‌خواهی حسین را زیارت کنی، از درِ حائر وارد شو. من نیز از همان در وارد بارگاه شدم<ref> سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج 2، ص 568، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، 1409ق.</ref>.


گزارشی دیگر بیان‌گر آن است که بارگاه امام علیه السلام پیش از سال 128 هجری بنا گردید؛ چراکه [[امام جعفر صادق|امام صادق‌]] خطاب به [[جابر جعفی]] فرمود: چنان‌چه قصد زیارت قبر حسین را داشتی از در نزدیک حائر وارد شو و بر وی درود فرست. با توجه به این‌که، وفات جابر در سال 128 هجری اتفاق افتاد<ref> علامه حلی، حسن بن یوسف‏، رجال العلامه الحلی‏، ص 35، نجف اشرف، دار الذخائر، چاپ دوم، 1411ق.</ref>، می‌توان گفت حرم امام علیه السلام نیز قبل از این زمان بنا شده است. گفتنی است با مرگ [[مروان بن محمد]] در سال 132 هجری، حکومت بنی‌امیه منقرض شد<ref>طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 7، ص 437، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.</ref>.
گزارشی دیگر بیان‌گر آن است که بارگاه امام علیه السلام پیش از سال 128 هجری بنا گردید؛ چراکه [[امام جعفر صادق|امام صادق‌]] خطاب به [[جابر جعفی]] فرمود: چنان‌چه قصد زیارت قبر حسین را داشتی از در نزدیک حائر وارد شو و بر وی درود فرست. با توجه به این‌که، وفات جابر در سال 128 هجری اتفاق افتاد<ref> علامه حلی، حسن بن یوسف‏، رجال العلامه الحلی‏، ص 35، نجف اشرف، دار الذخائر، چاپ دوم، 1411ق.</ref>، می‌توان گفت حرم امام علیه السلام نیز قبل از این زمان بنا شده است. گفتنی است با مرگ [[مروان بن محمد]] در سال 132 هجری، حکومت بنی‌امیه منقرض شد<ref>طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 7، ص 437، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.</ref>.


=بخش‌های مختلف حرم=
=بخش‌های مختلف حرم=
بر اساس روایاتی که در مورد نحوه زیارت قبر امام حسین و فرزندان و یاران آن‌حضرت وارد شده است، می‌توان چگونگی ساخت بارگاه ایشان را ترسیم نمود:
بر اساس روایاتی که در مورد نحوه زیارت قبر امام حسین و فرزندان و یاران آن‌حضرت وارد شده است، می‌توان چگونگی ساخت بارگاه ایشان را ترسیم نمود:


==مزار امام و شهدا==
== مزار امام و شهدا ==


بر اساس زیارت‌های وارده، امام حسین دارای مزار مشخص و واضحی بود که زائران می‌توانستند به کنار آن رفته و زیارت نمایند؛ چرا که در زیارت‌نامه‌ها از کلماتی؛ مانند «ثُمَّ ادْخُلْ عِنْدَ الْقَبْرِ وَ قُمْ عِنْدَ الرَّأْسِ<ref> ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 431، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.</ref>»، «ثُمَّ انْکبَّ عَلَی الْقَبْرِ»<ref>همان.</ref>، و «ثُمَّ تَنْکبُّ عَلَی الْقَبْر
بر اساس زیارت‌های وارده، امام حسین دارای مزار مشخص و واضحی بود که زائران می‌توانستند به کنار آن رفته و زیارت نمایند؛ چرا که در زیارت‌نامه‌ها از کلماتی؛ مانند «ثُمَّ ادْخُلْ عِنْدَ الْقَبْرِ وَ قُمْ عِنْدَ الرَّأْسِ<ref> ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 431، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.</ref>»، «ثُمَّ انْکبَّ عَلَی الْقَبْرِ»<ref>همان.</ref>، و «ثُمَّ تَنْکبُّ عَلَی الْقَبْر
خط ۵۷: خط ۵۷:
دست کم حدود مدفن برخی از شهدای کربلا مشخص بود؛ زیرا سفارش شده است که مزار آنان نیز زیارت شود<ref> همان، ص 425.</ref>.
دست کم حدود مدفن برخی از شهدای کربلا مشخص بود؛ زیرا سفارش شده است که مزار آنان نیز زیارت شود<ref> همان، ص 425.</ref>.


==قبه‌ و سایبان==
== قبه‌ و سایبان ==


کلمه «قبه» به معنای خانه و یا اتاق دایره‌وار<ref>فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص 487، قم، منشورات دار الرضی، چاپ اول، بی‌تا.</ref> کوچک است<ref> ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین،‏ ج 1، ص 659، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.</ref>. بر اساس زیارت‌نامه‌های وارده، در زمان امام صادق قبر امام حسین دارای سقف و قبه بود؛ چراکه [[امام صادق]] فرمود: «…فَإِذَا أَتَیتَ الْبَابَ فَقِفْ خَارِجَ الْقُبَّهِ وَ ارْمِ بِطَرْفِک نَحْوَ الْقَبْرِ…»<ref> المزار الکبیر، ص 429.</ref>؛ (زمانی که خواستی به زیارت امام حسین بروی، وقتی به کنار درب رسیدی، در خارج از قبه توقف کرده و به طرف قبر نگاه کن). سپس امام در ادامه فرمود: «أَ أَدْخُلُ أَیهَا الْمَلَائِکهُ الْمُحْدِقُونَ بِهَذَا الْحَرَمِ، الْمُقِیمُونَ بِهَذَا الْمَشْهَدِ. ثُمَّ أَدْخِلْ رِجْلَک الْیمْنَی الْقُبَّهَ وَ أَخِّرِ الْیسْرَی…»<ref> همان، ص 430.</ref>.
کلمه «قبه» به معنای خانه و یا اتاق دایره‌وار<ref>فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص 487، قم، منشورات دار الرضی، چاپ اول، بی‌تا.</ref> کوچک است<ref> ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین، ‏ ج 1، ص 659، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.</ref>. بر اساس زیارت‌نامه‌های وارده، در زمان امام صادق قبر امام حسین دارای سقف و قبه بود؛ چراکه [[امام صادق]] فرمود: «…فَإِذَا أَتَیتَ الْبَابَ فَقِفْ خَارِجَ الْقُبَّهِ وَ ارْمِ بِطَرْفِک نَحْوَ الْقَبْرِ…»<ref> المزار الکبیر، ص 429.</ref>؛ (زمانی که خواستی به زیارت امام حسین بروی، وقتی به کنار درب رسیدی، در خارج از قبه توقف کرده و به طرف قبر نگاه کن). سپس امام در ادامه فرمود: «أَ أَدْخُلُ أَیهَا الْمَلَائِکهُ الْمُحْدِقُونَ بِهَذَا الْحَرَمِ، الْمُقِیمُونَ بِهَذَا الْمَشْهَدِ. ثُمَّ أَدْخِلْ رِجْلَک الْیمْنَی الْقُبَّهَ وَ أَخِّرِ الْیسْرَی…»<ref> همان، ص 430.</ref>.


==حائر==
== حائر ==


کلمه «حائر» از ریشه «حیر» به معنای مکانی است که آب در آن‌جا سرگردان باشد<ref>حمیری، نشوان بن سعید‌، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم‌، محقق، عمری، حسین بن عبد الله، اریانی، مطهر بن علی، عبد الله‌، یوسف محمد، ج 3، ص 1644، دمشق، دار الفکر، چاپ اول، 1420ق.</ref>. به منطقه‌ای که مزار امام حسین( در داخل آن قرار داشت، حائر گفته می‌شد<ref>یاقوت حموی، شهاب الدین ابو عبد الله، معجم البلدان، ج 2، ص 208، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، 1995م.</ref>. بر اساس زیارت‌نامه‌ای که امام صادق به [[صفوان]] تعلیم داد، زائر امام حسین ابتدا باید قبل از ورود به منطقه حائر، اعمالی را انجام داده و سپس از در ورودی آن منطقه – که گویا دیواری دور آن کشیده شده بود – وارد شده و رویش را به سمت قبه کرده و بخش دیگری از زیارت را بخواند و سپس وارد قبه شده و بعد از اتمام زیارات موجود در آن به منطقه حائر برگردد و …<ref>المزار الکبیر، ص 430.</ref>.
کلمه «حائر» از ریشه «حیر» به معنای مکانی است که آب در آن‌جا سرگردان باشد<ref>حمیری، نشوان بن سعید‌، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم‌، محقق، عمری، حسین بن عبد الله، اریانی، مطهر بن علی، عبد الله‌، یوسف محمد، ج 3، ص 1644، دمشق، دار الفکر، چاپ اول، 1420ق.</ref>. به منطقه‌ای که مزار امام حسین(در داخل آن قرار داشت، حائر گفته می‌شد<ref>یاقوت حموی، شهاب الدین ابو عبد الله، معجم البلدان، ج 2، ص 208، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، 1995م.</ref>. بر اساس زیارت‌نامه‌ای که امام صادق به [[صفوان]] تعلیم داد، زائر امام حسین ابتدا باید قبل از ورود به منطقه حائر، اعمالی را انجام داده و سپس از در ورودی آن منطقه – که گویا دیواری دور آن کشیده شده بود – وارد شده و رویش را به سمت قبه کرده و بخش دیگری از زیارت را بخواند و سپس وارد قبه شده و بعد از اتمام زیارات موجود در آن به منطقه حائر برگردد و …<ref>المزار الکبیر، ص 430.</ref>.


==مزار اباالفضل العباس==
== مزار اباالفضل العباس ==


مزار [[حضرت ابوالفضل (ع)|حضرت ابوالفضل]] نیز با چند صد متر فاصله نسبت به دیگر مزارها قرار دارد و بر اساس [[روایات]]، در زمان [[ائمه]] نیز دارای سایبان و سقیفه‌ای<ref>از ریشه «سقف» به معنای هر مکانی که دارای سقف باشد. ر. ک: ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، ج 8، ص 314، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، 1421ق.</ref> بود و علاوه بر آن، این سایبان دارای در ورودی نیز بوده است.
مزار [[حضرت ابوالفضل (ع)|حضرت ابوالفضل]] نیز با چند صد متر فاصله نسبت به دیگر مزارها قرار دارد و بر اساس [[روایات]]، در زمان [[ائمه]] نیز دارای سایبان و سقیفه‌ای<ref>از ریشه «سقف» به معنای هر مکانی که دارای سقف باشد. ر. ک: ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، ج 8، ص 314، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، 1421ق.</ref> بود و علاوه بر آن، این سایبان دارای در ورودی نیز بوده است.


امام صادق فرمود: «إِذَا أَرَدْتَ زِیارَهَ قَبْرِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَلِی ع وَ هُوَ عَلَی شَطِّ الْفُرَاتِ بِحِذَاءِ الْحَائِرِ [الْحَیرِ] فَقِفْ عَلَی بَابِ السَّقِیفَهِ …»<ref>کامل الزیارات، ص 256</ref>؛
امام صادق فرمود: «إِذَا أَرَدْتَ زِیارَهَ قَبْرِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَلِی ع وَ هُوَ عَلَی شَطِّ الْفُرَاتِ بِحِذَاءِ الْحَائِرِ [الْحَیرِ] فَقِفْ عَلَی بَابِ السَّقِیفَهِ …»<ref>کامل الزیارات، ص 256</ref>؛


زمانی که قصد زیارت قبر [[عباس بن علی]] را کردی که در کنار [[شط فرات]] و در موازات حائر حسینی قرار دارد، در کنار در ورودی سایبان بایست و … .
زمانی که قصد زیارت قبر [[عباس بن علی]] را کردی که در کنار [[شط فرات]] و در موازات حائر حسینی قرار دارد، در کنار در ورودی سایبان بایست و ….


==مسجد==
== مسجد ==


گویا در اطراف این مزارها [[مسجد]] نیز وجود داشت؛ زیرا توصیه به خواندن [[نماز تحیت]] در مسجدی در آن حوالی شده است<ref> المزار الکبیر، ص 416.</ref>.
گویا در اطراف این مزارها [[مسجد]] نیز وجود داشت؛ زیرا توصیه به خواندن [[نماز تحیت]] در مسجدی در آن حوالی شده است<ref> المزار الکبیر، ص 416.</ref>.
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:


=منابع=
=منابع=
#[https://fa.shafaqna.com/news/1235388/%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%86%D9%87-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA/ برگرفته از سایت حرم امام حسین علیه السلام در طول تاریخ چه تغییراتی کرده است؟ - شفقناhttps://fa.shafaqna.com]
# [https://fa.shafaqna.com/news/1235388/%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%86%D9%87-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA/ برگرفته از سایت حرم امام حسین علیه السلام در طول تاریخ چه تغییراتی کرده است؟ - شفقناhttps://fa.shafaqna.com]
#
#
#[https://www.hamshahrionline.ir/news/204647/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%88-%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9 برگرفته از سایت آشنایی با تاریخچه و نحوه ساخت حرم امام حسین علیه السلام - همشهری آنلاینhttps://www.hamshahrionline.ir]
# [https://www.hamshahrionline.ir/news/204647/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%88-%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9 برگرفته از سایت آشنایی با تاریخچه و نحوه ساخت حرم امام حسین علیه السلام - همشهری آنلاینhttps://www.hamshahrionline.ir]
#
#


خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: زیارت‌گاه‌های شیعه]]
[[رده:زیارت‌گاه‌های شیعه]]
[[رده: عتبات عالیات]]
[[رده:عتبات عالیات]]
۴٬۹۳۳

ویرایش