محمد فاضل لنکرانی
| نام | آیت الله محمد فاضل موحدی لنکرانی |
|---|---|
| القاب و سایر نام‌ها | آیتالله فاضل لنکرانی • فاضل • محمد فاضل لنکرانی • محمد لنکرانی • م‍ح‍م‍دف‍اض‍ل موحدی فاضل • محمد |
| زاده | ۱۳۱۰ شمسی • قم |
| درگذشت | ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ شمسی • قم |
| استادان | آیت الله بروجردی • امام خمینی • علامه طباطبایى • شیخ مرتضی حائری • ... |
| شاگردان | محمد ری‌شهری • مصطفی بروجردی • سید احمد میرعمادی • علی سیفی آملی • سیدرضی موسوی شکوری • عبدالکریم عابدینی • سید محمدعلی امین سبزواری |
| آثار | تفصيل الشريعه في شرح تحرير الوسيله • الاجاره • الأحكام الواضحة• العروة الوثقی (مع تعلیقات الفاضل اللنکراني) • شرح العروة الوثقی • الإجتهاد و التقليد• تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله • الحدود تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله • الخمس و الانفال تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله • الدیات رسالة في الخمس (للبروجردی) |
| دین و مذهب | اسلام • تشیع |
| فعالیت‌ها | مبارزه علیه حکومت پهلوی • عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم • تاسیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) |
آیت الله فاضل لنکرانی بعد از درگذشت آیت الله گلپایگانی و آیت الله محمدعلی اراکی یکی از هفت مرجعی بود که از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معرفی شد. او از مراجع حامی جمهوری اسلامی ایران بود و مشروعیت آن را ناشی از ولایت فقیه می دانست. لنکرانی همچنین از اندیشه های تقریبی حمایت می‌‌کرد و شرکت در نماز جماعت اهل سنت را جایز می دانست. مدفن او در حرم حضرت معصومه(س) است.
زندگی‌نامه
آیت الله محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ش در قم به دنیا آمد. پدرش فاضل قفقازی از علمای حوزه و از اعضای شورای استفتاء آیت الله بروجردی بود. مادرش از فرزندان سادات معروف مبرقع قم بود.
تحصیلات حوزوی
محمد فاضل در ۱۳ سالگی وارد حوزه علمیه شد پس از دروس ادبیات و مقدمات، قسمتی از کتاب رسائل و مکاسب را نزد پدرش خواند و بخشی را نزد محمدباقر سلطانی طباطبایی و همچنین عبدالجواد جبل عاملی و شیخ مرتضی حائری یزدی آموخت.
در ۱۹ سالگی وارد درس خارج شد. ۱۵ سال در درس خارج فقه آیت الله سید حسین بروجردی شرکت کرد و تقریرات درس او را به زبان عربی نوشت. همچنین در درس خارج اصول امام خمینی شرکت کرد و درس اصول او را نوشت. نزد علامه سید محمدحسین طباطبائی، منظومه سبزواری و اسفار ملاصدرا را فرا گرفت[۱]. دروس خود را با شهید سید مصطفی خمینی مباحثه می کرد و از همان دوران جوانی در حوزه علمیه تدریس می کرد[۲]. آیت الله محمد فاضل در ۳۰ سالگی به درجه اجتهاد رسید[۳]. وی در سال ۱۳۷۳ پس از درگذشت آیت الله محمدعلی اراکی، از سوی جامعه روحانیت مبارز تهران[۴] و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم[۵] با اکثریت آرا، از مراجع تقلید شیعه شناخته و معرفی شد[۶].[۷].
اساتید
مهم‌ترین اساتید او عبارتند از[۸]:
- فاضل قفقازی (پدر)
- عبدالجواد جبل عاملی
- سید محمدباقر سلطانی طباطبایی
- امام خمینی
- سید حسین بروجردی
- حسینعلی منتظری
- مرتضی حائری
- علامه طباطبائی
فعالیت‌های علمی
آیت الله محمد فاضل لنکرانی تألیف کتاب، آثار علمی و نوشتن تقریرات درس‌های اساتید خود را از دوران جوانی شروع کرد و تا اواخر عمر به این فعالیت ها ادامه داد. آثار او در موضوعاتی همچون تفسیر، علوم قرآنی، فقه، اصول و اندیشه سیاسی هستند. محمد فاضل سال های طولانی فقه و اصول تدریس کرد[۹].
روش اجتهادی
آیت الله محمد فاضل در فقه به تحکیم مبانی آیت الله سید حسین بروجردی و امام خمینی پرداخت. کتاب تفصیل الشریعه فی ذیل تحریر الوسیله، توضیحات و توجیهات فقهی کتاب تحریر الوسیله امام خمینی است. شیوه او تجمیع و تراکم ظنون بود که به گفته محمدجواد فاضل لنکرانی می تواند فقیه را به اطمینان برساند[۱۰].
مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)
مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) توسط آیت الله محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۷۶ش در قم تاسیس شد. آموزش فضلا و محققان، تربیت فقیهان و مجتهدان و زمینه‌سازی برای پژوهش های فقهی، از اهداف این مرکز اعلام شده است. مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) شعبه‌هایی در مشهد، سوریه و افغانستان دارد. این مرکز را هم‌اکنون محمدجواد فاضل فرزند آیت الله محمد فاضل لنکرانی اداره می کند[۱۱].
آثار آیتالله فاضل لنکرانی
کتاب های آیتالله فاضل لنکرانی افزون بر چهل عنوان در موضوعات و مسائل متعدد علوم اسلامی نگارش یافته است. تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله مشهورترین اثر فقهی آیتالله فاضل لنکرانی بوده که شرح بر کتاب تحریر الوسیله امام خمینی است[۱۲]. مرکز تحقیقات کامپیوتری نور کتابخانه دیجیتالی آثار او را در قالب نرم‌افزار تولید کرد[۱۳].
فعالیت‌های سیاسی
آیت الله محمد فاضل از شاگردان امام خمینی بود و یکی از ۱۲ نفری بود که مرجعیت امام خمینی را کتبا به اطلاع دیگران رساندند[۱۴]. وی از اولین روزهای فعالیت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به آن پیوست و در جلسات آن شرکت می کرد و امضای او در زیر بسیاری از اعلامیه ها، از جمله اعلام مرجعیت امام خمینی و نیز خلع ید شاه از قدرت، به چشم می خورد. فعالیت های وی در جامعه مدرسین و دیگر تلاش های سیاسی، باعث شد چند بار بازداشت، شکنجه و تبعید یا زندانی شود. وی حدود ۴ ماه به بندر لنگه و دو سال و نیم به یزد تبعید شد. فعالیت‌های سیاسی او پس از انقلاب اسلامی هم ادامه داشت. چند بار در جبهه های جنگ ایران و عراق حضور یافت و رزمندگان را تشویق کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران به نمایندگی در دوره اول مجلس خبرگان رهبری از استان مرکزی برگزیده شد. او سال ها دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود[۱۵].
برخی از نظریات
محمد فاضل از جمله مراجعی دانسته شده که معتقد به استقلال حوزه ها از دولت بود و تاکید بر آزادگی روحانیت و حوزه های علمیه داشت. وارد شدن حوزه به امور اقتصادی را قبول نداشت و درآمد موقوفات را نیز برای حوزه ها نمی پذیرفت[۱۶].
وی مشروعیت حکومت را با ولایت فقیه می دانست و از نظر او حفظ حکومت اسلامی واجب بود.
آیت الله محمد فاضل لنکرانی طرفدار وحدت بین مسلمانان بود و قائل به تقیه مداراتی بود و شرکت در نمازهای جماعت اهل سنت را از همین باب جایز می دانست.
او به شخصیت سید روح الله خمینی علاقه داشت و معتقد بود ابعاد علمی او مورد غفلت واقع شده است. او در کتاب «تفصیل الشریعه فی ذیل تحریر الوسیله» به شرح کتاب تحریر الوسیله سید روح الله خمینی پرداخت[۱۷].
فتوای جنجالی
آیت الله فاضل لنکرانی در سال ۱۳۸۵ش و در پاسخ به استفتایی، فتوای ارتداد شخصی را صادر کرد که بعد‌ها گفته شد آن شخص «رافق تقی» نویسنده آذربایجانی بوده است. محتوای اسلام‌ستیزانه و توهین‌آمیز نسبت به پیامبر اسلام(ص) در مقالات او مورد واکنش مسلمانان آذری‌زبان قرار گرفته بود. رافق تقی چند سال بعد توسط اشخاص نا‌شناس به قتل رسید و گفته شد که تحت تاثیر این فتوا به قتل رسیده است[۱۸]. محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۷۷ که برخی از نقض حکم ارتداد سلمان رشدی سخن می گفتند با صدور اطلاعیه ای در روزنامه جمهوری اسلامی اعلام کرد که حکم ارتداد سلمان رشدی پابرجاست و قابل نقض نیست[۱۹].
مخالفت با طرح ورود زنان به ورزشگاه‌ها
با طرح مسأله ورود زنان به ورزشگاه‌ها در سال ۱۳۸۵ش از طرف دولت وقت، محمد فاضل لنکرانی گفته بود که از نظر فقهی روشن است که نظر زن به بدن مرد حتی بدون لذت و ریبه جایز نیست و ثانیاً از مسائلی که اسلام بر آن تکیه فراوان دارد، عدم اختلاط زن و مرد است بنابراین شرکت بانوان در مکان‌های عمومی ورزشی که همراه با اختلاط است به هیچ وجه جایز نیست[۲۰].
وفات
آیت الله فاضل لنکرانی در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ش در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد[۲۱].
منبع
برگرفته از سایت از زندگی آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی چه می دانید؟https://www.jamaran.news
پانویس
- ↑ زندگی‌نامه آیتالله فاضل لنکرانی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله فاضل لنکرانی.
- ↑ زندگی‌نامه آیتالله فاضل لنکرانی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله فاضل لنکرانی.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی تاریخ ایرانی.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ محمد فاضل لنکرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین.
- ↑ زندگی‌نامه آیتالله فاضل لنکرانی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله فاضل لنکرانی.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ ضمیمه روزنامه جمهوری اسلامی ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ همایش بررسی شیوه استنباط و نوآوری‌های فقهی آیتالله العظمی فاضل لنکرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی آیتالله فاضل لنکرانی.
- ↑ معرفی مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم‌السّلام) و اهداف آن، پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع).
- ↑ زندگی‌نامه آیتالله فاضل لنکرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله فاضل لنکرانی.
- ↑ کتابخانه دیجیتالی حضرت آیتالله فاضل لنکرانی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- ↑ ضمیمه روزنامه جمهوری اسلامی گفتگو با محمدجواد فاضل، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ گفتگو با آیتالله استادی پیرامون شخصیت حضرت آیتالله فاضل لنکرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی آیتالله فاضل لنکرانی.
- ↑ روزنامه جام جم، درج شده در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه ۱۷ و ۱۸ فروردین سال ۱۳۸۴.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ۵ آذر ۱۳۹۰، شماره ۹۳۲۵.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی ۵/ ۷/ ۱۳۷۷.
- ↑ روزنامه شرق ۸۵/۲/۷.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، ۱۳۸۶/۲/۱۵.