برید بن معاویه

نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۵ توسط Hadifazl (بحث | مشارکت‌ها)

برید بن معاویة العجلی از بزرگان فقهای شیعه و فردی ثقه و جلیل‌القدر و از اصحاب امام باقر (علیه‌السلام) و امام صادق (علیه‌السلام) می‌باشد و از اصحاب اجماع است.

برید بن معاویه
نامبرید بن معاویه عجلی
نام کاملابو القاسم بُرَید بن معاویه عِجلی کوفی
محل تولدکوفه
تاریخ درگذشت150 ق، ۱۴۶ ش‌، ۷۶۷ م
هم عصر امامامام باقر و امام صادق علیهما السلام
شاگردان
  • حريز بن عبدالله
  • ثعلبة بن ميمون
  • عمر بن اذينة
  • حريز بن عبدالله
  • علي بن عقبة
  • علي بن رئاب
  • خضر الصيرفي
  • الحارث بن ابي رسن
  • داود بن ابي يزيد العطار

زندگی‌نامه

برید، فرزند معاویه، مکنی به ابوالقاسم از قبیله بنی‌‏عجل است که در کوفه ساکن بوده‌‏اند؛ قبیله بنی‏‌عجل از نژاد اعراب قحطانی می‏‌باشند که به کوفه هجرت کرده و در آن جا سکنا گزیده‌‏اند. تاریخ ولادت وی مشخص نیست. فرزند ایشان قاسم بن برید هم از بزرگان ثقه و مورد اعتماد می‏‌باشد[۱].

تعابیر مختلف اسناد از ایشان

  • برید؛
  • برید بن معاویة؛
  • برید العجلی؛
  • برید بن معاویة العجلی یکنی أبا القاسم؛
  • برید بن معاویة أبو القاسم العجلی الکوفی؛
  • أبو برید العجلی[۲].

برید از نگاه بزرگان

برید بن معاویه عجلی، صحابی امام باقر (علیه‌السلام) و امام صادق (علیه‌السلام) می‏‌باشد[۳]. وی غیر از این که راوی ثقه احادیث اهل‏ بیت (علیه‌السلام) است، فقیه هم بوده است[۴]. وی از دید بزرگان علم رجال یکی از اصحاب اجماع است[۵].

از منظر معصومان

مدح

روایات رسیده از اهل‏‌بیت (علیه‌السلام) درمورد برید، نشان می‏‌دهد که ایشان مقام والایی در نزد ائمه(علیهم‌السلام) داشته است، که به برخی از روایات استناد می‌‏کنیم:

  1. جمیل بن درّاج می‌‏گوید: روزی وارد منزل امام صادق (علیه‌السلام) شدم. هنگام ورود، مردی از اهل کوفه را مشاهده کردم که از اتاق امام بیرون آمد و خارج شد. وارد اتاق امام شدم و گفتم: مردی کوفی را مشاهده کردم که از دیدار شما برمی‏‌گشت. حضرت فرمود: خداوند روحش را مقدس گرداند، وی مورد اطمینان پدرم بود. امروز هم وی مورد اطمینان و رازدار من است. حضرت ادامه داد: زمانی که خداوند اراده کند بدی به اهل زمین برساند، به واسطه آنها آن بدی را برطرف می‏‌کند. آنها ستارگان شیعیان ما هستند. آنها باعث می‏‌شوند نام و یاد پدرم در همه جا زنده بماند. هر بدعتی را کشف می‏‌کنند و به مقابله برمی‏‌خیزند و بدعت‌‏ها را از دین می‌‏زدایند. در این هنگام حضرت گریه کردند. من پرسیدم: اینها چه کسانی هستند؟! فرمود: درود خداوند بر آنها باد! آنها «برید بن معاویه عجلی، زرارة بن اعین، ابوبصیر و محمد بن مسلم» هستند[۶].
  2. امام صادق (علیه‌السلام) می‏‌فرمود: محبوب‏‌ترین مردم نزد ما، چهار نفرند: «زرارة‏بن اعین، برید بن معاویه عجلی، محمد بن مسلم و ابو جعفر احول «مؤمن طاق»»[۷].
  3. داوود بن سرحان نقل می‏‌کند: شنیدم از امام صادق (علیه‌السلام) که فرمود: همانا اصحاب پدرم زینت ما هستند؛ بدانید آنها «زرارة بن اعین، محمد بن مسلم، برید بن معاویه و لیث مرادی» هستند. اینها همیشه با عدالت و قسط رفتار می‏‌کنند. این‌ها همیشه راست می‏‌گویند و در کلام صادقند. این‌ها سبقت گیرندگان مقرّب درگاه الهی هستند[۸].
  4. جمیل بن درّاج می‏‌گوید: شنیدم از امام صادق (علیه‌السلام) که فرمود: استواران در زمین و پرچم‏داران دین خداوند، چهارنفرند: «محمد بن مسلم، برید بن معاویه، زرارة بن اعین و لیث بن البختری[۹]
  5. حذیفة بن اسید غفاری نقل می‏کند: از امام صادق (علیه‌السلام) شنیدم که فرمود: روز قیامت شیعیان و اهل بیت (علیه‌السلام) ندا می‏‌دهند: اینان «برید بن معاویه، زرارة بن اعین، محمد بن مسلم و احول» اولین سبقت‌گیرندگان و اولین مقرّبان بودند[۱۰].
  6. علی بن اسباط نقل می‏‌کند از پدرش اسباط نقل می‏‌کند از امام موسی (علیه‌السلام) که فرمود: روز قیامت منادی ندا می‌‏دهد حواریون امام محمد بن علی و جعفربن محمد چه کسانی هستند؟! در این هنگام چهارنفر بلند می‌شوند: «برید بن معاویه، زرارة بن اعین، محمد بن مسلم، لیث بن البختری.» که منظور ابوبصیر است[۱۱].
  7. جمیل بن درّاج می‏‌گوید: از امام صادق (علیه‌السلام) شنیدم که فرمود: بشارت ده مخبتین را به بهشت! «برید بن معاویه، ابوبصیر، محمد بن مسلم و زرارة بن اعین». این چهارنفر از نجیبان و پاکان‌اند. این‌ها امین خداوند در بیان احکام الهی هستند. اگر این‌ها نبودند، آثار نبوت از بین می‌‏رفت[۱۲].

نکوهش برید

در کنار این احادیث ـ که در بیان فضیلت برید نقل شده است ـ چند روایت در مذمّت برید از معصوم (علیه‌السلام) نقل شده است که بدین قرار است:

  1. ابی‌الصباح می‌گوید: از امام صادق (علیه‌السلام) شنیدم که فرمود: خداوند هلاک کند کسانی را که در دین‌شان شک می‌ورزند. «زرارة بن اعین و برید بن معاویه و محمد بن مسلم و اسماعیل جعفی» از کسانی هستند که در دین‌شان شک می‌ورزند[۱۳].
  2. یونس نقل می‌کند از مسمع که از ابن ابی‌سیّار شنیدم که اباعبداللّه (علیه‌السلام) می‌فرمود: خداوند لعنت کند برید را، خداوند لعنت کند زرارة بن اعین را[۱۴].

تحلیل روایات مدح و ذم

  1. در سند روایاتی که در مذمّت برید نقل شده است، جبرئیل بن احمد قرار دارد که نه ممدوح است و نه ثقه.
  2. روایات مدح، فراوان است و قطعاً از اهل بیت (علیه‌السلام) رسیده است و از حیث سند معتبر است. پس اعتنایی به روایات شاذ که در مذمّت برید نقل شده است، نمی‌شود.
  3. در صحیحه عبداللّه بن زرارة آمده است که حضرت امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: من عیب شما را می‌گویم و با این که شما را مذمّت می‌کنم، از شما دفاع می‌کنم چون می‌ترسم دشمن به شما آسیب برساند و موجب حسد مردم و اذیت رساندن به شما شود[۱۵].

مصاحبت با امام

نجاشی ایشان را مصاحب امام باقر و امام صادق علیهما السلام بر می‌شمارد[۱۶] و شیخ طوسی هم بر مصاحبت ایشان با امام باقر علیه السلام[۱۷] و امام صادق علیه السلام[۱۸] تصریح دارد. نقل مستقیم روایت از صادقین علیهما السلام نشانه مصاحبت بسیار وی با آن حضرات است.

مشایخ و راویان

مشایخ

برید بن معاویه از محمد بن مسلم[۱۹] روایت نقل کرده است.

راویان

افراد بسیاری نیز از وی روایت نقل کرده‌اند، از جمله:

  • ایوب؛
  • الحارث بن محمد الاحول؛
  • حریز بن عبدالله؛
  • خضر الصیرفی؛
  • علی بن رئاب؛
  • علی بن عقبة؛
  • الحارث بن ابی رسن؛
  • حریز بن عبدالله؛
  • داود بن ابی یزید العطار؛
  • عمر بن اذینة؛
  • ثعلبة بن میمون[۲۰].

روایات و آثار

برید بن معاویه 58 حدیث را مستقیم از امام نقل کرده و 32 حدیث را از طریق محمد بن مسلم از امام نقل کرده است[۲۱]. احمدبن حسین می‏‌گوید: برید، کتابی نوشت به خطّ ابن عباس که من کتاب را دیده‌‏ام ولی نام کتاب را ذکر نمی‏‌کند.

وفات

در تاریخ وفات برید بن معاویه، اختلاف است؛ بعضی فوت او را در زمان امام صادق (علیه‌السلام) دانسته‏‌اند؛ اما قول قوی که اکثر کتب رجال نقل کرده‌‏اند، این است که وی در سال 150 ه .ق. رحلت کرده است[۲۲]

پانویس

  1. رجال نجاشی، ص 313.
  2. نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/
  3. قاموس الرجال، ج 2، ص 276.
  4. اعیان الشیعه، ج 3، ص 558.
  5. تنقیح المقال، مامقانی، ص 165.
  6. قاموس الرجال، ج 2، ص 277.
  7. وسایل الشیعه، ج 27، ص 143.
  8. . اعیان الشیعه، ج 3، ص 559.
  9. رجال کشی، ص 135.
  10. همان، ص 10.
  11. بحارالانوار، ج 46، ص 243.
  12. رجال کشی، ص 170.
  13. اعیان الشیعه، ج 3، ص 559.
  14. قاموس الرجال، ج 2، ص 276.
  15. معجم الرجال، خویی، ج 4، ص 198.
  16. رجال نجاشی، ۱۱۲ ر۲۸۷.
  17. رجال شیخ طوسی، ۱۰۹ ر۲۲.
  18. رجال شیخ طوسی، ۱۵۸ ر۵۹.
  19. (الكافي جلد ٦ صفحه ۲٠۹ حديث ۱ کتاب ٤ باب ٤ التهذيب جلد ۹)
  20. نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/
  21. تنقیح المقال، مامقانی، ص 165.
  22. تنقیح المقال، ص 165و رجال نجاشی ص 112 ر287.

منابع

  • [http://ensani.ir/fa/article/57537/ برگرفته از سایت برید بن معاویه عجلی - پرتال جامع علوم انسانی
  • نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولی العصر علیه‌السلام للدراسات الإسلامیه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/.
  • علی احمدی، برید بن معاویه عجلی، فرهنگ کوثر، 1381 شماره 54
  • خویی، سید ابوالقاسم، معجم الرجال، دارالزهرا، بیروت، ۱۴۰۹ق.
  • شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
  • طوسی، ابی جعفر، اختیار معرفه الرجال (رجال کشی)، موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
  • مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، تحقیق محی الدین و محمدرضا مامقانی، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، ۱۳۸۱ش.
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ‎۱۴۰۳ق.
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال‌النجاشی، قم، موسسه نشر اسلامی، ۱۴۲۴ق.