confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
اسماعيل بن محمد بن اسماعيل مخزومي، (000 – 301ق) | |||
ابومحمد. معروف به «ابن هلال مخزومي» و ملقب به «قنبره». از راويان مورد اعتماد و از وجوه اصحاب اماميه در مكه. در منابع رجالي هيچ اشارهاي به سال تولد و وفات او نشده است، تنها آقابزرگ در الذريعه وفات او را به سال 301 هجري ثبت كرده است. محتمل است وفات او در مكه روي داده باشد زيرا وي در مكه اقامت داشت به همين دليل با اينكه احاديث زيادي از ائمه(ع) در عراق شنيده، روايات اندكي از او در منابع به چشم ميخورد. وي براي كسب دانش، وارد عراق شد و پس از اخذ روايات بسيار، به مكه بازگشت و در همانجا اقامت گزيد. در مكه راوياني همچون «ايوب بن نوح»، «حسن بن معاويه»، «علي بن حسن بن فضال» و برادرش «احمد بن حسن بن فضال» از او حديث شنيدهاند. فرزند او «محمدبن اسماعيل» از راويان شيعه است و گزارشگر كتابهاي پدرش ميباشد. شيخ طوسي در فهرست خود، با سه واسطه از فرزند صاحب ترجمه، كتابهاي او را فهرست كرده است. همچنين يكي ديگر از گزارشگران كتابهاي او «علي بن احمد عقيقي علوي» است. استاد او «علي بن حسن» است. وي صاحب آثاري مانند «كتاب التوحيد»، «كتاب المعرفه»، «كتاب الصلاه»، «كتاب الامامه» و «كتاب التجمل و المروؤه» است. از آثار او پيداست كه در فقه، حديث و اعتقادات، تخصص داشته است. گفتني است نام «اسماعيل بن محمد مخزومي» صاحب شرح حال، با نام «اسماعيل بن محمد ملقب به قنبره» كه در منابع رجالي «امامي مجهول» معرفي شده، مشترك است. اما محتمل است اين دو نام، عنوان براي يك شخص بوده باشد. به گزارش «ايوب بن نوح» كه از شاگردان روايي اوست، يكي از القاب مخزومي «قنبره» (به ضم قاف) است. (قنبره پرنده سبكبالي است كه با چابكي پرواز ميكند و از آنجا كه وي در راه رفتن، به راحتي گام بر ميداشت و با پشتي خميده حركت ميكرد ملقب به قنبره شد). اين گزارش شاهد بر آن است كه وي همان اسماعيل بن محمد مخزومي است كه ملقب به قنبره نيز بوده است. شاهد ديگر آن است كه كنيه هر دو «ابومحمد» و در ذيل تأليفات هر دو، «كتاب المعرفه» معرفي شده است، از اينرو قوياً محتمل است كه «اسماعيل بن محمد» تنها يك شخصيت بيشتر نيست. تنها اشكالي كه در اينجا وجود دارد اين است كه «اسماعيل بن محمد» كه در منابع رجالي، امامي مجهول معرفي شده، اهل قم بوده، در حالي كه «اسماعيل بن محمد» صاحب شرح حال، اهل مكه بوده است. اين مشكل باعث شده تا علماي رجال و زندگينامهنويسان، در باره تعدد يا اتحاد آندو، دچار ترديد شوند، اما ممكن است وي اصالتاً اهل مكه بوده و مدتي در قم اقامت داشته است. تفصيل اين بحث مستلزم تحقيقات وسيعتري است كه در اين مجال نميگنجد. | |||
منابع: (اعيان الشيعه(قطع بزرگ)، ج3ص401؛ تنقيح المقال(حجري)، ج1ص144 شماره 882؛ الفهرست، شيخ طوسي، ص48 شماره 35؛ خلاصه الاقوال، ص55 شماره 9؛ نقدالرجال، تفرشي، ج1ص229 شماره 537؛ جامع الرواه، ج1ص102؛ طرائف المقال، ج1ص149 شماره 713؛ الذريعه الي تصانيف الشيعه، ج21ص244) | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] |