سوره صف: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۰

سوره صف شصت‌و‌یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ قرآن می‌باشد و محل نزول آن مدينه منوره است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به سوره حضرت عیسی و سوره حواریین موسوم است.

صف

صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند^[۱].

مفهوم کلی سوره

یادآوری ایمان و معاد؛
دوستی جهاد و مجاهدان؛
پیروزی نهایی اسلام بر ادیان دیگر؛
بشارت مسیح(علیه السلام) در مورد پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)^[۲].

اسامی سوره

صف؛
حواریون؛
عیسی(علیه‌السلام)^[۳].

علت نام‌گذاری

سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید خدا رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.

«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از عیسی(علیه‌السلام) و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند^[۴].

تعداد آیات و کلمات و حروف

سوره صف چهارده آیه دارد^[۵].
سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد^[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
سوره صف نهصد حرف دارد^[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:

تشویق به ایمان و جهاد در راه خدا؛
نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی اسلام بر ادیان دیگر^[۸].

محتوا و موضوعات

سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:

یكی برتری اسلام بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.

اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.

شروع سوره با تسبیح خداوند عزیز و حكیم؛
دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛
دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
یادآوری از پیمان‌شكنی بنی‌اسرائیل و بشارت مسیح به ظهور اسلام؛
تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان؛
دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است^[۹].

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابی‌بن‌كعب از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در روز قیامت رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».

ابوبصیر از حضرت باقر(علیه‌السلام) روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در نمازهای واجب و نوافل به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد^[۱۰].

محل و زمان نزول

سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است^[۱۱].

قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از صلح حدیبیه و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از سوره احزاب نازل شده است^[۱۲].

ویژگی

سوره صف از سور مفصلات می‌باشد^[۱۳]. ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند^[۱۴].

روایتی است كه از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید^[۱۵].

این سوره از سور مسبحات است^[۱۶] و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است^[۱۷].

در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است^[۱۸].

پانویس

↑ قاموس قرآن، ج 4، ص134.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.
↑ همان، ص339.
↑ همان.
↑ الكشف و البیان، ج 9، ص301.
↑ همان.
↑ همان.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.
↑ تفسیر نمونه، ج 24، ص57.
↑ ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.
↑ همان.
↑ حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.
↑ جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

منابع

برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir

[1] قاموس قرآن، ج 4، ص134.

[2] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.

[3] همان، ص339.

[4] همان.

[5] الكشف و البیان، ج 9، ص301.

[6] همان.

[7] همان.

[8] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.

[9] تفسیر نمونه، ج 24، ص57.

[10] ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.

[11] همان.

[12] حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.

[13] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.

[14] جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[15] جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[16] غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.

[17] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313

[18] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره صف.jpg |جایگزین=سوره صف]]
+<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره صف.jpg |جایگزین=سوره صف|سوره صف]]</div>
-{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
-!نام
-!سوره صف
-|-
-|شماره سوره
-|۶۱
-|-
-|جزء
-|۲۸
-|-
-|ترتیب نزول
-|۱۱۱
-|-
-|مکی/مدنی
-|مدنی
-|-
-|تعداد آیات
-|۱۴
-|-
-|تعداد کلمات
-|۲۲۶
-|-
-|تعداد حروف
-|۹۶۶
-|-
-|}
-</div>
-'''سوره صف''' شصت و یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می باشد و محل [[نزول]] آن [[مدینه منوره]] است، و دارای چهارده آیه می باشد .سوره صف به [[سوره حضرت عیسی]] و [[سوره حواریین]] موسوم است.
+'''سوره صف''' شصت‌و‌یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می‌باشد و محل [[نزول قرآن|نزول]] آن [[مدینه|مدينه منوره]] است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به '''سوره حضرت عیسی''' و '''سوره حواریین''' موسوم است.
-=صف=
+== صف ==
+صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
-صف به معناى صف كشيدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار مي‌رود و آن اين كه اشياء مانند انسان و غيره در يك رديف و خط مستوى قرار گيرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
+== مفهوم کلی سوره ==
+* یادآوری [[ایمان]] و [[معاد]]؛
+* دوستی [[جهاد]] و مجاهدان؛
+* پیروزی نهایی اسلام بر [[ادیان]] دیگر؛
+* بشارت [[حضرت عیسی|مسیح(علیه السلام)]] در مورد [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
-=مفهوم کلی سوره=
+== اسامی سوره ==
+# صف؛
+# حواریون؛
+# [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]]<ref>همان، ص339.</ref>.
-يادآورى [[ايمان]] و [[معاد]]؛
+== علت نام‌گذاری ==
-دوستى [[جهاد]] و [[مجاهدان]]؛
+سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید [[خدا]] رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.
-پيروزى نهايى اسلام بر [[اديان]] ديگر؛
-بشارت [[مسيح(ع)]] در مورد [[پيامبر اسلام(ص)]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
-=اسامی سوره=
+«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]] و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند<ref>همان.</ref>.
-# صف،
+== تعداد آیات و کلمات و حروف ==
-# حواریون،
+* سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 9، ص301.</ref>.
-# عیسی(ع)<ref>همان، ص339.</ref>.
+* سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
+* سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
+*
-=علت نام‌گذاری=
+== اهداف و آموزه‌ها ==
+اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:
+# تشویق به [[ایمان]] و [[جهاد]] در راه خدا؛
+# نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی [[اسلام]] بر [[دین|ادیان]] دیگر<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
-«سوره صف»؛ سبب نام گذارى اين سوره به «صف»، آيۀ چهارم اين سوره است كه مى گويد خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.
+== محتوا و موضوعات ==
+سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:
+* یكی برتری [[اسلام]] بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
+* دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.
-«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آيات ششم و چهاردهم اين سوره از [[عيسی(ع)]] و ياران او سخن گفته شده، اين سوره را «عيسى» و «حواريون» ناميده اند<ref>همان.</ref>.
+اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.
-=تعداد آیات و کلمات و حروف=
+# شروع سوره با تسبیح [[خداوند]] عزیز و حكیم؛
+# دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛
-سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 9، ص301.</ref>.
-سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
-سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
-=اهداف و آموزه ها=
-اساسى ترين هدف هاى سوره صف عبارت اند از:
-# تشويق به ايمان و جهاد در راه خدا؛
-# نويد پيروزى مجاهدان و پيروزى نهايى اسلام بر اديان ديگر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
-=محتوا و موضوعات=
-سوره صف در حقيقت بر دو محور اساسى دور مى زند: يكى برترى [[اسلام]] بر تمام آئين‌هاى آسمانى، و تضمين بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و ديگر لزوم جهاد در طريق حفظ و پيشرفت اين آئين.
-اما در يك نظر تفصيلى مى توان آن را به هفت بخش تقسيم كرد.
-# شروع سوره با تسبيح [[خداوند]] عزيز و حكيم؛
-# دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهيز از سخنان بى عمل؛
 # دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
-# يادآورى از پيمان شكنى [[بنى اسرائيل]] و بشارت [[مسيح]] به ظهور اسلام؛
+# یادآوری از پیمان‌شكنی [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] و بشارت [[مسیح]] به ظهور اسلام؛
-# تضمين پيروزى اسلام بر همه اديان؛
+# تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان؛
-# دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنيوى و اخروى مجاهدان راه حق؛
+# دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
-# اشاره فشرده اى به زندگى حواريين مسيح و الهام از آنها؛
+# اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
-# ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
+# ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسیر نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
-=فضائل، خواص و ثواب قرائت=
+== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
+[[ابی‌بن‌كعب]] از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قیامت]] رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».
-[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(ص)]] روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عيسى(ع) را بخواند حضرت عيسى(ع) مادامى كه در دنيا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قيامت]] رفيق حضرت عيسى(ع) باشد».
+[[ابوبصیر]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|حضرت باقر(علیه‌السلام)]] روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهای واجب]] و [[نافله|نوافل]] به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.</ref>.
-[[ابوبصير]] از [[حضرت باقر(ع)]] روايت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهاى واجب]] و [[نوافل]] به قرائت آن مداومت نمايد خداوند او را با فرشتگان و پيامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 24، ص388.</ref>.
+== محل و زمان نزول ==
+سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
-=محل و زمان نزول=
+قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از [[صلح حدیبیه]] و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.</ref>.
-سوره صف در مدينه بر پيامبر(ص) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
+== ویژگی ==
+سوره صف از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از [[صلح حديبيه]] و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>.
+روایتی است كه از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-=ویژگی=
+این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.
-سوره صف از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.
-روايتى است كه از [[رسول خدا(ص)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئين را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.
-در آيۀ ششم سوره صف از قول عيسى(ع) بشارت آمدن پيامبرى داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.
-=منبع=
+== منابع ==
 [https://quran.inoor.ir/fa/surah/61/ برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]
-== پانویس ==
+[[رده:قرآن]]
-{{پانویس}}
+[[رده:سوره‌های قرآن]]
-[[رده:سوره‌های مدنی]]
-[[رده:سوره‌های مفصلات]]
-[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]]
-[[رده:سوره‌های مثانی]]