۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جبل عامل: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
این منطقه سرزمین [[شیعیان]] شمرده می‌شود و اهالی آن پیش از دیگر شهرهای [[لبنان]] به [[تشیع]] گرویده‌اند. در سده‌های دهم و یازدهم هجری | این منطقه سرزمین [[شیعیان]] شمرده می‌شود و اهالی آن پیش از دیگر شهرهای [[لبنان]] به [[تشیع]] گرویده‌اند. در سده‌های دهم و یازدهم هجری بر اثر فشار [[دولت عثمانی]] از یک سو و دعوت حکومت شیعیِ تازه‌تأسیس صفوی از سوی دیگر بسیاری از علمای جبل عامل به [[ایران]] هجرت کردند. | ||
در زمان [[صفویه]]<ref>ر.ک:مقاله صفویه</ref> جمعی از بزرگان و علمای جبل عامل به تشویق پادشاهان صفوی به ایران آمدند. [[شیخ بهایی]]<ref>ر.ک:مقاله شیخ بهایی</ref> که نام اصلی او بهاءالدین عاملی است در زمرۀ معاریفی است که خاستگاهشان جبل عامل بود. | در زمان [[صفویه]]<ref>ر.ک:مقاله صفویه</ref> جمعی از بزرگان و علمای جبل عامل به تشویق پادشاهان صفوی به ایران آمدند. [[شیخ بهایی]]<ref>ر.ک:مقاله شیخ بهایی</ref> که نام اصلی او بهاءالدین عاملی است در زمرۀ معاریفی است که خاستگاهشان جبل عامل بود. | ||
این منطقه سرزمین [[شیعیان]] شمرده می‌شود و اهالی آن پیش از دیگر شهرهای [[لبنان]] به [[تشیع]] گرویده‌اند. در سده‌های دهم و یازدهم هجری | این منطقه سرزمین [[شیعیان]] شمرده می‌شود و اهالی آن پیش از دیگر شهرهای [[لبنان]] به [[تشیع]] گرویده‌اند. در سده‌های دهم و یازدهم هجری بر اثر فشار [[دولت عثمانی]] از یک سو و دعوت حکومت شیعیِ تازه‌تأسیس صفوی از سوی دیگر، بسیاری از علمای جبل عامل به [[ایران]] هجرت کردند. | ||
=سبب نام‌گذاری جبل عامل= | =سبب نام‌گذاری جبل عامل= | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
برخی از مشهورترین و مهم ترین شهرهای جبل عامل عبارت‌اند از: [[صیدا]]، صور، جِزّین، نَبَطیه، [[اسکندریه]]، عَدْلون، از بنت جبیل (در جنوب)، تِبنین، جَبَع (جِباع، در شمال)، شَقیف (در جنوب شرقی نبطیه)، صَرْفَنْد، عَیناثا (نزدیک بنت جبیل)، مَشْغَری (مشعره، در شمال)، ناقوره (در جنوب غربی)، و هُونِین (در جنوب). برخی از این شهرها، مانند صیدا، صور، اسکندریه و عدلون، از بندرهای جبل عامل در دریای مدیترانه به شمار می‌روند. | برخی از مشهورترین و مهم ترین شهرهای جبل عامل عبارت‌اند از: [[صیدا]]، صور، جِزّین، نَبَطیه، [[اسکندریه]]، عَدْلون، از بنت جبیل (در جنوب)، تِبنین، جَبَع (جِباع، در شمال)، شَقیف (در جنوب شرقی نبطیه)، صَرْفَنْد، عَیناثا (نزدیک بنت جبیل)، مَشْغَری (مشعره، در شمال)، ناقوره (در جنوب غربی)، و هُونِین (در جنوب). برخی از این شهرها، مانند صیدا، صور، اسکندریه و عدلون، از بندرهای جبل عامل در دریای مدیترانه به شمار می‌روند. | ||
در منطقة جبل عامل، علاوه بر راه ساحلی شمالی ـ جنوبی، سه راه عمدة شرقی ـ غربی صَیْدا ـ جزّین، صیدا ـ نبطیه ـ مرجعیون، و صور ـ بنت جبیل در ارتباط | در منطقة جبل عامل، علاوه بر راه ساحلی شمالی ـ جنوبی، سه راه عمدة شرقی ـ غربی صَیْدا ـ جزّین، صیدا ـ نبطیه ـ مرجعیون، و صور ـ بنت جبیل در ارتباط آبادیهای این منطقه تأثیر فراوان دارد. | ||
جبل عامل آثار تاریخی بسیاری دارد که از مهم ترین آنهاست: آثار شهرهای معروف [[صور]] و صیدا و حومة آن‌ها که از قدیم ترین نقاط باستانی جهان اند؛ | جبل عامل آثار تاریخی بسیاری دارد که از مهم ترین آنهاست: آثار شهرهای معروف [[صور]] و صیدا و حومة آن‌ها که از قدیم ترین نقاط باستانی جهان اند؛ | ||
قلعه‌های متعدد، مانند شقیف (متعلق به دورة رومیان)، مارون (متعلق به دورة اسلامی)، هونین و تبنین و دوبیه و قَلاویه/ قلویه (متعلق به دورة صلیبیان؛ <ref>محمدتقی فقیه، جبل عامل فی التّاریخ، ج۱، ص۱۹ـ ۲۸</ref> | |||
وجود بیش از چهارصد [[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> جامع، بازار و مدرسه در جبل عامل گزارش شده است که برخی از آن‌ها معروف اند، از جمله مساجد نبطیه، صور، هونین، جبع، شقراء و [[مسجد جامع]] بنت جبیل، بازارها و مدارس جَبَع، بنت جبیل و نبطیه. <ref>محسن امین، خطط جبل عامل، چاپ حسن امین، ص ۱۷۳ـ۱۸۶</ref> | وجود بیش از چهارصد [[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> جامع، بازار و مدرسه در جبل عامل گزارش شده است که برخی از آن‌ها معروف اند، از جمله مساجد نبطیه، صور، هونین، جبع، شقراء و [[مسجد جامع]] بنت جبیل، بازارها و مدارس جَبَع، بنت جبیل و نبطیه. <ref>محسن امین، خطط جبل عامل، چاپ حسن امین، ص ۱۷۳ـ۱۸۶</ref> | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
جبل عامل به دلایل گوناگون [[سرزمین مقدّس]] به شمار می‌رود، از جمله به سبب وجود مزارات بسیاری از پیامبران، اولیا و بزرگانی چون [[یوشع بن نون]] وصی [[حضرت موسی]]<ref>ر.ک:مقاله حضرت موسی</ref> و [[حزقیل پیامبر]]؛ <ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۱۷۸ـ۱۸۰</ref> تردد [[حضرت عیسی]]<ref>ر.ک:مقاله حضرت عیسی</ref> در بخش‌های مختلف آن؛ <ref>انجیل یوحنا، ۴: ۴۳ـ۴۷؛ انجیل متی، ۲۸: ۱۰، ۱۶</ref> و روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)]] که الجلیل را جزو کوه‌های مقدّس شمرده است. <ref> ابن شداد، ج ۲، قسم ۲، ص ۳۷؛ نیز رجوع کنید بهآل سلیمان، ص ۴۲ـ۴۳</ref> | جبل عامل به دلایل گوناگون [[سرزمین مقدّس]] به شمار می‌رود، از جمله به سبب وجود مزارات بسیاری از پیامبران، اولیا و بزرگانی چون [[یوشع بن نون]] وصی [[حضرت موسی]]<ref>ر.ک:مقاله حضرت موسی</ref> و [[حزقیل پیامبر]]؛ <ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۱۷۸ـ۱۸۰</ref> تردد [[حضرت عیسی]]<ref>ر.ک:مقاله حضرت عیسی</ref> در بخش‌های مختلف آن؛ <ref>انجیل یوحنا، ۴: ۴۳ـ۴۷؛ انجیل متی، ۲۸: ۱۰، ۱۶</ref> و روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)]] که الجلیل را جزو کوه‌های مقدّس شمرده است. <ref> ابن شداد، ج ۲، قسم ۲، ص ۳۷؛ نیز رجوع کنید بهآل سلیمان، ص ۴۲ـ۴۳</ref> | ||
جبل عامل سرزمین شیعیان شمرده می‌شود و اهالی آن پیش از دیگر شهرها به تشیع گرویدند و این به زمان تبعید [[ابوذر غفاری]]<ref>ر.ک:مقاله ابوذر غفاری</ref> (جُندب بن جُناده) به [[شام]]<ref>ر.ک:مقاله شام</ref> در سال ۲۴، در دوران خلافت عثمان بن عفان (حک: ۲۳ـ ۳۵)، باز می‌گردد. وقتی ابوذر به [[دمشق]] رسید، معاویة بن ابی سفیان (حک: ۴۱ـ۶۰) که مخالفان خود را به منطقه ساحلی شام یا جبل عامل تبعید می‌کرد، او را مانند دیگر مخالفان به این منطقه فرستاد. ابوذر در این سرزمین به معرفی و بیان دیدگاه‌هایش درباره خلافت و مقام [[امام علی(ع)]]<ref>ر.ک:مقاله امام علی(ع)</ref> پرداخت و همین امر باعث شد [[معاویه]]<ref>ر.ک:مقاله حضرت معاویه</ref> او را مجدداً به [[مدینه]] باز گرداند. <ref>طبری، ج ۴، ص ۲۸۳؛ حرّعاملی، قسم ۱، ص ۱۳</ref> برخی معتقدند که هنوز هم در دو روستای صَرفند و میس الجبل | جبل عامل سرزمین شیعیان شمرده می‌شود و اهالی آن پیش از دیگر شهرها به تشیع گرویدند و این به زمان تبعید [[ابوذر غفاری]]<ref>ر.ک:مقاله ابوذر غفاری</ref> (جُندب بن جُناده) به [[شام]]<ref>ر.ک:مقاله شام</ref> در سال ۲۴، در دوران خلافت عثمان بن عفان (حک: ۲۳ـ ۳۵)، باز می‌گردد. وقتی ابوذر به [[دمشق]] رسید، معاویة بن ابی سفیان (حک: ۴۱ـ۶۰) که مخالفان خود را به منطقه ساحلی شام یا جبل عامل تبعید می‌کرد، او را مانند دیگر مخالفان به این منطقه فرستاد. ابوذر در این سرزمین به معرفی و بیان دیدگاه‌هایش درباره خلافت و مقام [[امام علی(ع)]]<ref>ر.ک:مقاله امام علی(ع)</ref> پرداخت و همین امر باعث شد [[معاویه]]<ref>ر.ک:مقاله حضرت معاویه</ref> او را مجدداً به [[مدینه]] باز گرداند. <ref>طبری، ج ۴، ص ۲۸۳؛ حرّعاملی، قسم ۱، ص ۱۳</ref> برخی معتقدند که هنوز هم در دو روستای صَرفند و میس الجبل جایگاه‌هایی که ابوذر آراء و مطالب خود را بیان کرده است، وجود دارد و مردم آن‌ها را زیارت می‌کنند. <ref>بنوّت، ص ۳۲ـ۳۳؛ محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۸۳ ـ ۸۵ </ref> | ||
ظاهراً از قرن چهارم به بعد، تعداد شیعیان در شام و جبل عامل افزایش یافت <ref>مقدسی، ص ۱۷۹؛ ناصرخسرو، ص ۲۴؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۲</ref> شیعیان جبل عامل در سده‌های ششم ـ هشتم به [[رافضه]] معروف شدند. <ref>دمشقی، ص ۲۷۹؛ ابن بطوطه، ج ۱، ص ۷۹؛ قلقشندی، ت ج ۴، ص ۱۵۳ـ ۱۵۴ </ref> در اواخر قرن یازدهم، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله می‌گفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) می‌دانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی در آمد. <ref>حسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۷ـ ۶۸؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۴ـ۶۶؛ فقیه، ص ۳۱؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم</ref> | ظاهراً از قرن چهارم به بعد، تعداد شیعیان در شام و جبل عامل افزایش یافت <ref>مقدسی، ص ۱۷۹؛ ناصرخسرو، ص ۲۴؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۲</ref> شیعیان جبل عامل در سده‌های ششم ـ هشتم به [[رافضه]] معروف شدند. <ref>دمشقی، ص ۲۷۹؛ ابن بطوطه، ج ۱، ص ۷۹؛ قلقشندی، ت ج ۴، ص ۱۵۳ـ ۱۵۴ </ref> در اواخر قرن یازدهم، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله می‌گفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) می‌دانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی در آمد. <ref>حسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۷ـ ۶۸؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۴ـ۶۶؛ فقیه، ص ۳۱؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم</ref> | ||