۸٬۲۰۰
ویرایش
دیوبندیه حیاتی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''دیوبندیه حیاتی''' گروهی از مسلمانان حنفی هستند که با تیعیت از برخی دانش آموختگان مدرسه دارالعلوم دیوبند و در ایالت پنجاب پاکستان، دیوبندی نامیده می شوند. دیوبندی ها بنابر اختلاف عقیده ای که در خصوص حیات پس از وفات پیامبر (ص) دارند به دو دسته مماتی و حیاتی تقسیم می شوند. | '''دیوبندیه حیاتی''' گروهی از مسلمانان حنفی هستند که با تیعیت از برخی دانش آموختگان مدرسه دارالعلوم دیوبند و در ایالت پنجاب پاکستان، دیوبندی نامیده می شوند. دیوبندی ها بنابر اختلاف عقیده ای که در خصوص حیات پس از وفات پیامبر (ص) دارند به دو دسته [[دیوبندیه مماتی|مماتی]] و حیاتی تقسیم می شوند. | ||
علمای دیوبند برای شناساندن عقائد و منهج عملی مدارس خود اقدام به نشر تألیفاتی در این خصوص نموده اند. یکی از این آثار کتاب «علماء دیوبند عقیدة ومنهجا» اثر قاری محمّد طیب، رئیس سابق دارالعلوم دیوبند می باشد که در این کتاب به تشریح منهج و معتقدات علمای دیوبند پرداخته است. قبل از وی، ملا خلیل احمد سهارنپوری هم با نگارش کتاب « المهنّد علی المفنّد » به تشریح عقائد علمای دیوبند پرداخته است. | علمای دیوبند برای شناساندن عقائد و منهج عملی مدارس خود اقدام به نشر تألیفاتی در این خصوص نموده اند. یکی از این آثار کتاب «علماء دیوبند عقیدة ومنهجا» اثر قاری محمّد طیب، رئیس سابق دارالعلوم دیوبند می باشد که در این کتاب به تشریح منهج و معتقدات علمای دیوبند پرداخته است. قبل از وی، ملا خلیل احمد سهارنپوری هم با نگارش کتاب « المهنّد علی المفنّد » به تشریح عقائد علمای دیوبند پرداخته است. | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
ورود اندیشه ابن تیمیه حرّانی و ابن قیم جوزیه و شوکانی در شبه قاره هند از طریق برخی از پیروان فکری آنان همچون شاه ولی الله دهلوی و جماعت اهل حدیث و تأثیر پذیری شاه اسماعیل دهلوی از اندیشه محمد بن عبد الوهاب و انتشار کتاب تقویة الإیمان که طبق گفته برخی ترجمه اردوی کتاب التوحید محمّد بن عبد الوهّاب است، سؤالاتی را در حوزه توحید و شرک بوجود آورد که جواب به این مسائل، موجب شکاف در بین صفوف دیوبندیان گردید و به جایی رسید که به تکفیر و مشرک دانستن یکدیگر منجر گردید. نزدیکی یا دوری از افکار وهابیت، دیوبندیان را به دو گروه حیاتی (مخالفان تفکرات وهابیت) و مماتی (مدافعان تفکر وهابیت) تقسیم کرد حیاتی ها اگرچه بیشتر از مماتی هستند، اما متاسفانه مماتی ها مورد حمایت عربستان و وهابیت می باشند. | ورود اندیشه ابن تیمیه حرّانی و ابن قیم جوزیه و شوکانی در شبه قاره هند از طریق برخی از پیروان فکری آنان همچون شاه ولی الله دهلوی و جماعت اهل حدیث و تأثیر پذیری شاه اسماعیل دهلوی از اندیشه محمد بن عبد الوهاب و انتشار کتاب تقویة الإیمان که طبق گفته برخی ترجمه اردوی کتاب التوحید محمّد بن عبد الوهّاب است، سؤالاتی را در حوزه توحید و شرک بوجود آورد که جواب به این مسائل، موجب شکاف در بین صفوف دیوبندیان گردید و به جایی رسید که به تکفیر و مشرک دانستن یکدیگر منجر گردید. نزدیکی یا دوری از افکار وهابیت، دیوبندیان را به دو گروه حیاتی (مخالفان تفکرات وهابیت) و مماتی (مدافعان تفکر وهابیت) تقسیم کرد حیاتی ها اگرچه بیشتر از مماتی هستند، اما متاسفانه مماتی ها مورد حمایت عربستان و وهابیت می باشند. | ||
اکثر علمای دیوبند قائلند پیامبر اکرم(ص) در قبر شریفشان زنده و حیاتشان مثل حیات دنیوی، اما بدون تکلیف خاصّی است و این نوع از حیات مختصّ به حضرت نبی اکرم و جمیع انبیاء صلوات الله علیهم اجمعین است. بر خلاف حیات | =عقاید دیوبندی حیاتی= | ||
اکثر علمای دیوبند قائلند پیامبر اکرم(ص) در قبر شریفشان زنده و حیاتشان مثل حیات دنیوی، اما بدون تکلیف خاصّی است و این نوع از حیات مختصّ به حضرت نبی اکرم و جمیع انبیاء صلوات الله علیهم اجمعین است. بر خلاف حیات انسان های دیگر که به صورت حیات برزخی صرف می باشد. دیوبندیان، شاهد این مطلب را نماز حضرت موسی در قبرشان می دانند. زیرا نماز خواندن لازمه حیات جسمانی است. بنابر این؛ حیات پیامبر در عالم برزخ هم مثل حیات دنیوی است.<ref>خلیل احمد سهانپوری، المهنّد علی المفنّد، ص44</ref> به این گروه از علمای دیوبند که چنین اعتقادی دارند «حیاتی» اطلاق می گردد که می توان گفت اکثریت علمای دیوبند چنین رویکردی را دارا می باشند. درباره این مسأله بزرگان دیوبند همچون ملا محمّد قاسم نانوتوی کتابی به عنوان «آب حیات» در جهت اثبات چنین اعتقادی نگاشته است. رشید احمد گنگوهی هم در کتاب «هدایة الشیعة» و «رسالة الحج» تصریح به چنین حیاتی برای پیامبر اکرم کرده است<ref>حسین احمد مدنی، الشهاب الثاقب علی المسترق الکاذب، ص45</ref>. | |||
به موجب چنین حیاتی برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم عملاً هیچ مشکلی برای سماع حضرت وجود نخواهد داشت و لذا دیوبندیان حیاتی همچون قاضی مظهر حسین دیوبندی حیات انبیاء را | ==سماع موتی== | ||
به موجب چنین حیاتی برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم عملاً هیچ مشکلی برای سماع حضرت وجود نخواهد داشت و لذا دیوبندیان حیاتی همچون قاضی مظهر حسین دیوبندی حیات انبیاء را بگونه ای می دانند که سلام زائرین را می شنوند و خاک و دیوار مانع بر سماع آنان نمی شود.<ref>سید طالب الرحمن، الدیوبندیه تعریفها عقائدها، ص199</ref> حتّی اگر صدای زائرین ضعیف باشد پیامبر خدا می تواند آن را بشنود<ref>محمّد عاشق الهی میرتهی، تذکرة الخلیل، ص206، به نقل از: سید طالب الرحمن، الدیوبندیه تعریفها عقائدها، ص200</ref> و اگر سلام زائر از راه دور باشد ملائکه سلام زائرین را به ایشان می رسانند.<ref>أشرف علی تهانوي، نشر الطیب، ص147</ref> | |||
==توسل== | |||
این طیف از علمای دیوبند توسل را قبول داشته و خودشان دائماً به اولیاء کرام و انبیاء عظام متوسّل گشته و اتباعشان را به این امر ترغیب مینمودند. شیخ نانوتوی قصیده طولانی در توسّل به مشایخ سلسله چشتیه سروده که این قصیده در کتاب « امداد السلوک » آمده است. رشید احمد گنگوهی با کلمات «الهی بحرمة سیّدنا و مولوی ... » به سلسله چشتیه توسّل جسته است<ref>مدنی، حسین احمد، الشهاب الثاقب علی المسترق الکاذب، ص56</ref> و علماء دیوبند در جواز توسّل فرقی بین توسّل در حال حیات و بعد از ممات قائل نیستند. لذا به عقیده آنان شخص متوسّل میتواند در دعایش بگوید: «اللّهم إنّي أتوسّل إليك بفلان أن تجيب دعوتي و تقضيَ حاجتي». بر این مطلب شاه محمّد اسحاق دهلوی و مهاجر مکّی و رشید احمد گنگوهی تصریح کردهاند.<ref>سهانپوری، خلیل احمد، المهنّد علی المفنّد، ص38</ref> مناظر احسن گیلانی شاگرد انور شاه کشمیری و شبیر احمد عثمانی، دیدگاه علمای دیوبند در مسأله استغاثه به ارواح اولیاء الهی بعد از ممات را همان دیدگاه علمای اهل سنّت میداند. به این خاطر که خداوند متعال همانطور که در قرآن کریم فرمودهاند ملائکهاش را برای یاری بندگانش میفرستد، پس چه مانعی دارد که قدرت الهیه بر این ارواح طیّبه تعلّق گیرد و به فریادرسی مومن مضطر برسد. هیچ آیه و حدیث نبوی منکر این مسأله نیست<ref>مناظر احسن، گیلانی، سوانح قاسمی، ج1 ص322، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص77</ref>. در الفتاوی الامدادیة هم آمده است: استعانت به ارواح مشایخ، امر ثابت نزد صاحب کشف ارواح است.<ref>الفتاوی الامدادیة، ج4، ص104، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص78</ref> مناظر احمد گیلانی استغاثه به ارواح اولیاء الهی را جایز میدانند<ref>مناظر احسن گیلانی، سوانح قاسمی، ج1 ص322، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص69</ref>. خلیل احمد سهارنپوری هم استفاده از ارواح مشایخ بزرگ و وصول به فیوض باطنیه آنها چه از صدور آنان و چه از قبور آنان را برای خواص و کسانی که اهلیت آن را دارند جایز دانسته ولی اینگونه نباشد که بین عوام شایع شود.<ref>خلیل احمد سهارنپوری، المهند علی المفند، ص55</ref> | این طیف از علمای دیوبند توسل را قبول داشته و خودشان دائماً به اولیاء کرام و انبیاء عظام متوسّل گشته و اتباعشان را به این امر ترغیب مینمودند. شیخ نانوتوی قصیده طولانی در توسّل به مشایخ سلسله چشتیه سروده که این قصیده در کتاب « امداد السلوک » آمده است. رشید احمد گنگوهی با کلمات «الهی بحرمة سیّدنا و مولوی ... » به سلسله چشتیه توسّل جسته است<ref>مدنی، حسین احمد، الشهاب الثاقب علی المسترق الکاذب، ص56</ref> و علماء دیوبند در جواز توسّل فرقی بین توسّل در حال حیات و بعد از ممات قائل نیستند. لذا به عقیده آنان شخص متوسّل میتواند در دعایش بگوید: «اللّهم إنّي أتوسّل إليك بفلان أن تجيب دعوتي و تقضيَ حاجتي». بر این مطلب شاه محمّد اسحاق دهلوی و مهاجر مکّی و رشید احمد گنگوهی تصریح کردهاند.<ref>سهانپوری، خلیل احمد، المهنّد علی المفنّد، ص38</ref> مناظر احسن گیلانی شاگرد انور شاه کشمیری و شبیر احمد عثمانی، دیدگاه علمای دیوبند در مسأله استغاثه به ارواح اولیاء الهی بعد از ممات را همان دیدگاه علمای اهل سنّت میداند. به این خاطر که خداوند متعال همانطور که در قرآن کریم فرمودهاند ملائکهاش را برای یاری بندگانش میفرستد، پس چه مانعی دارد که قدرت الهیه بر این ارواح طیّبه تعلّق گیرد و به فریادرسی مومن مضطر برسد. هیچ آیه و حدیث نبوی منکر این مسأله نیست<ref>مناظر احسن، گیلانی، سوانح قاسمی، ج1 ص322، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص77</ref>. در الفتاوی الامدادیة هم آمده است: استعانت به ارواح مشایخ، امر ثابت نزد صاحب کشف ارواح است.<ref>الفتاوی الامدادیة، ج4، ص104، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص78</ref> مناظر احمد گیلانی استغاثه به ارواح اولیاء الهی را جایز میدانند<ref>مناظر احسن گیلانی، سوانح قاسمی، ج1 ص322، به نقل از: الدیوبندیه، سید طالب الرحمن، ص69</ref>. خلیل احمد سهارنپوری هم استفاده از ارواح مشایخ بزرگ و وصول به فیوض باطنیه آنها چه از صدور آنان و چه از قبور آنان را برای خواص و کسانی که اهلیت آن را دارند جایز دانسته ولی اینگونه نباشد که بین عوام شایع شود.<ref>خلیل احمد سهارنپوری، المهند علی المفند، ص55</ref> | ||