‌ تبیین نقش علما و نخبگان عالم اسلامی در پاسخ‌دهی به شبهات (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==‌  

تاريخ ديني و فرهنگي بشر از آغاز تا كنون دو مرحله را پشت سر نهاده است و ما اكنون در مرحله سوم آن قرار داريم :‌

مرحله دوم كه با اعلام ختم نبوت آغاز مي گردد دوره اوصياي الهي است . اينان نيز بسبب نيل به مراتب عاليه كمالات  كه براي بشر وصول بدان ممكن است با تبيين و تفسير مكتب انبياء‌ و نيز سيره عملي خود همه تلاششان را در محافظت از آن بكار گرفته و مانع تحريف و تفسيرهاي ناصواب از دين گرديده اند . اوصياي الهي هر چند در مقام عمل – جز در دوران كوتاه حاكميت نبي اكرم و امام علي و امام حسن عليهم السلام - موفق به تشكيل حكومت در راستاي اهداف عالي شان در اجراي عدالت بمعناي واقعي كلمه و هدايتهاي معنوي بشر در نيل به هدف از خلقت نبوده اند اما با تفسير و تبيين جامع دين – حتي بعد از وفاتشان - همچنان در اين مسير قرار داشته و بشريت از بركات وجودي آنان بهره مي گيرد.  

‌

2- اصالت عقل و قاعده ملازمه بين حكم عقل و شرع :‌  

يكي ديگر از اصول قطعي اسلام عنايت عميقي است كه اسلام براي عقل قائل شده است . به كمك اين اصل اساسي مي توان به بسياري از شبهاتي كه سابقه اي در تاريخ نداشته و در اثر تحولات علمي در حوزه دين بوجود مي آيد پاسخ گفت . از منظر شهيد مطهري در هيچ مكتبي به اندازه اسلام نسبت به عقل بشري ، بها داده نشده است:‌

ايشان به قاعده عقلي ملازمه بين حكم و شرع كه مورد اتفاق همه عالمان ديني است اشاره نموده و مي گويد :‌  

اين خيلى افتخار بزرگى است كه از صدر اسلام علماى اسلام آمدند گفتند كه بين عقل و شرع هماهنگى است: كُلُّ ما حَكَمَ بِهِ الْعَقْلُ حَكَمَ بِهِ الشَّرْعُ وَ كُلُّ ما حَكَمَ بِهِ الشَّرْعُ حَكَمَ بِهِ الْعَقْلُ. مقصودشان اين بود كه اگر واقعاً يك چيزى را عقل اكتشاف كند، ما فرضاً دليل نقلى نداشته باشيم، همين اكتشاف عقل كافى است كه بفهميم اسلام با اين موافق است و اگر دليل نقلى به ما نرسيده، بوده و به ما نرسيده است. آنچه هم كه شرع به‏طور قطع حكم مى‏كند عقل حكم مى‏كند، يعنى راز و رمزى دارد كه اگر عقل به آن راز و رمز پى ببرد تصديقش مى‏كند؛ يعنى مقررات اسلام براساس يك مجهولات و مرموزات و خارج از دسترس انديشه و فكر و عقل نيست، براساس يك سلسله مصالح و مفاسد در زندگى بشر است كه براى عقل قابل مطالعه است.