سوره صف: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۰

سوره صف شصت‌و‌یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ قرآن می‌باشد و محل نزول آن مدينه منوره است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به سوره حضرت عیسی و سوره حواریین موسوم است.

صف

صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند^[۱].

مفهوم کلی سوره

یادآوری ایمان و معاد؛
دوستی جهاد و مجاهدان؛
پیروزی نهایی اسلام بر ادیان دیگر؛
بشارت مسیح(علیه السلام) در مورد پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)^[۲].

اسامی سوره

صف؛
حواریون؛
عیسی(علیه‌السلام)^[۳].

علت نام‌گذاری

سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید خدا رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.

«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از عیسی(علیه‌السلام) و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند^[۴].

تعداد آیات و کلمات و حروف

سوره صف چهارده آیه دارد^[۵].
سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد^[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
سوره صف نهصد حرف دارد^[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:

تشویق به ایمان و جهاد در راه خدا؛
نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی اسلام بر ادیان دیگر^[۸].

محتوا و موضوعات

سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:

یكی برتری اسلام بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.

اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.

شروع سوره با تسبیح خداوند عزیز و حكیم؛
دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛
دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
یادآوری از پیمان‌شكنی بنی‌اسرائیل و بشارت مسیح به ظهور اسلام؛
تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان؛
دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است^[۹].

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابی‌بن‌كعب از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در روز قیامت رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».

ابوبصیر از حضرت باقر(علیه‌السلام) روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در نمازهای واجب و نوافل به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد^[۱۰].

محل و زمان نزول

سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است^[۱۱].

قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از صلح حدیبیه و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از سوره احزاب نازل شده است^[۱۲].

ویژگی

سوره صف از سور مفصلات می‌باشد^[۱۳]. ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند^[۱۴].

روایتی است كه از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید^[۱۵].

این سوره از سور مسبحات است^[۱۶] و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است^[۱۷].

در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است^[۱۸].

پانویس

↑ قاموس قرآن، ج 4، ص134.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.
↑ همان، ص339.
↑ همان.
↑ الكشف و البیان، ج 9، ص301.
↑ همان.
↑ همان.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.
↑ تفسیر نمونه، ج 24، ص57.
↑ ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.
↑ همان.
↑ حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.
↑ جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

منابع

برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir

[1] قاموس قرآن، ج 4، ص134.

[2] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.

[3] همان، ص339.

[4] همان.

[5] الكشف و البیان، ج 9، ص301.

[6] همان.

[7] همان.

[8] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.

[9] تفسیر نمونه، ج 24، ص57.

[10] ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.

[11] همان.

[12] حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.

[13] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.

[14] جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[15] جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[16] غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.

[17] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313

[18] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-÷<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
+<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره صف.jpg |جایگزین=سوره صف|سوره صف]]</div>
-[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
-<br>
-'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
-'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
+'''سوره صف''' شصت‌و‌یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می‌باشد و محل [[نزول قرآن|نزول]] آن [[مدینه|مدينه منوره]] است، و دارای چهارده آیه می‌باشد .سوره صف به '''سوره حضرت عیسی''' و '''سوره حواریین''' موسوم است.
-<br>
-''آخرین مرتبه این صفحه در
-</div>
-<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره صف.jpg |جایگزین=سوره صف]]
-{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
-!نام
-!سوره صف
-|-
-|شماره سوره
-|۶۱
-|-
-|جزء
-|۲۸
-|-
-|ترتیب نزول
-|۱۱۱
-|-
-|مکی/مدنی
-|مدنی
-|-
-|تعداد آیات
-|۱۴
-|-
-|تعداد کلمات
-|۲۲۶
-|-
-|تعداد حروف
-|۹۶۶
-|-
-|}
-</div>
-'''سوره صف''' شصت و یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ [[قرآن]] می باشد و محل [[نزول]] آن [[مدینه منوره]] است ، و دارای چهارده آیه می باشد .سوره صف به [[سوره حضرت عیسی]] و [[سوره حواریین]] موسوم است .
+== صف ==
+صف به معنای صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدی به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوی قرار گیرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
-=صف=
+== مفهوم کلی سوره ==
+* یادآوری [[ایمان]] و [[معاد]]؛
+* دوستی [[جهاد]] و مجاهدان؛
+* پیروزی نهایی اسلام بر [[ادیان]] دیگر؛
+* بشارت [[حضرت عیسی|مسیح(علیه السلام)]] در مورد [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
-صف به معناى صف كشيدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار مي‌رود و آن اين كه اشياء مانند انسان و غيره در يك رديف و خط مستوى قرار گيرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
+== اسامی سوره ==
+# صف؛
+# حواریون؛
+# [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]]<ref>همان، ص339.</ref>.
-=مفهوم کلی سوره=
+== علت نام‌گذاری ==
+سبب نام‌گذاری این سوره به «صف» آیۀ چهارم این سوره است كه می‌گوید [[خدا]] رزمندگانی را كه هم چون صفی محكم می‌جنگند، دوست می‌دارد.
-يادآورى [[ايمان]] و [[معاد]]؛
+«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آنجا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از [[حضرت عیسی|عیسی(علیه‌السلام)]] و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسی» و «حواریون» نامیده‌اند<ref>همان.</ref>.
-دوستى [[جهاد]] و [[مجاهدان]] ؛
-پيروزى نهايى اسلام بر [[اديان]] ديگر؛
-بشارت [[مسيح(ع)]] در مورد [[پيامبر اسلام(ص)]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
-=اسامی سوره=
+== تعداد آیات و کلمات و حروف ==
+* سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 9، ص301.</ref>.
+* سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
+* سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
+*
-# صف،
+== اهداف و آموزه‌ها ==
-# حواریون،
+اساسی‌ترین هدف‌های سوره صف عبارت‌اند از:
-# عیسی(ع)<ref>همان، ص339.</ref>.
+# تشویق به [[ایمان]] و [[جهاد]] در راه خدا؛
+# نوید پیروزی مجاهدان و پیروزی نهایی [[اسلام]] بر [[دین|ادیان]] دیگر<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
-=علت نام‌گذاری=
+== محتوا و موضوعات ==
+سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسی دور می‌زند:
+* یكی برتری [[اسلام]] بر تمام آئین‌های آسمانی و تضمین بقاء و جاودانگی آن از سوی خداوند؛
+* دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.
-«سوره صف»؛ سبب نام گذارى اين سوره به «صف»، آيۀ چهارم اين سوره است كه مى گويد خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.
+اما در یك نظر تفصیلی می‌توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.
-«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آيات ششم و چهاردهم اين سوره از [[عيسی(ع)]] و ياران او سخن گفته شده، اين سوره را «عيسى» و «حواريون» ناميده اند<ref>همان.</ref>.
+# شروع سوره با تسبیح [[خداوند]] عزیز و حكیم؛
+# دعوت به هماهنگی گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بی عمل؛
-=تعداد آیات و کلمات و حروف=
+# دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
+# یادآوری از پیمان‌شكنی [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] و بشارت [[مسیح]] به ظهور اسلام؛
-سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 9، ص301.</ref>.
+# تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان؛
+# دعوت مؤثر به سوی جهاد و ذكر پاداش‌های دنیوی و اخروی مجاهدان راه حق؛
-سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
+# اشاره فشرده‌ای به زندگی حواریین مسیح و الهام از آنها؛
+# ولی محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسیر نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
-سوره صف نهصد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
+== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
+[[ابی‌بن‌كعب]] از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسی(علیه‌السلام) را بخواند حضرت عیسی(علیه‌السلام) مادامی كه در دنیا است برای او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قیامت]] رفیق حضرت عیسی(علیه‌السلام) باشد».
-=اهداف و آموزه ها=
+[[ابوبصیر]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|حضرت باقر(علیه‌السلام)]] روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهای واجب]] و [[نافله|نوافل]] به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.</ref>.
-اساسى ترين هدف هاى سوره صف عبارت اند از:
-# تشويق به ايمان و جهاد در راه خدا؛
-# نويد پيروزى مجاهدان و پيروزى نهايى اسلام بر اديان ديگر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
-=محتوا و موضوعات=
-سوره صف در حقيقت بر دو محور اساسى دور مى زند: يكى برترى [[اسلام]] بر تمام آئين‌هاى آسمانى، و تضمين بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و ديگر لزوم جهاد در طريق حفظ و پيشرفت اين آئين.
-اما در يك نظر تفصيلى مى توان آن را به هفت بخش تقسيم كرد.
-# شروع سوره با تسبيح [[خداوند]] عزيز و حكيم؛
-# دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهيز از سخنان بى عمل؛
-# دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
-# يادآورى از پيمان شكنى [[بنى اسرائيل]] و بشارت [[مسيح]] به ظهور اسلام؛
-# تضمين پيروزى اسلام بر همه اديان؛
-# دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنيوى و اخروى مجاهدان راه حق؛
-# اشاره فشرده اى به زندگى حواريين مسيح و الهام از آنها؛
-# ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
-=فضائل، خواص و ثواب قرائت=
+== محل و زمان نزول ==
+سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
-[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(ص)]] روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عيسى(ع) را بخواند حضرت عيسى(ع) مادامى كه در دنيا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قيامت]] رفيق حضرت عيسى(ع) باشد».
+قسمتی از سوره صف در سال ششم هجری پس از [[صلح حدیبیه]] و قسمتی در سال هشتم هجری است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.</ref>.
-[[ابوبصير]] از [[حضرت باقر(ع)]] روايت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهاى واجب]] و [[نوافل]] به قرائت آن مداومت نمايد خداوند او را با فرشتگان و پيامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 24، ص388.</ref>.
+== ویژگی ==
+سوره صف از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-=محل و زمان نزول=
+روایتی است كه از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-سوره صف در مدينه بر پيامبر(ص) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
+این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.
+در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسی(علیه‌السلام) بشارت آمدن پیامبری داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.
-قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از [[صلح حديبيه]] و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>.
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-=پانویس=
+== منابع ==
-{{پانویس|2}}
+[https://quran.inoor.ir/fa/surah/61/ برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]
-[[رده:سوره‌های مدنی]]
+[[رده:قرآن]]
-[[رده:سوره‌های مفصلات]]
+[[رده:سوره‌های قرآن]]
-[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]]
-[[رده:سوره‌های مثانی]]