شورای عالی انقلاب فرهنگی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Javadi صفحهٔ پیش‌نویس:شورای عالی انقلاب فرهنگی را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به شورای عالی انقلاب فرهنگی منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==جایگاه== | ==جایگاه== | ||
شورای عالی انقلاب فرهنگی | شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چهارچوب سیاست‌های کلی نظام محسوب می‌شود و تصمیمات و مصوبات آن لازم‌الاجرا و در حکم قانون است. شورای عالی با مأموریت تصحیح و ارتقای فرهنگ و سازماندهی امور فرهنگی برای حفظ استقلال و تحکیم و تعمیق تدین و فرهنگ دین باوری و در‌جهت تحقق تمدن نوین اسلامی فعالیت می‌نماید<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/100544 جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز پژوهش‌های مجلس].</ref>. | ||
==اهمیت و ضرورت== | ==اهمیت و ضرورت== | ||
تدبیر و تأكید [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید علی حسینی خامنه‌ای| | تدبیر و تأكید [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|امام خامنه‌ای]] بر استمرار وجود نهادی كه به‌طور دائم و به‌صورت مستمر و فعال موضوع فرهنگ و علم را طراحی و برنامه‌ریزی كند، از اهمیت راهبردى این نهاد حكایت دارد. تدبیرى كه موجب شده حجم زیادی از كاركردها در حوزه علم و فرهنگ و آنچه كه مبنای عمل در حوزه علم، آموزش، تحقیق و پژوهش قرار می‌گیرد، براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد. این موضوع، كه هم آمار و ارقام مؤید آن است و هم مورد تأیید فعالان و كارشناسان حوزه‌های گوناگون است، نشان می‌دهد كه این تدبیر و اندیشه از ابتدا با رهبران انقلاب بوده است و به‌دلیل اهمیتی كه بخش علم، تحقیق و فرهنگ داشته این نهاد در جایگاه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری كشور پیش‌بینى شده است. | ||
==اهداف== | ==اهداف== | ||
* گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی؛ | * گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی؛ | ||
* تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غرب‌زدگی از فضای فرهنگی جامعه؛ | * تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غرب‌زدگی از فضای فرهنگی جامعه؛ | ||
* تحول دانشگاه‌ها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی و گسترش و تقویت هرچه بیشتر آنها برای تربیت متخصصان متعهد و | * تحول دانشگاه‌ها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی و گسترش و تقویت هرچه بیشتر آنها برای تربیت متخصصان متعهد و اسلام‌شناسان متخصص و مغزهای متفکر و وطن‌خواه و نیروهای فعال و ماهر و استادان و مربیان و معلمان معتقد به اسلام و استقلال کشور؛ | ||
* تعمیم سواد و تقویت و بسط روح تفکر و | * تعمیم سواد و تقویت و بسط روح تفکر و علم‌آموزی و تحقق و استفاده از دستاوردها و تجارب مفید دانش بشری برای نیل به استقلال علمی و فرهنگی؛ | ||
* حفظ و | * حفظ و احیای و معرفی آثار و مآثر اسلامی و ملی؛ | ||
* نشر افکار و آثار فرهنگی و [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] و ایجاد و تحکیم روابط فرهنگی با کشورهای دیگر به ویژه با ملل اسلامی<ref>[https://www.farhang.gov.ir/fa/intro/rules/rule3 بخش سوم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی].</ref> | * نشر افکار و آثار فرهنگی و [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] و ایجاد و تحکیم روابط فرهنگی با کشورهای دیگر به ویژه با ملل اسلامی<ref>[https://www.farhang.gov.ir/fa/intro/rules/rule3 بخش سوم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی].</ref>. | ||
==وظایف== | ==وظایف== | ||
وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، را می‌توان در سه | وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، را می‌توان در سه حوزۀ سیاستگذاری، تدوین ضوابط و نظارت تقسیم‌بندی نمود. | ||
* تهیه و تدوین سیاست‌ها و طرح‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله در حوزه‌های زنان، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر، بیسوادی، دانشگاه‌ها، برقراری روابط علمی و پژوهشی و فرهنگی با سایر کشورها، همکاری حوزه و دانشگاه، فعالیت‌های دینی و معنوی، تهاجم فرهنگی و سایر حوزه‌های فرهنگی مربوطه از جمله وظایف سیاستگذاری این شورا محسوب می‌شود؛ | * تهیه و تدوین سیاست‌ها و طرح‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله در حوزه‌های زنان، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر، بیسوادی، دانشگاه‌ها، برقراری روابط علمی و پژوهشی و فرهنگی با سایر کشورها، همکاری حوزه و دانشگاه، فعالیت‌های دینی و معنوی، تهاجم فرهنگی و سایر حوزه‌های فرهنگی مربوطه از جمله وظایف سیاستگذاری این شورا محسوب می‌شود؛ | ||
* تعیین ضوابط تأسیس مراکز علمی و آموزشی و نیز ضوابط گزینش مدیران و استادان و دانشجویان از جمله وظایف این | * تعیین ضوابط تأسیس مراکز علمی و آموزشی و نیز ضوابط گزینش مدیران و استادان و دانشجویان از جمله وظایف این شوراست؛ | ||
* بررسی و تحلیل شرایط فرهنگی [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] و جهان، بررسی الگوهای توسعه و پیامدهای فرهنگی آن، بررسی وضع فرهنگ و آموزش کشور و نیز نظارت بر اجرای مصوبات شورا از جمله وظایف نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی است<ref>[https://sccr.ir/pages/1/1 وظايف شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی].</ref>. | * بررسی و تحلیل شرایط فرهنگی [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] و جهان، بررسی الگوهای توسعه و پیامدهای فرهنگی آن، بررسی وضع فرهنگ و آموزش کشور و نیز نظارت بر اجرای مصوبات شورا از جمله وظایف نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی است<ref>[https://sccr.ir/pages/1/1 وظايف شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی].</ref>. | ||
==اعضا== | ==اعضا== | ||
این شورا دارای ۴۴ نفر عضو حقیقی و حقوقی است که از این تعداد ۲۴ نفر از مسئولان ارشد نظام | این شورا دارای ۴۴ نفر عضو حقیقی و حقوقی است که از این تعداد ۲۴ نفر از مسئولان ارشد نظام به‌عنوان عضو حقوقی و ۲۰ نفر از نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و دینی کشور به عنوان عضو حقیقی هستند. در شورای عالی انقلاب فرهنگی رئیس‌جمهور به‌عنوان رئیس، رئیس [[مجلس شورای اسلامی]] به‌عنوان نائب‌رئیس اول، رئیس قوه قضائیه به‌عنوان نائب‌رئیس دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کنند و دبیر شورا نیز با انتخاب کل اعضا است. اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی با حکم [[سید علی حسینی خامنه‌ای|امام خامنه‌ای]] به‌عنوان عضو این شورا منصوب می‌شوند و عضو مدعو یا عضو غیردائم، بالاترین مقام دستگاه حداقل در سطح وزیر و یا همتراز آن که حسب موضوع به تشخیص رئیس یا دبیر شورای عالی با حق رأی به جلسه شورای عالی دعوت می‌شود. اعضای این شورا عبارتند از: | ||
اعضای این شورا عبارتند از: | * '''اعضای حقوقی'''؛ رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس [[مجلس شورای اسلامی]] و نائب‌رئیس اول شورا، رییس قوه قضاییه و نائب‌رئیس دوم شورا، | ||
* اعضای حقوقی | |||
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، وزیر علوم، تحقیقات و فنآوری، رئیس [[سازمان تبلیغات اسلامی]]، وزیر آموزش و پرورش، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ | وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، وزیر علوم، تحقیقات و فنآوری، رئیس [[سازمان تبلیغات اسلامی]]، وزیر آموزش و پرورش، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ | ||
* اعضای حقیقی | * '''اعضای حقیقی'''؛ عبدالحسین خسروپناه، سید سعیدرضا عاملی، [[علیرضا اعرافی]]، ایمان افتخاری، امیر حسین بانکی پور، حمید پارسانیا، عادل پیغامی، غلامعلی حدادعادل، حسن رحیم‌پور ازغدی، محمدحسین ساعی، [[علی اکبر رشاد]]، ابراهیم سوزنچی کاشانی، منصور کبگانیان، علی لاریجانی، محمدرضا مخبردزفولی، مرتضی میرباقری، صادق واعظ‌‌زاده، احمد واعظی<ref>[https://sccr.ir/members/2 اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انثلاب فرهنگی].</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[انقلاب اسلامی ایران]] | * [[انقلاب اسلامی ایران]] | ||
* [[جمهوری اسلامی ایران]] | * [[جمهوری اسلامی ایران]] | ||
* [[مجلس شورای اسلامی]] | |||
* [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] | * [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۱۸
| شورای عالی انقلاب فرهنگی | |
|---|---|
 | |
| نام | شورای عالی انقلاب فرهنگی |
| مؤسس | سید روح‌الله موسوی خمینی |
| وابستگی به حاکمیت | با فرمان امام خمینی تأسیس شده |
| وبگاه | وب‌سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی |
شورای عالی انقلاب فرهنگی، به‌عنوان یک نهاد قانون‌گذاری در بین نهادها و سازمان‌های حکومتی جمهوری اسلامی ایران، فعالیت می‌کند. این نهاد با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی به فرمان امام خمینی تشکیل شد. این شورا یک مرکز و مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چهارچوب سیاست‌های کلی نظام محسوب می‌شود و تصمیمات و مصوبات آن لازم‌الاجرا و در حکم قانون است. این نهاد در ۱۹ آذرماه ۱۳۶۳ ش، به فرمان امام خمینی به ریاست رئیس‌جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران با هدف گسترش نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه، تقویت انقلاب فرهنگی، اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غرب‌زدگی تشکیل شد. این شورا دارای ۴۴ نفر عضو حقوقی و حقیقی، ۲۴ نفر از مسئولان ارشد نظام، و ۲۰ نفر از نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و دینی کشور است که با حکم رهبری به‌عنوان عضو این شورا منصوب می‌شوند.
تاریخچه
شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۱۹ آذرماه ۱۳۶۳ ش، به فرمان امام خمینی به ریاست رئیس‌جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران با هدف گسترش نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه، تقویت انقلاب فرهنگی، اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غرب‌زدگی تشکیل شد[۱].
جایگاه
شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چهارچوب سیاست‌های کلی نظام محسوب می‌شود و تصمیمات و مصوبات آن لازم‌الاجرا و در حکم قانون است. شورای عالی با مأموریت تصحیح و ارتقای فرهنگ و سازماندهی امور فرهنگی برای حفظ استقلال و تحکیم و تعمیق تدین و فرهنگ دین باوری و در‌جهت تحقق تمدن نوین اسلامی فعالیت می‌نماید[۲].
اهمیت و ضرورت
تدبیر و تأكید امام خمینی و امام خامنه‌ای بر استمرار وجود نهادی كه به‌طور دائم و به‌صورت مستمر و فعال موضوع فرهنگ و علم را طراحی و برنامه‌ریزی كند، از اهمیت راهبردى این نهاد حكایت دارد. تدبیرى كه موجب شده حجم زیادی از كاركردها در حوزه علم و فرهنگ و آنچه كه مبنای عمل در حوزه علم، آموزش، تحقیق و پژوهش قرار می‌گیرد، براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد. این موضوع، كه هم آمار و ارقام مؤید آن است و هم مورد تأیید فعالان و كارشناسان حوزه‌های گوناگون است، نشان می‌دهد كه این تدبیر و اندیشه از ابتدا با رهبران انقلاب بوده است و به‌دلیل اهمیتی كه بخش علم، تحقیق و فرهنگ داشته این نهاد در جایگاه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری كشور پیش‌بینى شده است.
اهداف
- گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی؛
- تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غرب‌زدگی از فضای فرهنگی جامعه؛
- تحول دانشگاه‌ها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی و گسترش و تقویت هرچه بیشتر آنها برای تربیت متخصصان متعهد و اسلام‌شناسان متخصص و مغزهای متفکر و وطن‌خواه و نیروهای فعال و ماهر و استادان و مربیان و معلمان معتقد به اسلام و استقلال کشور؛
- تعمیم سواد و تقویت و بسط روح تفکر و علم‌آموزی و تحقق و استفاده از دستاوردها و تجارب مفید دانش بشری برای نیل به استقلال علمی و فرهنگی؛
- حفظ و احیای و معرفی آثار و مآثر اسلامی و ملی؛
- نشر افکار و آثار فرهنگی و انقلاب اسلامی و ایجاد و تحکیم روابط فرهنگی با کشورهای دیگر به ویژه با ملل اسلامی[۳].
وظایف
وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، را می‌توان در سه حوزۀ سیاستگذاری، تدوین ضوابط و نظارت تقسیم‌بندی نمود.
- تهیه و تدوین سیاست‌ها و طرح‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله در حوزه‌های زنان، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر، بیسوادی، دانشگاه‌ها، برقراری روابط علمی و پژوهشی و فرهنگی با سایر کشورها، همکاری حوزه و دانشگاه، فعالیت‌های دینی و معنوی، تهاجم فرهنگی و سایر حوزه‌های فرهنگی مربوطه از جمله وظایف سیاستگذاری این شورا محسوب می‌شود؛
- تعیین ضوابط تأسیس مراکز علمی و آموزشی و نیز ضوابط گزینش مدیران و استادان و دانشجویان از جمله وظایف این شوراست؛
- بررسی و تحلیل شرایط فرهنگی ایران و جهان، بررسی الگوهای توسعه و پیامدهای فرهنگی آن، بررسی وضع فرهنگ و آموزش کشور و نیز نظارت بر اجرای مصوبات شورا از جمله وظایف نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی است[۴].
اعضا
این شورا دارای ۴۴ نفر عضو حقیقی و حقوقی است که از این تعداد ۲۴ نفر از مسئولان ارشد نظام به‌عنوان عضو حقوقی و ۲۰ نفر از نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و دینی کشور به عنوان عضو حقیقی هستند. در شورای عالی انقلاب فرهنگی رئیس‌جمهور به‌عنوان رئیس، رئیس مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نائب‌رئیس اول، رئیس قوه قضائیه به‌عنوان نائب‌رئیس دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کنند و دبیر شورا نیز با انتخاب کل اعضا است. اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی با حکم امام خامنه‌ای به‌عنوان عضو این شورا منصوب می‌شوند و عضو مدعو یا عضو غیردائم، بالاترین مقام دستگاه حداقل در سطح وزیر و یا همتراز آن که حسب موضوع به تشخیص رئیس یا دبیر شورای عالی با حق رأی به جلسه شورای عالی دعوت می‌شود. اعضای این شورا عبارتند از:
- اعضای حقوقی؛ رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس مجلس شورای اسلامی و نائب‌رئیس اول شورا، رییس قوه قضاییه و نائب‌رئیس دوم شورا،
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، وزیر علوم، تحقیقات و فنآوری، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، وزیر آموزش و پرورش، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛
- اعضای حقیقی؛ عبدالحسین خسروپناه، سید سعیدرضا عاملی، علیرضا اعرافی، ایمان افتخاری، امیر حسین بانکی پور، حمید پارسانیا، عادل پیغامی، غلامعلی حدادعادل، حسن رحیم‌پور ازغدی، محمدحسین ساعی، علی اکبر رشاد، ابراهیم سوزنچی کاشانی، منصور کبگانیان، علی لاریجانی، محمدرضا مخبردزفولی، مرتضی میرباقری، صادق واعظ‌‌زاده، احمد واعظی[۵].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ شورای عالی انقلاب فرهنگی چیست و چه وظایفی دارد؟، ایسنا.
- ↑ جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز پژوهش‌های مجلس.
- ↑ بخش سوم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ↑ وظايف شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- ↑ اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انثلاب فرهنگی.
منابع
- شورای عالی انقلاب فرهنگی چیست و چه وظایفی دارد؟، ایسنا، تاریخ درج مطلب: 19 آذرماه 1398 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 16 دی‌ماه 1403 ش.
- جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز پژوهش‌های مجلس، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 16 دی‌ماه 1403 ش.
- بخش سوم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 16 دی‌ماه 1403 ش.
- وظايف شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 16 دی‌ماه 1403 ش.