۸۶٬۱۰۷
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:مفاهیم اسلامی' به 'رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی') |
جز (جایگزینی متن - '[[جعفر بن محمد (صادق)(ع)' به '[[جعفر بن محمد (صادق)') |
||
(۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
در اهمیت و ارزش '''«صبر»''' همین بس که [[علی بن ابی طالب|امیرمومنان علی (علیهالسلام)]] این فضیلت را یکی از اوصاف متقین و موقعیت صبر را در برابر ایمان، همانند موقعیت سر نسبت به بدن میدانند. ایشان در این مورد میفرمایند: «صبر پیشه کنید! زیرا صبر برای ایمان همچون سر برای بدن است و هیچ خیری در بدن، بدون سر نیست و هیچ خیری در ایمانی که صبر با آن نیست نمیباشد<ref>نهجالبلاغه، ص۴۸۲، کلمات قصار، حکمت ۸۲.</ref>. | در اهمیت و ارزش '''«صبر»''' همین بس که [[علی بن ابی طالب|امیرمومنان علی (علیهالسلام)]] این فضیلت را یکی از اوصاف متقین و موقعیت صبر را در برابر ایمان، همانند موقعیت سر نسبت به بدن میدانند. ایشان در این مورد میفرمایند: «صبر پیشه کنید! زیرا صبر برای ایمان همچون سر برای بدن است و هیچ خیری در بدن، بدون سر نیست و هیچ خیری در ایمانی که صبر با آن نیست نمیباشد<ref>نهجالبلاغه، ص۴۸۲، کلمات قصار، حکمت ۸۲.</ref>. | ||
این حدیث نشان میدهد که بدون صبر، ایمان کامل که التزام عملی به [[دین]] خداست امکانپذیر نیست و صبر، نقش کلیدی برای تمام ابعاد زندگی دارد. به همین دلیل در حدیث نبوی آمده است: «لا ایمان لمن لا صبر له؛<ref>نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ص۲۸۸.</ref>کسی که صبر و استقامت ندارد، ایمان او پایدار نخواهد ماند.» در روایتی از [[ | این حدیث نشان میدهد که بدون صبر، ایمان کامل که التزام عملی به [[دین]] خداست امکانپذیر نیست و صبر، نقش کلیدی برای تمام ابعاد زندگی دارد. به همین دلیل در حدیث نبوی آمده است: «لا ایمان لمن لا صبر له؛<ref>نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ص۲۸۸.</ref>کسی که صبر و استقامت ندارد، ایمان او پایدار نخواهد ماند.» در روایتی از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر (علیهالسلام)]] نقل شده است که «بهشت در ناراحتیها و صبر پیچیده شده است. پس هر کس بر سختیهای دنیا صبر کند داخل [[بهشت]] میشود و [[جهنم]] در لذات و شهوات پیچیده شده است. پس هر کس نفس خود را از لذات و شهوات بهرهمند کند، وارد آتش میشود»<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ص۱۴۵، ح ۷، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۹۲ه ق، چهارم، جسوم.</ref>. | ||
[[ | [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)]] فرمودند: «الصبر کنز من کنوز الجنه؛ صبر گنجی از گنجهای [[بهشت]] است.» همچنین در باب ارزشگذاری '''«صبر»''' [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] فرمودند: «صبر بهترین مرکب سواری است؛ | ||
خداوند هیچ بندهای را بهتر و گستردهتر از صبر روزی نداده است.» تعبیر به (بهترین مرکب) در این حدیث شریف، اشاره به این دارد که صبر، وسیله رسیدن به همۀ سعادتها و خوشبختیهاست و انسان بدون آن به هیچ مقامی در دنیا و آخرت نمیرسد. | خداوند هیچ بندهای را بهتر و گستردهتر از صبر روزی نداده است.» تعبیر به (بهترین مرکب) در این حدیث شریف، اشاره به این دارد که صبر، وسیله رسیدن به همۀ سعادتها و خوشبختیهاست و انسان بدون آن به هیچ مقامی در دنیا و آخرت نمیرسد. | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
در بسیاری از گفتار و نوشتار علمای اخلاق و بزرگان اسلام، '''«صبر»''' به سه شاخه تقسیم شده است: | در بسیاری از گفتار و نوشتار علمای اخلاق و بزرگان اسلام، '''«صبر»''' به سه شاخه تقسیم شده است: | ||
بزرگان اخلاق، این تقسیم سهگانه را از روایات اسلامی نیز گرفتهاند، همانند روایتی که از [[ | بزرگان اخلاق، این تقسیم سهگانه را از روایات اسلامی نیز گرفتهاند، همانند روایتی که از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)]] نقل شده است: «'''«صبر»''' بر سه گونه است: '''صبر بر مصیبت'''، '''صبر بر طاعت''' و '''صبر بر معصیت'''، کسی که صبر بر مصیبت کند و آن را با شکیبایی و صبر جمیل تحمل نماید، خداوند سیصد درجه برایش مینویسد که فاصلۀ میان هر درجه همانند فاصلۀ آسمان و زمین است و هر کس صبر بر طاعت کند، خداوند ششصد درجه برایش مینویسد که فاصله هر یک با دیگری همانند فاصلۀ انتهای زمین تا عرش خداست و هر کس صبر بر معصیت کند، خداوند نهصد درجه برایش مینویسد که فاصلۀ هر یک با دیگری، همانند فاصلۀ منتهای زمین تا منتهای عرش خداست». | ||
در باب مراتب '''«صبر»''' از تعبیرات این حدیث، چنین استفاده میشود که ثواب و فضیلت صبر بر معصیت، به مراتب افزونتر از ثواب و فضیلت صبر بر طاعت است و ثواب و فضیلت صبر بر طاعت به مراتب بالاتر از ثواب و فضیلت صبر بر مصیبت میباشد. | در باب مراتب '''«صبر»''' از تعبیرات این حدیث، چنین استفاده میشود که ثواب و فضیلت صبر بر معصیت، به مراتب افزونتر از ثواب و فضیلت صبر بر طاعت است و ثواب و فضیلت صبر بر طاعت به مراتب بالاتر از ثواب و فضیلت صبر بر مصیبت میباشد. | ||
خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
از بندگان خاص خود نقل میکند که همواره از خداوند درخواست توفیق صبر و شکیبایی میکردهاند. | از بندگان خاص خود نقل میکند که همواره از خداوند درخواست توفیق صبر و شکیبایی میکردهاند. | ||
و دهها مورد دیگر که همگی بیانگر ارزش والای '''«صبر»''' در نظام اخلاقی اسلام است. [[ | و دهها مورد دیگر که همگی بیانگر ارزش والای '''«صبر»''' در نظام اخلاقی اسلام است. [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیهالسلام)]] نیز میفرماید: «صبر برای ایمان به منزله سر برای بدن است، همچنان که اگر سر برود بدن هم از بین میرود، اگر صبر از کف رود، ایمان نیز از کف میرود.» | ||
از [[ | از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر(علیهالسلام)]] در باب اهمیت '''«صبر»''' نقل شده است: «بهشت در پوششی از ناملایمات (و بردباری) است، پس هر که در دنیا بر ناملایمات صبر کند به بهشت رود. و دوزخ در پوشش لذتها و خواهشهای نفس است، پس هر که لذت و خواهش نفس را برآورد، به دوزخ میرود». | ||
== آثار صبر == | == آثار صبر == | ||
خط ۱۲۶: | خط ۱۲۶: | ||
=== موفقیت و پیشرفت در امور زندگی === | === موفقیت و پیشرفت در امور زندگی === | ||
همانگونه که میدانید در نظام زندگی بر سر راه هر کار مهمی، موانعی قرار دارد که عبور از آنها فقط با نیروی '''«صبر»''' و شکیبایی ممکن است. [[ | همانگونه که میدانید در نظام زندگی بر سر راه هر کار مهمی، موانعی قرار دارد که عبور از آنها فقط با نیروی '''«صبر»''' و شکیبایی ممکن است. [[علی بن ابی طالب|امیرمومنان (علیهالسلام)]] فرمودند: «الصبر عون علی کل امر؛ صبر و شکیبایی به پیشرفت هر کار مهمی کمک میکند». | ||
=== نشانگر واقعیت ایمان === | === نشانگر واقعیت ایمان === | ||
[[ | [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)]] در کلامی زیبا، آیندۀ امت اسلامی را دستخوش شرایطی میدانند که انسان ناچار از صبر در برابر آنهاست و در این دشواریها، صدیق واقعی کسی است که صبر پیشه سازد: زمانی بر مردم پیش آید که سلطنت و مقام جز به وسیله کشتن و ستمگری به دست نمیآید، ثروت جز با غضب و بخل کسب نشود، دوستی جز به وسیله بیرون شدن از دین و پیروی هوس به دست نیاید. پس کسی که به آن زمان برسد و بر فقر '''«صبر»''' کند، با آنکه بر ثروت از راه معصیت توانایی داشته باشد و بر دشمنی مردم '''«صبر»''' کند در حالی که بر جلب دوستی آنان از طریق گناه توانا باشد و بر ذلت '''«صبر»''' کند با آنکه بر عزت از راه معصیت قادر باشد، خدا ثواب پنجاه صدیق از تصدیقکنندگان مرا به او عطا فرماید. | ||
=== فوز و رستگاری === | === فوز و رستگاری === | ||
خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
=== یاری در برزخ === | === یاری در برزخ === | ||
'''«صبر»''' یاور انسان در برزخ و تامینکننده بهشت در عالم قیامت است، [[ | '''«صبر»''' یاور انسان در برزخ و تامینکننده بهشت در عالم قیامت است، [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسلام)]] میفرمایند: مومن چون داخل قبر شود نماز، طرف راست و زکات، طرف چپ اوست. احسان بر سرش سایه میافکند و '''«صبر»''' در طرفی دور از آنها میایستد. چون دو فرشته که متصدی سوال از او هستند بر او وارد میشوند '''«صبر»''' به نماز، زکات و احسان میگوید: مواظب رفیق خود باشید، اگر درمانده شدید من حاضرم. | ||
=== اجر آخرت === | === اجر آخرت === | ||
در [[قرآن کریم]] آمده است: «اولئک یجزون الغرفه بما صبروا؛ به پاداش صبر و بردباری غرفههای جنت و قصر بهشتی مییابند». همچنین [[ | در [[قرآن کریم]] آمده است: «اولئک یجزون الغرفه بما صبروا؛ به پاداش صبر و بردباری غرفههای جنت و قصر بهشتی مییابند». همچنین [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر(علیهالسلام)]] در مورد اجر اخروی صبر میفرماید: «بهشت در میان ناگواریها و شکیباییها است، پس هر که در دنیا بر ناگواریها صبر کند به بهشت خواهد رفت. | ||
راههای تحصیل'''«صبر»''' هر چند بسیار مشکل است، اما با معجونی از علم و عمل دست یافتنی است، در مرحله علم، انگیزه [[دین]] تقویت میشود و در مرحله عمل علاوه بر تقویت انگیزه دین، انگیزه هوی نیز تضعیف میشود و بدینترتیب انسان به مقام '''«صبر»''' دست مییابد. | راههای تحصیل'''«صبر»''' هر چند بسیار مشکل است، اما با معجونی از علم و عمل دست یافتنی است، در مرحله علم، انگیزه [[دین]] تقویت میشود و در مرحله عمل علاوه بر تقویت انگیزه دین، انگیزه هوی نیز تضعیف میشود و بدینترتیب انسان به مقام '''«صبر»''' دست مییابد. | ||
خط ۱۶۴: | خط ۱۶۴: | ||
== نشانههای صابران == | == نشانههای صابران == | ||
در این مورد [[ | در این مورد [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)]] فرمودند: «صابر و بردبار سه نشانه دارد: اول سست و کسل نمیگردد. دوم ناراحت نمیشود و بیقراری نمیکند. سوم از پروردگارش شکایت نمیکند. زیرا اگر سست و کسل شود حق را ضایع کرده است؛ مسلما در سستی و بیحالی حق ادا نمیشود و به حدود الهی عمل نمیگردد. اگر بیتابی کند، ادای شکر نکرده است و اگر از خدا شکایت کند، نافرمانی و گناه کرده است؛ اگر علاوه بر ناراحتی شروع به شکایت و گله کند، نه تنها شاکر نبوده، بلکه بر قضای خداوند هم طاغی و عاصی شده است. | ||
== جزع و آثار سوء آن == | == جزع و آثار سوء آن == |