confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
سوره فتح: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
* سوره با مساله بشارت فتح آغاز مى شود، و آيات پایانی آن نيز به همين مساله مربوط است، و تاكيد بر تحقق خواب پيامبر(ص) مربوط به وارد شدن به [[مكه]] و انجام [[مناسك عمره]] است؛ | * سوره با مساله بشارت فتح آغاز مى شود، و آيات پایانی آن نيز به همين مساله مربوط است، و تاكيد بر تحقق خواب پيامبر(ص) مربوط به وارد شدن به [[مكه]] و انجام [[مناسك عمره]] است؛ | ||
* بخش ديگرى از سوره حوادث مربوط به صلح حديبيه و نزول سكينه و آرامش بر | * بخش ديگرى از سوره حوادث مربوط به صلح حديبيه و نزول سكينه و آرامش بر دلهاى مؤمنان و مساله بيعت رضوان را بازگو مى كند؛ | ||
* در بخش ديگرى از مقام پيامبر و هدف والاى او سخن مى گويد. | * در بخش ديگرى از مقام پيامبر و هدف والاى او سخن مى گويد. | ||
* در قسمت ديگرى از | * در قسمت ديگرى از كارشكنی‌هاى منافقان و نمونه هايى از عذرهاى واهی‌شان در مورد عدم شركت در ميدان جهاد پرده‌برمى دارد. | ||
* در بخش ديگری قسمتى از تقاضاهاى نابجاى منافقان را منعكس مى سازد. | * در بخش ديگری قسمتى از تقاضاهاى نابجاى منافقان را منعكس مى سازد. | ||
* و در قسمتی دیگر كسانى را كه از شركت در ميدان جهاد معذورند معرفى مى كند. | * و در قسمتی دیگر كسانى را كه از شركت در ميدان جهاد معذورند معرفى مى كند. | ||
* و بالآخره در بخشى نيز از | * و بالآخره در بخشى نيز از ويژگی‌هاى پيروان خط مكتبى پيامبر اسلام(ص) و صفات مخصوص آنها سخن مى گويد. | ||
* | * | ||
رویهم‌رفته آيات اين سوره فوق‌العاده حساس و سرنوشت ساز و مخصوصا براى [[مسلمانان]] امروز در برابر حوادث گوناگونى كه جوامع اسلامى با آن درگير هستند الهام آفرين است<ref>تفسير نمونه، ج 22، ص 7-6.</ref>. | |||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
# [[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر(ص) خداروايت مى كند: «هر كس سوره فتح را قرائت كند مانند آن است كه با حضرت محمّد صلی‌الله‌عليه‌وآله در فتح مكّه شركت داشته است». | # [[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر(ص) خداروايت مى كند: «هر كس سوره فتح را قرائت كند مانند آن است كه با حضرت محمّد صلی‌الله‌عليه‌وآله در فتح مكّه شركت داشته است». | ||
# در روايت ديگر آمده است: «هر کس این سوره را قرائت کند مانند كسى است كه زير آن درخت با [[حضرت محمّد(ص)]] بيعت كرده است». | # در روايت ديگر آمده است: «هر کس این سوره را قرائت کند مانند كسى است كه زير آن درخت با [[حضرت محمّد(ص)]] بيعت كرده است». | ||
# [[عمربن‌خطاب]] میگويد: «در يكى از سفرها با پيامبر خدا(ص) بوديم كه فرمود: شب گذشته سوره اى بر من نازل شد كه از دنيا و ما | # [[عمربن‌خطاب]] میگويد: «در يكى از سفرها با پيامبر خدا(ص) بوديم كه فرمود: شب گذشته سوره اى بر من نازل شد كه از دنيا و ما فيها نزد من بهتر است: إِنَّا فَتَحْنا تا ... وَ ما تَأَخَّرَ». اين روايت را [[بخارى]] در صحيح خود آورده است. | ||
# قتاده از [[انس]] نقل مى كند: «هنگامى كه از جنگ حديبيه بازگشتيم، از انجام [[اعمال حج]] ما جلوگيرى شده بود، و ما همگى محزون و غمگين بوديم كه ناگهان [[خداوند]] [[نازل]] فرمود: (إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً) پيامبر خدا(ص) فرمودند: آيه اى بر من نازل شده است كه در نظر من از تمام دنيا بهتر است». | # قتاده از [[انس]] نقل مى كند: «هنگامى كه از جنگ حديبيه بازگشتيم، از انجام [[اعمال حج]] ما جلوگيرى شده بود، و ما همگى محزون و غمگين بوديم كه ناگهان [[خداوند]] [[نازل]] فرمود: (إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً) پيامبر خدا(ص) فرمودند: آيه اى بر من نازل شده است كه در نظر من از تمام دنيا بهتر است». | ||
# [[عبدالله بن‌مسعود]] | # [[عبدالله بن‌مسعود]] میگويد: «رسول خدا(ص) از جنگ حديبيه بازگشت فرمود، ناگهان ديديم كه حضرت از سرعت خود كاست، نزديك شديم ديديم خداوند (إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً) را بر حضرت نازل فرموده است، و حضرتش را فوق‌العاده مسرور يافتيم، و فرمودند: كه اين سوره بر او نازل شده است». | ||
# | # | ||
# عبد اللَّه‌بن‌بكير از پدرش روايت مى كند كه [[امام صادق(ع)]] فرمودند: «اموال و زنان و كنيزان خود را با خواندن (إِنَّا فَتَحْنا) از تلف شدن حفظ كنيد، اگر انسان از كسانى باشد كه اين سوره را زياد بخواند روز قيامت منادى به طورى كه همه مردم بشنوند او را صدا مى زند كه تو از بندگان خالص من هستى، او را به بندگان صالح من ملحق نمائيد، و او را در بهشت‌هاى پر نعمت جاى داده، از شربت گواراى رحيق مختوم آميخته به كافور سيراب سازيد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 23، ص 99-98.</ref>». | # عبد اللَّه‌بن‌بكير از پدرش روايت مى كند كه [[امام صادق(ع)]] فرمودند: «اموال و زنان و كنيزان خود را با خواندن (إِنَّا فَتَحْنا) از تلف شدن حفظ كنيد، اگر انسان از كسانى باشد كه اين سوره را زياد بخواند روز قيامت منادى به طورى كه همه مردم بشنوند او را صدا مى زند كه تو از بندگان خالص من هستى، او را به بندگان صالح من ملحق نمائيد، و او را در بهشت‌هاى پر نعمت جاى داده، از شربت گواراى رحيق مختوم آميخته به كافور سيراب سازيد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 23، ص 99-98.</ref>». | ||
# | # | ||
== محل زمان نزول == | == محل زمان نزول == | ||
# سوره فتح در [[مدينه]] بر پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله نازل شده است<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 23، ص 99-98.</ref>. | # سوره فتح در [[مدينه]] بر پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله نازل شده است<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 23، ص 99-98.</ref>. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
پيامبر اسلام(ص) در سال ششم هجرت تصميم گرفت كه به اتفاق [[مهاجرين]] و [[انصار]] و ساير مسلمانان به عنوان مراسم [[عمره]] به سوى [[مكه]] حركت كند، و قبلا به مسلمانان اطلاع داده بود كه من در خواب ديدم همراه يارانم وارد [[مسجدالحرام]] شده ايم و مشغول مناسك عمره هستيم. | پيامبر اسلام(ص) در سال ششم هجرت تصميم گرفت كه به اتفاق [[مهاجرين]] و [[انصار]] و ساير مسلمانان به عنوان مراسم [[عمره]] به سوى [[مكه]] حركت كند، و قبلا به مسلمانان اطلاع داده بود كه من در خواب ديدم همراه يارانم وارد [[مسجدالحرام]] شده ايم و مشغول مناسك عمره هستيم. | ||
مسلمانان در ذى‌الحليفه نزديك مدينه [[احرام]] بستند و با تعداد زيادى شتر براى قربانى حركت كردند. وضع حركت پيامبر(ص) به خوبى نشان مى داد كه هدفى جز انجام اين عبادت بزرگ ندارد. تا | مسلمانان در ذى‌الحليفه نزديك مدينه [[احرام]] بستند و با تعداد زيادى شتر براى قربانى حركت كردند. وضع حركت پيامبر(ص) به خوبى نشان مى داد كه هدفى جز انجام اين عبادت بزرگ ندارد. تا اينكه پيامبر وارد سرزمين حديبيه شد (حديبيه قريه اى در نزديكى مكه بود كه حدود بیست كيلومتر تا مكه فاصله داشت). | ||
ولى در اينجا [[قريش]] باخبر شدند و راه را بر پيغمبر بستند، و از ورود او به مكه مانع شدند و در واقع تمام سنت‌هايى را كه در زمينه امنيت زائران [[خانه خدا]] در ماه حرام داشتند زير پا گذاردند، چرا كه آنها معتقد بودند در | ولى در اينجا [[قريش]] باخبر شدند و راه را بر پيغمبر بستند، و از ورود او به مكه مانع شدند و در واقع تمام سنت‌هايى را كه در زمينه امنيت زائران [[خانه خدا]] در ماه حرام داشتند زير پا گذاردند، چرا كه آنها معتقد بودند در ماههاى حرام (از جمله [[ماه ذى‌القعده]] كه پيامبر در آن ماه قصد عمره داشت) و مخصوصا در حال احرام نبايد مانع هيچكس شوند، حتى اگر كسى قاتل پدر خويش را در اين ايام و در اين مراسم مى ديدند ابدا متعرض او نمى شدند. | ||
در | در اينجا ماجراى مفصلى پيش آمد كه به عقد قرارداد صلحى ميان پيامبر و مشركان مكه به نام صلح حديبيه منتهى شد ولى به هر صورت آن سال مانع ورود پيامبر(ص) به مكه شدند، ناچار پيامبر به يارانش دستور داد كه شترهاى خود را در همانجا قربانى كنند، سرهاى خود را بتراشند و از احرام بيرون آيند، و به سوى مدينه باز گردند. در اينجا طوفانى از غم و اندوه مسلمانان را فرا گرفت، و انبوهى از ناراحتی‌ها و گاه شك و ترديد بر افراد ضعيف‌الإيمان غالب شد. موقعى كه پيامبر(ص) از حديبيه به سوى مدينه مى آمد مركبش سنگين شد و از حركت باز ايستاد، و در همين حال چهره مباركش غرق سرور و شادمانى بى سابقه اى گشت و فرمود: «هم اكنون آيات سوره فتح بر من نازل شد»<ref>تلخيص از تفسير قمى و مجمع‌البيان و فى ظلال‌القرآن.</ref>. | ||
== قرائت سوره فتح در نماز مستحبی هر شب از ماه رمضان == | == قرائت سوره فتح در نماز مستحبی هر شب از ماه رمضان == | ||
[[مسعودی]] می‌گفت شنیدم هرکس در هر شب [[ماه رمضان]] سوره فتح را در نمازهای مستحبی بخواند در آن سال از گزند حوادث محفوظ می‌ماند<ref>سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ۱، ص ۲۲، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.</ref>. | [[مسعودی]] می‌گفت شنیدم هرکس در هر شب [[ماه رمضان]] سوره فتح را در نمازهای مستحبی بخواند در آن سال از گزند حوادث محفوظ می‌ماند<ref>سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ۱، ص ۲۲، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.</ref>. | ||
البته، روایتی دیگر، این اثر و نتیجه را تنها با خواندن سوره فتح در نماز شب اول رمضان اعلام می‌دارد: | البته، روایتی دیگر، این اثر و نتیجه را تنها با خواندن سوره فتح در نماز شب اول رمضان اعلام می‌دارد: | ||
امام(ع) فرمود: کسی که هنگام حلول ماه رمضان دو رکعت نماز مستحبی بخواند و در رکعت اول ام الکتاب(حمد) و سپس فتح را بخواند و در رکعت دوم هر سوره‌ای که دوست داشت؛ پروردگار در آن سال نگهبان او در مقابل | امام(ع) فرمود: کسی که هنگام حلول ماه رمضان دو رکعت نماز مستحبی بخواند و در رکعت اول ام الکتاب(حمد) و سپس فتح را بخواند و در رکعت دوم هر سوره‌ای که دوست داشت؛ پروردگار در آن سال نگهبان او در مقابل بدیها خواهد بود و پیوسته تا ماه رمضان سال آینده تحت حمایت خداوند خواهد بود<ref>همان، ص ۸۷.</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||