عطائیه: تفاوت میان نسخه‌ها

وی فقیهی تابعی از فقها، مفسرین، محدثین طبقه سوم در [[مکه]] و شخصی معلم و پارسا بوده و در ایام خلافت عثمان به دنیا آمد و در جنگ حَجّاج با عبدالله بن زبیر، دستش قطع  و در ادامه نابینا شد خود را از دست داد و در سال ۱۱۴ هجری قمری در سن ۸۸ سالگی درگذشت. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 334</ref><ref>یوسف بن عبدالرحمن بن یوسف، تهذیب الکمال، ج۲۰ ص۷۶ ش۳۹۳۳</ref> <ref>ذهبی شمس الدین محمد، تذکرة الحفّاظ، ج۱ ص۹۸.

در زمان وى مذاهب فقهى (به عنوان مذهب و فرقه) هنوز برقرار نشده بود و در مدینه هفت نفر به عنوان فقهاى سبعه مرجعیت داشتند که مردم به آنان رجوع مى‏ کردند. علاوه در مکه که عطاء مى ‏زیسته است، جمعى و از جمله خود وی مرجعیت داشته‏ اند که پس از درگذشت هر یک، دوران مرجعیت وى نیز خاتمه یافت. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 335</ref> <ref>مقدسی شمس الدین ابو عبیدالله محمد بن احمد، احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم، لیدن سال 1876- 1906 میلادی، ص 37</ref>

عطاء بن ابی ریاح (رباح) با حدود دویست نفر از صحابیان پیامبر حشر و نشر داشته است. از پیامبر(ص)، ابوبکر، عمر، عثمان و فضل بن عبّاس، به صورت مرسل و از اُمّ سَلَمه، اُمّ هانی، ابو سعید خُدْری، عایشه، ابن عبّاس، عبداللّه بن زبیر، عبیدالله بن عمر و دیگران، روایت کرده است. جمعی از راویان، چون ابو حنیفه، اوزاعی، زُهری، قتاده، اَعمَش، سَلَمة بن کهیل از وی حدیث شنیده اند.

شیخ طوسی او را از اصحاب امام علی علیه السلام می داند و می‌نویسد که در نقل حدیث، خلط(مخلّط) می کرده است. <ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۷۵ ش۷۲۱.</ref> البته عطا به نظر نمی‌تواند از اصحاب امام علی علیه السلام باشد، زیرا در زمان شهادت حضرت وی تنها سیزده سال عمر داشت.

علاوه، بعضی می گویند که تهمت خلط از ناحیه اهل سنّت درباره عطاء بن سائب گفته شده است نه در باره عطاء بن ابی رباح. <ref>شوشتری محمد تقی، قاموس الرجال: ج۷ ص۲۰۳ ش۴۸۸۹ .</ref> منابع اهل سنت از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که فرمود:  احکام حج را از عطاء بیاموزید. <ref>ابن کثیر دمشقی، البدایه و النهایة، ج۹ ص۳۰۶.</ref> همچنین شیخ طوسی حدود 84 فتوا را به عطاء نسبت داده است. <ref>موسوعة طبقات الفقهاء،  ج۱ ، ص۴۶۰، ش۲۱۴</ref>