دیوبندیه حیاتی: تفاوت میان نسخه‌ها

اکثر علمای دیوبند قائلند پیامبر اکرم(ص) در قبر شریفشان زنده و حیاتشان مثل حیات دنیوی، اما بدون تکلیف خاصّی است و این نوع از حیات مختصّ به حضرت نبی اکرم و جمیع انبیاء صلوات الله علیهم اجمعین است. بر خلاف حیات انسان های دیگر که به صورت حیات برزخی صرف می باشد. دیوبندیان، شاهد این مطلب را نماز حضرت موسی در قبرشان می‌دانند. زیرا نماز خواندن لازمه حیات جسمانی است. بنابر این؛ حیات پیامبر در عالم برزخ هم مثل حیات دنیوی است.<ref>خلیل احمد سهانپوری، المهنّد علی المفنّد، ص44</ref> به این گروه از علمای دیوبند که چنین اعتقادی دارند «حیاتی» اطلاق می‌گردد که می توان گفت اکثریت علمای دیوبند چنین رویکردی را دارا می‌باشند. درباره این مسأله بزرگان دیوبند همچون ملا محمّد قاسم نانوتوی کتابی به عنوان «آب حیات» در جهت اثبات چنین اعتقادی نگاشته است. رشید احمد گنگوهی هم در کتاب «هدایة الشیعة» و «رسالة الحج» تصریح به چنین حیاتی برای پیامبر اکرم کرده است<ref>حسین احمد مدنی، الشهاب الثاقب علی المسترق الکاذب، ص45</ref>.

به موجب چنین حیاتی برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم عملاً هیچ مشکلی برای سماع حضرت وجود نخواهد داشت و لذا دیوبندیان حیاتی همچون قاضی مظهر حسین دیوبندی حیات انبیاء را بگونه‌ای می‌دانند که سلام زائرین را می شنوند و خاک و دیوار مانع بر سماع آنان نمی‌شود.<ref>سید طالب الرحمن، الدیوبندیه تعریفها عقائدها، ص199</ref> حتّی اگر صدای زائرین ضعیف باشد پیامبر خدا می تواند آن را بشنود<ref>محمّد عاشق الهی میرتهی، تذکرة الخلیل، ص206، به نقل از: سید طالب الرحمن، الدیوبندیه تعریفها عقائدها، ص200</ref> و اگر سلام زائر از راه دور باشد ملائکه سلام زائرین را به ایشان می رسانند.<ref>أشرف علی تهانوی، نشر الطیب، ص147</ref>

شیخ نانوتوی قصیده طولانی در توسّل به مشایخ سلسله چشتیه سروده که این قصیده در کتاب « امداد السلوک » آمده است. رشید احمد گنگوهی با کلمات «الهی بحرمة سیّدنا و مولوی ... » به سلسله چشتیه توسّل جسته است<ref>مدنی، حسین احمد، الشهاب الثاقب علی المسترق الکاذب، ص56</ref> و علماء دیوبند در جواز توسّل فرقی بین توسّل در حال حیات و بعد از ممات قائل نیستند. لذا به عقیده آنان شخص متوسّل می تواند در دعایش بگوید: «اللّهم إنّی أتوسّل إلیک بفلان أن تجیب دعوتی و تقضیَ حاجتی». بر این مطلب شاه محمّد اسحاق دهلوی و مهاجر مکّی و رشید احمد گنگوهی تصریح کرده‌اند.<ref>سهانپوری، خلیل احمد، المهنّد علی المفنّد، ص38</ref>  

بنابراین می توان گفت که دیوبندیان حیاتی از نظر اعتقادی، اختلافات و تفاوت های فراوانی با وهابیت دارند. به نظر علمای وهابی، بسیاری از علمای دیوبندی مشرک و بدعت گذارند. زیرا توسل و استغاثه ودیگر اموری که مربوط به استعانت از ارواح اولیاء الهی می‌شود را قبول دارند.