رستمیه
رستمیه (وهابیت رستمیه یا وهابیت اباضیه) شاخه‌ای از فرقه اباضیه در شمال آفریقا هستند[۱].
| رستمیه (رستمیان) | |
|---|---|
 | |
| نام | رستمیه (رستمیان) |
| نام رایج | رستمیه |
انتشار کتاب الوهابیه الرستمیه: ضلال مبین و عداء للدین
عبداللطیف بن عبدالعزیز آل شیخ وزیر امور اسلامی، دعوت و ارشاد عربستان سعودی با انتشار کتابی تحت عنوان: «الوهابیه الرستمیه: ضلال مبین و عداء للدین» (وهابیت رستمیه: گمراهى آشکار و دشمنى با دین) اقدام به نقد اعتقادات اباضیه نموده، اختلافات عمیق و ریشه‌دار اعتقادى بین وهابیت و اباضیه را دامن زده است. این موضوع طى در روزهاى اخیر به یکى از مسائل چالش‌برانگیز و پرسر و صدا در فضاى رسانه‌اى عمان تبدیل شده است.
وهابیت رستمیه
وهابیت رستمیه یا وهابیت اباضیه فرقه‌اى از مذهب اباضیه است که در اواخر قرن دوم هجرى در شمال آفریقا توسط عبدالوهاب بن عبدالرحمن بن رستم به وجود آمد و به وهابیت سعودى که یک جنبش به اصطلاح بنیادگرای سنى و با عقاید محمد بن عبدالوهاب در قرن دوازدهم هجرى آغاز شده است، هیج ارتباطى ندارد. در همین رابطه روزنامه دولتى عمان در تاریخ سه شنبه ٢٢ خرداد ماد 1403با انتشار مقاله‌اى تحت عنوان "کتاب الوهابیه الرستمیه و ضجیج التواصل الاجتماعى" (کتاب وهبیت رستمیه و هیاهوی شبکه های اجتماعی) به قلم بدر العبرى نویسنده. پژوهشگر امور اسلامى و کارشناس اداره تحقیقات دینی وزارت اوقاف و امور دینی سلطنت عمان. اقدام کرد؛ این مقاله، کتاب منتشر شده توسط وزیر سعودی را اقدامی بر خلاف مناسبات حاکم بین دو کشور عمان و عربستان و امى تفرقه برانگیز توصیف نموده و تاکید میکند طرز تفکر برخی از علمای دینى که هنوز در توهم اختلافات و د رگیری‌هاى فرقه‌ای هستند در گفتمان غالب کنونی به ویژه در میان نسل جوان جایگاهی ندارند. و نتیجه این تفکرات اگر با سیاست در پیوند باشد به چیزی جز نفرت، خشونت و افراط گرایی نخواهد انجامید. این مقاله در ادامه به جایگاه حقوقى نویسنده (وزیر امور اسلامی، دعوت و ارشاد عربستان سعودى) پرداخته و مى نویسد: هر کسى حق دارد با تحقیق و نگارش. به دفاع از عقاید خود بپردازد و آل شیخ نیز به عنوان کسانیکه نسب آنان به محمد بن عبدالوهاب بازمى گردد مى توانند این کار بکند ولى طرح این دیدگاه از طریق نهادهای رسمی مذهبی و انتشار این افکار از طریق این نهادها برخلاف کارویزه وحدت آفرین آنهاست. وی در ادامه. کتاب "وهابیت رستمیه" را از نظر روش شناختی، ضعیف توصیف نموده که خطرناک‌ترین بخش کتاب را بخش ارجاع به متون تاریخى مى داند که شرابط خاص خود را داشته اند و اکنون با خوانش منفى أتها صلح اجتماعی را به خطر انداخته. ممکن است گروه‌هاى افراطى را به سوء استفاده از آن وادار کند؛ موضوع اختلافى یاد شده به ویژه بعد از پرداختن به آن توسط برخى از چهره‌ها و نویسندکان شاخص عمانی، به موضوعی داغ در فضاى مجازى و رسانه اى عمان تبدیل شده است١ در همین ارتباط عبدالله الوهیبى نویسنده مطرح عمائی، در سکوى اجتماعى ایکس نوشت: "چرا جماعت علماى عربستان جرات ندارند در باسخ به بی‌دین‌ترین خلق خدا که همزمان با اعیاد مختلف. حرمت حرمین را زیر پا مى گذارند. یک کتاب بنویسند؟ اگر عربستان توانایی دارد مشرکان و کفار را در مهمانى ها و اعیاد خود جاى دهد پس چرا توان جذب فرزندان مسلمان از فرقههاى دیکر را ندارد؟!٠". کاربر دیگرى ضمن اشاره به اینکه شنیده شده این کتاب در عربستان به حجاج عمان داده شده. نوشته است: در مورد موشک هاى قاره پیما شنیده بودیم ولى امروز وقاحتى را مى بیئیم که فراتر از کهکشان هاست؛ تصور کنید از زائران عمانی با کتابی بذیرایی شود که اعنقاداتش را به چالش بکشد وبه اوتهمت مى زند" در واقع وهابیت و اباضیه اختلافات اعتقادى عمیق و تاریخى با یکدیگر داشته اند؛ علمایتندرو وهابی، اباضیه را حتى مسلمان هم نمى دانند و بعضا آنها را تکفیر نیز میکنند، حال اتکه در طرف مقابل" روحیه ى متعادل اباضیه همواره با روحیه خشن و تند وهابى در تضاد و تنافى بوده به گونه ایکه این شرایط در آثار علماى اباضیه نیز مشهود است. در عین حال یکى از تهدیداتى که عمان همواره در برایر آن واکنش سریح نشان مى دهد، نفوذ و گسترش تفکرات وهابی و افراطى در جامعه عمانی است بویژه که برخیاز قبایل عمانی وهابی هم بوده اند و دامن زدن به این اختلافات تهدید امنیتى جدى براى این کشور محسوب میشود در عین حال و با وجود اختلافات فرقه‌اى و مذهبی، دو کشور در پرتو مناسبات خوب سیاسیتلاش داشته اند تا اجازه بروز و ظهور این اختلافات را ندهند. با این وجود اننشار کتابى که در وافع باسخ و توهینیآشکار به مذهت اباضیة بوده آن هم از سوی مقام مذهبیرسمى عربستان. اقدامی عجیب. چالش‌برانگیز و البته مبهم اسث که جگونه در شرایط فعلی. مسثولى در جایگاه وزیر امور اسلامی. دعوت و ارشاد عربستان اقدام به انتشار چنین کتابیکند؟ بدیهی است عمانی‌ها تاکنون در سطح رسمى واکنش آشکارى به این موضوع نداشته‌اند (اگرجه که مى توان انتشار مقاله مذکور در رسانه دولتى عمان را پاسخى شبه دولتى به انتشار این کتاب تلقینمود). ولى موضوع در سطح رسانه اى و مجازیودر سطح ائمه جمعه و جماعت. با واکنش گسترده عمانی ها به عنوان ییروان اصلى مذهب اباضیه مواجه بوده است. از سوى دیکر. این موضوع شاید در نکاه اولیه نوعى اقدام عادى و صرفا در قالب چاپ یک کتاب تلقى گردد، لیکن اگر اقدام یاد شده را کنار سایر اقدامات رسانه اى و مجازى عربستان در نکوهش جدایی عمان از سایر کشورهاى عضو شوراى همکارى در اعلام همزمان مناسبت‌هایى همچون اعیاد فطر و قربان، و یا حملات رسانهای گسترده آنها به‌ویژه در مقطع اخیر به شیخ احمد الخلیلى مفتى این کشور به جهت حمایت‌های وى از حماس و غزه و اتهام وى به تکفیر و تشیع قرار دهیم، آنگاه مى توان معنایى دیگر به موضوع بخشیده، انتشاراین کتاب را در مقطع فعلى چندان غیر هماهنگ و شخصى تلقى نکرد.
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203.