confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۹
ویرایش
شهاب‌الدین سهروردی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
نـکته قـابل‌ملاحظه دیـگر در زنـدگی شیخ اشراق ایـن اسـت که وی با یکی از حساس‌ترین دوره‌های فعالیت و تبلیغ اسماعیلیان نزاری ایران همزمان بود. احتمال بسیار می‌رود که جـوان تیزهوش و کنجکاوی مانند سهروردی که در پی حکمت حقیقی در تکاپو و جست‌وجو بوده است در مسیر سفرهای خود از مراغه به [[قزوین]] و [[ری]] و اصفهان و ماردین و حلب که همه از مراکز عمده فعالیت‌های [[اسماعیلیان]] بـود، بـا داعیان و مبلغان نزاری که با مبانی حکمت و فلسفه مجهز بودند، مراوده و آشنایی پیدا کرده باشد، به ویژه آنکه برخی از اندیشه‌ها و تـعبیرات و تـأویلات شیخ یادآور افکار و عقاید و تأویلات [[اخوان الصفا]] و [[باطنیان اسماعیلی]] است و از سوی دیگر در سنت اسماعیلیان سهروردی از داعیان آنها محسوب می‌شود<ref>درآمـدی بـر فـلسفه اشراق،ص ۸.</ref>. | نـکته قـابل‌ملاحظه دیـگر در زنـدگی شیخ اشراق ایـن اسـت که وی با یکی از حساس‌ترین دوره‌های فعالیت و تبلیغ اسماعیلیان نزاری ایران همزمان بود. احتمال بسیار می‌رود که جـوان تیزهوش و کنجکاوی مانند سهروردی که در پی حکمت حقیقی در تکاپو و جست‌وجو بوده است در مسیر سفرهای خود از مراغه به [[قزوین]] و [[ری]] و اصفهان و ماردین و حلب که همه از مراکز عمده فعالیت‌های [[اسماعیلیان]] بـود، بـا داعیان و مبلغان نزاری که با مبانی حکمت و فلسفه مجهز بودند، مراوده و آشنایی پیدا کرده باشد، به ویژه آنکه برخی از اندیشه‌ها و تـعبیرات و تـأویلات شیخ یادآور افکار و عقاید و تأویلات [[اخوان الصفا]] و [[باطنیان اسماعیلی]] است و از سوی دیگر در سنت اسماعیلیان سهروردی از داعیان آنها محسوب می‌شود<ref>درآمـدی بـر فـلسفه اشراق،ص ۸.</ref>. | ||
=عقل از دیدگاه سهروردی= | |||
سهروردی عقل فعال را عاملی بسیار مهم در انتقاش نفس به فضائل می‌داند و این هنگامی ممکن است که با زهد و تزکیه بدان متصل شد. شاهد مثال اثبات این معنا آیه «اقرأ وربک الأکرم الذی علم بالقلم» <ref>سوره علق آیه۳ ـ ۴.</ref> است. به تعبیر شیخ، قلم حق تعالی از چوب و نی نیست، بلکه همان ذات عقل است، آن‌هم عقل به فعل. نفوس ما در برابر این عقل فعال یا قلم همچون لوحی است که به قلم الهی، منقش به علوم حقیقی و معارف ربانی می‌گردد. آیه دیگری شاهد مثال شیخ اشراق در باب اثبات معنای فوق است، «کتب فی قلوبهم الایمان و أیّدهم بروح منه» <ref>سوره مجادله،آیه ۲۲.</ref>. از دیدگاه شیخ تردیدی نیست این آیه از تعلیم قدسی نفوس سخن می‌گوید و مصداق بارزش [[پیامبر(ص)]] است که در باب او قرآن می‌فرماید: «علّمهُ شدید القوی» <ref>سوره نجم،آیه ۵.</ref> که همان مددرساندن به پیامبر با عقل فعال است، یا «نزل به الروح الأمین علی قلبک»<ref>سوره شعرا،آیه ۱۹۴.</ref> و نیز آیاتی چون «و انّک لتُلقّی القرآن من لدن حکیم علیم»<ref>(سوره نمل، آیه۶)</ref>، «عَلّم الانسان ما لم یعلم» و «خلَق الانسان، علّمه البیان». بنابراین نفس انسان به واسطه روحی عظیم، باردار تعالیم حقه و معارف ربانی می‌شود. عامل مؤثر در این دریافتن (یا به تعبیر شیخ: انتقاش)، عقل فعال است<ref>سهروردی حکمت اشراقی و پاسخ اسماعیلی به غزالی،ص ۶۲.</ref>. | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||