۸۷٬۲۵۰
ویرایش
جز (تمیزکاری) |
جز (جایگزینی متن - 'اندیشه ها' به 'اندیشهها') |
||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''اخوانالمسلمین''' سازمان مذهبی - سیاسی که در 1307 هجری شمسی ۱۳۴۷ هجری قمری (سال ۱۹۲۸ میلادی) در مصر و به وسیلهٔ شیخ حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنا معروف به [[حسن البنا]] (۱۹۰۶-۱۹۴۹)در شهر اسماعیلیه بنیانگذاری شد. | '''اخوانالمسلمین''' سازمان مذهبی - سیاسی که در 1307 هجری شمسی ۱۳۴۷ هجری قمری (سال ۱۹۲۸ میلادی) در مصر و به وسیلهٔ شیخ حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنا معروف به [[حسن البنا]] (۱۹۰۶-۱۹۴۹)در شهر اسماعیلیه بنیانگذاری شد. | ||
در کشورهای عربی و اسلامی به فعالیت پرداخت. این نهضت به تاءثیر از | در کشورهای عربی و اسلامی به فعالیت پرداخت. این نهضت به تاءثیر از اندیشههای [[سید جمالالدین اسدآبادی]] و در پاسخ به انحطاط داخلی [[مسلمانان]] و سلطه بیگانگان بر کشورهای اسلامی، به ویژه بر کشور [[مصر]] پدید آمد. اخوانالمسلمین جهت رسیدن به اهدافش (چون زنده کردن شعائر اسلامی و برافکندن سلطه اجانب و برقراری حکومت اسلامی) در جبهه های مختلف فرهنگی، نظامی و سیاسی به مبارزه پرداخت، و در این رهگذر چند بار به دست حکومت ملک فاروق منحل شد و طی آن شمار زیادی از اعضای آن دستگیر و یا اعدام شدند. پس از ترور حسن البنا، بتدریج تحولی در جنبش [[اخوانالمسلمین]] صورت گرفت. این تحول عبارت بود از جایگزین کردن راههای مسالمتآمیز به جای مبارزه مسلحانه علیه رژیم و سلطه بیگانگان. این اقدام که در پی ناامیدی از مؤ ثر بودن راه حل نظامی برگزیده شد، از محبوبیت و کارآیی اخوان کاست و گروههای جدید اسلامی (مانند جهاد اسلامی) که اغلب متاءثر از اخوانالمسلمین بودند، امّا بر مبارزه نظامی پای می فشارند، پا به میدان گذاشتند. با این وصف، تاءثیر عمیقی که جنبش اخوان در روند مبارزات مردم مصر و [[جهان اسلام]] داشته است، غیر قابل انکار می باشد. | ||
[[جنبشهای اسلامی]] دارای دو بُعد اندیشهای و جامعه شناختی میباشند، برخی صاحبنظران، جنبشها را از بُعد اندیشهای و بعضی از بُعد جامعه شناختی بررسی میکنند؛ اما برای مطالعة همه جانبه باید به هر دو بُعد آن پرداخت. چه بسا بتوان واکنشهای مسلمانان در دو قرن اخیر را به دو جریان پیروی از تمدّن غرب و جریان احیا و بازسازی تفکّر دینی تقسیم کرد. هدف اصلی جریان اصلاحطلبی دینی در قرن 19 در جوامع اسلامی، عکسالعملی در برابر خطر فرهنگی و سیاسی اروپا و رفع سلطة آنان در جوامع اسلامی بود. | [[جنبشهای اسلامی]] دارای دو بُعد اندیشهای و جامعه شناختی میباشند، برخی صاحبنظران، جنبشها را از بُعد اندیشهای و بعضی از بُعد جامعه شناختی بررسی میکنند؛ اما برای مطالعة همه جانبه باید به هر دو بُعد آن پرداخت. چه بسا بتوان واکنشهای مسلمانان در دو قرن اخیر را به دو جریان پیروی از تمدّن غرب و جریان احیا و بازسازی تفکّر دینی تقسیم کرد. هدف اصلی جریان اصلاحطلبی دینی در قرن 19 در جوامع اسلامی، عکسالعملی در برابر خطر فرهنگی و سیاسی اروپا و رفع سلطة آنان در جوامع اسلامی بود. | ||
خط ۱۸۰: | خط ۱۸۰: | ||
== حسن الهضیبی == | == حسن الهضیبی == | ||
پس از شهادت حسن البنا، رهبری سازمان بطور موقت به معاون اول او (صالح العشماوی) واگذارشد ولی اخوانالمسلمین ازسوی دولت منحل گردید. اخوان بار دیگر در سال 1330 ه. ش. / 1951 م. اجازه فعالیت رسمی و برنامههای قبلی اخوان (مانند فعالیت شاخه نظامی) موافق نبود. بر این پایه عملیات نظامی علیه دولت مصر را متوقف ساخت، در جذب اعضای جدید دقت قبلی را کنار گذاشت و... نتیجه اِعمال چنین روشی، کاهش بعد ضد حکومتی اخوان و نیز کمرنگ شدن تلاش برای تحقق | پس از شهادت حسن البنا، رهبری سازمان بطور موقت به معاون اول او (صالح العشماوی) واگذارشد ولی اخوانالمسلمین ازسوی دولت منحل گردید. اخوان بار دیگر در سال 1330 ه. ش. / 1951 م. اجازه فعالیت رسمی و برنامههای قبلی اخوان (مانند فعالیت شاخه نظامی) موافق نبود. بر این پایه عملیات نظامی علیه دولت مصر را متوقف ساخت، در جذب اعضای جدید دقت قبلی را کنار گذاشت و... نتیجه اِعمال چنین روشی، کاهش بعد ضد حکومتی اخوان و نیز کمرنگ شدن تلاش برای تحقق اندیشههای حسن البنا بود. | ||
== عمر تلمسانی == | == عمر تلمسانی == | ||
خط ۲۵۲: | خط ۲۵۲: | ||
=دلایل تشکیل اخوان در دیگر کشورهای اسلامی= | =دلایل تشکیل اخوان در دیگر کشورهای اسلامی= | ||
بر این اساس ستیز با سلطه آشکار و پنهان خارجی، نجات جامعه از انحطاط اخلاقی، سیاسی و اقتصادی، مبارزه با افکار و | بر این اساس ستیز با سلطه آشکار و پنهان خارجی، نجات جامعه از انحطاط اخلاقی، سیاسی و اقتصادی، مبارزه با افکار و اندیشههای ضد دینی (مانند [[کمونیسم]]) از علل مشترک تولد جنبشهای اخوانالمسلمین در کشورهای اسلامی است. همچنین همه آنها به طور عمده پس از سپری کردن یک فرایند و دوره موعظه و ارشاد به مرحله جهاد ضد دولتی (192) و سپس به مرحله شرکت درمبارزات انتخاباتی (به استثنای گروههای جهادی منشعب از آن) روی آورده اند. | ||
به دیگر سخن همه آنها دین و سیاست را به هم آمیخته اند، برای رهایی از وابستگی سیاسی و اقتصادی و فرهنگی (بویژه نوع غربی آن) می کوشند؛ بر بازگشت به اصول اوّلیّه اسلامی به عنوان تنها راه حل نیل به پیشرفت مادی و معنوی تاءکید دارند، و مبارزه با هر گونه اندیشه غیر دینی را ضروری و اجتناب ناپذیر دانستهاند. | به دیگر سخن همه آنها دین و سیاست را به هم آمیخته اند، برای رهایی از وابستگی سیاسی و اقتصادی و فرهنگی (بویژه نوع غربی آن) می کوشند؛ بر بازگشت به اصول اوّلیّه اسلامی به عنوان تنها راه حل نیل به پیشرفت مادی و معنوی تاءکید دارند، و مبارزه با هر گونه اندیشه غیر دینی را ضروری و اجتناب ناپذیر دانستهاند. | ||
خط ۲۵۸: | خط ۲۵۸: | ||
با وجود شباهتهای مذکور، تفاوتهایی هم در آنها دیده می شود. به عنوان مثال، اگر چه تاءسیس یک [[دولت اسلامی]] مهمترین هدفِ همه آنهاست، امّا برخی از طریق راههای مسالمتآمیز و برخی از طریق جهاد ضد دولتی می کوشند دولت موجود را سرنگون ساخته و [[حکومت اسلامی|حکومت اسلامی]] را جایگزین آن نمایند. | با وجود شباهتهای مذکور، تفاوتهایی هم در آنها دیده می شود. به عنوان مثال، اگر چه تاءسیس یک [[دولت اسلامی]] مهمترین هدفِ همه آنهاست، امّا برخی از طریق راههای مسالمتآمیز و برخی از طریق جهاد ضد دولتی می کوشند دولت موجود را سرنگون ساخته و [[حکومت اسلامی|حکومت اسلامی]] را جایگزین آن نمایند. | ||
آن دسته از گروه های اخوانالمسلمین که معتقد به به کارگیری شیوه های صلح آمیزند، نیز با هم متفاوتند، بگونه ای که بعضی به همکاری مطلق با رژیم موجود کشیده شدهاند، (مانند جنبش اخوانالمسلمین در [[عراق]]) و تعدادی هم با تن دادن به مبارزه انتخاباتی، مشروعیت رژیم را پذیرفته اند. در حالی که گروههای جهادی جنبش اخوانالمسلمین هیچ گونه، مشروعیتی را برای رژیمهای موجود قائل نیستند. با این وصف وجوه اشتراک جنبش اخوانالمسلمین در کشورهای اسلامی بیش از وجوه افتراق آنهاست، امّا جنبش اخوانالمسلمین نتوانسته است با تکیه و تاکید بر این وجوه مشترک و با دور ریختن عوامل تفرقه افکنانه ای چون گرایشهای ملی گرایانه در نیل به اساسی ترین هدفش یعنی اسلامی کردن جامعه از طریق استقرار یک یافته است <ref>[https://www.khabaronline.ir/news/220305/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C تاثیر | آن دسته از گروه های اخوانالمسلمین که معتقد به به کارگیری شیوه های صلح آمیزند، نیز با هم متفاوتند، بگونه ای که بعضی به همکاری مطلق با رژیم موجود کشیده شدهاند، (مانند جنبش اخوانالمسلمین در [[عراق]]) و تعدادی هم با تن دادن به مبارزه انتخاباتی، مشروعیت رژیم را پذیرفته اند. در حالی که گروههای جهادی جنبش اخوانالمسلمین هیچ گونه، مشروعیتی را برای رژیمهای موجود قائل نیستند. با این وصف وجوه اشتراک جنبش اخوانالمسلمین در کشورهای اسلامی بیش از وجوه افتراق آنهاست، امّا جنبش اخوانالمسلمین نتوانسته است با تکیه و تاکید بر این وجوه مشترک و با دور ریختن عوامل تفرقه افکنانه ای چون گرایشهای ملی گرایانه در نیل به اساسی ترین هدفش یعنی اسلامی کردن جامعه از طریق استقرار یک یافته است <ref>[https://www.khabaronline.ir/news/220305/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B5%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C تاثیر اندیشههای اخوانالمسلمین]</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == |