۸۷٬۷۷۵
ویرایش
علویان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[حسین بن علی' به '[[حسین بن علی (سید الشهدا) ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''علویان''' جمع علوی به خاندان [[علی بن ابی طالب | '''علویان''' جمع علوی به خاندان [[علی بن ابی طالب]] و شیعیان ایشان گفته میشود. واژه علوی در لغت منسوب به حضرت علی(ع) است اما در اصطلاح کاربردهای متعددی داشته است. | ||
]] و شیعیان ایشان گفته میشود. واژه علوی در لغت منسوب به حضرت علی(ع) است اما در اصطلاح کاربردهای متعددی داشته است. | |||
=ریشه‌یابی لغت علوی= | =ریشه‌یابی لغت علوی= | ||
علوی در لغت منسوب به امام علی علیه‌السلام است. این واژه در اصطلاح در معانی متعددی به کار رفته است که از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ماده علوی.</ref> | علوی در لغت منسوب به امام علی علیه‌السلام است. این واژه در اصطلاح در معانی متعددی به کار رفته است که از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ماده علوی.</ref> | ||
<br> | <br> | ||
کسی که از اولاد علی(ع) و [[فاطمه(س)]] و یا از نسل آنان باشد. در این تعریف واژه علوی با سید مترادف میشود. | کسی که از اولاد [[علی بن ابی طالب|علی(ع)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه(س)]] و یا از نسل آنان باشد. در این تعریف واژه علوی با سید مترادف میشود. | ||
<br> | <br> | ||
افرادی که پس از قتل [[عثمان]]، علی(ع) را در این قتل متهم ننموده و برای انتقام خون عثمان، از [[عایشه]] و [[معاویه|معاویه]] حمایت نکردند. علوی در این تعریف در برابر عثمانی (عثمانیه) است.<ref>هدایت پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، قم، ۱۳۸۹ش، ص۲۵، ۳۱ و ۳۲.</ref> | افرادی که پس از قتل [[عثمان]]، علی(ع) را در این قتل متهم ننموده و برای انتقام خون عثمان، از [[عایشه]] و [[معاویه|معاویه]] حمایت نکردند. علوی در این تعریف در برابر عثمانی (عثمانیه) است.<ref>هدایت پناه، بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا، قم، ۱۳۸۹ش، ص۲۵، ۳۱ و ۳۲.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۴: | ||
علویان در طول تاریخ در مناطق مختلف [[خراسان]]، [[ایران]]، [[عراق]]، [[حجاز]]، [[یمن]]، [[شام]] و [[شمال آفریقا]] می‌زیسته‌اند. | علویان در طول تاریخ در مناطق مختلف [[خراسان]]، [[ایران]]، [[عراق]]، [[حجاز]]، [[یمن]]، [[شام]] و [[شمال آفریقا]] می‌زیسته‌اند. | ||
<br> | <br> | ||
آنان بیشتر از فرزندان | آنان بیشتر از فرزندان امام حسن(ع)، علی بن الحسین (زین العابدین)(ع) و [[محمد حنفیه]] بودند.<ref>کحالة، عمر رضا، معجم قبائل العرب القدیمة و الحدیثة، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ هفتم، 1414ق، ج5، ص344.</ref> | ||
<br> | <br> | ||
این واژه از قرون میانه درباره شیعیان ساکن در منطقه شامات و آناتولی ([[ترکیه]] امروزی) و مغرب عربی به کار رفت. | این واژه از قرون میانه درباره شیعیان ساکن در منطقه شامات و آناتولی ([[ترکیه]] امروزی) و مغرب عربی به کار رفت. | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۹: | ||
=علویان در دوره امویان و عباسیان= | =علویان در دوره امویان و عباسیان= | ||
انتقام از قاتلان | انتقام از قاتلان حسین بن علی (سید الشهدا)، اعتقاد به حقانیت خلافت خاندان [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)]] | ||
، روحیه تسلیم‌ناپذیری در برابر ظلم و فشار بیش از حد خلفای اموی و عباسی بر شیعیان، علویان را بر آن داشت تا برای مقابله با خلفای جور دست به قیام بزنند. | |||
]]، روحیه تسلیم‌ناپذیری در برابر ظلم و فشار بیش از حد خلفای اموی و عباسی بر شیعیان، علویان را بر آن داشت تا برای مقابله با خلفای جور دست به قیام بزنند. | |||
علویان در دوره امویان دارای دو شاخه علویان حسنی (از نسل امام حسن(ع)) و علویان حسینی (از نسل امام حسین(ع)) بودند و قیامهای متعددی را برپا کردند. | علویان در دوره امویان دارای دو شاخه علویان حسنی (از نسل امام حسن(ع)) و علویان حسینی (از نسل امام حسین(ع)) بودند و قیامهای متعددی را برپا کردند. | ||
<br> | <br> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۵: | ||
سردمداران این قیام‌ها، خود از فرزندان ائمه اطهار و نوادگان آنان بودند که به انگیزه براندازی نظام ستم پیشه عباسی با شعار لرضا من آل محمد با شخص برگزیده‌ای از خاندان پیامبر(ص)، قیام خود را آغاز کردند. | سردمداران این قیام‌ها، خود از فرزندان ائمه اطهار و نوادگان آنان بودند که به انگیزه براندازی نظام ستم پیشه عباسی با شعار لرضا من آل محمد با شخص برگزیده‌ای از خاندان پیامبر(ص)، قیام خود را آغاز کردند. | ||
<br> | <br> | ||
علت انتخاب این شعار، ابتدا زیر سوال بردن مشروعیت خلافت عباسیان و غاصبانه بودن حکومت آنها و در گام دوم، حفظ جان امامشان بود که در آن زمان تحت مراقبت نظامی قرار داشت؛ زیرا اگر آنها نام شخص خاصی را بر نهضت خود می‌گذاشتند، که بی‌شک، آن شخص [[امام هادی علیه‌السلام]] بود دستگاه به آسانی با از بین بردن آن فرد، قیام را سرکوب می‌کرد. | علت انتخاب این شعار، ابتدا زیر سوال بردن مشروعیت خلافت عباسیان و غاصبانه بودن حکومت آنها و در گام دوم، حفظ جان امامشان بود که در آن زمان تحت مراقبت نظامی قرار داشت؛ زیرا اگر آنها نام شخص خاصی را بر نهضت خود می‌گذاشتند، که بی‌شک، آن شخص [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی علیه‌السلام]] بود دستگاه به آسانی با از بین بردن آن فرد، قیام را سرکوب می‌کرد. | ||
=اسفهبدان طبرستان و پذیرش اسلام= | =اسفهبدان طبرستان و پذیرش اسلام= | ||
| خط ۶۱: | خط ۵۹: | ||
طبرستان در این زمان زیر سلطه حاکمان طاهرى بود و ستم طاهریان و برخى از حاکمان محلى در گرایش مردم به علویان تأثیر زیادى داشت. در سال 227 ق قارن بن شهریار باوندى که به پیروزى طاهریان در منطقه کمک کرده بود و به پاداش خدمتش دوباره به حکومت کوههاى شروین رسید، اسلام را پذیرفت. | طبرستان در این زمان زیر سلطه حاکمان طاهرى بود و ستم طاهریان و برخى از حاکمان محلى در گرایش مردم به علویان تأثیر زیادى داشت. در سال 227 ق قارن بن شهریار باوندى که به پیروزى طاهریان در منطقه کمک کرده بود و به پاداش خدمتش دوباره به حکومت کوههاى شروین رسید، اسلام را پذیرفت. | ||
<br> | <br> | ||
در این ایام، روند پذیرش اسلام از سوى جمعیت بومى طبرستان روندى شتابآهنگ داشت. بیشترین مردم مذهب سنت و [[شافعی|فقه شافعى]] را برگزیدند. اما دیرى نگذشت که تشیع در طبرستان به خاطر عملکرد سادات انتشار یافت. امامیه به ویژه در | در این ایام، روند پذیرش اسلام از سوى جمعیت بومى طبرستان روندى شتابآهنگ داشت. بیشترین مردم مذهب سنت و [[شافعی|فقه شافعى]] را برگزیدند. اما دیرى نگذشت که تشیع در طبرستان به خاطر عملکرد سادات انتشار یافت. امامیه به ویژه در آمل و مشرق طبرستان یعنى گرگان طرفدارانى یافت. | ||
<br> | <br> | ||
پیروان [[قاسم بن ابراهیم الرسى]] علوى (متوفى به 246ق) در رویان و کلار مذهب شیعه زیدیه را تبلیغ مىکردند. یکى از مهمترین ناشران آموزههاى قاسم، [[جعفر بن محمد النیروسى]]، از مردم نیروس رویان بود. | پیروان [[قاسم بن ابراهیم الرسى]] علوى (متوفى به 246ق) در رویان و کلار مذهب شیعه زیدیه را تبلیغ مىکردند. یکى از مهمترین ناشران آموزههاى قاسم، [[جعفر بن محمد النیروسى]]، از مردم نیروس رویان بود. | ||