confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''علویان''' جمع علوی به خاندان [[علی بن ابی طالب]] و [[مذهب شیعه|شیعیان]] ایشان گفته میشود. واژه علوی در لغت منسوب به [[علی بن ابیطالب|حضرت علی(علیهالسلام)]] است اما در اصطلاح کاربردهای متعددی داشته است. | '''علویان''' جمع علوی به خاندان [[علی بن ابی طالب]] و [[مذهب شیعه|شیعیان]] ایشان گفته میشود. واژه علوی در لغت منسوب به [[علی بن ابیطالب|حضرت علی(علیهالسلام)]] است اما در اصطلاح کاربردهای متعددی داشته است. | ||
==ریشهیابی لغت علوی== | == ریشهیابی لغت علوی == | ||
علوی در لغت منسوب به امام علی (علیهالسلام) است. این واژه در اصطلاح در معانی متعددی به کار رفته است که از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ماده علوی.</ref>: | علوی در لغت منسوب به امام علی (علیهالسلام) است. این واژه در اصطلاح در معانی متعددی به کار رفته است که از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ماده علوی.</ref>: | ||
# کسی که از اولاد [[علی بن ابی طالب|علی (علیهالسلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه (سلامالله علیها)]] و یا از نسل آنان باشد. در این تعریف واژه علوی با سید مترادف میشود. | # کسی که از اولاد [[علی بن ابی طالب|علی (علیهالسلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه (سلامالله علیها)]] و یا از نسل آنان باشد. در این تعریف واژه علوی با سید مترادف میشود. | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
علویان شام به [[نصیریه]] و علویان سوریه شهرت دارند و علویان ترکیه به [[بکتاشیه]] نیز معروف هستند. | علویان شام به [[نصیریه]] و علویان سوریه شهرت دارند و علویان ترکیه به [[بکتاشیه]] نیز معروف هستند. | ||
==علویان ترکیه یا بکتاشیه== | == علویان ترکیه یا بکتاشیه == | ||
پس از جنگ چالدران بین حکومت عثمانی در آناتولی و حکومت صفوی در ایران، ارتباط علویان ترکیه با مراکز علمی و فرهنگی پیروان [[اهل بیت]] قطع شد و از سو دیگر آنان تحت سختترین فشارهای حکومتی از سوی حکومت عثمانی که جنگ سیاسی خود با حکومت صفوی را تبدیل به مسئلهای مذهبی و دینی کرده بود قرار گرفتند. | پس از جنگ چالدران بین حکومت عثمانی در آناتولی و حکومت صفوی در ایران، ارتباط علویان ترکیه با مراکز علمی و فرهنگی پیروان [[اهل بیت]] قطع شد و از سو دیگر آنان تحت سختترین فشارهای حکومتی از سوی حکومت عثمانی که جنگ سیاسی خود با حکومت صفوی را تبدیل به مسئلهای مذهبی و دینی کرده بود قرار گرفتند. | ||
این فشارها تا به حدی ادامه یافت که برخی از علویان مجبور به تقیه و تبدیل مذهب و حتی دین و برخی دیگر مجبور به پناهنده شدن به کوهها و جنگلهای صعب العبور برای در امان ماندن از هجمههای خونین حکومتی شدند. | این فشارها تا به حدی ادامه یافت که برخی از علویان مجبور به تقیه و تبدیل مذهب و حتی دین و برخی دیگر مجبور به پناهنده شدن به کوهها و جنگلهای صعب العبور برای در امان ماندن از هجمههای خونین حکومتی شدند. | ||
این مسائل منجر به این شد که در طول دههها و قرون متمادی، علویون ترکیه و سوریه کم کم از معارف اصیل [[اسلام]] و [[تشیع]] دور شده و تحت تأثیر آموزههای التقاطی قرار گیرند.<ref>[https://fa.abna24.com/cultural/archive/2014/01/28/500994/story.html برگرفته شده از مقاله تاریخ اجتماعی سیاسی علویان ترکیه]</ref> | این مسائل منجر به این شد که در طول دههها و قرون متمادی، علویون ترکیه و سوریه کم کم از معارف اصیل [[اسلام]] و [[تشیع]] دور شده و تحت تأثیر آموزههای التقاطی قرار گیرند.<ref>[https://fa.abna24.com/cultural/archive/2014/01/28/500994/story.html برگرفته شده از مقاله تاریخ اجتماعی سیاسی علویان ترکیه]</ref> | ||
==علویان در دوره امویان و عباسیان== | == علویان در دوره امویان و عباسیان == | ||
انتقام از قاتلان حسین بن علی (سید الشهدا)، اعتقاد به حقانیت خلافت خاندان [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)]]، روحیه تسلیمناپذیری در برابر ظلم و فشار بیش از حد خلفای اموی و عباسی بر شیعیان، علویان را بر آن داشت تا برای مقابله با خلفای جور دست به قیام بزنند. | انتقام از قاتلان حسین بن علی (سید الشهدا)، اعتقاد به حقانیت خلافت خاندان [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)]]، روحیه تسلیمناپذیری در برابر ظلم و فشار بیش از حد خلفای اموی و عباسی بر شیعیان، علویان را بر آن داشت تا برای مقابله با خلفای جور دست به قیام بزنند. | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
آنها موفق شدند در برخی از مناطق جهان اسلام از جمله [[طبرستان]] در شمال ایران، یمن و مغرب حکومت برپا کنند. | آنها موفق شدند در برخی از مناطق جهان اسلام از جمله [[طبرستان]] در شمال ایران، یمن و مغرب حکومت برپا کنند. | ||
==حکومت شیعی آل بویه با نهضت علویان == | == حکومت شیعی آل بویه با نهضت علویان == | ||
بیشترمورخان [[آل بویه]] را پیرو مذهب تشیع امامیه و دوستدار اهل بیت علیهمالسلام میدانند، اما چون محیط رشد و قدرتیابی آلبویه قلمرو قدرت مذهب زیدیه یعنی علویان طبرستان بوده، برخی آنان را شیعه زیدی دانستهاند. | بیشترمورخان [[آل بویه]] را پیرو مذهب تشیع امامیه و دوستدار اهل بیت علیهمالسلام میدانند، اما چون محیط رشد و قدرتیابی آلبویه قلمرو قدرت مذهب زیدیه یعنی علویان طبرستان بوده، برخی آنان را شیعه زیدی دانستهاند. | ||
[[ابن خلدون]] درباره مذهب آل بویه چنین میگوید: در سطح کلان، اعتقاد شیعه مبنی بر حقانیت خلافت خاندان پیامبر(ص)، عامل احیای حرکت انقلابی علویان و شیعیان بر ضد حاکمیت را تشکیل داد و در درجه دوم، این حرکتها، بازتابی روشن از سیاستها و برنامههای سرکوبگرانه عباسیان بود. | [[ابن خلدون]] درباره مذهب آل بویه چنین میگوید: در سطح کلان، اعتقاد شیعه مبنی بر حقانیت خلافت خاندان پیامبر(ص)، عامل احیای حرکت انقلابی علویان و شیعیان بر ضد حاکمیت را تشکیل داد و در درجه دوم، این حرکتها، بازتابی روشن از سیاستها و برنامههای سرکوبگرانه عباسیان بود. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
علت انتخاب این شعار، ابتدا زیر سوال بردن مشروعیت خلافت عباسیان و غاصبانه بودن حکومت آنها و در گام دوم، حفظ جان امامشان بود که در آن زمان تحت مراقبت نظامی قرار داشت؛ زیرا اگر آنها نام شخص خاصی را بر نهضت خود میگذاشتند، که بیشک، آن شخص [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی علیهالسلام]] بود دستگاه به آسانی با از بین بردن آن فرد، قیام را سرکوب میکرد. | علت انتخاب این شعار، ابتدا زیر سوال بردن مشروعیت خلافت عباسیان و غاصبانه بودن حکومت آنها و در گام دوم، حفظ جان امامشان بود که در آن زمان تحت مراقبت نظامی قرار داشت؛ زیرا اگر آنها نام شخص خاصی را بر نهضت خود میگذاشتند، که بیشک، آن شخص [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی علیهالسلام]] بود دستگاه به آسانی با از بین بردن آن فرد، قیام را سرکوب میکرد. | ||
==اسفهبدان طبرستان و پذیرش اسلام== | == اسفهبدان طبرستان و پذیرش اسلام == | ||
از سوى دیگر، چون اسفهبدان طبرستان و ملوک باوند اسلام را پذیرفته بودند و حتى به روایت منابع، گرایش تشیع داشتند، سادات راحتتر مىتوانستند در این مناطق زندگى کنند. | از سوى دیگر، چون اسفهبدان طبرستان و ملوک باوند اسلام را پذیرفته بودند و حتى به روایت منابع، گرایش تشیع داشتند، سادات راحتتر مىتوانستند در این مناطق زندگى کنند. | ||
این از علل دیگر ورود سادات به طبرستان است. سید ظهیرالدین مرعشى در تأیید آن مىنویسد: "چون اسفهبدان مازندران در اوایل که اسلام قبول کردند، شیعه بودند و با اولاد رسول (صلیالله علیه و آله) حسن اعتقاد داشتند، سادات را در این ملک مقام آسانتر بود". | این از علل دیگر ورود سادات به طبرستان است. سید ظهیرالدین مرعشى در تأیید آن مىنویسد: "چون اسفهبدان مازندران در اوایل که اسلام قبول کردند، شیعه بودند و با اولاد رسول (صلیالله علیه و آله) حسن اعتقاد داشتند، سادات را در این ملک مقام آسانتر بود". | ||
== زهد و پارسایى علویان== | == زهد و پارسایى علویان == | ||
مردمان طبرستان به زهد و علم و پرهیزگارى سادات علوى معتقد بودند و آنها با رفتار و گفتار خود اسلام را به مردم معرفى مىکردند. | مردمان طبرستان به زهد و علم و پرهیزگارى سادات علوى معتقد بودند و آنها با رفتار و گفتار خود اسلام را به مردم معرفى مىکردند. | ||
اهل طبرستان به نقل ابن اسفندیار از ستم و ناجوانمردى حاکمان خلیفه به ویژه محمد بن اوس که از سوى طاهریان در این منطقه بود، به ستوه آمده بودند. هر زمانى ساداتى به نواحى آنها مىآمدند، به او مىگراییدند و به زهد و علم و ورع آنها اعتقاد داشتند و معتقد بودند آنچه سیرت مسلمانى است، با سادات است.<ref>فراى، تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه، ج 4، ص 179.</ref> | اهل طبرستان به نقل ابن اسفندیار از ستم و ناجوانمردى حاکمان خلیفه به ویژه محمد بن اوس که از سوى طاهریان در این منطقه بود، به ستوه آمده بودند. هر زمانى ساداتى به نواحى آنها مىآمدند، به او مىگراییدند و به زهد و علم و ورع آنها اعتقاد داشتند و معتقد بودند آنچه سیرت مسلمانى است، با سادات است.<ref>فراى، تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه، ج 4، ص 179.</ref> |