پرش به محتوا

عدلیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۹۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ مهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''عدلیه''' اصطلاح کلامی مربوط به [[معتزله]] و [[امامیه]] است.
'''عدلیه''' اصطلاحی کلامی است که مربوط به مکاتب [[معتزله]] و [[امامیه]] می‌باشد.


==دلیل نامگذاری==
== دلیل نام‌گذاری ==
چون امامیه و معتزله علاوه بر اعتقاد به توحید، عدل الهی را نیز باور داشتند، از این جهت به عدلیه معروف شدند. به تعبیر دیگر،امامیه ومعتزله برخلاف اهل سنت و مجبره قائل به عدل خداوند بودند و به‌همین دلیل آن ها را عدلیه نامیدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 333</ref> و باز گفته اند که به واسطه نفی و اثبات مسئله عدل، متکلمان، به دو دسته عدلیه و غیر عدلیه تقسیم شدند. <ref>مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، نشر صدرا، سال ۱۳۷۷ هجری شمسی،  ج۴، ص۹۵۱.</ref>
[[امامیه]] و [[معتزله]] علاوه بر اعتقاد همراه با تعصب فراوان به [[توحید]]، به همان میزان باورمندی شدیدی در بارۀ [[عدل الهی]] نیز دارند که رابطۀ مستقیمی با موضوعات کلامی مهمی چون [[قضا و قدر]]، [[جبر و اختیار]] و  جزای اعمال دارد و از این جهت به '''عدلیه''' معروف شدند.   
در ضمن باورمندی این صفت توجیه کننده مسئولیت انسان ها نسبت به افعال شان می باشد.
و اما متکلمان شیعه عموما از عدلیه هستند. به همین جهت، شیعه برای دین اسلام پنج اصل را نام برده است: توحید، نبوت، امامت، معاد و عدل را نیز جزو این اصول می‌دانند.<ref>مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، نشر صدرا، سال  ۱۳۷۷ هجری شمسی،  ج۴، ص۹۵2.</ref>


==مبانی فکری==
آورده اند: امامیه و معتزله برخلاف [[اهل‌سنت]] و «[[مجبره]]» قائل به عدل خداوند بودند و به‌همین دلیل آنها را عدلیه نامیدند<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 333.</ref>. باز گفته‏‌اند که به واسطه نفی و اثبات مسئله عدل، متکلمان به دو دسته عدلیه و غیر‌عدلیه تقسیم شدند<ref>مطهری مرتضی؛ مجموعه آثار؛ تهران، نشر صدرا؛ سال 1377 هجری شمسی؛ ج 4، ص 951.</ref>. و اما متکلمان [[شیعه]] عموما از عدلیه هستند، به همین جهت شیعه برای دین اسلام پنج اصل را نام برده است: توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد را جزء این اصول می‌دانند<ref>همان.</ref>.
مبانی فکری عدلیه بر پایه فهم از قرآن، سنت و اجماع است که آن را ادله شرعیه می نامند. <ref>مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، نشر صدرا، سال ۱۳۷۷ هجری شمسی،  ج۴، ص۹۵6.</ref> در حالی که غیر عدلیه مخالف این دیدگاه است و عقل را از ادله شرعیه نمی داند تا یکی از پایه های اجتهاد و فهم احکام شرعی قرار گیرد. بلکه مبنای فهم آن ها بر تعبدی بودن احکام شرعی است.<ref>مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، نشر صدرا، سال ۱۳۷۷ هجری شمسی،  ج۴، ص۹۵6.</ref> مطهری نوشته است که هیچ فرقه ای از فِرَق اسلامی منکر عدل به‌عنوان یک صفت از صفات الهی نیست. بلکه اختلاف در تفسیر و توجیه درباره عدل است. اشاعره عدل را به‌گونه ای تفسیر می کنند که در نگاه معتزله، مساوی با انکار عدل است. در نگاه ایشان، اشاعره منکر و مخالف عدل نیستند، بلکه  تفاوت دو  نگاه اشاعره و عدلیه است که به ظاهر منشأ اختلاف شده است. <ref>مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، نشر صدرا، سال  ۱۳۷۷ هجری شمسی، ج۳، ص۷۳ </ref>  


=پانویس=
== مبانی فکری ==
مبانی فکری عدلیه بر پایه فهم از [[قرآن]]، [[سنت]] و [[اجماع]] است که آن را ادله شرعیه می‌نامند<ref>همان، ص 956.</ref>. در حالیکه غیر‌عدلیه مخالف این دیدگاه است و عقل را از ادله شرعیه نمی‌داند تا یکی از پایه‌های اجتهاد و فهم احکام شرعی قرار گیرد. بلکه مبنای فهم آنها بر تعبدی بودن احکام شرعی است<ref>همان.</ref> مطهری نوشته است که هیچ فرقه‌ای از فِرَق اسلامی منکر عدل به‌عنوان یک صفت از صفات الهی نیست؛ بلکه اختلاف در تفسیر و توجیه دربارۀ عدل است. [[اشاعره]] عدل را به‌گونه‌ای تفسیر می‌کنند که در نگاه معتزله، مساوی با انکار عدل است. در نگاه ایشان اشاعره منکر و مخالف عدل نیستند؛ بلکه تفاوت دو نگاه اشاعره و عدلیه است که به ظاهر منشأ اختلاف شده است<ref>همان، ج ۳، ص ۷۳.</ref>.


[[رده: کلام]]
== پانویس ==
[[رده: مذاهب کلامی ]]
{{پانویس}}
<references />
 
[[رده:فرق و مذاهب]]