۸۷٬۶۵۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' بحثها' به ' بحثها') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
# | # | ||
# توحید | # توحید گرایی و معاد باوری؛ | ||
# [[اعجاز قرآن]] و معارج پیامبر(صلی الله علیه)؛ | # [[اعجاز قرآن]] و معارج پیامبر(صلی الله علیه)؛ | ||
# | # حکمتهای وحیانی<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 21</ref>. | ||
== اسامی و علت نامگذاری سوره == | == اسامی و علت نامگذاری سوره == | ||
إسراء، بنی اسرائیل، سبحان<ref>همان، ص 23.</ref>. | إسراء، بنی اسرائیل، سبحان<ref>همان، ص 23.</ref>. | ||
#«سوره إسراء»؛ | #«سوره إسراء»؛ نامگذاری آن به إسراء به سبب اولین آیۀ آن است که به رخداد إسراء و [[معراج]] پیامبر(صلی الله علیه) اشاره دارد<ref>المنیر، ج 15، ص 5.</ref>. | ||
#«سوره بنی اسرائیل»؛ چون بخش قابل | #«سوره بنی اسرائیل»؛ چون بخش قابل توجهی از این سوره در آغاز و پایان به داستان بنی اسرائیل پرداخته است به سوره بنی إسرائیل شهرت یافته<ref>بصائر ذوی التمییز، ج 1، ص 288؛ المنیر، ج 15، ص 5.</ref> و در روایات به این نام خوانده شده است<ref>ثواب الاعمال، ص 107؛ الدرالمنثور، ج 5، ص 181.</ref>. | ||
#«سوره سبحان»؛ اطلاق نام سبحان بر سوره إسراء به سبب کلمه آغازین آن است. در | #«سوره سبحان»؛ اطلاق نام سبحان بر سوره إسراء به سبب کلمه آغازین آن است. در روایتی از امیرمؤمنان، [[امام علی(علیه السلام)]] نیز از این سوره به سوره «سبحان» یاد شده است<ref>بصائر ذویالتمییز، ج 1، ص 288، 296</ref>. | ||
# | # | ||
== اهداف و آموزهها == | == اهداف و آموزهها == | ||
هدفهای اساسی سوره إسراء عبارتاند از: | |||
# توجه به وحدانیت خدا؛ | # توجه به وحدانیت خدا؛ | ||
# طرح | # طرح مسائلی از معاد و یادآوری آن؛ | ||
# اثبات [[نبوت]] و دفاع از آن به وسیله | # اثبات [[نبوت]] و دفاع از آن به وسیله ی ذکر معجزات؛ | ||
# توجه به اعجاز قرآن و [[معراج]] پیامبر اسلام(صلی الله علیه)؛ | # توجه به اعجاز قرآن و [[معراج]] پیامبر اسلام(صلی الله علیه)؛ | ||
# بیان | # بیان برخی احکام و دستورات اخلاقی<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 24.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
# بطور | # بطور کلی میتوان گفت آیات سوره إسراء بر محور امور زیر دور میزند. | ||
# دلائل نبوت مخصوصا قرآن و نیز معراج؛ | # دلائل نبوت مخصوصا قرآن و نیز معراج؛ | ||
# | # بحثهایی مربوط به معاد، مساله کیفر و پاداش و نامه اعمال و نتائج آن؛ | ||
# | # بخشی از تاریخ پر ماجرای بنی اسرائیل که در آغاز سوره و پایان آن آمده است؛ | ||
# مساله | # مساله آزادی اراده و اختیار و اینکه هر گونه عمل نیک و بد، نتیجه اش به خود انسان بازگشت میکند؛ | ||
# مساله حساب و کتاب در | # مساله حساب و کتاب در زندگی این جهان که نمونه ای است برای جهان دیگر؛ | ||
# حق | # حق شناسی در همه سطوح، مخصوصا درباره خویشاوندان، و بخصوص پدر و مادر؛ | ||
# تحریم اسراف و تبذیر، بخل، | # تحریم اسراف و تبذیر، بخل، فرزندکشی، [[زنا]]، خوردن مال یتیمان، کم فروشی، تکبر و خونریزی؛ | ||
# | # بحثهایی در زمینه [[توحید]] و خداشناسی؛ | ||
# مبارزه با هر گونه لجاجت در برابر حق و اینکه گناهان میان انسان و مشاهده چهره حق پرده | # مبارزه با هر گونه لجاجت در برابر حق و اینکه گناهان میان انسان و مشاهده چهره حق پرده میافکند؛ | ||
# شخصیت انسان و فضیلت و | # شخصیت انسان و فضیلت و برتری او بر مخلوقات دیگر؛ | ||
# تاثیر [[قرآن]] | # تاثیر [[قرآن]] برای درمان هر گونه بیماری اخلاقی و اجتماعی؛ | ||
# اعجاز قرآن و عدم | # اعجاز قرآن و عدم توانایی مقابله با آن؛ | ||
# | # وسوسههای [[شیطان]] و هشدار به همه مؤمنان به راههای نفوذ شیطان در انسان؛ | ||
# | # بخشی از تعلیمات مختلف اخلاقی؛ | ||
# و سرانجام | # و سرانجام فرازهایی از تاریخ پیامبران به عنوان درس عبرت برای همه انسانها و شاهدی برای مسائل بالا<ref>تفسیر نمونه، ج 12، ص 6-5</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ | [[ابیبنكعب|ابیبنکعب]]، از پیامبر گرامی نقل کرده است که: «هر کس سوره بنیاسرائیل را قرائت کند و هنگام خواندن آیهای که درباره پدر و مادر است، دچار رقت قلب شود، در [[بهشت]] اجری به او داده میشود که برابر دو هزاروچهارصد پیمانه و هر پیمانه ای از تمام نعمتهای دنیا بهتر است». | ||
حسنبنابی العلا از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: «هر کس سوره بنیاسرائیل را در هر شب جمعه بخواند، نمیمیرد تا [[امام مهدی|قائم(علیه السلام)]] را درک کند و از اصحاب و یارانش باشد<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 14، ص 75.</ref>». | |||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
تمام سوره إسراء [[ | تمام سوره إسراء [[مكی|مکی]] است، بجز، پنج آیه آن: «لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ ...»، «لا تَقْرَبُوا الزِّنی ....»، «أُولئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ ....»، «أَقِمِ الصَّلاةَ ...»، «وَ آتِ ذَا الْقُرْبی ...»این قول از حسن است. | ||
قتاده و معدل- بنقل از ابن عباس- گویند: [[آیات | قتاده و معدل- بنقل از ابن عباس- گویند: [[آیات مدنی]] سوره از وَ إِنْ کادُوا لَیَفْتِنُونَکَ ... تا وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ ... (73 تا 80) یعنی هشت آیه است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 23</ref>. | ||
سوره اسراء در سال یازدهم [[بعثت]]، یک سال و دو ماه قبل از هجرت در [[مكه|مکه]] بر پیامبر اسلام(صلی الله علیه) فرود آمد<ref>همان</ref>. | سوره اسراء در سال یازدهم [[بعثت]]، یک سال و دو ماه قبل از هجرت در [[مكه|مکه]] بر پیامبر اسلام(صلی الله علیه) فرود آمد<ref>همان</ref>. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره إسراء جزو سور مئین (صد آیه ایها) است [[ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسیر | سوره إسراء جزو سور مئین (صد آیه ایها) است [[ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده این سورهها عبارتند از «بنی إسرائیل، کهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سورههای «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313</ref>. | ||
روایتی است که از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سورههای مئین را به جای [[انجیل]] و سورههای مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>. | |||
[[ | [[بخاری]] از [[ابن مسعود]] روایت کرده که دربارۀ سورههای: بنی اسرائیل، کهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سورهها از سورههای کهن اول است، و از دیرینهها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذکر کرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | ||
آیات صدوهفت، صدوهشت و صدونه این سوره دارای [[سجده]] تلاوت هستند. | آیات صدوهفت، صدوهشت و صدونه این سوره دارای [[سجده]] تلاوت هستند. | ||
سوره اسراء با آن که | سوره اسراء با آن که مکی است، برخی مشخصات سورههای مدنی را دارد؛ آیات آن نسبتاً طولانی است، چرا که در اواخر اقامت پیامبر(صلی الله علیه) در مکه [[نزول قرآن|نازل]] شده و نوعی زمینه برای سورههای مدنی به شمار میآید. این سوره با تسبیح خدا آغاز و با حمد و تکبیر او پایان میپذیرد<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 24</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == |