پرش به محتوا

خدیجه بنت خویلد: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ مارس ۲۰۲۳
خط ۳۱: خط ۳۱:


== آیاتی در شأن خدیجه ==
== آیاتی در شأن خدیجه ==
خدیجه با سابقه‌ترین زن مسلمان و در میان همسران پیامبر(صلی‌الله‌ علیه‌ و‌آله) از بیشترین فضیلت برخوردار بود، ازاین رو همۀ آیاتی را که از مؤمنان و جایگاه آنان نزد خدا و فرجام نیکوی آنها سخن می‌گویند می‌توان بر حضرت خدیجه تطبیق کرد و وی را مصداقی از آنها دانست؛ چه راویان احادیث شأن نزول و مفسران نخستین گزارشی در این زمینه ثبت کرده یا نکرده باشند، چنان که «مقربون» را در تفسیر آیات{{متن قرآن|والسابقون السابقون * اُولکَ المقربون|سوره = واقعه|آیه = 10 ـ 11}} رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، خدیجه و علی‌بن ابی طالب و ذریه‌شان علیهم‌السلام که به ایشان می‌پیوندند، دانسته‌اند. بر پایه روایتی، زمانی که پیامبر 4 زن برتر را بر می‌شمرد، از میان همسران خود تنها به خدیجه اشاره کرد. مفسران این روایت را در تفسیر آیه 42 سوره آل عمران / 3 بازگو کرده‌اند. بر اساس این آیه خدا حضرت مریم را برگزید، پاک ساخت و برتری داد.
خدیجه با سابقه‌ترین زن مسلمان و در میان همسران پیامبر(صلی‌الله‌ علیه‌ و‌آله) از بیشترین فضیلت برخوردار بود، ازاین رو همۀ آیاتی را که از مؤمنان و جایگاه آنان نزد خدا و فرجام نیکوی آنها سخن می‌گویند می‌توان بر حضرت خدیجه تطبیق کرد و وی را مصداقی از آنها دانست؛ چه راویان احادیث شأن نزول و مفسران نخستین گزارشی در این زمینه ثبت کرده یا نکرده باشند، چنان که «مقربون» را در تفسیر آیات{{متن قرآن|والسابقون السابقون * اُولکَ المقربون|سوره = واقعه| آیه = 10 ـ 11}} رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، خدیجه و علی‌بن ابی طالب و ذریه‌شان علیهم‌السلام که به ایشان می‌پیوندند، دانسته‌اند. بر پایه روایتی، زمانی که پیامبر 4 زن برتر را بر می‌شمرد، از میان همسران خود تنها به خدیجه اشاره کرد. مفسران این روایت را در تفسیر آیه 42 سوره آل عمران / 3 بازگو کرده‌اند. بر اساس این آیه خدا حضرت مریم را برگزید، پاک ساخت و برتری داد.


همچنین در تفسیر آیه مکی «وما یَستَوِی الاَحیاءُ و لاَ الاَموتُ ... ؛ زنده و مرده یکسان نیستند» (فاطر / 35، 22) نیز خدیجه را از مصادیق «احیاء» دانسته‌اند.
همچنین در تفسیر آیه مکی{{متن قرآن|وما یَستَوِی الاَحیاءُ و لاَ الاَموتُ ...|سوره = واقعه| آیه = 22}}  ؛ زنده و مرده یکسان نیستند» نیز خدیجه را از مصادیق «احیاء» دانسته‌اند.


ابان بن تغلب از امام صادق علیه‌السلام درباره شأن نزول آیه «والَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا و ذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُنٍ و اجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا»(فرقان / 25، 74) پرسید و آن حضرت فرمود: ما اهل بیت علیهم‌السلام هستیم. از دیگران نیز روایت کرده‌اند که «ازواجنا» همان حضرت خدیجه و «ذریاتنا» حضرت فاطمه و «قرة اعین» امام حسن و امام حسین و مراد از «واجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا» علی بن ابی طالب علیه‌السلام است. ابوسعید نیز از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله روایت کرده که آن حضرت از جبرئیل درباره مصداق «ازواجنا» سؤال فرمودند و جبرئیل نیز در جواب از خدیجه علیهاالسلام نام برد.
ابان بن تغلب از امام صادق علیه‌السلام درباره شأن نزول آیه {{متن قرآن|والَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا و ذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُنٍ و اجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا|سوره = فرقان | آیه = 74}} پرسید و آن حضرت فرمود: ما اهل بیت علیهم‌السلام هستیم. از دیگران نیز روایت کرده‌اند که «ازواجنا» همان حضرت خدیجه و «ذریاتنا» حضرت فاطمه و «قرة اعین» امام حسن و امام حسین و مراد از «واجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا» علی بن ابی طالب علیه‌السلام است. ابوسعید نیز از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله روایت کرده که آن حضرت از جبرئیل درباره مصداق «ازواجنا» سؤال فرمودند و جبرئیل نیز در جواب از خدیجه علیهاالسلام نام برد.


خدا به بی‌نیازی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله پس از فقر اشاره می‌فرماید: «ووجَدَکَ عالاً فَاَغنی»(ضحی / 93، 8) و بسیاری از مفسران در تفسیر «فأغنی» نوشته‌اند که با ثروت خدیجه، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله از فقر رهایی یافت.
خدا به بی‌نیازی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله پس از فقر اشاره می‌فرماید: {{متن قرآن|ووجَدَکَ عالاً فَاَغنی|سوره = ضحی| آیه = 8}} و بسیاری از مفسران در تفسیر «فأغنی» نوشته‌اند که با ثروت خدیجه، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله از فقر رهایی یافت.


پیرو افشای راز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به دست برخی از همسرانش و آزرده شدن آن حضرت از آنان (حفصه و عایشه) آیاتی از سوره تحریم / 66 نازل شدند: در آیه 5 این سوره: «عَسی رَبُّهُ اِن طَـلَّقَکُنَّ اَن یُبدِلَهُ اَزوجـًا خَیرًا مِنکُنَّ مُسلِمـتٍ مُؤمِنـتٍ قـنِتـتٍ تـبـتٍ عـبِدتٍ سـحـتٍ ثَیِّبـتٍ واَبکارا» آمده است که چه بسا با طلاق دادن شما خدا بهتر از شما زنانی از بیوه زنان یا دوشیزگانی به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله دهد. برخی مفسران در تفسیر بیوه‌زنان این آیه را بر خدیجه تطبیق داده‌اند، در حالی که وی در دوره مکی رحلت کرده بود و این آیه و شأن نزولش مربوط به دوره مدنی است، مگر آنکه مراد این باشد که با طلاق شما خدا در بهشت، مانند خدیجه را نصیب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله خواهد کرد.
پیرو افشای راز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به دست برخی از همسرانش و آزرده شدن آن حضرت از آنان (حفصه و عایشه) آیاتی از سوره تحریم نازل شدند: در آیه 5 این سوره:{{متن قرآن|عَسی رَبُّهُ اِن طَـلَّقَکُنَّ اَن یُبدِلَهُ اَزوجـًا خَیرًا مِنکُنَّ مُسلِمـتٍ مُؤمِنـتٍ قـنِتـتٍ تـبـتٍ عـبِدتٍ سـحـتٍ ثَیِّبـتٍ واَبکارا|سوره = تحریم| آیه = 5}}  «» آمده است که چه بسا با طلاق دادن شما خدا بهتر از شما زنانی از بیوه زنان یا دوشیزگانی به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله دهد. برخی مفسران در تفسیر بیوه‌زنان این آیه را بر خدیجه تطبیق داده‌اند، در حالی که وی در دوره مکی رحلت کرده بود و این آیه و شأن نزولش مربوط به دوره مدنی است، مگر آنکه مراد این باشد که با طلاق شما خدا در بهشت، مانند خدیجه را نصیب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله خواهد کرد.


در شأن آیه مدنی «والسّـبِقونَ الاَوَّلونَ مِنَ المُهـجِرینَ والاَنصارِ والَّذینَ اتَّبَعوهُمبِاِحسـنٍ رَضِیَ اللّهُ عَنهُم و رَضوا عَنهُ ....» (توبه / 9، 100) گفته‌اند که «السابقون الاولون» حضرت خدیجه علیهاالسلام است که نخستین زن ایمان آورنده به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بود، در حالی که آیه یاد شده درباره نخستین مهاجران و انصار و پیروان آنان است نه نخستین مؤمنان؛ وانگهی حضرت خدیجه پیش از هجرت به مدینه از این دنیا رفته بودند، از این رو گفتار مفسران را باید از گونه تطبیق آیه بر خدیجه دانست.
در شأن آیه مدنی {{متن قرآن|والسّـبِقونَ الاَوَّلونَ مِنَ المُهـجِرینَ والاَنصارِ والَّذینَ اتَّبَعوهُمبِاِحسـنٍ رَضِیَ اللّهُ عَنهُم و رَضوا عَنهُ ...|سوره = توبه| آیه = 100}}  گفته‌اند که «السابقون الاولون» حضرت خدیجه علیهاالسلام است که نخستین زن ایمان آورنده به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بود، در حالی که آیه یاد شده درباره نخستین مهاجران و انصار و پیروان آنان است نه نخستین مؤمنان؛ وانگهی حضرت خدیجه پیش از هجرت به مدینه از این دنیا رفته بودند، از این رو گفتار مفسران را باید از گونه تطبیق آیه بر خدیجه دانست.


== درگذشت ==
== درگذشت ==