۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' چشم پوشی' به ' چشمپوشی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
# قانونمند | # قانونمند کردن جامعه اسلامی؛ | ||
# حمایت از افراد کم توان جامعه؛ | |||
# حمایت از افراد | # بیدار باش در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛ | ||
# تثبیت حکومت اسلامی؛ | |||
# بیدار باش در مقابل دشمنان | |||
# تثبیت | |||
# تشویق به هجرت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 19.</ref>. | # تشویق به هجرت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 19.</ref>. | ||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
* نساء؛ | * نساء؛ | ||
* کبری<ref>موسوعة القرآن العظیم، ج1، ص 530.</ref>. | * کبری<ref>موسوعة القرآن العظیم، ج1، ص 530.</ref>. | ||
خط ۵۶: | خط ۴۹: | ||
== تعداد آیات و کلمات و کلمات == | == تعداد آیات و کلمات و کلمات == | ||
* سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 3، ص 241.</ref>. | * سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 3، ص 241.</ref>. | ||
* سوره نساء سههزاروهفتصدوچهلوپنج کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورهها مختلف است). | * سوره نساء سههزاروهفتصدوچهلوپنج کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورهها مختلف است). | ||
* سوره نساء شانزدههزاروسی حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورهها مختلف است). | * سوره نساء شانزدههزاروسی حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورهها مختلف است). | ||
خط ۶۴: | خط ۵۵: | ||
اهداف کلی سوره نساء عبارتند از: | اهداف کلی سوره نساء عبارتند از: | ||
# بیان قوانین | # بیان قوانین خانوادگی و اجتماعی اسلام به منظور قانونمند کردن جامعه نوپای مسلمانان؛ | ||
# | # کنترل، نگهداری و بهسازی نخستین واحد اجتماع، یعنی خانواده؛ | ||
# حمایت از افراد کمتوان جامعه؛ مثل یتیمان، کودکان و زنان؛ | |||
# تثبیت حکومت اسلامی و بیان لزوم اطاعت از رهبران الهی؛ | |||
# حمایت از افراد | # بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛ | ||
# تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین کفر، به مرکز اسلام<ref>تفسیر قرآن مهر، ج4، ص 22.</ref>. | |||
# تثبیت | |||
# بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان | |||
# تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین | |||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
بطور | بطور کلی بحثهای مختلفی که در سوره نساء میخوانیم عبارتند از: | ||
# دعوت به [[ایمان]] و [[عدالت]] و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛ | # دعوت به [[ایمان]] و [[عدالت]] و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛ | ||
# | # قسمتی از سرگذشت پیشینیان برای آشنایی هر چه بیشتر به سرنوشت جامعههای ناسالم؛ | ||
# حمایت از کسانی که نیازمند به کمک هستند، مانند یتیمان، و دستورهای لازم برای نگاهداری و مراقبت از حقوق آنها؛ | |||
# قانون [[ارث]] بر اساس یک روش طبیعی و عادلانه در برابر شکل بسیار زنندهای که در آن زمان داشت و به بهانههای مختلفی افراد ضعیف را محروم میساختند؛ | |||
# حمایت از | # قوانین مربوط به ازدواج و برنامههایی برای حفظ عفت عمومی؛ | ||
# قوانین کلی برای حفظ اموال عمومی؛ | |||
# قانون [[ارث]] بر اساس | # کنترل و نگهداری و بهسازی نخستین واحد اجتماع یعنی محیط خانواده؛ | ||
# حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر یکدیگر؛ | |||
# قوانین مربوط به ازدواج و | # معرفی دشمنان جامعه اسلامی و بیدارباش به [[مسلمان|مسلمانان]] در برابر آنها؛ | ||
# حکومت اسلامی و لزوم اطاعت از رهبر چنین حکومتی؛ | |||
# قوانین | |||
# | |||
# حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر | |||
# | |||
# | |||
# تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛ | # تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛ | ||
# | # معرفی دشمنانی که احیانا فعالیتهای زیرزمینی داشتند؛ | ||
# اهمیت [[هجرت]] و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با یک جامعه فاسد و غیرقابل نفوذ؛ | |||
# مجددا بحثهایی درباره ارث و لزوم تقسیم ثروتهای متراکم شده در میان وارثان<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص 242.</ref>. | |||
# اهمیت [[هجرت]] و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با | |||
# مجددا | |||
# | # | ||
خط ۱۱۱: | خط ۸۴: | ||
[[صدقه]] به مومنین، [[ثواب]] آزاد کردن بنده، دوری از [[شرک]]، چشمپوشی از خطا؛ | [[صدقه]] به مومنین، [[ثواب]] آزاد کردن بنده، دوری از [[شرک]]، چشمپوشی از خطا؛ | ||
[[ابىبنكعب]] از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] نقل | [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]] از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] نقل کرده است که: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، گویی به هر مؤمنی که پس از وی بیاید، میراثی صدقه داده و اجر او به اندازه کسی است که بندهای را بخرد و آزاد کند و از [[شرك|شرک]] بریء میشود و در مشیت الهی از کسانی است که از خطای آنها چشمپوشی میشود». | ||
'''ایمنی از فشار قبر'''؛ | '''ایمنی از فشار قبر'''؛ | ||
[[عياشى | | [[عياشى |عیاشی]] به اسناد خود از [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین(علیه السلام)]] نقل کرده است که: «هر کس سوره نساء را در روزهای [[جمعه]] بخواند، از فشار قبر ایمن خواهد بود»<ref>ترجمۀ مجمعالبیان، ج 5، ص 4</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره نساء ''' | سوره نساء '''مدنی''' است. برخی گفتهاند: تمام آیات آن مدنی هستند به جز دو آیه: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها ...» (آیه 58) و «یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلالَةِ ..» (آیه 176) که در [[مكه|مکه]] نازل شدهاند<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج 5، ص: 4.</ref>. | ||
تاریخ نزول سوره نساء در | تاریخ نزول سوره نساء در مابین صلح حدیبیه و جنگ تبوک (شش الی نه هجری) میباشد<ref>حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، مقدمه اول، ص 19.</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
سوره نساء در [[مدینه]] نازل شده، | سوره نساء در [[مدینه]] نازل شده، یعنی هنگامی که [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] دست در کار تاسیس حکومت اسلامی و ایجاد یک جامعه سالم انسانی بود. به همین دلیل بسیاری از قوانینی که در سالمسازی جامعه مؤثر است در این سوره نازل شده است. | ||
از | از طرفی چون افرادی که تار و پود این جامعه نوپا را تشکیل میدادند، افراد [[بت پرست|بتپرست]] دیروز با آن همه آلودگیهای دوران جاهلیت بودهاند، لذا باید قبل از هر چیز رسوبات گذشته را از مغز و [[روح]] آنها بیرون ساخت و به جای آن قوانین و برنامههایی که برای نوسازی یک جامعه فرسوده لازم است قرار داد<ref>تفسیر نمونه، جلد3، ص 242</ref>. | ||
داد<ref>تفسیر نمونه، جلد3، ص 242</ref>. | |||
== | == ویژگی == | ||
سوره نساء یکی از هفت سوره طولانی قرآن ([[سبع طوال]]) میباشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سورههای [[بقره]]، [[آل عمران]]، نساء، [[مائدة]]، [[انعام]]، [[اعراف]] و [[أنفال]] به همراه توبه را سبع طوال میگویند ولی برخی دیگر هفتمی را [[یونس]] میدانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول [[سعید بن جبیر]] میباشد)<ref>المحرر الوجیز فى تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | سوره نساء یکی از هفت سوره طولانی قرآن ([[سبع طوال]]) میباشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سورههای [[بقره]]، [[آل عمران|آلعمران]]، نساء، [[مائدة]]، [[انعام]]، [[اعراف]] و [[أنفال]] به همراه توبه را سبع طوال میگویند ولی برخی دیگر هفتمی را [[یونس]] میدانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول [[سعید بن جبیر]] میباشد)<ref>المحرر الوجیز فى تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
روایت از [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده | روایت از [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و [[سوره هاى مئین|سورههای مئین]] را به جای [[انجیل]] و [[سوره هاى مثانى|سورههای مثانی]] را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>. | ||
سوره نساء از نظر تعداد | سوره نساء از نظر تعداد کلمات و حروف، طولانیترین سورههای قرآن بعد از سوره" البقره" است و دارای 176 آیه میباشد و نظر به اینکه بحثهای فراوانی در مورد احکام و حقوق زنان در آن طرح شده به سوره" نساء" نامیده شده است<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص: 241.</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == |