confirmed، مدیران
۳۶٬۲۳۶
ویرایش
(←قریش) |
(←منابع) |
||
(۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
یادآوری نعمتهای | یادآوری: | ||
* نعمتهای الهی؛ | |||
الفت و | * زمینهساز عبادت؛ | ||
* الفت و دوستی؛ | |||
* نعمت بزرگ الهی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 351.</ref>. | |||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
خط ۲۴: | خط ۲۶: | ||
== علت نامگذاری == | == علت نامگذاری == | ||
«سوره قریش»؛ این لفظ در آیۀ اول این [[سوره]] آمده است و غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن تکرار نشده است. این سوره در بسیاری از مصاحف و کتب تفسیری به این نام مشهور است<ref>أسماء سور القرآن و فضائلها، ص 560.</ref>. | * «سوره قریش»؛ این لفظ در آیۀ اول این [[سوره]] آمده است و غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن تکرار نشده است. این سوره در بسیاری از مصاحف و کتب تفسیری به این نام مشهور است<ref>أسماء سور القرآن و فضائلها، ص 560.</ref>. | ||
* «سوره لإیلاف قریش»؛ عبارت آغازین این سوره است که در کلام پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و نیز برخی [[صحابه]] و کتب تفسیری از این نام استفاده شده است<ref>همان، ص 561.</ref>. | |||
«سوره لإیلاف قریش»؛ عبارت آغازین این سوره است که در کلام پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و نیز برخی [[صحابه]] و کتب تفسیری از این نام استفاده شده است<ref>همان، ص 561.</ref>. | |||
== تعداد آیات و کلمات و حروف == | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۵: | ||
== اهداف و آموزهها == | == اهداف و آموزهها == | ||
محور اصلی سوره قریش بیان نعمتهای الهی برای انگیزش حس | محور اصلی سوره قریش بیان نعمتهای الهی برای انگیزش حس سپاسگزاری و پرستش است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 352.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره قریش در حقیقت مکمل سوره فیل محسوب میشود و آیات آن دلیل روشنی بر این مطلب است. | * سوره قریش در حقیقت مکمل [[سوره فیل]] محسوب میشود و آیات آن دلیل روشنی بر این مطلب است. | ||
* محتوای سوره قریش بیان نعمت [[خدا|خداوند]] بر [[قریش]] و الطاف و محبتهای او نسبت به آنهاست، تا حس شکرگزاری آنها تحریک شود و به [[عبادت]] پروردگار این بیت عظیم که تمام شرف و افتخارشان از آن است قیام کنند. | |||
محتوای سوره قریش بیان نعمت [[خداوند]] بر قریش و الطاف و محبتهای او نسبت به آنهاست، تا حس شکرگزاری آنها تحریک شود و به عبادت پروردگار این بیت عظیم که تمام شرف و افتخارشان از آن است قیام کنند. | * همانگونه که [[سوره والضحی|سوره والضحی]] و [[سوره الم نشرح]] در حقیقت یک سوره محسوب میشود، همچنین سوره فیل و سوره قریش نیز اینگونهاند زیرا که اگر درست در محتوای آن دو دقت کنیم پیوند مطالب آنها به قدری است که میتواند دلیل بر وحدت آن دو بوده باشد. | ||
* به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از [[نماز]] اگر کسی سورههای فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>. | |||
همانگونه که [[سوره والضحی|سوره والضحی]] و [[سوره الم نشرح]] در حقیقت یک سوره محسوب میشود، همچنین سوره فیل و سوره قریش نیز اینگونهاند زیرا که اگر درست در محتوای آن دو دقت کنیم پیوند مطالب آنها به قدری است که میتواند دلیل بر وحدت آن دو بوده باشد. | |||
به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از [[نماز]] اگر کسی سورههای فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>. | |||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
در [[حديث|حدیث]] [[ابیبنكعب|ابیبنکعب]] است که هر کس سوره قریش را قرائت کند خداوند به عدد هر کس که [[طواف|طواف کعبه]] نموده و معتکف به آن باشد ده حسنه به او عطا فرماید. | * در [[حديث|حدیث]] [[ابیبنكعب|ابیبنکعب]] است که هر کس سوره قریش را قرائت کند خداوند به عدد هر کس که [[طواف|طواف کعبه]] نموده و [[اعتکاف|معتکف]] به آن باشد ده حسنه به او عطا فرماید. | ||
* [[محمد بن مسعود سمرقندی کوفی|عیاشی]] به اسناد خودش از [[مفضلبنصالح]] از امام صادق(علیهالسلام) روایت کرده که فرمود: «جمع نمیشود دو سوره در یک رکعت، مگر الضحی و الم نشرح و الم تر کیف و لایلاف قریش». | |||
[[ | * [[ابیالعباس]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)]] و یا [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیهالسلام)]] روایت کرده که فرمود: «الم تر کیف فعل ربّک و لایلاف قریش یک سوره هستند». | ||
* روایت شده که [[ابی بن کعب|ابیبنکعب]] در مصحف و قرآنش بین آنها بسم اللَّه را که فصل بین دو سوره است نگذاشت. | |||
* [[عمروبنميمونازدی|عمروبنمیمونازدی]] میگوید: «[[نماز مغرب]] را پشت سر [[عمربنخطاب]] خواندم در رکعت اول [[سوره والتين|سوره والتین]] و [[الزيتون|الزیتون]] را خواند و در رکعت دوم سوره الم تر کیف و لایلاف قریش را قرائت نمود»<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 27، ص 291.</ref>. | |||
روایت شده که ابیبنکعب در مصحف و قرآنش بین آنها بسم اللَّه را که فصل بین دو سوره است نگذاشت. | |||
[[عمروبنميمونازدی|عمروبنمیمونازدی]] میگوید: «[[نماز مغرب]] را پشت سر [[عمربنخطاب]] خواندم در رکعت اول [[سوره والتين|سوره والتین]] و [[الزيتون|الزیتون]] را خواند و در رکعت | |||
== محل نزول و زمان == | == محل نزول و زمان == | ||
* سوره قریش در [[مكه|مکه]] بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) [[اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | * سوره قریش در [[مكه|مکه]] بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) [[اسلام]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است<ref>همان.</ref>. | ||
* تاریخ نزول سوره قریش در ما بین [[هجرت]] مسلمین به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره تين|سوره تین]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص 37.</ref>. | * تاریخ [[نزول قرآن|نزول]] سوره قریش در ما بین [[هجرت]] [[مسلمان|مسلمین]] به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره تين|سوره تین]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص 37.</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
سوره قریش در مقام امتنان بر | سوره قریش در مقام امتنان بر [[قریش|قبیله قریش]] است و از آن نتیجه میگیرد که باید در مقابل این امتنان، پروردگار [[كعبه|کعبه]] را [[عبادت]] کنند که آنها را به برکت کعبه ایمنی بخشیده و از گرسنگی نجات داده است. | ||
توضیح اینکه سرزمین مکه محل بیآب و علفی است، مردم آنجا مجبور بودند به [[شام (شامات)|شام]] و [[يمن|یمن]] مسافرت کنند و ما یحتاج خویش را از آن دو محل فراهم آورند و گرنه زندگی برایشان دشوار و طاقتفرسا میشد. | |||
توضیح اینکه سرزمین مکه محل بیآب و علفی است، مردم آنجا مجبور بودند به [[شام]] و [[يمن|یمن]] مسافرت کنند و ما یحتاج خویش را از آن دو محل فراهم آورند و گرنه زندگی برایشان دشوار و طاقتفرسا میشد. بنابراین آنها در زمستان به یمن مسافرت میکردند که محل گرمسیری بود و به آن رحلةالشتاء میگفتند و در تابستان به شام سفر میکردند که هوای خنکی داشت و به آن رحلةالصیف نام نهاده بودند، اهل مکه در این مسافرتها از شر سارقین و راهزنان ایمن بودند، مردم تا میدانستند که این کاروان مال قریش است صدمه نمیزدند بلکه کمک هم میکردند، گویی این از آن جهت بود که ماجرای [[اصحاب]] | بنابراین آنها در زمستان به یمن مسافرت میکردند که محل گرمسیری بود و به آن رحلةالشتاء میگفتند و در تابستان به شام سفر میکردند که هوای خنکی داشت و به آن رحلةالصیف نام نهاده بودند، اهل [[مکه]] در این مسافرتها از شر سارقین و راهزنان ایمن بودند، مردم تا میدانستند که این کاروان مال قریش است صدمه نمیزدند بلکه کمک هم میکردند، گویی این از آن جهت بود که ماجرای [[اصحاب فیل]] را شنیده بودند و از مزاحمت به قریش میترسیدند و یا فقط به احترام کعبه آنها را اذیت نمیکردند<ref>تفسير احسنالحديث، ج 12، ص 364.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره قریش از [[سور مفصلات]] میباشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> ابن قتیبه میگوید: ... مفصلات سورههای کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمدهاند. اینکه چرا این سورهها را مفصل نامیدهاند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یکدیگر جدا شدهاند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | * سوره قریش از [[سور مفصلات]] میباشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> ابن قتیبه میگوید: ... مفصلات سورههای کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمدهاند. اینکه چرا این سورهها را مفصل نامیدهاند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یکدیگر جدا شدهاند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
* روایتی است که از رسول خدا<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref> نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سورههای مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سورههای مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>همان.</ref>. | |||
* همانگونه که سوره" و الضحی" و سوره" الم نشرح" در حقیقت یک سوره محسوب میشود، همچنین است سوره" فیل" و سوره" قریش" چرا که اگر درست در محتوای آن دو دقت کنیم پیوند مطالب آنها بقدری است که میتواند دلیل بر وحدت آن دو بوده باشد. | |||
* به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از نماز اگر کسی سورههای فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[طواف|طوافکنندگان]] | |||
* [[اعتکاف|معتکفان]] | |||
* [[بنی هاشم|بنیهاشم]] | |||
* [[قریش]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۷۸: | خط ۷۵: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/106/ برگرفته از سایت سوره قریش - پایگاه جامع | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/106/ برگرفته از سایت سوره قریش - پایگاه جامع قرآن]quran.inoor.ir. | ||
{{سورههای مکی و مدنی}} | |||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سورههای قرآن]] | [[رده:سورههای قرآن]] |