پرش به محتوا

حزب‌الله لبنان و همگرایی اسلامی (دیدگاهها، اهداف و تأثیرات) (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
<br>
'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
<br>
''آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ''{{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}؛</small>
<noinclude>
</div>
<div class="wikiInfo">
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:Jeld19.jpg|بندانگشتی|فصلنامه اندیشه تقریب شماره نوزدهم]]
[[پرونده:Jeld19.jpg|بندانگشتی|فصلنامه اندیشه تقریب شماره نوزدهم]]
خط ۴۵: خط ۳۴:


=مقدمه=
=مقدمه=
امروزه حزب‌الله لبنان به عنوان گروهی که در دو دهۀ اخیر سیاست‌های توسعه‌طلبانۀ رژیم صهیونبیستی را به چالش کشیده است، شناخته می‌شود. این حزب از بدو تأسیس در سال 1985 تا به امروز همواره در جریان‌های داخلی لبنان و در مقابله با اشغال‌گری رژیم صهیونیستی روند صعودی را طی نموده است تا جایی که هم اکنون هم بازیگران عرصۀ سیاسی لبنان و هم قدرت‌های حامی اسرائیل نمی‌توانند طرح‌های خاورمیانه‌ای شان را بدون در نظر گرفتن حزب‌الله به پیش ببرند.<br>
امروزه حزب‌الله لبنان به عنوان گروهی که در دو دهۀ اخیر سیاست‌های توسعه‌طلبانۀ رژیم صهیونبیستی را به چالش کشیده است، شناخته می‌شود. این حزب از بدو تأسیس در سال 1985 تا به امروز همواره در جریان‌های داخلی لبنان و در مقابله با اشغال‌گری رژیم صهیونیستی روند صعودی را طی نموده است تا جایی که هم اکنون هم بازیگران عرصۀ سیاسی لبنان و هم قدرت‌های حامی اسرائیل نمی‌توانند طرح‌های خاورمیانه‌ای شان را بدون در نظر گرفتن حزب‌الله به پیش ببرند.<br>
در کنار دیگر عرصه‌های فعالیت حزب‌الله در صحنۀ داخلی لبنان، پیکار این حزب علیه اشغال‌گری اسرائیل برجستگی خاصی دارد. در طول بیست و چند سالی که از مبارزۀ این حزب می‌گذرد، اسرائیل متحمل شکست‌های مفتضحانه‌ای شده است که یکی از عوامل اصلی آن مقاومت اسلامی موسوم به «حزب‌الله» است. حزب‌الله لبنان علاوه بر این‌که روحیۀ توسعه‌طلبی اسرائیل را سرکوب نموده و نیز بخش بزرگی از جنوب لبنان را از چنگال این رژیم آزاد نموده است، تا حدود زیادی موفق شده است سیاست‌های استعماری اسرائیل و حامیانش را در تفرقه‌افکنی میان دولت‌ها و ملت‌های اسلامی با چالش روبه‌رو کند.<br>
در کنار دیگر عرصه‌های فعالیت حزب‌الله در صحنۀ داخلی لبنان، پیکار این حزب علیه اشغال‌گری اسرائیل برجستگی خاصی دارد. در طول بیست و چند سالی که از مبارزۀ این حزب می‌گذرد، اسرائیل متحمل شکست‌های مفتضحانه‌ای شده است که یکی از عوامل اصلی آن مقاومت اسلامی موسوم به «حزب‌الله» است. حزب‌الله لبنان علاوه بر این‌که روحیۀ توسعه‌طلبی اسرائیل را سرکوب نموده و نیز بخش بزرگی از جنوب لبنان را از چنگال این رژیم آزاد نموده است، تا حدود زیادی موفق شده است سیاست‌های استعماری اسرائیل و حامیانش را در تفرقه‌افکنی میان دولت‌ها و ملت‌های اسلامی با چالش روبه‌رو کند.<br>
بنابراین در این نوشتار به دنبال بررسی نقشی حزب‌الله لبنان به‌‌رغم شیعی بودن و وفاداری عمیق به ایدئولوژی شیعی، در کسب احترام سایرین و ایجاد موجی از هم‌گرایی و هم‌بستگی میان مسلمانان می‌باشیم و از این رو بحث از میزان هم‌گرایی پدیدآمده، ضرورتی انکار ناپذیر در بررسی کارنامۀ حزب‌الله لبنان بوده و اهمیت این مسئله آن‌گاه دوچندان خواهد شد که نقش حزب‌الله را در هم‌گرایی اسلامی اثبات و یا تأیید کنیم. از این رو در برابر این سؤال که حزب‌الله در هم‌گرایی اسلامی چه نقشی داشته است، با رویکرد تاریخی ـ تحلیلی این پاسخ مقدماتی را مطرح می‌کنیم که گذشتۀ حزب‌الله بیان‌گر دیدگاه‌ها و اهداف روشن این حزب و تأثیرگذاری آن در مورد هم‌گرایی میان دولت‌ها و ملت‌های اسلامی است.<br>
بنابراین در این نوشتار به دنبال بررسی نقشی حزب‌الله لبنان به‌‌رغم شیعی بودن و وفاداری عمیق به ایدئولوژی شیعی، در کسب احترام سایرین و ایجاد موجی از هم‌گرایی و هم‌بستگی میان مسلمانان می‌باشیم و از این رو بحث از میزان هم‌گرایی پدیدآمده، ضرورتی انکار ناپذیر در بررسی کارنامۀ حزب‌الله لبنان بوده و اهمیت این مسئله آن‌گاه دوچندان خواهد شد که نقش حزب‌الله را در هم‌گرایی اسلامی اثبات و یا تأیید کنیم. از این رو در برابر این سؤال که حزب‌الله در هم‌گرایی اسلامی چه نقشی داشته است، با رویکرد تاریخی ـ تحلیلی این پاسخ مقدماتی را مطرح می‌کنیم که گذشتۀ حزب‌الله بیان‌گر دیدگاه‌ها و اهداف روشن این حزب و تأثیرگذاری آن در مورد هم‌گرایی میان دولت‌ها و ملت‌های اسلامی است.<br>
خط ۵۷: خط ۴۶:
طبق این تعریف‌ها، هم‌گرایی اسلامی را می‌توان با هر دو کاربرد آن در حوزۀ نظری و عملی تعریف کرد؛ به این بیان که حزب‌الله لبنان هم در سطح نظری و اندیشه‌ای و هم در میدان عمل، تأثیرات مثبت و ملموسی داشته است.<br>
طبق این تعریف‌ها، هم‌گرایی اسلامی را می‌توان با هر دو کاربرد آن در حوزۀ نظری و عملی تعریف کرد؛ به این بیان که حزب‌الله لبنان هم در سطح نظری و اندیشه‌ای و هم در میدان عمل، تأثیرات مثبت و ملموسی داشته است.<br>


== پیشینه==
==2- پیشینه==
عملکرد درخشان حزب‌الله در مقابله با اسرائیل و آوازه‌ای که از این رهگذر به دست آورده، توجه بسیاری از تحلیل‌گران و اندیشمندان سیاسی را به خود جلب نموده است. تا کنون چندین کتاب ـ البته به زبان عربی ـ دربارۀ پیدایش و بالندگی این حزب نگاشته شده است. کتاب « دین و سیاست حزب‌الله» نوشتۀ امل سعد غریب، منبعی ارزشمند درباره مبانی فکری و اندیشه‌ای حزب‌الله است. هم‌چنین کتاب «جنبش حزب‌الله لبنان، گذشته و حال»، به قلم دکتر اسداللهی نیز اطلاعات با ارزشی را در اختیار پژوهش‌گر می‌گذارد. اما آن‌چه که ما با موضوع کنونی به دنبال آن هستیم، به صورت ویژه در این کتاب‌ها و دیگر منابع به آن پرداخته نشده است. بنابراین این نوشتار از این نظر بدیع و تازه است که به شئون و دست‌آوردهای جنبش حزب‌الله دربارۀ هم‌گرایی اسلامی می‌پردازد. <br>
عملکرد درخشان حزب‌الله در مقابله با اسرائیل و آوازه‌ای که از این رهگذر به دست آورده، توجه بسیاری از تحلیل‌گران و اندیشمندان سیاسی را به خود جلب نموده است. تا کنون چندین کتاب ـ البته به زبان عربی ـ دربارۀ پیدایش و بالندگی این حزب نگاشته شده است. کتاب « دین و سیاست حزب‌الله» نوشتۀ امل سعد غریب، منبعی ارزشمند درباره مبانی فکری و اندیشه‌ای حزب‌الله است. هم‌چنین کتاب «جنبش حزب‌الله لبنان، گذشته و حال»، به قلم دکتر اسداللهی نیز اطلاعات با ارزشی را در اختیار پژوهش‌گر می‌گذارد. اما آن‌چه که ما با موضوع کنونی به دنبال آن هستیم، به صورت ویژه در این کتاب‌ها و دیگر منابع به آن پرداخته نشده است. بنابراین این نوشتار از این نظر بدیع و تازه است که به شئون و دست‌آوردهای جنبش حزب‌الله دربارۀ هم‌گرایی اسلامی می‌پردازد. <br>


خط ۷۲: خط ۶۱:
=مبحث دوم: اهداف و دیدگاه‌های حزب الله در هم‌گرایی اسلامی=
=مبحث دوم: اهداف و دیدگاه‌های حزب الله در هم‌گرایی اسلامی=
هنگامی که فرایندی به صورت هدف‌مند و بر اساس برنامه‌‌های اعلام شده به سرانجام خود نزدیک می‌شود، ارزش مطالعاتی زیادی پیدا می‌کند، تا پدیده‌ای که به صورت ناخواسته نتیجه‌ای بر آن حمل می‌شود. تأثیر حزب‌الله در تقویت هم‌گرایی اسلامی از نوع اول است؛ یعنی اساس پیدایش و روند تکوین حزب‌الله لبنان با اهدافی بلند در مسیر هم‌بستگی و هم‌گرایی جهان اسلام شکل گرفته است. در واقع این جنبش برای دفع اشغال‌گری صهیونیست‌ها در جنوب لبنان، که وجود و ادامۀ حیات آن خطری بزرگ برای کلیت جهان اسلام است، پدید آمد. از این رو حزب‌الله خود را عضوی از جامعۀ بزرگ اسلامی می‌داند که هم‌بستگی و هم‌گرایی میان آنان از عوامل مهم در پیروزی بر اسرائیل خواهد بود. همان‌گونه که نشریۀ «العهد» ارگان نشریاتی حزب‌الله به این مطلب تصریح می‌کند:<br>
هنگامی که فرایندی به صورت هدف‌مند و بر اساس برنامه‌‌های اعلام شده به سرانجام خود نزدیک می‌شود، ارزش مطالعاتی زیادی پیدا می‌کند، تا پدیده‌ای که به صورت ناخواسته نتیجه‌ای بر آن حمل می‌شود. تأثیر حزب‌الله در تقویت هم‌گرایی اسلامی از نوع اول است؛ یعنی اساس پیدایش و روند تکوین حزب‌الله لبنان با اهدافی بلند در مسیر هم‌بستگی و هم‌گرایی جهان اسلام شکل گرفته است. در واقع این جنبش برای دفع اشغال‌گری صهیونیست‌ها در جنوب لبنان، که وجود و ادامۀ حیات آن خطری بزرگ برای کلیت جهان اسلام است، پدید آمد. از این رو حزب‌الله خود را عضوی از جامعۀ بزرگ اسلامی می‌داند که هم‌بستگی و هم‌گرایی میان آنان از عوامل مهم در پیروزی بر اسرائیل خواهد بود. همان‌گونه که نشریۀ «العهد» ارگان نشریاتی حزب‌الله به این مطلب تصریح می‌کند:<br>
«جهان‌شمولی در مفهوم حزب‌الله تجسم دارد، زیرا واژه حزب‌الله که در آیه22 و 56 سوره مائده ذکر شده است، اشاره به صفت عمومی همه کسانی دارد که خداوند و رسول او را دوست دارند. انتخاب نام حزب‌الله دقیقاً به همین معنا و مفهوم بوده است؛ یعنی حزب‌الله به عامۀ مؤمنان اطلاق شده، به معنای یک جماعت و گروه بسته و محدود نیست و سایر مؤمنان را از این دایره بیرون نمی‌راند»(العهد، 5 شوال1404ق). <br>
«جهان‌شمولی در مفهوم حزب‌الله تجسم دارد، زیرا واژه حزب‌الله که در آیه22 و 56 سوره مائده ذکر شده است، اشاره به صفت عمومی همه کسانی دارد که خداوند و رسول او را دوست دارند. انتخاب نام حزب‌الله دقیقاً به همین معنا و مفهوم بوده است؛ یعنی حزب‌الله به عامۀ مؤمنان اطلاق شده، به معنای یک جماعت و گروه بسته و محدود نیست و سایر مؤمنان را از این دایره بیرون نمی‌راند»(العهد، 5 شوال1404ق). <br>
بر اساس این، نگاه و اهداف حزب‌الله نه ملی و نه منطقه‌ای، بلکه جهانی است و این حزب مدعی است پیام‌ها و برنامه‌‌هایی برای کلیت جهان دارد. هرچند که در گام اول این جنبش می‌باید با خطری جدی به نام اسرائیل مقابله کند. در این مبحث، دیدگاه حزب‌الله را نسبت به مسئلۀ هم‌گرایی میان دولت‌ها و ملت‌های مسلمان و اهداف این جنبش از این مسئله تشریح می‌کنیم.<br>
بر اساس این، نگاه و اهداف حزب‌الله نه ملی و نه منطقه‌ای، بلکه جهانی است و این حزب مدعی است پیام‌ها و برنامه‌‌هایی برای کلیت جهان دارد. هرچند که در گام اول این جنبش می‌باید با خطری جدی به نام اسرائیل مقابله کند. در این مبحث، دیدگاه حزب‌الله را نسبت به مسئلۀ هم‌گرایی میان دولت‌ها و ملت‌های مسلمان و اهداف این جنبش از این مسئله تشریح می‌کنیم.<br>


۱٬۷۴۱

ویرایش