۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'اهلسنت' به 'اهل سنت') |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
===اجماع=== | ===اجماع=== | ||
اجماع، سومین دلیل از ادله فقه مسلمانان است که شیعه و تمامی فرقههای | اجماع، سومین دلیل از ادله فقه مسلمانان است که شیعه و تمامی فرقههای اهل سنت اجمالا در سندیت آن اتفاق نظر دارند. اجماع در اصطلاح عبارت است از اتفاق علمای عصر بر حکم شرعی راجع به مسألهای که حکم آن در کتاب و سنت نیامده است. چنانکه اشاره شد، اجماع نزد شیعه نیز به عنوان یکی از «[[ادله اربعه|ادلهاربعه]]» مورد استناد است.البته اهل سنت نفس اتفاق نظر اهل حل و عقد و مراجع نافذ الحکم را (به استناد روایت نبوی لا یجتمع امتی علی خطا) «حجت» میدانند، ولی امامیه اتفاقی را که کاشف از قول معصوم باشد (یعنی امام داخل در مجمعین باشند)، ملاک عمل و حجت میدانند. | ||
از نگاه علمای [[مذهب جعفری |مذهبجعفری]]: اجماع عبارت است از اتفاق مجتهدین شیعه بر هر امر شرعی به نحوی که کاشف از [[قول معصوم]] باشد، بنابراین، اجماع را از آن باب که کاشف از قول معصوم است، «حجت» میدانند، چون شیعیان معتقدند هیچ عصری خالی از «اماممعصوم» نمیباشد. بنابراین، از باب «لطف» بر خدا واجب است که هرگاه بندگانش در مسیر خطا قرار گیرند، به وسیله امام آنان را راهنمایی کند. پس اگر در مسألهای «اجماع» کردند و قول خلافی هم اظهار نشد، دلیل بر رضایت معصوم است و یا اینکه امام در جمع حضور داشته و یا این مسئله از طرف معصوم القا شده است. | از نگاه علمای [[مذهب جعفری |مذهبجعفری]]: اجماع عبارت است از اتفاق مجتهدین شیعه بر هر امر شرعی به نحوی که کاشف از [[قول معصوم]] باشد، بنابراین، اجماع را از آن باب که کاشف از قول معصوم است، «حجت» میدانند، چون شیعیان معتقدند هیچ عصری خالی از «اماممعصوم» نمیباشد. بنابراین، از باب «لطف» بر خدا واجب است که هرگاه بندگانش در مسیر خطا قرار گیرند، به وسیله امام آنان را راهنمایی کند. پس اگر در مسألهای «اجماع» کردند و قول خلافی هم اظهار نشد، دلیل بر رضایت معصوم است و یا اینکه امام در جمع حضور داشته و یا این مسئله از طرف معصوم القا شده است. | ||
===قیاس=== | ===قیاس=== | ||
امّا عمل به «قیاس» که چهارمین اصل از مصادر تشریع نزد | امّا عمل به «قیاس» که چهارمین اصل از مصادر تشریع نزد اهل سنت و جماعت (غیر از فرقه ظاهریه) بهشمار میرود، در فقه امامیه ممنوع است و به جای آن اعتماد بر اصلی دیگر به نام «عقل» کردهاند. از حضرت صادق (علیه السلام) روایت شده است که «[[قیاس]]» از دین من خارج است، برای اینکه اصحاب قیاس از راه سنجش، طلب علم کردهاند و به همین جهت از حقیقت دور افتادهاند و البته دین خدا با قیاس درست نمیشود. | ||
در فقه شیعه قاعدهای موسوم به [[قاعده ملازمه|قاعدهملازمه]] است که: «کلّما حکم به العقل حکم به الشرع و کلما حکم به الشرع حکم به العقل» یعنی هر چیزی که عقل بدان حکم کند، شرع نیز بدان حکم نماید و هر چیزی که شرع بدان حکم کند، عقل نیز بدان حکم کند. | در فقه شیعه قاعدهای موسوم به [[قاعده ملازمه|قاعدهملازمه]] است که: «کلّما حکم به العقل حکم به الشرع و کلما حکم به الشرع حکم به العقل» یعنی هر چیزی که عقل بدان حکم کند، شرع نیز بدان حکم نماید و هر چیزی که شرع بدان حکم کند، عقل نیز بدان حکم کند. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
== بعضی از اعتقادات خاص امامیه == | == بعضی از اعتقادات خاص امامیه == | ||
اعتقادات خاص امامیه که آنان را از | اعتقادات خاص امامیه که آنان را از اهل سنت و جماعت ممتاز میکند «امامت و ولایت» حضرت علی (علیه السلام) و فرزندان او که امامان معصومین (علیهم السلام) هستند، «[[عصمت]]» [[انبیاء|انبیاء]] و امامان، «[[تقیه|تقیه]]»، «[[بداء]]»، «[[متعه]]» است.اکنون درباره بداء، متعه و [[رجعت]] به اختصار مطالبی بیان میشود. | ||
===بداء در لغت و اصطلاح=== | ===بداء در لغت و اصطلاح=== | ||
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
==اشتراکات و اختلافات اعمال میان شیعیان اثنیعشری و اهلتسنن== | ==اشتراکات و اختلافات اعمال میان شیعیان اثنیعشری و اهلتسنن== | ||
اعمال مذهبی شیعهاثنیعشریه فرق زیادی با اعمال مذهبی اهلتسنن ندارد. روزه و حج در هر دو یکی است، امّا در بعضی از مسائل همچون نماز و آداب [[وضو]]، اختلاف دارند و در [[اذان]] و اقامه؛ «اشهد انّ علیّا ولی اللّه» را تبرّکا (نه بهعنوان جزء) و «حیّ علی الصلاة» را جزء فصول اذان و اقامه میدانند. اثنیعشریه چهار سورهای را که در آن «آیه سجده» وجود دارد در نماز نمیخوانند و فقّاع (آبجو) را مثل می(شراب) حرام میدانند و گوشت الاغ را [[مکروه]] میشمرند. [[نکاح]] بدون شاهد را جایز میدانند، امّا [[طلاق]] بدون حضور شاهد عادل را جایز نمیندانند و به ظاهر این آیه احتجاج میکنند: «فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ...» (سوره طلاق آیه2) و میگویند: خدای تعالی شاهد گرفتن بر طلاق را شرط کرده نه بر نکاح و از اینکه در یک مجلس سه طلاق دهند را جایز نمیدانند و میگویند: «الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسانٍ...» <ref> سوره بقره آیه 229</ref> همچنین شیعیان دوازدهامامی در [[نماز میت|نمازمیت]] پنج تکبیر میگویند. | اعمال مذهبی شیعهاثنیعشریه فرق زیادی با اعمال مذهبی اهلتسنن ندارد. روزه و حج در هر دو یکی است، امّا در بعضی از مسائل همچون نماز و آداب [[وضو]]، اختلاف دارند و در [[اذان]] و اقامه؛ «اشهد انّ علیّا ولی اللّه» را تبرّکا (نه بهعنوان جزء) و «حیّ علی الصلاة» را جزء فصول اذان و اقامه میدانند. اثنیعشریه چهار سورهای را که در آن «آیه سجده» وجود دارد در نماز نمیخوانند و فقّاع (آبجو) را مثل می(شراب) حرام میدانند و گوشت الاغ را [[مکروه]] میشمرند. [[نکاح]] بدون شاهد را جایز میدانند، امّا [[طلاق]] بدون حضور شاهد عادل را جایز نمیندانند و به ظاهر این آیه احتجاج میکنند: «فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ...» (سوره طلاق آیه2) و میگویند: خدای تعالی شاهد گرفتن بر طلاق را شرط کرده نه بر نکاح و از اینکه در یک مجلس سه طلاق دهند را جایز نمیدانند و میگویند: «الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسانٍ...» <ref> سوره بقره آیه 229</ref> همچنین شیعیان دوازدهامامی در [[نماز میت|نمازمیت]] پنج تکبیر میگویند. | ||
و اما مهمترین اختلاف شیعه با | و اما مهمترین اختلاف شیعه با اهل سنت و جماعت درباره تعیین جانشین رسول خداوند است که شیعیان اثنیعشریه آن را به «نصّ جلیّ و خفیّ» و اهلتسنن به اختیار امت میدانند. به جز این مسأله اساسی، اختلاف شیعه با سنی در بعض مدارک و ادله اجتهاد و نیز در پارهای از قواعد اصول و فروع، عبادات و معاملات و نکاح است. | ||
عمل به «قیاس» نزد شیعه امامیه حرام است، ولی نزد تمامی فرقههای | عمل به «قیاس» نزد شیعه امامیه حرام است، ولی نزد تمامی فرقههای اهل سنت (به جز [[خوارج]] و [[ظاهریه]]) مورد قبول میباشد. در بیشتر مسائل فروع فقه، مذهب شیعه امامیه غالبا با یکی از مذاهباربعه اهل سنت موافق است، ولی مسائلی نیز وجود دارد که جزو منفردات امامیه است، گرچه در اکثر این مسائل نیز یکی از فقهای صحابه یا تابعین و اتباع، با شیعه موافقاند. حتی بعضی از علمای اهل سنت و جماعت بدین سبب مذهبجعفری را کنار مذاهب چهارگانه مذهب پنجم شناختهاند. | ||
==اصول عقاید شیعه== | ==اصول عقاید شیعه== |