اتیوپی از نخستین پایگاه اسلام تا جایگاه فعلی مسلمانان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

اتیوپی از نخستین پایگاه اسلام تا جایگاه فعلی مسلمانان (مقاله) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۲

۱۲٬۳۴۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۳ ژوئن ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Mollahashem

۱٬۷۴۱

ویرایش

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 </div>
 <div class="wikiInfo">
-[[پرونده:فصلنامه اندیشه تقریب 2.jpg|بندانگشتی|فصلنامه اندیشه تقریب ]]
+[[پرونده:Jeld4.jpg|بندانگشتی|فصلنامه چهارم اندیشه تقریب ]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:right" |+ |
 !فصلنامه
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 |-
 |تعداد صفحات
-|12
+|19
 |-
 |بخش
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 {{پانویس رنگی}}
 '''اتیوپی از نخستین پایگاه اسلام تا جایگاه فعلی مسلمانان''' عنوان مقاله‌‌ای است که در دومین شماره [[فصلنامه اندیشه تقریب]] در پاییز سال 1384 و در بخش سرزمین‌های جهان اسلام، منتشر شده‌است.</div>
+=چکیده=
+سرزمین «حبشه» نامى آشنا براى مسلمانان است. در این مقاله سعى شده ابعاد تاریخى ـ سیاسى حبشه به اجمال گزارش شود. سبب نام‌گذارى اتیوپى، ویژگى‌هاى جغرافیایى و اقلیمى و برخى از ویژگى تاریخى و تقسیمات کشورى و ویژگى‌هاى سیاسى این سرزمین، بخشى از مباحث این مقاله است. در بخش دیگر با بیان ظهور دین و آیین مسیحیت و چگونگى ورود و رواج سه مذهب ارتدوکس، کاتولیک و پروتستان، به مسأله اسلام و مسلمانان در حبشه پرداخته شده‌است. گزارش وضعیت مسلمانان اتیوپى در قرن بیستم با تأکید بر أ. مسلمانان اتیوپى در زمان حاکمیت ایتالیا  ؛ ب. اسلام و مسلمانان اتیوپى در زمان حاکمیت سوسیالیست‌ها ؛ ج. رشد فعالیت مسلمانان در سه دهه پایانى قرن بیستم، بخش دیگر این نوشتار است.<br>
+در بخش پایانى به وضعیت حاضر مسلمانان اتیوپى و مناسبات اقتصادى ایران و اتیوپى پرداخته شده‌است.<br>
+'''کلیدواژه‌ها:''' حبشه، اتیوپى، اسلام، مسیحیت، هجرت، مذاهب مسیحى، ویژگى جغرافیایى، تاریخى، سیاسى، ایتالیا، حکومت سلطنتى هایله سلاسى، روابط اقتصادى.<br>
+=از حبشه تا اتیوپى=
+«حبشه» نام آشنایى براى مسلمانان است. حبشه نخستین پایگاه اسلام و مأمن برخى از صحابى بزرگ پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)است. پیش از آن که اسلام در جزیرة العرب بسط یابد، در جریان نخستین هجرت مسلمانان به حبشه وارد شد.<br>
+حبشه به علت پذیرایى از مسلمانان مهاجر، از جهاد اسلامى مستثنا شد. نجاشى، نخستین پادشاهى بود که به اسلام گروید و مزار وى اکنون زیارتگاه مسلمانان این کشور است. در منابع عربى، «حبشه» سرزمینى گسترده‌تر از «اتیوپى» امروزى را شامل مى‌شود. مرزهاى این کشور در ادوار تاریخ دستخوش دگرگونى بوده‌است. در اوایل دوره اسلامى، کشور حبشه تا کناره‌هاى دریاى احمر امتداد داشت. حتى در زمان‌هاى اخیر که برخى از سواحل اطراف آن ضمیمه کشور عثمانى شده بود، ایالت‌هاى جداگانه به نام «حبش ایالتى» پدید آمده بود ؛ سپس سواحل آن به ایالت جده و زمانى به ایالت مصر ملحق مى‌شد. هر چند مسلمانان طى قرون 15 تا 17 میلادى دولت شهرهاى مستقل را در شرق فلات اتیوپى تأسیس کردند، به علت اختلاف‌هاى قومى با یک‌دیگر اتحاد نداشته، مجبور بودند براى در امان ماندن از تهاجم حکومت مسیحى، جزیه سنگینى را به حکومت حبشه بپردازند. <ref>لغت نامه دهخدا، ج 19، ص 211.</ref><br>
+ساختار سیاسى و حکومتى کشور اتیوپى در ادامه مقاله خواهد آمد.
+=سبب نام‌گذارى=
+نام اتیوپى از آئتیوپیاى(Aethiopia) لاتین، از واژه اتیوپیاى(Ethiopia) یونانى وارد زبان‌هاى اروپایى شده است. این نام به معناى سرزمین تیره پوستان یا صورت سوختگان است ؛ چنان که «حبشه» را کشور سیاهان گویند که با تلفظ آبیسینیا(Abyssinia) به زبان‌هاى اروپایى نیز راه یافته و در اصل، عنوان طایفه‌اى بوده است که از سرزمین‌هاى عربى به شاخ افریقا کوچ کرده اند.<ref>دائرة‌المعارف بزرگ اسلامى، ج 6، واژه ى «اتیوپى».</ref>
+امروز در اتیوپى، نام «حبشه» به طور رسمى منسوخ شده است.<br>
+=ویژگى‌هاى جغرافیایى و اقلیمى=
+اتیوپى دومین کشور پر جمعیت در منطقه زیر صحراى افریقا (SUB SAHARA) و سومین کشور پر جمعیت در قاره افریقا است. این کشور در شمال شرق این قاره واقع شده است و در محدوده مدار استوا قرار دارد و در مجموع 311/5 کیلومتر مربع مرز دارد.<br>
+اتیوپى در غرب و شمال غربى یک میلیون و 127 هزار کیلومتر با سودان، از سمت جنوب غربى به طول 830 کیلومتر با کنیا، از سمت شرق و شمال شرقى به طول 912 کیلومتر با اریتره و جیبوتى و در جنوب شرقى با سومالى مرز مشترک دارد.<br>
+مساحت کل اتیوپى 127/127/1 کیلومتر مربع، مساحت خاک آن 683/119/1 و حدّاقل 7444 کیلومتر مربع از خاک این سرزمین را آب دریاچه‌هاى گوناگون فراگرفته اند. بخش گسترده اى از اتیوپى را بیابان‌هایى تشکیل مى‌دهد که گسترش آن‌ها به سمت مرزهاى شرقى است.<br>
+پست‌ترین منطقه این سرزمین در گودال «دنجیل» [Denakil] حدود 125 متر پست‌تر از سطح آب‌هاى آزاد بین‌المللى است و بلندترین بخش آن در «رأس داشان» 4620 متر ارتفاع دارد.<br>
+اتیوپى عموماً سرزمین خشک، صحرایى و در بعضى مناطق کوهستانى است. مناطق جنگلى و مرتعى کمتر از 20 درصد خاک این کشور را شامل مى‌شوند. دماى هوا در مناطق بیابانى اتیوپى و در فصل تابستان گاهى از 55 درجه سانتیگراد نیز فراتر مى‌رود و سردترین منطقه این کشور در فصل زمستان دمایى حدود صفر درجه سانتیگراد دارد. اتیوپى به معاهده‌هاى بین‌المللى بیابان‌زدایى، تغییرات آب و هوا و حفاظت از لایه اوزون پایبند است.<br>
+نژاد اصلى مردم اتیوپى Afro Asiatic نامیده مى‌شوند که خود به چندین نژاد دیگر تقسیم مى‌شود:
+# Semites در منطقه شمالى ؛
+# Cushtes در مناطق شرقى ؛
+# Nilosaharan در مناطق شرق و جنوب شرقى ؛
+# Omotic در مناطق جنوبى.
+جمعیت اتیوپى بر اساس جدیدترین آمار بانک جهانى در پایان سال 2001 میلادى حدود 65 میلیون و 891 نفر تخمین زده شده است که حدود 18/47 درصد از آن را افراد کمتر از 15 سال، 3/50 درصد تا 64 سال، و 79/2 درصد دیگر را افراد بیشتر از 65 سال تشکیل مى‌دهند.<br>
+عمده مردم اتیوپى از نژاد اورومو(Oromo) 40 درصد و آمهارا(Amhara) 32 درصد هستند که از قبایل سیاهپوست افریقاى شرقى به شمار مى‌روند. دیگر تیره‌هاى نژادى این سرزمین از قبایل «سیدامو» 9 درصد، «شانکلا» 6 درصد، «سومالى» 6 درصد، «عفار»4 درصد و «گوراگى» 2 درصد و 1 درصد سایر گروه‌ها هستند.<br>
+نیمى از اتیوپى را مسلمانان تشکیل مى‌دهند و مسیحیان ارتدوکس نیز حدود 32درصد از جمعیت این کشور هستند. آنیمیست‌ها (پیروان ادیان اولیه) و یهودیان نیز اقلیت مذهبى این کشورند. ساکنان این سرزمین افزون بر لهجه قبایل بومى خود از زبان عربى نیز استفاده مى‌کنند ؛ ولى زبان انگلیسى به صورت زبان ادارى در مدارس اتیوپى تدریس مى‌شود. <br>
+=برخى ویژگى‌هاى تاریخى=
+اتیوپى داراى تاریخى بسیار کهن، و یکى از قدیم‌ترین مناطق زیستى انسانى است. کوشى‌هاى جنوبى افریقا در هزاره دوم قبل از میلاد از طریق اتیوپى به قسمت‌هایى که امروزه کنیا و تانزانیا خوانده مى‌شود، وارد شده‌اند. این عده در آغاز مسیحیت به دو گروه تقسیم شده‌اند: گروهى به زندگى مبتنى بر گردآورى خوراک و شکار ادامه داده‌اند ؛ اما گروه دیگر که از لحاظ فرهنگى غلبه داشته‌اند، ارتفاعات را به اشغال خود در آورده و به نگهدارى دام و تا حدى کشاورزى پرداخته‌اند. <ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 6، واژه اتیوپى، ص 570 به نقل از: ast Africa: its Peoples and Resourses, ed, W.T.W.Morgan, London, 1984,P.23.</ref><br>
+ظاهراً در هزاره اول قبل از میلاد، عنصر سامى به این گروه‌ها ملحق و با آن‌ها ترکیب شده است. <ref>ویل دورانت، ج 4، ص 199.</ref> مهم‌ترین اینان حبشى‌ها بودند که پس از تصرف قسمت‌هاى ساحلى به قسمت‌هاى دیگر نیز نفوذ کردند. این حرکت‌ها تا سده‌هاى 3 و 4 میلادى ادامه یافت و احتمالاً یهودیان نیز در همین دوره به سرزمین اتیوپى آمده‌اند. درباره این‌گونه مهاجرت‌ها افسانه‌هایى نیز وجود دارد، تا جایى که هایله سلاسى(Haile Salassie) پادشاه پیشین اتیوپى خود را از اعقاب منلیک (Menelik) اول، پسر ملکه سبا و سلیمان نبى به شمار مى‌آورد و این امر را در قانون اساسى 1995 میلادى کشور نیز گنجانده بود. <ref>دائرة‌المعارف بزرگ اسلامى، ص 570.</ref><br>
+در پایان هزاره اول قبل از میلاد در اتیوپى به سبب ترکیب نژادى حامى و سامى، تمدنى پدید آمد که مى‌توان آن را به طور اخص تمدن اتیوپیایى به شمار آورد. این کشور، صاحب تمدن معروفى به نام «آکسوم» است.
+پادشاهى آکسوم در پیش از میلاد در شمال اتیوپى پدید آمد و در سده‌هاى 3 و 4 به اوج شکوفایى خود رسید. عزانا (Azana) پادشاه آکسوم در 324 میلادى به مسیحیت گروید. در این دوره، میان بیزانس و اتیوپى مسیحى روابط دوستانه‌اى برقرار شد ؛ اما تمدن آکسوم براى مدت طولانى از قرن هشتم تا دوازدهم رو به افول گذاشت. افزون بر آن، دولت آکسوم هنگام ورود مسلمانان در سده 7 میلادى به اتیوپى، به سبب قدرت گرفتن ایرانیان در دریاى سرخ رو به ضعف نهاده بود.<br>
+اسلام در آغاز میان عشایر ساحل دریاى سرخ رایج شد ؛ سپس به سمت شمال و بلندى‌هاى شرقى گسترش یافت. گسترش اسلام با عربى شدن ساکنان اتیوپى همراه نبود ؛ بلکه سازمان‌هاى اجتماعى آنان به همان صورت محفوظ ماند؛ هر چند از این زمان به بعد، آثار مسیحیت در سواحل دریاى سرخ از میان رفت و راه‌هاى ارتباطى آکسوم به دسست مسلمانان افتاد. <ref>همان، ص 571.</ref>
 =پانویس=
 {{پانویس رنگی}}