confirmed
۵٬۸۳۵
ویرایش
پیش‌نویس:التمهید فی علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←محتوای کتاب
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
'''در جلد اوّل این کتاب'''، مؤلف پس از بیان مقدمه‌ای، نخست بحث «وحی و قرآن» را مطرح می‌کند و پس از بیان معانی وحی در قرآن: اشاره پنهانی، هدایت غریزی، الهام (سروش غیبی، وسوسه‌های شیطانی) و وحی ارسالی، اقسام وحی رسالی: وحی مستقیم، خلق صوت (مانند وحی بر حضرت موسی (ع) در کوه طور و بر پیامبر اسلام (ص) در شب معراج) و القای وحی به‌وسیله فرشته وحی را شرح می‌دهد. سپس بحث «نزول قرآن» را مطرح می‌کند و آغاز نزول قرآن را در 27 ماه رجب، ولی نزول قرآن به عنوان کتاب آسمانی را با سه تأخیر دانسته و از آن با عبارتی به عنوان «فترت نزول» تعبیر کرده و از این‌رو سه سال اوّل را فترت نزول قرآن، و مدّت نزول قرآن را بیست سال می‌داند. آیت الله معرفت در پاسخ به این سوال که چگونه نزول قرآن در شب قدر انجام گرفته است در حالی قرآن در مدّت بیست سال، نجومایعنی قطعه قطعه و در مناسبت‌های مختلف و پیشامدهای گوناگون نازل شده است؟، نظرات مفسّران و قرآن پژوهان را در پنج دیدگاه خلاصه می‌کند:1. آغاز نزول قرآن در شب قدر بوده است،2. در شب قدر هر سال آن مقدار که از قرآن در طول سال نیاز بوده به طور یکجا در شب قدر آن سال نازل و سپس به شکل تدریجی در طول آن سال نازل می‌شد (دیدگاه ابن جریح)، 3. نزول در شأن و فضلیلت ماه مبارک رمضان، 4. نزول بیشتر آیات قرآن در ماه مبارک رمضان (دیدگاه سیّد قطب)، 5. قرآن دو نزول دفعی و تدریجی داشته که بر اساس دیدگاه روایات اهل سنّت قرآن در آسمان اول نازل شد و سپس در جایگاهی به نام بیت العزه قرار گرفت و مطابق روایات شیعه قرآن از عرش بر آسمان چهارمفرود و در بیت المعمور نهاده شد. که برخی از بزرگان شیعه،از جمله فیض کاشانی: بیت المعور را قلب پیامبر (ص) دانسته، ابوعبدالله زنجانی از نزول دفعی به روح و اهداف کلی قرآن تعبیر کرده، علامه طباطبایی نزول دفعی را وجود باطنی قرآنی که دارای حقیقت واحدی بوده که بر قلب پیامبر(ص) نازل شده و منظور از نزول تدریجی را وجود ظاهری و تفصیلی قرآن که در قالب الفاظ در موقعیت‌ها مختلف و پیشامدهای گونان با فاصله زمانی نازل شده است. ایشان پس از بیان این نظرات دیدگاه اوّل را ترجیح می‌دهد. همچنین آیت الله معرفت، در بیان تفاوت بین شأن نزول، نزول آیه یا آیاتی از قرآن به مناسبت پرسش، حادثه و جریانی در گذشته، حال و آینده، و اسباب نزول، نزول آیه یا آیاتی از قرآن به مناسبت پرسش، حادثه و جریانی در حال، شأن نزول را عام و سبب نزول را خاص می‌داند. | '''در جلد اوّل این کتاب'''، مؤلف پس از بیان مقدمه‌ای، نخست بحث «وحی و قرآن» را مطرح می‌کند و پس از بیان معانی وحی در قرآن: اشاره پنهانی، هدایت غریزی، الهام (سروش غیبی، وسوسه‌های شیطانی) و وحی ارسالی، اقسام وحی رسالی: وحی مستقیم، خلق صوت (مانند وحی بر حضرت موسی (ع) در کوه طور و بر پیامبر اسلام (ص) در شب معراج) و القای وحی به‌وسیله فرشته وحی را شرح می‌دهد. سپس بحث «نزول قرآن» را مطرح می‌کند و آغاز نزول قرآن را در 27 ماه رجب، ولی نزول قرآن به عنوان کتاب آسمانی را با سه تأخیر دانسته و از آن با عبارتی به عنوان «فترت نزول» تعبیر کرده و از این‌رو سه سال اوّل را فترت نزول قرآن، و مدّت نزول قرآن را بیست سال می‌داند. آیت الله معرفت در پاسخ به این سوال که چگونه نزول قرآن در شب قدر انجام گرفته است در حالی قرآن در مدّت بیست سال، نجومایعنی قطعه قطعه و در مناسبت‌های مختلف و پیشامدهای گوناگون نازل شده است؟، نظرات مفسّران و قرآن پژوهان را در پنج دیدگاه خلاصه می‌کند:1. آغاز نزول قرآن در شب قدر بوده است،2. در شب قدر هر سال آن مقدار که از قرآن در طول سال نیاز بوده به طور یکجا در شب قدر آن سال نازل و سپس به شکل تدریجی در طول آن سال نازل می‌شد (دیدگاه ابن جریح)، 3. نزول در شأن و فضلیلت ماه مبارک رمضان، 4. نزول بیشتر آیات قرآن در ماه مبارک رمضان (دیدگاه سیّد قطب)، 5. قرآن دو نزول دفعی و تدریجی داشته که بر اساس دیدگاه روایات اهل سنّت قرآن در آسمان اول نازل شد و سپس در جایگاهی به نام بیت العزه قرار گرفت و مطابق روایات شیعه قرآن از عرش بر آسمان چهارمفرود و در بیت المعمور نهاده شد. که برخی از بزرگان شیعه،از جمله فیض کاشانی: بیت المعور را قلب پیامبر (ص) دانسته، ابوعبدالله زنجانی از نزول دفعی به روح و اهداف کلی قرآن تعبیر کرده، علامه طباطبایی نزول دفعی را وجود باطنی قرآنی که دارای حقیقت واحدی بوده که بر قلب پیامبر(ص) نازل شده و منظور از نزول تدریجی را وجود ظاهری و تفصیلی قرآن که در قالب الفاظ در موقعیت‌ها مختلف و پیشامدهای گونان با فاصله زمانی نازل شده است. ایشان پس از بیان این نظرات دیدگاه اوّل را ترجیح می‌دهد. همچنین آیت الله معرفت، در بیان تفاوت بین شأن نزول، نزول آیه یا آیاتی از قرآن به مناسبت پرسش، حادثه و جریانی در گذشته، حال و آینده، و اسباب نزول، نزول آیه یا آیاتی از قرآن به مناسبت پرسش، حادثه و جریانی در حال، شأن نزول را عام و سبب نزول را خاص می‌داند. | ||
'''در جلد دوّم این کتاب'''، مؤلف، نخست بحث قرائت مطرح می کندو در تعریف آن می نویس: «قرائت همان تلاوت و خوانـدن قرآن کریم است و اصـطلاحا به گونهاي از تلاوتقرآن اطلاق میشود که داراي ویژگیهاي خاصـی | |||
است.بـدین معنا که هرگاه تلاوتقرآن به گونهاي باشـد که از نص وحی الهی حکایت کند و بر حسب اجتهاد یکی ازقراء معروف- | |||
بر پایه و اصول مضـبوطی که در علم قرائتشرط شده-استوار باشد،قرائت قرآن تحقق یافته است.البته قرآن داراي نص واحدي است | |||
و اختلاف میانقراء بر سر به دست آوردن و رسیدن به آن نص واحد است | |||