confirmed
۵۶۷
ویرایش
خط ۳۳۹: | خط ۳۳۹: | ||
==مـدخـل== | ==مـدخـل== | ||
سرزمين | سرزمين آفريقائی نيجريه كه در بخش غربی قاره آفريقا در كنار خليج گينه واقع شده، بيش از نيمی از جمعيت مسلمان آفريقاي سياه را در خود جای داده است. شمال اين كشور با اكثريت تقريباً مطلق مسلمانان با مناطق جنوبی كشور كه از درصد بيشتری از مسيحيان برخوردار بوده ، از نظر پراكندگی مذهبی قابل توجه است. | ||
در تاريخ كشور نيجريه، شيخ عثمان دان فوديو ، | در تاريخ كشور نيجريه، شيخ عثمان دان فوديو ، نامی مشهور و محبوب و مبارزات او از اهميّت و ويژگی خاصی برخوردار است. تأسيس و تشكيل خلافت سوكوتو كه با جهاد شيخ عثمان شروع شد و از سال 1804 الي 1903 ميلادی در ناحيه شمالي كشور به طول انجاميد، و نيز ضرورت بازشناسی اين قيام تاريخی و احياء آن در اذهان مسلمانان، در تاريخ تحولات سياسی و اجتماعی اين كشور بايستی همواره مورد ملاحظه قرار گيرد. | ||
اسلام كه از قرن سيزدهم وارد كشور نيجريه شده بود، به مردم امكان داد تا با تمدن و جهان معاصر آشنا شوند و دولتي نيرومند تشكيل دهند. انگلستان پس از مشاهده چنين | اسلام كه از قرن سيزدهم وارد كشور نيجريه شده بود، به مردم امكان داد تا با تمدن و جهان معاصر آشنا شوند و دولتي نيرومند تشكيل دهند. انگلستان پس از مشاهده چنين وضعيتی در امور داخلی شمال نيجريه ابتدا دخالت نكرده و تنها به تسلط اقتصادی و نظارت بر سياست خارجی آن ناحيه اكتفا كرد. سرانجام در قسمت غرب و جنوب نيجريه كه مردم آن داراي مذهب آنيميسم بودند، و قبيله ايبو نيز در آن منطقه سكونت داشت، استعمار توانست با بكارگرفتن ميسيونرهای مسيحي، در سال 1903 ميلادی بر تمام منطقة نيجريه تسلّط يابد. | ||
بدين ترتيب، آخرين ناحيه از متصرفات استعمار انگليس، ناحيه | بدين ترتيب، آخرين ناحيه از متصرفات استعمار انگليس، ناحيه شمالی كشور نيجريه بود كه اكثريت مردم آن منطقه مسلمان بودند و هم اكنون نيز اكثريت جمعيت شمال را مسلمانان تشكيل می دهند. بنابراين انگلستان، پس از گذشت پنجاه و چهار سال از سلطهاش بر شهر لاگوس يعني در سال 1851، توانست در سال 1903 ميلادی بر شمال نيجريه تسلّط يابد. استعمار كه با جهاد مسلمانان موقعيت خود را در خطر می ديد در سست كردن پايههای حكومت در شمال، تلاش وسيعی را به عمل آورد و سرانجام توانست باعث فروپاشی حكومت اسلامی در آن منطقه گردد. | ||
صرفنظر از داوري و قضاوت درخصوص قيام و جهاد تاريخي شيخ عثمان و بررسي تحليلي عملكرد و فعاليت اين عالم مذهبي، و باتوجه به اختلاف ماهوي نهضتها و جنبشهاي متعدّد در طول تاريخ كه هيچگاه يكسان و مشابه نبودهاند و بايد مستقلاً و با توجه به ويژگيهاي منحصر به فرد خود، مورد مطالعه و ارزيابي قرار گيرند، و وجوه تشابه و افتراق آنها با يكديگر مقايسه شوند، در اين نوشتار تلاش گرديده تا معرّفي و شناخت اجمالي درخصوص جايگاه اين شخصيت تاريخي به عمل آيد. | صرفنظر از داوري و قضاوت درخصوص قيام و جهاد تاريخي شيخ عثمان و بررسي تحليلي عملكرد و فعاليت اين عالم مذهبي، و باتوجه به اختلاف ماهوي نهضتها و جنبشهاي متعدّد در طول تاريخ كه هيچگاه يكسان و مشابه نبودهاند و بايد مستقلاً و با توجه به ويژگيهاي منحصر به فرد خود، مورد مطالعه و ارزيابي قرار گيرند، و وجوه تشابه و افتراق آنها با يكديگر مقايسه شوند، در اين نوشتار تلاش گرديده تا معرّفي و شناخت اجمالي درخصوص جايگاه اين شخصيت تاريخي به عمل آيد. | ||
در بررسي و مطالعة مسائل و مباحث مربوط به قارة سياه آفريقا، نام و جهاد شيخ عثمان و خلافت سوكوتو، در كلية منابع و مآخذ فراوان به چشم ميخورد. بنابراين شناخت ويژگيهاي خلافت سوكوتو و ارائة كلياتي درخصوص اقدامات اين عالممذهبي لازم و ضروري بنظر ميرسد. بدين ترتيب، در جهت شناخت هر چهبهترشخصيتاينرهبرديني،ايامكودكي،تحصيلات،اساتيد،فعاليتهاي فرهنگي و تبليغي،قيام،هجرت، تجزيه و تحليل اجتماعي فرهنگي و اقتصادي علل پديده جهاد، اهداف و آرمانهاي شيخ عثمان و دستـآوردهاي اين نهضتاسلامي، مورد بررسي و امعان نظر قرار گرفته و ابعاد و ويژگيهاي اين نهضت اسلامي و مباني انديشههاي بنيان گذار آن، تبيين و تشريح گرديده است. | در بررسي و مطالعة مسائل و مباحث مربوط به قارة سياه آفريقا، نام و جهاد شيخ عثمان و خلافت سوكوتو، در كلية منابع و مآخذ فراوان به چشم ميخورد. بنابراين شناخت ويژگيهاي خلافت سوكوتو و ارائة كلياتي درخصوص اقدامات اين عالممذهبي لازم و ضروري بنظر ميرسد. بدين ترتيب، در جهت شناخت هر چهبهترشخصيتاينرهبرديني،ايامكودكي،تحصيلات،اساتيد،فعاليتهاي فرهنگي و تبليغي،قيام،هجرت، تجزيه و تحليل اجتماعي فرهنگي و اقتصادي علل پديده جهاد، اهداف و آرمانهاي شيخ عثمان و دستـآوردهاي اين نهضتاسلامي، مورد بررسي و امعان نظر قرار گرفته و ابعاد و ويژگيهاي اين نهضت اسلامي و مباني انديشههاي بنيان گذار آن، تبيين و تشريح گرديده است. |