۸۸٬۰۰۹
ویرایش
جاحظیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== آرای جاحظ درباره امامت == | == آرای جاحظ درباره امامت == | ||
جاحظ به موضوع [[امامت]] توجه بیشتری می‌کند، به نظر می‌آید اهتمام جاحظ به مسئله امامت معلول دو چیز است: | جاحظ به موضوع [[امامت]] توجه بیشتری می‌کند، به نظر می‌آید اهتمام جاحظ به مسئله امامت معلول دو چیز است: | ||
اولاً در عصر وی [[فرق و مذاهب اسلامی|فرق اسلامی]] با عقاید مختلف شان درباره امامت پراکنده و فعال بودند و به اصطلاح | اولاً در عصر وی [[فرق و مذاهب اسلامی|فرق اسلامی]] با عقاید مختلف شان درباره امامت پراکنده و فعال بودند و به اصطلاح: | ||
* امامت مسئله روز آن زمان بوده است. | * امامت مسئله روز آن زمان بوده است. | ||
* ثانیاً به عقیده او [[شریعت]] با تغییر زمان دگرگون می‌شود. | * ثانیاً به عقیده او [[شریعت]] با تغییر زمان دگرگون می‌شود. | ||
جاحظ در مقام تعریف امام و وظیفه او، [[ائمه]] را به سه طبقه تقسیم می‌کند: رسول، نبیّ و امام. رسول آورنده شریعت است که در مرتبه اول قرار دارد، نبیّ مؤکد شریعت است و در مرتبه دوم قرار دارد و امام در مرتبه سوم است و وظیفه‌اش ارشاد مردم به شریعت رسول است. به نظر جاحظ، برخلاف عده ای از [[خوارج]]، نصب و اقامه امام [[واجب]] است و برخلاف عقیده شیعه [[امامیه]] و [[اسماعیلیه]]؛ این نصب بر مردم واجب است نه بر خدا و برخلاف [[زیدیه]] امامت مفضول جایز نیست، و برخلاف [[اشاعره]] عقلاً واجب است نه فقط سمعاً، و برخلاف سایر معتزله عقلاً و سمعاً واجب است نه فقط عقلاً. در خصوص خلافت و [[امامت]] [[خلفای راشدین]] جاحظ همان عقیده [[اهل سنت و جماعت]] را می‌پذیرد. | جاحظ در مقام تعریف امام و وظیفه او، [[ائمه]] را به سه طبقه تقسیم می‌کند: رسول، نبیّ و امام. رسول آورنده شریعت است که در مرتبه اول قرار دارد، نبیّ مؤکد شریعت است و در مرتبه دوم قرار دارد و امام در مرتبه سوم است و وظیفه‌اش ارشاد مردم به شریعت رسول است. به نظر جاحظ، برخلاف عده ای از [[خوارج]]، نصب و اقامه امام [[واجب]] است و برخلاف عقیده شیعه [[امامیه]] و [[اسماعیلیه]]؛ این نصب بر مردم واجب است نه بر خدا و برخلاف [[زیدیه]] امامت مفضول جایز نیست، و برخلاف [[اشاعره]] عقلاً واجب است نه فقط سمعاً، و برخلاف سایر معتزله عقلاً و سمعاً واجب است نه فقط عقلاً. در خصوص خلافت و [[امامت]] [[خلفای راشدین]] جاحظ همان عقیده [[اهل سنت و جماعت]] را می‌پذیرد. | ||
جاحظ درباره تفضیل [[ابوبکر]] بر [[علی بن | جاحظ درباره تفضیل [[ابوبکر]] بر [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السّلام)]] [[کتاب العثمانیة]] را نوشت و در آن به ذکر دلایلی پرداخت و در نتیجه متهم به [[عثمانیه]] شد، ولی این اتهام را دفع کرد و نوشت من قائل به عثمانیه (یعنی قول به تفضیل ابوبکر بر علی (علیه‌السّلام)) نیستم، بلکه فقط ناقل اقوال آنها هستم. جاحظ درباره خلافت [[معاویه|معاویة بن ابی سفیان]] بر این باور بود که وی هرگز شایستگی امامت و خلافت نداشته و غاصب بوده است. جاحظ به تفسیق و [[تکفیر]] معاویة بن ابی سفیان پرداخته و گفته است که ادعای معاویة بن ابی سفیان بر امامت [[کفر]] بود و تأیید وی نیز کفر است. | ||
==عقیده جاحظ درباره اهل بیت== | ==عقیده جاحظ درباره اهل بیت== | ||
جاحظ حضرت علی ( | جاحظ حضرت علی (علیه‌السّلام) را مستحق خلافت و [[شهید]] راه حق می‌دانست. جاحظ [[یزید]] را هرگز شایسته خلافت نمی‌دانست و از فسق و کفر و شرکش سخن گفته و نه تنها او را مستحق [[سب و لعن|لعنت]]، بلکه کسانی را هم که از شتم و لعن او نهی می‌کنند ملعون دانسته و در مقابل [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السّلام)]] و [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] او را مصابیح الظَّلام و اوتاد [[اسلام]] خوانده است<ref>با استفاده دانشنامه جهان اسلام، ج9، ص 20</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||