پرش به محتوا

اصحاب الرأی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده: کلام ' به ' ')
بدون خلاصۀ ویرایش
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''اَصْحاب‌ِ رَأْی‌''' عنوان‌ پیروان‌ یکى‌ از دو گرایش‌ اصلى‌ در فقه‌ سده‌های‌ نخستین‌ اسلامى‌ که‌ مروج‌ کاربرد شیوه‌های‌ اجتهاد الرأی‌ در استنباط فقهى‌ بوده‌اند. در تاریخ‌ فقه‌، فقهای‌ سرزمین‌ [[عراق]] به‌ ویژه‌ فقیه‌ کوفى‌ [[ابوحنیفه|ابوحنیفه‌]] به‌ عنوان‌ نماد این‌ گرایش‌ شناخته‌ مى‌شده‌اند. <ref>ر. ک. دانشنامه بزرگ اسلامی،ج 9 ص 3597 </ref>
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان = اصحاب‌الرای
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام = اصحاب الرای
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری = سده‌های نخست اسلامی
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری = عراق
| موسس = پیروان ابوحنیفه
| عقیده = عمل به رای و قیاس
}}
'''اصحاب‌الرأی''' عنوان‌ پیروان‌ یکی‌ از دو گرایش‌ اصلی‌ در فقه‌ سده‌های‌ نخستین‌ اسلامی‌ است که‌ مروج‌ کاربرد شیوه‌های‌ اجتهاد‌الرأی‌ در استنباط فقهی‌ بوده‌اند. در تاریخ‌ فقه‌، فقهای‌ سرزمین‌ [[عراق]] به‌ ویژه‌ فقیه‌ کوفی‌ [[ابوحنیفه|ابوحنیفه‌]] به‌ عنوان‌ نماد این‌ گرایش‌ شناخته‌ شده‌اند.<ref>ر. ک. دانشنامه بزرگ اسلامی، ج 9 ص 3597 </ref>


==شاخص این گرایش==
== شاخص این گرایش ==
آن چه در تاریخ‌ فقه‌ مسبوق است، فقهیان سرزمین‌ عراق‌، خصوصا ابوحنیفه فقیه کوفی، به‌ عنوان‌ شاخص این‌ گرایش‌ معرفی شده‌اند.
آنچه در تاریخ‌ [[فقه‌]] مسبوق است، فقهیان سرزمین‌ عراق‌، خصوصا ابوحنیفه، به‌ عنوان‌ شاخص این‌ گرایش‌ معرفی شده‌اند.


==تاریخچه==
== تاریخچه ==
اصحاب امام ابوحنیفه نعمان بن ثابت بن المرزبان الکوفى الفارسى هستند. او مسائل فقه «استنباط» کرد و کتب فقه تصنیف کرد و شاگردانى مثل [[ابویوسف قاضى]] و [[محمد بن الحسن شیبانى]] و [[زفر]] و [[ابومطیع بلخى]] داشت. ایمان به مذهب او اقرار است به زبان و تصدیق به دل و «[[قیاس]]» و «[[استحسان]]» و «[[اجتهاد]]» روا دارند. فقهاى خراسان که از اصحاب ابوحنیفه ‏اند هماهنگ با اصول مذهب سنت و جماعت هستند، اما بعضى از فقهاى عراق در اصول مذهب گرایش معتزلی دارند و در فروع مذهب با ابوحنیفه هستند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 61 همراه با اصلاحات و ویرایش اندک</ref>
همانطور که بیان شد، اصحاب‌الرأی از پیروان ابوحنیفه نعمان‌بن‌ثابت بن المرزبان الکوفی الفارسی هستند. او در فقه کتاب‌هایی تصنیف کرد و شاگردانی مثل [[ابویوسف قاضی]]، [[محمد‌بن‌الحسن شیبانی]]، [[زفر]] و [[ابومطیع بلخی]] پرورش داد. ایمان از نگاه ابوحنیفه، اقرار به زبان و تصدیق به دل است. این گروه، «[[قیاس]]» و «[[استحسان]]» و «[[اجتهاد]]» را جایز می‌دانند. فقهای خراسان که از اصحاب ابوحنیفه‌‏اند، هماهنگ با اصول مذهب سنت و جماعت هستند، اما بعضی از فقهای عراق در اصول مذهب گرایش معتزلی دارند با این‌حال در فروع مذهب با ابوحنیفه هستند.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 61 همراه با اصلاحات و ویرایش اندک</ref>


==عقاید==
== عقاید ==
اصحاب رأی اشخاصی هستند که به عقیدۀ خود و به قیاس عمل می‌کنند. آن هایی که پس از رحلت [[پیامبر اکرم]] ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از اهل بیت او فاصله گرفتند و خود را از سرچشمۀ معارف اسلامی محروم ساختند. این افراد برای پیدا کردن پاسخ مسائل مورد نیاز به [[قرآن]] و [[احادیث]] نقل شده از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مراجعه می‌کردند و اگر چیزی نمی‌یافتند، به رأی شخصی خود عمل می‌کردند و آن را به حساب [[اسلام]] می‌گذاشتند و این روش را «[[اجتهاد]]» می‌نامیدند و چه‌بسا دچار اشتباهات و خطاهایی می‌شدند، ولی با عنوان اجتهاد آن را توجیه می‌کردند؛ مثلاً [[ابن تیمیه]] که به بسیاری از خطاهای صحابه اعتراف دارد، آنها را از موارد اجتهاد می‌داند و برای این افراد عذرتراشی می‌کند.<ref>ابن تیمیه حرّانی، منهاج السنة النبویة، ج ۳، ص ۱۹ به بعد، مکتبة ابن تیمیه، قاهره، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ق.</ref>
اصحاب رأی مطابق با عقیدۀ خود و به قیاس عمل می‌کردند. آنها که پس از رحلت پیامبر‌اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از اهل بیت او فاصله گرفتند و خود را از سرچشمۀ معارف اسلامی محروم کردند. این افراد برای پیدا کردن پاسخ مسائل مورد نیاز، به [[قرآن]] و [[احادیث]] نقل شده از پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ مراجعه می‌کردند و اگر چیزی نمی‌یافتند، به رأی شخصی خود عمل می‌کردند و آن را به حساب [[اسلام]] می‌گذاشتند و این روش را «[[اجتهاد]]» می‌نامیدند و چه‌ بسا دچار اشتباهات و خطاهایی می‌شدند، ولی با عنوان اجتهاد آن را توجیه می‌کردند؛ مثلاً [[ابن تیمیه|ابن‌تیمیه]] که به بسیاری از خطاهای صحابه اعتراف می‌کند، آنها را از موارد اجتهاد می‌داند و برای این افراد عذرتراشی می‌کند.<ref>ابن تیمیه حرّانی، منهاج السنة النبویة، ج ۳، ص ۱۹ به بعد، مکتبة ابن تیمیه، قاهره، چاپ دوم، ۱۴۰۹ ق.</ref>


==پانویس==  
== پانویس ==  
{{پانویس}}


<references />
{{فرق و مذاهب}}


[[رده: فرق و مذاهب]]
[[رده:فرق و مذاهب]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۷۵

ویرایش