شورای عالی انقلاب فرهنگی
| شورای عالی انقلاب فرهنگی | |
|---|---|
 | |
| نام | شورای عالی انقلاب فرهنگی |
| مؤسس | سید روح‌الله موسوی خمینی |
| وابستگی به حاکمیت | با فرمان امام خمینی تأسیس شده |
| وبگاه | وب‌سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی |
شورای عالی انقلاب فرهنگی، به‌عنوان یک نهاد قانون‌گذاری در بین نهادها و سازمان‌های حکومتی جمهوری اسلامی ایران، فعالیت می‌کند. این نهاد با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی به فرمان امام خمینی تشکیل شد. این شورا یک مرکز و مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و پژوهشی کشور در چهارچوب سیاستهای کلی نظام محسوب می‌شود و تصمیمات و مصوبات آن لازم‌الاجرا و در حکم قانون است.
تاریخچه
شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۱۹ آذرماه ۱۳۶۳ ش، به فرمان امام خمینی به ریاست رییس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران با هدف گسترش نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه، تقویت انقلاب فرهنگی، اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیطهای علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غربزدگی تشکیل شد.
جایگاه
شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و‌پژوهشی کشور در چارچوب سیاستهای کلی نظام محسوب می‌شود و تصمیمات و مصوبات آن لازم الاجرا و در حکم قانون است. شورای عالی با مأموریت تصحیح و ارتقاء فرهنگ و سازماندهی امور فرهنگی برای حفظ استقلال و تحکیم و تعمیق تدین و فرهنگ دین باوری و در‌جهت تحقق تمدن نوین اسلامی فعالیت می‌نماید.
اهمیت و ضرورت
تدبير و تأكيد رهبر كبير انقلاب و مقام معظم رهبري بر استمرار وجود نهادي كه به‌طور دائم و به‌صورت مستمر و فعال موضوع فرهنگ و علم را طراحي و برنامه‌ريزي كند، از اهميت راهبردى اين نهاد حكايت دارد. تدبيرى كه موجب شده حجم زيادي از كاركردها در حوزه علم و فرهنگ و آنچه كه مبناي عمل در حوزه علم، آموزش، تحقيق و پژوهش قرار مي‌گيرد، براساس مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي باشد. اين موضوع ـ كه هم آمار و ارقام مؤيد آن است و هم مورد تأييد فعالان و كارشناسان حوزه‌هاي گوناگون است ـ نشان مي‌دهد كه اين تدبير و انديشه از ابتدا با رهبران انقلاب بوده است و به‌دليل اهميتي كه بخش علم، تحقيق و فرهنگ داشته اين نهاد در جايگاه تصميم‌سازي و تصميم‌گيري كشور پيش‌بينى شده است.
اهداف
- گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی؛
- تزکیه محیطهای علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر وآثار غربزدگی از فضای فرهنگی جامعه؛
- تحول دانشگاهها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی و گسترش و تقویت هرچه بیشتر آنها برای تربیت‌متخصصان متعهد و اسلام شناسان متخصص و مغزهای متفکر و وطن خواه و نیروهای فعال و ماهر و استادان و مربیان و معلمان معتقد به اسلام و استقلال کشور؛
- تعمیم سواد و تقویت و بسط روح تفکر و علم آموزی و تحقق و استفاده از دستاوردها و تجارب مفید دانش بشری برای نیل به استقلال علمی و‌فرهنگی؛
- حفظ و احیاء و معرفی آثار و مآثر اسلامی و ملی؛
- نشر افکار و آثار فرهنگی و انقلاب اسلامی و ایجاد و تحکیم روابط فرهنگی با کشورهای دیگر به ویژه با ملل اسلامی؛
وظایف
وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، را می‌توان در سه حوزه سیاستگذاری، تدوین ضوابط و نظارت تقسیم‌بندی نمود.
- تهیه و تدوین سیاست‌ها و طرح‌های راهبردی کشور در زمینه‌های مختلف فرهنگی از جمله در حوزه‌های زنان، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر، بیسوادی، دانشگاهها، برقراری روابط علمی و پژوهشی و فرهنگی با سایر کشورها، همکاری حوزه و دانشگاه، فعالیت‌های دینی و معنوی، تهاجم فرهنگی و سایر حوزه‌های فرهنگی مربوطه از جمله وظایف سیاستگذاری این شورا محسوب می‌شود.
- تعیین ضوابط تأسیس مراکز علمی و آموزشی و نیز ضوابط گزینش مدیران و استادان و دانشجویان از جمله وظایف این شورا است.
- بررسی و تحلیل شرایط فرهنگی ایران و جهان، بررسی الگوهای توسعه و پیامدهای فرهنگی آن، بررسی وضع فرهنگ و آموزش کشور و نیز نظارت بر اجرای مصوبات شورا از جمله وظایف نظارتی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
اعضاء
این شورا دارای ۴۴ نفر عضو حقیقی و حقوقی است که از این تعداد ۲۴ نفر از مسئولان ارشد نظام به عنوان عضو حقوقی و ۲۰ نفر از نخبگان علمی، سیاسی، فرهنگی و دینی کشور به عنوان عضو حقیقی هستند. در شورای عالی انقلاب فرهنگی رییس جمهور به عنوان رییس، رییس مجلس شورای اسلامی به عنوان نایب رییس اول، رییس قوه قضائیه به عنوان نایب رییس دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کنند و دبیر شورا نیز با انتخاب کل اعضا است. اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی با حکم مقام معظم رهبری به عنوان عضو این شورا منصوب می‌شوند و عضو مدعو یا عضو غیر دائم، بالاترین مقام دستگاه حداقل در سطح وزیر و یا همتراز آن که حسب موضوع به تشخیص رئیس یا دبیر شورای عالی با حق رأي به جلسه شورای عالی دعوت می‌شود. اعضای این شورا عبارتند از:
- اعضای حقوقی: رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس مجلس شورای اسلامی و نائب رئیس اول شورا، رییس قوه قضاییه و نایب رییس دوم شورا،
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، وزیر آموزش و پرورش،
- اعضای حقیقی: