۸۷٬۹۸۰
ویرایش
عجلیه (زیدیه): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله'
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
رهبر فرقه عجلیه فردی به نام هارون بن سعد (سعید) العجلی الکوفی <ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، قم، نشر مکتبة الفقیه، ص۶۹</ref> | رهبر فرقه عجلیه فردی به نام هارون بن سعد (سعید) العجلی الکوفی <ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، قم، نشر مکتبة الفقیه، ص۶۹</ref> | ||
<ref>علامه حلی، رجال العلام، قم، نشر دار الذخایر، سال 1411 هجری قمری، ص 263</ref> <ref>شیخ طوسی، رجال، قم، نشر جامعه مدرسین، سال 1415 قمری، ص 318</ref> بود. از این جهت فرقه منسوب به نام اوست. او مذهبش زیدی بوده و بنا بر نقل ها، از شاگردان امام صادق علیه السلام به حساب می آمد. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 323 | <ref>علامه حلی، رجال العلام، قم، نشر دار الذخایر، سال 1411 هجری قمری، ص 263</ref> <ref>شیخ طوسی، رجال، قم، نشر جامعه مدرسین، سال 1415 قمری، ص 318</ref> بود. از این جهت فرقه منسوب به نام اوست. او مذهبش زیدی بوده و بنا بر نقل ها، از شاگردان امام صادق علیه السلام به حساب می آمد. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 323 | ||
</ref> <ref>رجال كشى (فهرست)، ص 303.</ref> <ref>اشعری قمی سعد بن | </ref> <ref>رجال كشى (فهرست)، ص 303.</ref> <ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق دكتر محمد جواد مشكور، تهران، سال 1963میلادی، ص 73 و 204.</ref> <ref>حلی ابن داود، رجال ابن داود، تهران، نشر دانشگاه تهران، سال ۱۳۸۳ هجری قمری، ص۵۳۵</ref> زیدیه او را از بهترین و با فضیلت ترین رجال خود می دانستند. <ref>مجلسی محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، نشر موسسة الوفا، سال ۱۴۰۴ هجری قمری، ج۴۹ ص 18</ref> امام صادق علیه السلام از او به عنوان سر کرده عجیله نام می برد. <ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، نشر موسسة الوفا، سال ۱۴۰۴ هجری قمری، ج۴۹ ص 18</ref> از مقدار سن او اطلاع دقیقی موجود نیست، اما در زمان مرگ او مرگ اسماعیل فرزند امام جعفر صادق علیه السلام حاضر بوده و همین امر موجب شد تا درسیر امامت شبهه کند، ولی با پاسخ قاطع امام صادق علیه السلام، حرکت او خنثی می شود. <ref>مجلسی محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، نشر موسسه الوفاء، سال 1404 قمری، ج۷۲، ص۱۸۰</ref> | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: ما احد اجهل منهم یعنی العجلیة ان فی المرجئة فتیا و علما و فی الخوارج فتیا و علما و ما احد اجهل منه | امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: ما احد اجهل منهم یعنی العجلیة ان فی المرجئة فتیا و علما و فی الخوارج فتیا و علما و ما احد اجهل منه | ||
هیچ کس از ایشان (عجلیه) نادان تر نیست. در فرقه مرجئه و خوارج (با تمام کج رویهای خود) علم و عالم وجود دارد در حالی که نادان تری از این فرقه نیست. <ref>حمدویه کشی محمد بن عمر، رجال کشی، مشهد، نشر دانشگاه مشهد، سال ۱۳۴۸ هجری شمسی، ص 229</ref> | هیچ کس از ایشان (عجلیه) نادان تر نیست. در فرقه مرجئه و خوارج (با تمام کج رویهای خود) علم و عالم وجود دارد در حالی که نادان تری از این فرقه نیست. <ref>حمدویه کشی محمد بن عمر، رجال کشی، مشهد، نشر دانشگاه مشهد، سال ۱۳۴۸ هجری شمسی، ص 229</ref> | ||
بنا بر این، حاصل مطالعات مربوط به این گروه نشان می دهد که عجلیه افرادی عوام و مقلد بوده اند و تنها تلاش می کردند تا خود را با وضعیت انقلابی زیدیه همراه کنند. این همرنگی تا زمان شهادت زیدبن علی وجود داشت و پس از آن عجلیه از زیدیه فاصله گرفتند و البته مطابق با عادت سابق خود، از تقلید عوامانه اشان دست بر نداشته مدافع نهضت فرزندان امام حسن علیه السلام شدند و مهدویت از جمله محمد بن | بنا بر این، حاصل مطالعات مربوط به این گروه نشان می دهد که عجلیه افرادی عوام و مقلد بوده اند و تنها تلاش می کردند تا خود را با وضعیت انقلابی زیدیه همراه کنند. این همرنگی تا زمان شهادت زیدبن علی وجود داشت و پس از آن عجلیه از زیدیه فاصله گرفتند و البته مطابق با عادت سابق خود، از تقلید عوامانه اشان دست بر نداشته مدافع نهضت فرزندان امام حسن علیه السلام شدند و مهدویت از جمله محمد بن عبدالله را باور کردند. | ||
==عقاید عجلیه== | ==عقاید عجلیه== | ||
عجلیه چون از زیدیه بودند و یا خود را از حامیان این فرقه می دانستند، از این جهت دارای همان عقاید بودند. | عجلیه چون از زیدیه بودند و یا خود را از حامیان این فرقه می دانستند، از این جهت دارای همان عقاید بودند. | ||
شیعیان معقتدند که شمشیر و زره... پیامبر اکرم نزد امام (علیه‌السّلام) می‌باشد و کسی که این اشیاء نزد اوست، وارث امامت است. <ref>صفار قمی محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱۷۵</ref> اما عجلیه می گویند که سلاح پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نزد فرزندان امام حسن (علیه‌السّلام) است. <ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱84</ref> و عبدالله بن حسن شمشیر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در اختیار دارد. <ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص175 - 177 | شیعیان معقتدند که شمشیر و زره... پیامبر اکرم نزد امام (علیه‌السّلام) می‌باشد و کسی که این اشیاء نزد اوست، وارث امامت است. <ref>صفار قمی محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱۷۵</ref> اما عجلیه می گویند که سلاح پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نزد فرزندان امام حسن (علیه‌السّلام) است. <ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱84</ref> و عبدالله بن حسن شمشیر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در اختیار دارد. <ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص175 - 177 | ||
</ref> و یا خود او مدعی چنین ارثی است. <ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱84</ref> عجلیه با این عقیده زمینه را برای امامت محمد بن | </ref> و یا خود او مدعی چنین ارثی است. <ref>صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱84</ref> عجلیه با این عقیده زمینه را برای امامت محمد بن عبدالله بن حسن محض آماده می کردند و با این حیله در برابر امامت به حق اهل بیت علیهم السلام قرار می گرفتند تا آن جا که این نوع ادعاها به اطلاع امام جعفر صادق علیه السلام رسید و حضرت شدیدا آن را انکار کرده فرمودند به خدا سوگند که او دروغ می گوید و او هرگز شمشیر پیامبر را ندیده چه رسد که ادعا بکند که شمشیر نزد اوست نه خودش (عبدالله محض) آن را دارد و نه پدرش (حسن مثنی) آن ر داشت، مگر اینکه او (حسن) آن را نزد علی بن الحسین زین العابدین (علیه‌السّلام) دیده باشد <ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار ، بیروت، موسسة الوفا، ۱۴۰۴، ج۲۶، ص۲۰۴</ref> و در روایت دیگر، آن را نزد امام حسین بن علی (علیه‌السّلام) دیده باشد. ص<ref>فار قمی، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، قم، نشر کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، سال 1404 قمری، ص۱۷۵</ref> | ||
سپس می‌افزایند: والله اگر اهل زمین جمع شوند تا امامت را از مسیر حقیقی اش خارج کنند، نمی‌توانند و اگر همه خلایق کافر شوند و حتی یک نفر-در مسیر امامت حقه- باقی نماند، خداوند این امر را با اهلش می‌آورد.<ref>مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، موسسة الوفا، ۱۴۰۴، ج۲۶، ص۲۰۴</ref> در روایتی دیگر به هدایت شیعه پرداخته تا از این ادعاهای بی‌جا نهراسند. به این مضمون فرمودند که باید از علائمی که در طرف راست و چپ شمشیر است باخبر باشند اگر راست می‌گویند و از ایشان در این مورد سوال کنید. (که در جوابش می‌مانند) <ref>صفار قمی محمد بن حسن، بصائر الدرجات، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم، سال ۱۴۰۴ هجری قمری، ص۱۷۵،</ref> بنا بر این، عجلیه فرقه‌ای است که در مسیر انحراف از امامیه قرار داشته و به رهبری شخصی جاهل و شبهه پراکن درغگو تن داده بودند و این گونه در پیروی از او ممحض شده و گمراهی را برای خویش خریده بودند. چنانچه امام صادق (علیه‌السّلام) راه این فرقه را به رهبری هارون بن سعد با تاویل به این آیه بیان فرمود: ان الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذلة فی الحیاة الدنیا و کذلک نجزی المفترین. سوره اعراف(7) آیه 152 یعنی آنان که گوساله را به پرستش گرفتند، به زودی برای شان غضبی از جانب خداوند ایشان و ذلت و خواری در دنیا به آنان می‌رسد و این چنین دروغ گویان را کیفر می‌دهیم. | سپس می‌افزایند: والله اگر اهل زمین جمع شوند تا امامت را از مسیر حقیقی اش خارج کنند، نمی‌توانند و اگر همه خلایق کافر شوند و حتی یک نفر-در مسیر امامت حقه- باقی نماند، خداوند این امر را با اهلش می‌آورد.<ref>مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، موسسة الوفا، ۱۴۰۴، ج۲۶، ص۲۰۴</ref> در روایتی دیگر به هدایت شیعه پرداخته تا از این ادعاهای بی‌جا نهراسند. به این مضمون فرمودند که باید از علائمی که در طرف راست و چپ شمشیر است باخبر باشند اگر راست می‌گویند و از ایشان در این مورد سوال کنید. (که در جوابش می‌مانند) <ref>صفار قمی محمد بن حسن، بصائر الدرجات، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم، سال ۱۴۰۴ هجری قمری، ص۱۷۵،</ref> بنا بر این، عجلیه فرقه‌ای است که در مسیر انحراف از امامیه قرار داشته و به رهبری شخصی جاهل و شبهه پراکن درغگو تن داده بودند و این گونه در پیروی از او ممحض شده و گمراهی را برای خویش خریده بودند. چنانچه امام صادق (علیه‌السّلام) راه این فرقه را به رهبری هارون بن سعد با تاویل به این آیه بیان فرمود: ان الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذلة فی الحیاة الدنیا و کذلک نجزی المفترین. سوره اعراف(7) آیه 152 یعنی آنان که گوساله را به پرستش گرفتند، به زودی برای شان غضبی از جانب خداوند ایشان و ذلت و خواری در دنیا به آنان می‌رسد و این چنین دروغ گویان را کیفر می‌دهیم. | ||
==سر انجام== | ==سر انجام== | ||
هارون بن سعد همراه با ابراهیم بن عبد اللّه بن حسن محض در سال 145 هجرى کشته شد. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 323</ref> <ref>رجال كشى (فهرست)، ص 303.</ref> ا<ref>شعری قمی سعد بن | هارون بن سعد همراه با ابراهیم بن عبد اللّه بن حسن محض در سال 145 هجرى کشته شد. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 323</ref> <ref>رجال كشى (فهرست)، ص 303.</ref> ا<ref>شعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق دكتر محمد جواد مشكور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 73 و 204.</ref> | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||