عمّاریه‏ از فرق «فطحیه» یاران عمّار بن موسى ساباطى بودند و از فرق «شیعه» به شمار مى ‏رفتند.

تاریخچه

عماریه رشته امامت را به امام جعفر صادق (ع) كشانیده‏ اند و پس از وى به امامت عبد اللّه افطح قایل شدند که یکی از مهم ترین فرزندان امام بود. شهرستانی نامی از این فرقه نبرده است ولی مقریزی آن را معمریه و منسوب به معمر یاد کرده است.

رهبر فرقه

پیشواى این فرقه شخصی به نام عمار بن موسى ساباطى از موالى و کنیه اش ابو الیقظان بود. وی از اصحاب امام جعفر صادق و امام موسى كاظم علیهما السلام به شمار مى‏ رفت. شیخ طوسى گاهى او را از اصحاب امام جعفر صادق و گاهی از یاران امام موسى كاظم علیما السلام شمرده است. وى در اصل كوفى و ساكن مداین بود. نجاشى می نویسد که ابو الفضل عمار بن موسى ساباطى از موالى بود و دو برادر او قیس و صباح از حضرت امام جعفر صادق (ع) روایت مى ‏كردند. كشى مى ‏نویسد او از اصحاب حضرت رضا (ع) بود و فطحى به شمار مى ‏رفت. بعضى از محدثان او را ضعیف و فاسد المذهب دانسته‏ اند. مقریزى «عماریه» را از شیعیان بنى العباس ذكر كرد و ابن حزم مى‏ نویسد که فرقه‏ اى از شیعیان بنى عباس قائل به نبوت عمّار نامى ملقّب به «خدّاش» شدند و اسد بن عبد اللّه برادر خالد بن عبد اللّه القسرى‏ خداش را دستگیر کرده به قتل رساند. البته به نظر می رسد که عمّاری که نامش در عبارت اخیر آمده غیر از عمّار نخستین است كه از شیعیان «فطحى» بوده است. [۱]

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 337 با ویرایش و اصلاح عبارات.