۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بیت المال: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'بنی امیه' به 'بنی‌امیه'
جز (جایگزینی متن - 'رده:مفاهیم اسلامی' به 'رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی') |
جز (جایگزینی متن - 'بنی امیه' به 'بنی‌امیه') |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
اما در مورد نحوه تقسیم اموال بیت‌المال، [[ابن ابی الحدید]] در شرح نهج‌البلاغه می‌نویسد: چون مردم گرد [[ابوبكر]] اجتماع نمودند، هدایایی بین زن‌های [[مهاجرین]] و [[انصار]] توزیع نمود. (یعنی: بر خلاف [[عدالت]] و [[مساوات]] عمل نمود و آنها را بر دیگران ترجیح داد، در حالی كه چنین چیزی بر خلاف دستورات الهی و ترجیح بعد مرجّح است)، اما هنگامی كه عمر به خلافت رسید، بعضی از مردم را بر بعضی دیگر ترجیح داد، پیشینیان از [[مسلمین]] را بر دیگران ترجیح داد، همه مهاجرین را بر انصار، عرب را بر عجم و آزاد را بر برده ترجیح داد<ref>نهج‌البلاغه: خطبه 126.</ref>. | اما در مورد نحوه تقسیم اموال بیت‌المال، [[ابن ابی الحدید]] در شرح نهج‌البلاغه می‌نویسد: چون مردم گرد [[ابوبكر]] اجتماع نمودند، هدایایی بین زن‌های [[مهاجرین]] و [[انصار]] توزیع نمود. (یعنی: بر خلاف [[عدالت]] و [[مساوات]] عمل نمود و آنها را بر دیگران ترجیح داد، در حالی كه چنین چیزی بر خلاف دستورات الهی و ترجیح بعد مرجّح است)، اما هنگامی كه عمر به خلافت رسید، بعضی از مردم را بر بعضی دیگر ترجیح داد، پیشینیان از [[مسلمین]] را بر دیگران ترجیح داد، همه مهاجرین را بر انصار، عرب را بر عجم و آزاد را بر برده ترجیح داد<ref>نهج‌البلاغه: خطبه 126.</ref>. | ||
لیكن در زمان [[عثمان]] از این بدتر عمل شد و شیوه‌ای كه او اتخاذ كرد، در تضاد كامل با دستورات [[قرآن]] و روش [[پیامبر]] و حتّی دو [[خلیفه]] قبل از خود عمل نمود و رسماً اعلام می‌كرد كه ما نیازمندی‌های خود را از این مال برداشت می‌كنیم گرچه بینی عدّه‌ای به خاك مالیده شود<ref>سنن بیهقی، ج 6، ص 351.</ref>. او درآمدهای بیت‌المال را بین خویشان و بستگان خود توزیع می‌كرد و هیچ گونه اشكالی در این مسأله نمی‌دید و این روش او سبب آشوب‌هایی علیه او گردید و در زمان او اموال [[ | لیكن در زمان [[عثمان]] از این بدتر عمل شد و شیوه‌ای كه او اتخاذ كرد، در تضاد كامل با دستورات [[قرآن]] و روش [[پیامبر]] و حتّی دو [[خلیفه]] قبل از خود عمل نمود و رسماً اعلام می‌كرد كه ما نیازمندی‌های خود را از این مال برداشت می‌كنیم گرچه بینی عدّه‌ای به خاك مالیده شود<ref>سنن بیهقی، ج 6، ص 351.</ref>. او درآمدهای بیت‌المال را بین خویشان و بستگان خود توزیع می‌كرد و هیچ گونه اشكالی در این مسأله نمی‌دید و این روش او سبب آشوب‌هایی علیه او گردید و در زمان او اموال [[بنی‌امیه]] تا مقدار زیادی بالا رفته بود و اوضاع بیت‌المال در نهایت آشفتگی قرار داشت. تا آن كه نوبت به خلافت [[علی بن ابی طالب|حضرت علی(علیه‌السلام)]] رسید، آن حضرت در توزیع بیت‌المال بسیار دقیق و حساب شده برخورد می‌كرد و بر خلاف خلفای قبل از خود، نهایت عدالت و مساوات را به كار می‌گرفت و همین مسأله باعث گردید كه دنیا پرستان و سودجویان نتوانستند شیوه آن حضرت را تحمّل نمایند. | ||
آن حضرت نظریه خود را در مورد بیت‌المال در یك جمله كوتاه چنین بیان می‌كند: «آگاه باشید كه بخشیدن بیت‌المال در غیر حقّ خود [[اسراف]] و تبذیر است، در حالی كه این عمل باعث بالا بردن منزلت انسان در دنیا و پائین آوردن درجة او در آخرت است، او را نزد مردم گرامی می‌دارد و نزد [[خداوند]] خوار می‌نماید.» هم چنین می‌فرماید: «اگر بیت‌المال متعلّق به خودم بود آن را به گونه‌ای مساوی توزیع می‌كردم، چه رسد به این كه بیت‌المال متعلّق به خداوند است و اختیار آن در دست من نیست و باید به همان گونه‌ای كه خداوند دستور داده عمل شود<ref>نهج‌البلاغه: خطبه 126.</ref>. | آن حضرت نظریه خود را در مورد بیت‌المال در یك جمله كوتاه چنین بیان می‌كند: «آگاه باشید كه بخشیدن بیت‌المال در غیر حقّ خود [[اسراف]] و تبذیر است، در حالی كه این عمل باعث بالا بردن منزلت انسان در دنیا و پائین آوردن درجة او در آخرت است، او را نزد مردم گرامی می‌دارد و نزد [[خداوند]] خوار می‌نماید.» هم چنین می‌فرماید: «اگر بیت‌المال متعلّق به خودم بود آن را به گونه‌ای مساوی توزیع می‌كردم، چه رسد به این كه بیت‌المال متعلّق به خداوند است و اختیار آن در دست من نیست و باید به همان گونه‌ای كه خداوند دستور داده عمل شود<ref>نهج‌البلاغه: خطبه 126.</ref>. | ||