جمادی الثانی

جمادی الثانی
نام	جُمادی‌الآخر جمادی الثانی جمادی الثانیه جمادی الآخرة

ماه جمادی الثانی (یا جمادی الآخر) ماه هشتم از ماه‌های قمری است. حوادث تاریخی و مذهبی فراوانی در این ماه روی داده است که مهمترین آن ولادت حضرت زهرا(سلام الله علیه)(که روز زن نام‌گذاری شده) در روز بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت، ‌ و روز شریف و مبارکی است که خیرات و صدقات و روزه گرفتن و زیارت حضرت فاطمه(سلام الله علیه) در آن مستحب است. حادثه مهم دیگر این ماه شهادت آن بانوی مظلومه است که بر اساس روایتی، آن را، نود و پنج روز پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) دانسته، در روز سوم جمادی الاولی سال 11 قمری رخ داده است. از دیگر رویدادهای این ماه می‌توان به درگذشت ابوبکر در سال 13 قمری، درگذشت هارون الرشید در سال 193 قمری و قتل عبدالله بن زبیر به دست حجاج بن یوسف ثقفی در سال 73 قمری اشاره کرد.

تعریف اصطلاحی ماه جمادی الثانی

جُمادی‌الآخر یا جمادی الثانی یا جمادی الثانیه یا جمادی الآخرة، ششمین ماه سال هجری قمری است.

جمادی از ریشه جمادا (جَمُدَ) به معنای انجماد، سرمای سخت و یخ زدن است. این ماه را از آن رو جمادی نامیده‌اند که در زمان نام‌گذاری، آب در این ماه منجمد می‌شده است.

اعمال ماه جمادی الثانی

روز اول

خواندن دعایی که مرحوم سید بن طاووس در اقبال نقل کرده است.

چهار رکعت نماز: مرحوم سید نقل کرده است که در این ماه - هر وقت که باشد؛ هر چند روز اول بهتر است - چهار رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت به یک سلام) در رکعت اول، پس از سوره حمد یک مرتبه «آیة الکرسی» و بیست و پنج مرتبه «انّا انزلناه»؛ در رکعت دوم «حمد» و یک مرتبه سوره «تکاثر» و بیست و پنج مرتبه سوره اخلاص؛ در رکعت سوم «حمد» و یک مرتبه «قل یا ایّها الکافرون» و بیست و پنج مرتبه سوره فلق و در رکعت چهارم «حمد» و یک مرتبه سوره نصر و بیست و پنج مرتبه سوره ناس را بخواند.

پس از پایان نماز، هفتاد مرتبه بگوید: «سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ اَکْبَرُ» ^[؟–؟] ‎ و هفتاد مرتبه بگوید: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد» پس از آن سه مرتبه بگوید: «اَللّهمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ» ^[؟–؟] ‎ آنگاه سر به سجده بگذارد و سه مرتبه بگوید: «یا حَیُّ یا قَیُّومُ، یا ذَاالْجَلالِ وَالاْکْرامِ، یا اَللّهُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ» ^[؟–؟] ‎ در پایان هر حاجتی که دارد از خداوند عزوجل طلب نماید.

در این روایت آمده است: هر کس این نماز را با این کیفیت انجام دهد، خداوند خودش و مال و زن و فرزندان او را و همچنین دین و دنیای او را تا سال دیگر حفظ فرماید و اگر در این سال بمیرد، پاداش شهیدان دارد.

روز سوم

در این روز به مناسبت شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیه) زیارت آن حضرت مطلوب و مناسب است. مرحوم سید در «اقبال» این زیارت را برای آن حضرت ذکر کرده است: «اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا سَیِّدَةَ نِسآءِ الْعالَمینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا والِدَةَ الْحُجَجِ عَلَی النّاسِ اَجْمَعینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ اَیَّتُهَا الْمَظْلُومَةُ الْمَمْنُوعَةُ حَقُّها، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی اَمَتِکَ وَابْنَةِ نَبِیِّکَ، وَزَوْجَةِ وَصِیِّ نَبِیِّکَ، صَلاةً تُزْلِفُها فَوْقَ زُلْفی عِبادِکَ الْمُکَرَّمینَ، مِنْ اَهْلِ السَّمواتِ وَ اَهْلِ الاَْرَضینَ» ^[؟–؟] ‎.

سلام بر تو ای بانوی زنان جهانیان سلام بر تو ای مادر حجت‌های الهی بر مردم همگی سلام بر تو ای ستم دیده‌ای که از حق او جلوگیری کردند خدایا درود فرست بر کنیزت و دختر پیامبر و همسر وصی پیامبرت درودی که منزلت و مقامی به او دهد. برتر از منزلت بندگان گرامیت از اهل آسمان‌ها و اهل زمین.

سپس مرحوم سید اضافه می‌کند: «روایت شده است، هر کس با این عبارات، آن حضرت را زیارت کند و از خدا طلب آمرزش نماید، خداوند گناهانش را می‌بخشد و او را داخل بهشت می‌کند».

روز بیستم

در این روز که مصادف با ولادت حضرت زهرا(سلام الله علیه) است چند عمل مناسب است:

• الف) روزه.
• ب) خیرات و صدقات بر مؤمنین.
• ج) زیارت آن حضرت

وقایع ماه جمادی الثانی

سوم جمادی الثانیة، شهادت حضرت زهرا

امام موسی کاظم(علیه‌السلام) می‌فرماید: ان فاطمه صدیقه شهیده: (همانا فاطمه راستگو و شهیده است).

در این روز در سال 11 ه‍ بنابر قول 95 روز، شهادت حضرت بتول عذراء مظلومه مضروبه حضرت سید النساء فاطمه زهرا(علیه‌السلام) به وقوع پیوسته است.

بعد از شهادت و دفن پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) سه بار به منزل امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا (علیه‌السلام) هجوم آورده، و در هر بار به طریقی جسارت به اهل‌بیت(علیه‌السلام) کردند. در یکی از این دفعات، که در منزل آن حضرت را آتش زدند و به زور وارد منزل شدند، حضرت صدیقه (علیه‌السلام) پشت در بودند.

با اینکه می‌دانستند آن حضرت پشت در است، بالگد و فشار در را باز کردند، و میخ در سینه آن مخدره را آزرد و محسن (علیه‌السلام) سقط شد آن حضرت بیهوش روی زمین قرار گرفت، و حضرت مولی الموحدین(علیه‌السلام) را با سر و پای برهنه و دست بسته به طرف مسجد بردند.

وقتی حضرت زهرا (علیه‌السلام) به هوش آمدند به دنبال امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) رفتند، و از بردن آن حضرت به مسجد مانع شدند. داخل کوچه جلو چشم همسرش اسدالله الغالب امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(علیه‌السلام)، با تازیانه و غلاف شمشیر بر بدن حضرت صدیقه شهیده (علیه‌السلام) زدند که طبق بعضی روایات از بازوی آن حضرت خون جاری شد و باز بیهوش روی زمین قرار گرفتند.

وفات حضرت ام البنین

در سال 64 ه‍ سیزدهم جمادی الثانی حضرت ام البنین (علیه‌السلام) همسر امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) و مادر قمر بنی‌هاشم (علیه‌السلام) از دنیا رحلت نمودند.

نام مبارک آن حضرت فاطمه، و کنیه شریفش ام البنین است، و آن حضرت به همین کنیه معروفند. پدر آن حضرت حزام بن خالد، و مادرشان لیلی دختر شهید بن ابی عامر است.

امیرالمؤمنین آن حضرت را به همسری برگزید و خداوند چهار پسر به آن حضرت عنایت فرمود: حضرت قمر بنی‌هاشم عباس (علیه‌السلام)، عبدالله، جعفر و عثمان (علیه‌السلام)، که هر چهار پسر در کربلا شهید شدند.

ازدواج حضرت عبدالله و آمنه

19 جمادی الثانیه روز ازدواج حضرت عبدالله و آمنه(علیه‌السلام) و والدین گرامی حضرت به رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است. سزاوار است مؤ منین آن شب را تعظیم و احترام نمایند و به عبادت احیاء کنند.

ولادت حضرت زهرا

در بیستم جمادی الثانی حضرت حوراء انسیه عذراء بتول ام ابی‌ها حضرت فاطمه زهرا (علیه‌السلام) در سال پنجم بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد.

وفات حضرت ام کلثوم

جناب ام کلثوم (علیه‌السلام)، چهار ماه پس از بازگشت از کربلا به مدینه 21 جمادی الثانی از دنیا رفتند. پدرشان مولی الموحدین امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و مادرشان حضرت زهرای مرضیه (علیه‌السلام) است.

صاحب ریاحین الشریعه به نقل از اعیان الشیعه می‌فرماید: امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) آن مخدره را به عون بن جعفر طیار تزویج نمودند.

آنچه در مورد از دواج ام کلثوم(علیه‌السلام) با غیر عون بن جعفر نقل شده از بافته‌های مخالفین است. آن حضرت در واقعه جانسوز کربلا حضور داشتند و بعد از شهادت امام حسین(علیه‌السلام) و اهل‌بیت و اصحابشان در کنار خواهرشان حضرت زینب(علیه‌السلام) از بانوان و یتیمان محافظت می‌نمود، و اشعار آن حضرت در فراق برادر در کربلا مشهور و جانسوز است.

درگذشت ابوبکر

در سال 13 ه‍ عبدالله بن عثمان معروف به ابوبکر بن ابی قحافه در سن 67 سالگی، درگذشت.