پرش به محتوا

سوره آل عمران: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۹۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الأنبیاء)' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)'
جز (جایگزینی متن - 'رده:سوره‌های طوال' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الأنبیاء)' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)')
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره آل عمران.jpg |جایگزین=سوره آل عمران]]
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره آل عمران.jpg |جایگزین=سوره آل عمران]]</div>
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
'''سوره آل عمران''' که ۲۰۰ آیه دارد و در سال سوم [[هجرت]] در [[مدینه]] نازل شده است از [[توحید]] و مقاومت در برابر دشمنان و مردم‌شناسی و در رابطه با [[جنگ بدر]] و [[احد]] و زندگی [[مسلمین]] در آن فراز و نشیب‌ها، سخن می‌‏گوید. در بخشی هم ولادت [[حضرت مریم]] و [[حضرت عیسی|حضرت عیسی]] و [[نصاری|نصاری]] و مجادله با [[اهل کتاب]] مطرح است و از شیوه‏‌های عمل مخالفان و مخالفت‏‌های [[یهودیان]] هم سخن به میان آمده است و در کل بشارتی برای [[اصحاب]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] است.
!نام
!سوره آل عمران
|-
|شماره سوره
|-
|جزء
و ۴
|-
|ترتیب نزول
|۸۹
|-
|مکی/مدنی
|مدنی
|-
|تعداد آیات
|۲۰۰
|-
|تعداد کلمات
|۳۵۰۸
|-
|تعداد حروف
|۱۴۹۸۴
|-
|}
</div>


'''سوره آل عمران''' که ۲۰۰ آیه دارد و در سال سوم [[هجرت]] در [[مدینه]] نازل شده است از [[توحید]] و مقاومت در برابر دشمنان و مردم شناسى و در رابطه با [[جنگ بدر]] و [[احد]] و زندگى [[مسلمین]] در آن فراز و نشیب‌ها، سخن می‌‏گوید. در بخشى هم ولادت [[حضرت مریم]] و [[حضرت عیسی|حضرت عیسى]] و [[نصاری|نصارى]] و مجادله با [[اهل کتاب]] مطرح است و از شیوه‏‌هاى عمل مخالفان و مخالفت‏‌هاى [[یهودیان]] هم سخن به میان آمده است و در کل بشارتى براى [[اصحاب]] [[پیامبر]] است.  
== مفهوم کلی سوره ==
* سیری در زندگی [[مریم]] و [[حضرت عیسی|عیسی]]؛
* مبارزه‌ای منطقی با [[یهود]] و [[مسیحیت]]؛
* حقایقی در مورد جهان و عوامل انحراف از حق؛
* عبرت آموزی از شکست‌ها و پیروزی‌ها<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 3، ص 21.</ref>.


=مفهوم کلی سوره=
== اسامی دیگر سوره ==
# آل عمران،
# زهراء،
# طیبة،
# کنز،
# امان،
# مجادله،
# استغفار،
# معینه<ref>البحر المحیط فی التفسیر، ج3، ص9.</ref>.


سیرى در زندگى [[مریم]] و [[حضرت عیسی|عیسى]]؛ مبارزه‌اى منطقى با [[یهود]] و [[مسیحیت]]؛ حقایقى در مورد جهان و عوامل انحراف از حق؛ عبرت آموزى از شکست ها و پیروزى ها<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 3، ص 21.</ref>.
== علت نام‌گذاری ==
 
*[[سوره آل عمران]]؛ منظور از [[عمران]] در این سوره پدر [[حضرت مریم|حضرت مریم(سلام الله علیه)]] می‌باشد زیرا که در این سوره از آیه سی و پنج تا پنجاه‌ و پنج در مورد قصه حضرت مریم(سلام الله علیه) و حضرت عیسی (علیه‌السلام) صحبت شده است و اسمی از [[حضرت موسی|حضرت موسی(علیه‌السلام)]] نیامده است<ref>الموسوعة القرآنیة، خصائص‌السور، ج 2، ص 4.</ref>.
=اسامی دیگر سوره=
 
آل عمران، زهراء، طیبة، کنز، امان، مجادله، استغفار، معینه<ref>البحر المحیط فی التفسیر، ج3، ص9.</ref>.
 
=علت نام‌گذاری=
 
*«سوره آل عمران»؛ منظور از [[عمران]] در این سوره پدر [[حضرت مریم(س)]] می‌باشد زیرا که در این سوره از آیه سی و پنج تا پنجاه‌ و پنج در مورد قصه حضرت مریم(س) و حضرت عیسی (ع) صحبت شده است و اسمی از [[حضرت موسی(ع)]] نیامده است<ref>الموسوعة القرآنیة، خصائص‌السور،ج 2، ص 4.</ref>.
*«سوره زهراء»؛ سوره آل عمران به همراه [[سوره بقره]] زهراوین نام‌گذاری شده‌اند<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج1، ص 18.</ref> یعنی دو سوره نورانی<ref>بصائر ذوی التمیز فی لطائف کتاب العزیز، ج1، ص 134.</ref>.
*«سوره زهراء»؛ سوره آل عمران به همراه [[سوره بقره]] زهراوین نام‌گذاری شده‌اند<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج1، ص 18.</ref> یعنی دو سوره نورانی<ref>بصائر ذوی التمیز فی لطائف کتاب العزیز، ج1، ص 134.</ref>.
*«سوره طیبه»؛ سعید بن منصور در سنن خود از ابوعطاف نقل کرده است که اسم این سوره طیبه است<ref>سنن سعید بن منصور، جلد 3، ص 1138 (تفسیر سوره آل عمران).</ref>. تفسیر القاسمی علت این نام‌گذاری را به خاطر اینکه برخی اوصاف افراد پاکیزه را در آیه‌ای آورده است عنوان کرده است<ref>تفسیر القاسمی المسمی حقائق التاویل، ج 2، ص 253.</ref>. الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنْفِقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ<ref>آل عمران، آیه117</ref>.
*«سوره طیبه»؛ [[سعید بن منصور]] در سنن خود از [[ابوعطاف]] نقل کرده است که اسم این سوره طیبه است<ref>سنن سعید بن منصور، جلد 3، ص 1138 (تفسیر سوره آل عمران).</ref>. تفسیر القاسمی علت این نام‌گذاری را به خاطر اینکه برخی اوصاف افراد پاکیزه را در آیه‌ای آورده است عنوان کرده است<ref>تفسیر القاسمی المسمی حقائق التاویل، ج 2، ص 253.</ref>. {{متن قرآن |الصَّابِرینَ وَ الصَّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنْفِقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ |سوره = آل عمران |آیه = 117 }}.
*«سوره کنز»؛ به خاطر حدیثی از [[ابن‌ مسعود|ابن‌مسعود]] که سوره آل عمران را گنج نامیده است. «نعم کنز الصعلوک سورة آل عمران یقوم بها فی آخر اللیل<ref>الجامع لأحکام القرآن، ج 4، ص 2</ref>». یا به خاطر دربرداشتن اسرار عیسویه<ref>تفسیر القاسمی المسمی حقائق التاویل، ج 2، ص 253.</ref>.
*«سوره کنز»؛ به خاطر حدیثی از [[عبدالله بن مسعود|ابن‌مسعود]] که سوره آل عمران را گنج نامیده است. «نعم کنز الصعلوک سورة آل عمران یقوم بها فی آخر اللیل<ref>الجامع لأحکام القرآن، ج 4، ص 2</ref>». یا به خاطر دربرداشتن اسرار عیسویه<ref>تفسیر القاسمی المسمی حقائق التاویل، ج 2، ص 253.</ref>.
*«سوره امان»؛ به خاطر اینکه هر کسی به آنچه که در سوره آل عمران است تمسک بجوید از اشتباه در موردش ایمن می‌ماند<ref>همان</ref>.
*«سوره امان»؛ به خاطر اینکه هر کسی به آنچه که در سوره آل عمران است تمسک بجوید از اشتباه در موردش ایمن می‌ماند<ref>همان</ref>.
*«سوره مجادله»؛ به خاطر نزول بیش از هشتاد آیه از سوره آل عمران در مورد مجادله [[پیامبر(ص)]] با نصارای نجران<ref>همان</ref>.
*«سوره مجادله»؛ به خاطر نزول بیش از هشتاد آیه از سوره آل عمران در مورد مجادله پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) با نصارای نجران<ref>همان</ref>.
*«سوره استغفار»؛ به خاطر آیۀ هفده سوره آل عمران که می‌فرماید: وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحار<ref>همان</ref>.
*«سوره استغفار»؛ به خاطر آیۀ هفده سوره آل عمران که می‌فرماید: وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحار<ref>همان</ref>.
*«سوره معینه»؛ این اسم را ابو‌حیان در تفسیرش آورده است اما علت خاصی برایش ذکر نشده است<ref>البحر المحیط فی التفسیر، ج3، ص 9</ref>.
*«سوره معینه»؛ این اسم را [[ابو‌حیان]] در تفسیرش آورده است اما علت خاصی برایش ذکر نشده است<ref>البحر المحیط فی التفسیر، ج3، ص 9</ref>.
 
=اهداف و آموزه‌ها=


== اهداف و آموزه‌ها ==
مهمترین اهداف سوره آل عمران عبارتند از:
مهمترین اهداف سوره آل عمران عبارتند از:


*بیان حقیقت دربارۀ جهان بزرگ؛
* بیان حقیقت دربارۀ جهان بزرگ؛
*بیان عوامل انحراف مردم از معرفت حق و عمل به آن؛
* بیان عوامل انحراف مردم از معرفت حق و عمل به آن؛
*بیان گویایى از زندگى مریم و تولد عیسى(ع) و برخى پیامبران دیگر؛
* بیان گویایی از زندگی مریم و تولد عیسی(علیه‌السلام) و برخی پیامبران دیگر؛
*مبارزۀ منطقى با [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و [[مشركان|مشرکان]]؛
* مبارزۀ منطقی با [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و [[مشركان|مشرکان]]؛
*بیان آموزه هاى تربیتى پیروزى و شکست در جنگ بدر و احد<ref>تفسیر قرآن مهر، ج3، ص 24.</ref>.
* بیان آموزه‌های تربیتی پیروزی و شکست در [[غزوه بدر|جنگ بدر]] و [[غزوه احد|جنگ احد]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج3، ص 24.</ref>.


=محتوا و موضوعات=
== محتوا و موضوعات ==
محورهای اصلی بحث‌های سوره آل عمران، موارد زیر است:


محورهاى اصلى بحث‌هاى سوره آل عمران، موارد زیر است:
* بخش مهمی از آن از توحید و صفات [[خداوند]] و [[معاد]] و معارف اسلامی بحث می‌کند؛
 
* بخش دیگری پیرامون [[جهاد]] و دستورات مهم و ظریفی در این زمینه و هم‌چنین درس‌های عبرتی که در دو غزوه مهم اسلامی (بدر و احد) بود سخن می‌گوید، و هم‌چنین شرح امدادهای الهی نسبت به [[مؤمنان]] و حیات جاویدان شهیدان راه خدا؛
*بخش مهمى از آن از توحید و صفات [[خداوند]] و [[معاد]] و معارف اسلامى بحث مى‌کند؛
* در قسمتی از این سوره، به یک سلسله احکام اسلامی در زمینه لزوم [[وحدت]] صفوف [[مسلمین]] و [[کعبه|خانه کعبه]] و فریضه [[حج]] و [[امر به معروف و نهی از منکر|امر به معروف و نهی از منکر]] و [[تولی|تولی]] و [[تبرّی|تبری]] (دوستی با دوستان حق و دشمنی با دشمنان حق) و مساله امانت، و انفاق در راه خدا و ترک [[دروغ]] و مقاومت و پایمردی در مقابل دشمن و صبر و شکیبایی در مقابل مشکلات و آزمایشهای مختلف الهی و ذکر خداوند در هر حال، اشارات پر معنایی شده است؛
*بخش دیگرى پیرامون [[جهاد]] و دستورات مهم و ظریفى در این زمینه و همچنین درس‌هاى عبرتى که در دو غزوه مهم اسلامى (بدر و احد) بود سخن مى‌گوید، و همچنین شرح امدادهاى الهى نسبت به [[مؤمنان]] و حیات جاویدان شهیدان راه خدا؛
* برای تکمیل این بحث‌ها، بخشی از تاریخ انبیاء از جمله: [[آدم]] و [[نوح]] و [[ابراهیم]] و [[موسی|موسی]] و [[حضرت عیسی|عیسی]] و سایر انبیاء (علیهم‌السلام) و داستان مریم (علیهاالسلام) و مقامات این زن بزرگ و توطئه‌های پیروان متمرد حضرت موسی و عیسی (علیهماالسلام) در برابر [[اسلام]] نیز ذکر شده است.
*در قسمتى از این سوره، به یک سلسله احکام اسلامى در زمینه لزوم [[وحدت]] صفوف [[مسلمین]] و [[خانه كعبه|خانه کعبه]] و فریضه [[حج]] و [[امر به معروف و نهی از منکر|امر به معروف و نهى از منکر]] و [[تولی|تولى]] و [[تبرّی|تبرى]] (دوستى با دوستان حق و دشمنى با دشمنان حق) و مساله امانت، و انفاق در راه خدا و ترک [[دروغ]] و مقاومت و پایمردى در مقابل دشمن و صبر و شکیبایى در مقابل مشکلات و آزمایشهاى مختلف الهى و ذکر خداوند در هر حال، اشارات پر معنایى شده است؛
* مطالب سوره آل عمران چنان به هم مربوط و هماهنگ است که گویی همۀ آنها یک جا نازل شده است<ref>تفسیر نمونه، ج2، ص 408</ref>.
*براى تکمیل این بحث‌ها، بخشى از تاریخ انبیاء از جمله: [[آدم]] و [[نوح]] و [[ابراهیم]] و [[موسى]] و [[حضرت عیسی|عیسى]] و سایر انبیاء علیهم‌السلام و داستان مریم علیهاالسلام و مقامات این زن بزرگ و توطئه‌هاى پیروان متمرد حضرت موسى و عیسی علیهماالسلام در برابر [[اسلام]] نیز ذکر شده است.
*مطالب سوره آل عمران چنان به هم مربوط و هماهنگ است که گویى همۀ آنها یک جا نازل شده است<ref>تفسیر نمونه، ج2، ص 408</ref>.


=فضائل، خواص و ثواب قرائت=
=فضائل، خواص و ثواب قرائت=


==امان برای گذشتن از پل دوزخ==
=== امان برای گذشتن از پل دوزخ ===
 
[[ابی بن کعب|ابی بن‌کعب]] از رسول‌اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده است که فرمود: «هر کس سوره آل عمران را بخواند خداوند به هر آیه‌ای امانی برای گذشت از پل [[دوزخ]] به او عطا می‌کند».
[[ابیبن‌كعب|ابی بن‌کعب]] از رسول‌اکرم(ص) نقل کرده است که فرمود: «هر کس سوره آل عمران را بخواند خداوند به هر آیه اى امانى براى گذشت از پل [[دوزخ]] به او عطا میکند».
 
==درود فرشتگان==
 
[[ابن‌ عباس|ابن‌عباس]] می‌گوید: پیامبر(ص) فرمود: «هر که سوره آل عمران را در [[روز جمعه]] بخواند تا وقتى که خورشید غروب کند خدا و [[فرشتگان]] براى او درود مى فرستند».
 
==نور و سایه در قیامت==
 
بریده می‌گوید: [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|نبى اکرم(ص)]] فرمود: «[[سوره بقره]] و سوره آل عمران را یاد بگیرید زیرا آنها دو نور هستند و در [[روز قیامت]] براى کسى که آنها را بداند مانند دو ابر یا دو پرده یا دو صف از پرندگان بر او سایه مى‌اندازند<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج3، ص 222</ref>».
 
==تاثیر در باروری==
 
در روایتی پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند اگر سوره آل عمران به زعفران نوشته شود و زنى که حمل بر نمی‌دارد با خود همراه کند به اذن خداوند حامله گردد و اگر آنرا بر درخت یا نخلى ببندند میوه آن درخت بسیار شود و اگر شخصى که معیشت او به سختى می‌گذرد با زعفران بنویسد و همراه خود کند خداوند او را گشایشى دهد و روزى او را برساند<ref>تفسیر جامع، ج1، ص 406</ref>.


=محل و زمان نزول=
=== درود فرشتگان ===
[[ابن‌ عباس|ابن‌عباس]] می‌گوید: پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «هر که سوره آل عمران را در [[روز جمعه]] بخواند تا وقتی که خورشید غروب کند خدا و [[فرشتگان]] برای او درود می‌فرستند».


سوره آل عمران در [[مدینه]] بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج3، ص 222</ref>.
=== نور و سایه در قیامت ===
از آن جا که سوره آل عمران بعد از [[سوره انفال]] و قضایاى جنگ «بدر» و «احد» و «حمراءالاسد» و قبل از [[سوره احزاب]] (و [[جنگ احزاب]] که در سال پنجم اتفاق افتاد<ref>ر. ك مقاصد و اهداف قرآن، ص 57</ref>) فرود آمده، مى توان گفت که این سوره حدود سال چهارم هجرى نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج3، ص23</ref>.
بریده می‌گوید: [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] فرمود: «[[سوره بقره]] و سوره آل عمران را یاد بگیرید زیرا آنها دو نور هستند و در [[روز قیامت]] برای کسی که آنها را بداند مانند دو ابر یا دو پرده یا دو صف از پرندگان بر او سایه می‌اندازند<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج3، ص 222</ref>».


=فضای نزول=
=== تاثیر در باروری ===
در روایتی [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] فرموده‌اند اگر سوره آل عمران به زعفران نوشته شود و زنی که حمل بر نمی‌دارد با خود همراه کند به اذن [[خدا|خداوند]] حامله گردد و اگر آنرا بر درخت یا نخلی ببندند میوه آن درخت بسیار شود و اگر شخصی که معیشت او به سختی می‌گذرد با زعفران بنویسد و همراه خود کند خداوند او را گشایشی دهد و روزی او را برساند<ref>تفسیر جامع، ج1، ص 406</ref>.


نزول سوره آل‌عمران در سال چهارم هجری و پس از سوره انفال در هنگامی بود که پیش از آن حکومت پیامبر(ص) به خاطر تشریع قوانین و مقررات جامعه اسلامی و پیروزی در جنگ بدر، تا حدودی استقرار یافته و مسلمانان را در موقعیت ممتازی قرار داده بود. همین امر هشداری جدی برای دشمنان اسلام به حساب میآمد<ref>الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ج 5، ص 9</ref>.
== محل و زمان نزول ==
سوره آل عمران در [[مدینه]] بر پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج3، ص 222</ref>.
از آن جا که سوره آل عمران بعد از [[سوره انفال]] و قضایای جنگ «بدر» و «احد» و «حمراءالاسد» و قبل از [[سوره احزاب]] [[جنگ احزاب]] که در سال پنجم اتفاق افتاد<ref>ر. ك مقاصد و اهداف قرآن، ص 57</ref>) فرود آمده، می‌توان گفت که این سوره حدود سال چهارم هجری نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج3، ص23</ref>.


از سویی شکست مسلمانان در جنگ احد، دشمنان اسلام از یهودیان، مسیحیان و مشرکان را نسبت به مقابله با اسلام بی‌باک‌تر کرد و هر کدام به گونه اى در صدد خاموش کردن نور اسلام برآمدند. پس از این شکست عبرت‌آموز، [[قریش]] و دیگر احزاب مشرک عرب به یک صف درآمدند تا ضربه نهایى را (در [[خندق]]) فرود آورند. اهل کتاب، از یهودیان متن جزیره گرفته تا مسیحیان حاشیه آن، هماهنگ شدند تا با احتجاج‌ها و جدال‌ها و تشکیک‌ها، ضربه‌ای فکرى و روحى به مسلمانان بزنند<ref>پرتوى از قرآن، ج 5، ص6</ref>، و از طرف دیگر دو امپراتورى بزرگِ آن زمان، یعنی [[ایران]] و [[روم]] نیز نسبت به حکومت نوپاى اسلام حساس شده بودند<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص6</ref>.
== فضای نزول ==
نزول سوره آل‌عمران در سال چهارم هجری و پس از [[سوره انفال]] در هنگامی بود که پیش از آن حکومت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به خاطر تشریع قوانین و مقررات جامعه اسلامی و پیروزی در [[غزوه بدر|جنگ بدر]]، تا حدودی استقرار یافته و مسلمانان را در موقعیت ممتازی قرار داده بود. همین امر هشداری جدی برای دشمنان اسلام به حساب می‌آمد<ref>الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، ج 5، ص 9</ref>.


این مطالب همگی بیانگر این معناست که این سوره در زمانی نازل شده است که مردم از یهودی و مسیحی و مشرک همه بر علیه اسلام قیام کرده بودند و مسلمانان به شدت در حال دفاع از حوزه دین بودند و لحظه‌اى امنیت نداشتند. از این رو باید همه توان خود را برای مقابله با آنان بسیج میکردند<ref>همان</ref>. در این هنگام سوره مبارکه آل‌عمران نازل شد و راه مقابله با دشمنان را به مؤمنان یادآور شد. با توجه به فضای نزول سوره آل‌عمران، میتوان «بیان راهکارهای ایجاد و تقویت انسجام درونی جامعه دینی و کسب آمادگی لازم برای مقابله با دشمنان نظامی و فرهنگی» را مقصود و غرض اصلی سوره دانست. این مقصود را بسیاری از مفسران برگزیده‌اند و آن را با عبارت‌های مختلف بیان کرده‌اند<ref>الموسوعة القرآنیة، خصائص‌السور، ج 2، ص23؛ مواهب‌الرحمان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص5 ؛ تفسیر أحسن‌الحدیث، ج 2، ص3.</ref>.
از سویی شکست مسلمانان در جنگ احد، دشمنان اسلام از [[آیین یهودیت|یهودیان]]، [[مسیحیت|مسیحیان]] و [[شرک|مشرکان]] را نسبت به مقابله با اسلام بی‌باک‌تر کرد و هر کدام به گونه‌ای در صدد خاموش کردن نور اسلام برآمدند. پس از این شکست عبرت‌آموز، [[قریش]] و دیگر احزاب مشرک عرب به یک صف درآمدند تا ضربه نهایی را (در [[خندق]]) فرود آورند. اهل کتاب، از یهودیان متن جزیره گرفته تا مسیحیان حاشیه آن، هماهنگ شدند تا با احتجاج‌ها و جدال‌ها و تشکیک‌ها، ضربه‌ای فکری و روحی به مسلمانان بزنند<ref>پرتوی از قرآن، ج 5، ص6</ref>، و از طرف دیگر دو امپراتوری بزرگِ آن زمان، یعنی [[ایران]] و [[روم]] نیز نسبت به حکومت نوپای اسلام حساس شده بودند<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص6</ref>.


=ویژگى=
این مطالب همگی بیانگر این معناست که این سوره در زمانی نازل شده است که مردم از یهودی و مسیحی و مشرک همه بر علیه اسلام قیام کرده بودند و مسلمانان به شدت در حال دفاع از حوزه دین بودند و لحظه‌ای امنیت نداشتند. از این رو باید همه توان خود را برای مقابله با آنان بسیج می‌کردند<ref>همان</ref>. در این هنگام سوره مبارکه آل‌عمران نازل شد و راه مقابله با دشمنان را به مؤمنان یادآور شد. با توجه به فضای نزول سوره آل‌عمران، می‌توان «بیان راهکارهای ایجاد و تقویت انسجام درونی جامعه دینی و کسب آمادگی لازم برای مقابله با دشمنان نظامی و فرهنگی» را مقصود و غرض اصلی سوره دانست. این مقصود را بسیاری از مفسران برگزیده‌اند و آن را با عبارت‌های مختلف بیان کرده‌اند<ref>الموسوعة القرآنیة، خصائص‌السور، ج 2، ص23؛ مواهب‌الرحمان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص5؛ تفسیر أحسن‌الحدیث، ج 2، ص3.</ref>.


سوره آل عمران با حروف مقطعه شروع شده است و یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجیز فى تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373 ، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>
== ویژگی ==
سوره آل عمران با حروف مقطعه شروع شده است و یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجیز فی تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>


روایت از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئین را به جاى انجیل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>.  
روایت از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>.  


این احتمال خیلى به ذهن نزدیک مى‌رسد که سوره آل عمران همه اش یکباره نازل شده باشد، براى اینکه آیاتش که دویست آیه است ظهورى روشن در بهم پیوستگى و انسجام دارد، و از اول تا به آخر متناسب با هم است، و پیداست که همه اغراض آنها بهم مربوط است<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج 3، ص: 4</ref>.
این احتمال خیلی به ذهن نزدیک می‌رسد که سوره آل عمران همه اش یکباره نازل شده باشد، برای اینکه آیاتش که دویست آیه است ظهوری روشن در بهم پیوستگی و انسجام دارد، و از اول تا به آخر متناسب با هم است، و پیداست که همه اغراض آنها بهم مربوط است<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج 3، ص: 4</ref>.


=پانویس=
== پانویس ==
{{پانویس|3}}
{{پانویس}}


[[رده: قرآن شناسی]]
[[رده:قرآن]]  
[[رده: سوره‌های قرآن]]
[[رده:سوره‌های قرآن]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۵۶۷

ویرایش