پرش به محتوا

بهشت: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
[[بهشت]] جایگاه موعود اهل سعادت در [[جهان آخرت]] و نام سکونتگاه [[حضرت آدم(ع)]] پیش از [[هبوط]]. بیش از ۲۰۰ آیه [[قرآن]] درباره بهشت ویژگی‌های آن است؛ از قبیل اندازه و گستره و مکان، شماره جنّت‌ها، انواع نعمت‌های بهشت، اوصاف ثبوتی و سلبی نعمت‌ها و اشیای موجود در جنّت، غرض از آفرینش بهشت، اهل جنّت، صفات و ملَکات و کارهایی که انسان‌ها را شایسته بهشت می‌کند، محرومان از جنّت و روابط ساکنان جنّت با یکدیگر. [[احادیث]] بسیار زیادی نیز در این‌باره وجود دارد.  
[[بهشت]] جایگاه موعود اهل سعادت در [[جهان آخرت]] و نام سکونتگاه [[حضرت آدم(ع)]] پیش از [[هبوط]]. بیش از ۲۰۰ آیه [[قرآن]] درباره بهشت ویژگی‌های آن است؛ از قبیل اندازه و گستره و مکان، شماره جنّت‌ها، انواع نعمت‌های بهشت، اوصاف ثبوتی و سلبی نعمت‌ها و اشیای موجود در جنّت، غرض از آفرینش بهشت، اهل جنّت، صفات و ملَکات و کارهایی که انسان‌ها را شایسته بهشت می‌کند، محرومان از جنّت و روابط ساکنان جنّت با یکدیگر. [[احادیث]] بسیار زیادی نیز در این‌باره وجود دارد.  


=معناي بهشت=
=معنای بهشت=


بهشت در لغت ريشه‌ي اوستايي دارد و به معناي خوش‌تر، نيكوتر، جهان بهتر (فردوس، خلد، جنّت). جاي خوش آب و هوا، فراوان نعمت و آراسته است كه نيكوكاران پس از مرگ در آن جاودان باشند. <ref>لغت نامه‌ي دهخدا، ج3، ص4447.</ref>
بهشت در لغت ریشه‌ی اوستایی دارد و به معنای خوش‌تر، نیكوتر، جهان بهتر (فردوس، خلد، جنّت). جای خوش آب و هوا، فراوان نعمت و آراسته است كه نیكوكاران پس از مرگ در آن جاودان باشند. <ref>لغت نامه‌ی دهخدا، ج3، ص4447.</ref>


=بهشت در قرآن=
=بهشت در قرآن=
خط ۴۱: خط ۴۱:
در اسفار پنجگانه [[تورات]]، [[کتاب مقدس یهودیان]]، از بهشت و [[جهنم]] و [[معاد]] سخن‌ چندانی به میان نیامده است. در سایر کتب عهد قدیم هم در مورد مرحله پس از مرگ­ تنها اشاراتی‌ به‌ عالم‌ مـردگان مـی بـاشد. این بی اعتنایی حاصل تحریف کتاب مقدس و دنیا خواهی و گرایشهای مادی حاکمان و عالمان یهود است. با این همه می توان در [[عهد عتیق]] اشاراتی به این موضوع یافت. در کتاب دانیال‌ و اشعیاء‌ نبی چنین آمده است : «تمام مردگان زنده خواهند شد، بعضی برای زنـدگی‌ جـاودانی‌ و برخـی بـرای شرمسـاری و خـواری جاودانی» <ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی های بهشت.</ref>
در اسفار پنجگانه [[تورات]]، [[کتاب مقدس یهودیان]]، از بهشت و [[جهنم]] و [[معاد]] سخن‌ چندانی به میان نیامده است. در سایر کتب عهد قدیم هم در مورد مرحله پس از مرگ­ تنها اشاراتی‌ به‌ عالم‌ مـردگان مـی بـاشد. این بی اعتنایی حاصل تحریف کتاب مقدس و دنیا خواهی و گرایشهای مادی حاکمان و عالمان یهود است. با این همه می توان در [[عهد عتیق]] اشاراتی به این موضوع یافت. در کتاب دانیال‌ و اشعیاء‌ نبی چنین آمده است : «تمام مردگان زنده خواهند شد، بعضی برای زنـدگی‌ جـاودانی‌ و برخـی بـرای شرمسـاری و خـواری جاودانی» <ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی های بهشت.</ref>


در عهد جديد مسأله معاد و رستاخيز نسبت به عهد عتيق‌ به‌ طور صريح‌ تر و با توصيفات بيشـتری ذکر شده است. عهد جدید از زندگی جاویدان پس از مرگ خبر داده و با تعابیری مانند «برکات ملکوت خدا» به توصیف نعمتهای بهشتی پرداخته است. نمونه ای از توصيفات عهد جديد از بهشت در مکاشفه يوحنا است: «آنان از اين پس از گرسنگی و تشنگی و گرمای سوزان نيمروز در امان خواهند بود»<ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی های بهشت.</ref>
در عهد جدید مسأله معاد و رستاخیز نسبت به عهد عتیق‌ به‌ طور صریح‌ تر و با توصیفات بیشـتری ذکر شده است. عهد جدید از زندگی جاویدان پس از مرگ خبر داده و با تعابیری مانند «برکات ملکوت خدا» به توصیف نعمتهای بهشتی پرداخته است. نمونه ای از توصیفات عهد جدید از بهشت در مکاشفه یوحنا است: «آنان از این پس از گرسنگی و تشنگی و گرمای سوزان نیمروز در امان خواهند بود»<ref>غلامحسین اعرابی, محمد معظمی گودرزی، بررسی تطبیقی معاد در کتب اوستا، عهدین، تلمود و قرآن کریم با تأکید بر اوصاف و ویژگی های بهشت.</ref>


و اما [[قرآن کریم]] و روایات اسلامی در توصیف بهشت و بهشتیان به تفصیل سخن گفته اند و عالمان [[مسلمان]] هر یک با مشرب و مکتب عرفانی، فلسفی و اعتقادی خود به تبیین و توصیف آن پرداخته اند.  
و اما [[قرآن کریم]] و روایات اسلامی در توصیف بهشت و بهشتیان به تفصیل سخن گفته اند و عالمان [[مسلمان]] هر یک با مشرب و مکتب عرفانی، فلسفی و اعتقادی خود به تبیین و توصیف آن پرداخته اند.  


=ويژگي‌هاي بهشت و بهشتيان=
=ویژگی‌های بهشت و بهشتیان=


قرآن كريم در مقام ترسيم چهره و ويژگي‌هاي بهشت و بهشتيان آيات فراواني را اختصاص داده است؛ مانند:
قرآن كریم در مقام ترسیم چهره و ویژگی‌های بهشت و بهشتیان آیات فراوانی را اختصاص داده است؛ مانند:


باغ‌هاي طرب‌انگيز كه زير درختان آن نهرها جاري است. اين بيان حدود 70 بار در قرآن آمده است.
باغ‌های طرب‌انگیز كه زیر درختان آن نهرها جاری است. این بیان حدود 70 بار در قرآن آمده است.


2ـ درختان و سايه‌هاي آن مانند ميوه‌هايش هميشگي است: «أكلُها دائِمٌ وَ ظِلُّها». <ref>سوره‌ رعد،  آيه‌ 35</ref>
2ـ درختان و سایه‌های آن مانند میوه‌هایش همیشگی است: «أكلُها دائِمٌ وَ ظِلُّها». <ref>سوره‌ رعد،  آیه‌ 35</ref>


3ـ فرشتگان بر بهشتيان وارد مي‌شوند و سلام و تحيّت مي‌گويند. <ref>سوره‌ رعد،  آيه‌ 23</ref>
3ـ فرشتگان بر بهشتیان وارد می‌شوند و سلام و تحیّت می‌گویند. <ref>سوره‌ رعد،  آیه‌ 23</ref>


لباس‌هاي آنان از حرير و پرنيان است.
لباس‌های آنان از حریر و پرنیان است.


5ـ بر تخت‌ها تكيه زده، نه آفتاب سوزان مي‌بينند و نه سرما.
5ـ بر تخت‌ها تكیه زده، نه آفتاب سوزان می‌بینند و نه سرما.


سايه درختان بهشتي بر سر بهشتيان و ميوه‌هايش در دسترس آنان است.
سایه درختان بهشتی بر سر بهشتیان و میوه‌هایش در دسترس آنان است.


ساقيان زيبارو و حوريان با جام‌هاي سيمين و بلورين بر آنان دور مي‌زنند.
ساقیان زیبارو و حوریان با جام‌های سیمین و بلورین بر آنان دور می‌زنند.


شراب‌هايي مي‌نوشند كه طبعش چون زنجبيل و عطرآگين است.
شراب‌هایی می‌نوشند كه طبعش چون زنجبیل و عطرآگین است.


9ـ چشمه‌ سلسبيل در آن جاست.
9ـ چشمه‌ سلسبیل در آن جاست.


10ـ جهاني است بزرگ و كشوري است پر نعمت.
10ـ جهانی است بزرگ و كشوری است پر نعمت.


11ـ لباسشان از استبرق و دست بندهايشان نقره‌فام است.
11ـ لباسشان از استبرق و دست بندهایشان نقره‌فام است.


12ـ ساقي شرابشان پروردگار، و شرابشان طاهر و پاك است. <ref>سوره‌ دهر، آيات 12 ـ 21</ref>
12ـ ساقی شرابشان پروردگار، و شرابشان طاهر و پاك است. <ref>سوره‌ دهر، آیات 12 ـ 21</ref>


13ـ در رخسارشان شادماني نعمت‌هاي بهشتي پايدار است.
13ـ در رخسارشان شادمانی نعمت‌های بهشتی پایدار است.


14ـ شراب‌شان ناب و سر به مهر و دست نخورده است.
14ـ شراب‌شان ناب و سر به مهر و دست نخورده است.


15ـ تركيب طبع آن شراب اين كه به مشك مهر كرده‌اند و از عالم بالا است: «وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِيمٍ». <ref>سوره‌ مطفّفين، آيات 24 ـ 27</ref>
15ـ تركیب طبع آن شراب این كه به مشك مهر كرده‌اند و از عالم بالا است: «وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِیمٍ». <ref>سوره‌ مطفّفین، آیات 24 ـ 27</ref>


'''تذكر:''' برخي از چشمه‌هاي بهشتي خالص و ناب است، مانند چشمه تسنيم و برخي از چشمه‌ها مزيجي و امتزاجي از تسنيم دارد مانند چشمه‌ي رَحِيق.
'''تذكر:''' برخی از چشمه‌های بهشتی خالص و ناب است، مانند چشمه تسنیم و برخی از چشمه‌ها مزیجی و امتزاجی از تسنیم دارد مانند چشمه‌ی رَحِیق.


ـ آب‌هاي بهشت هيچ گاه گنديده نمي‌شود و طعمش تغيير نمي‌كند.
ـ آب‌های بهشت هیچ گاه گندیده نمی‌شود و طعمش تغییر نمی‌كند.


17ـ نهرهايي از شراب ناب كه براي نوشندگان لذت بخش است و چشمه‌هايي از شير كه طعمش تغيير نيابد و چشمه‌هايي از عسل مصفّا در آن جاست. <ref>سوره‌ محمد ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ ،  آيه‌ 15</ref>
17ـ نهرهایی از شراب ناب كه برای نوشندگان لذت بخش است و چشمه‌هایی از شیر كه طعمش تغییر نیابد و چشمه‌هایی از عسل مصفّا در آن جاست. <ref>سوره‌ محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ ،  آیه‌ 15</ref>


18ـ جايگاه امن، امان و سلامتي است. <ref>سوره‌ انعام،  آيه‌ 127</ref>
18ـ جایگاه امن، امان و سلامتی است. <ref>سوره‌ انعام،  آیه‌ 127</ref>


19ـ در آن جا براي بهشتيان از همه‌ي ميوه‌ها به اضافه لطف و بخشش پروردگارشان هست. <ref>سوره‌ محمد ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ ،  آيه‌ 15</ref> و آنچه كه انسان بخواهد و چشم‌ها را به شوق و لذت اندازد مهياست و انسان در آن جاويد باشد: «وَ فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فِيها خالِدُونَ». <ref> سوره‌ زخرف،  آيه‌ 71</ref>
19ـ در آن جا برای بهشتیان از همه‌ی میوه‌ها به اضافه لطف و بخشش پروردگارشان هست. <ref>سوره‌ محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ ،  آیه‌ 15</ref> و آنچه كه انسان بخواهد و چشم‌ها را به شوق و لذت اندازد مهیاست و انسان در آن جاوید باشد: «وَ فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فِیها خالِدُونَ». <ref> سوره‌ زخرف،  آیه‌ 71</ref>


گفتني است قرآن در اوصاف بهشت و همچنين در ويژگي‌هاي جهنم، به بيان آن دسته از مطالبي كه براي همگان قابل ادراك است پرداخته، با بيان نمونه‌هايي كه در اين جهان وجود دارد مطلب را نزديك ساخته است و گرنه، نظام [[آخرت]] با نظام دنيايي تفاوت اساسي دارد و واژه‌ي دنيايي توان تفسير كنه آن را ندارد؛ آن سان كه جنين در رحم مادر توان درك واقعيت‌هاي خارج از رحم را ندارد.  
گفتنی است قرآن در اوصاف بهشت و همچنین در ویژگی‌های جهنم، به بیان آن دسته از مطالبی كه برای همگان قابل ادراك است پرداخته، با بیان نمونه‌هایی كه در این جهان وجود دارد مطلب را نزدیك ساخته است و گرنه، نظام [[آخرت]] با نظام دنیایی تفاوت اساسی دارد و واژه‌ی دنیایی توان تفسیر كنه آن را ندارد؛ آن سان كه جنین در رحم مادر توان درك واقعیت‌های خارج از رحم را ندارد.  


از اين رو قرآن در موارد زياد به مثال و نمونه اكتفا كرده، مي‌فرمايد: «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» <ref>سوره‌ رعد،  آيه‌ 35</ref> و «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَيْرِ آسِنٍ...» <ref>سوره‌ محمد ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ ،  آيه‌ 15</ref> و گرنه نعمت‌هايي فراهم آورده است كه از دسترس فهم و ادراك بشر خارج و خرد را توان تعقل آنها نيست، بلكه هيچ كس بر آنها آگاه نيست: «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ»؛ <ref>سوره‌ سجده،  آيه‌ 17</ref> هيچ كس نمي‌داند كه پاداش نيكوكاريش چه نعمت‌ها و لذّت‌هاي روشني بخش دل و ديده است و در عالم غيب براي او چه ذخيره شده است. با اين كه مي‌دانيم قرآن مقام و مرتبه رضا و خشنودي خداوند را نسبت به بسياري از مقام‌ها برتر به شمار آورده است: «و رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ». <ref>سوره‌ توبه،  آيه‌ 72</ref> بنابراين، نعمت‌ها و لذت‌هاي بي‌نهايت كه روشني بخش دل و ديده است به مراتب بايد برتر از مقام رضا باشد.
از این رو قرآن در موارد زیاد به مثال و نمونه اكتفا كرده، می‌فرماید: «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» <ref>سوره‌ رعد،  آیه‌ 35</ref> و «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِیهَا أَنْهَارٌ مِنْ مَاءٍ غَیْرِ آسِنٍ...» <ref>سوره‌ محمد ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ ،  آیه‌ 15</ref> و گرنه نعمت‌هایی فراهم آورده است كه از دسترس فهم و ادراك بشر خارج و خرد را توان تعقل آنها نیست، بلكه هیچ كس بر آنها آگاه نیست: «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما كانُوا یَعْمَلُونَ»؛ <ref>سوره‌ سجده،  آیه‌ 17</ref> هیچ كس نمی‌داند كه پاداش نیكوكاریش چه نعمت‌ها و لذّت‌های روشنی بخش دل و دیده است و در عالم غیب برای او چه ذخیره شده است. با این كه می‌دانیم قرآن مقام و مرتبه رضا و خشنودی خداوند را نسبت به بسیاری از مقام‌ها برتر به شمار آورده است: «و رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ». <ref>سوره‌ توبه،  آیه‌ 72</ref> بنابراین، نعمت‌ها و لذت‌های بی‌نهایت كه روشنی بخش دل و دیده است به مراتب باید برتر از مقام رضا باشد.


=پانویس=
=پانویس=
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱

ویرایش