سوره نساء: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره نساء.jpg |جایگزین=سوره نساء]]
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره نساء.jpg |جایگزین=سوره نساء]]</div>
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
'''سوره نساء''' چهارمین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] است که در جزء چهارم تا ششم قرار دارد. این سوره را نساء نامیده‌اند چون بسیاری از [[احکام فقهی]] مربوط به زنان در این سوره آمده است. سوره نساء بیشتر درباره احکام زناشویی و [[ارث]] سخن می‌گوید و در میان آنها به احکام [[نماز]]، [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌پردازد. همچنین در این سوره مطالبی به صورت خلاصه درباره [[اهل کتاب]] و سرگذشت پیشینیان آمده و [[خدا|خداوند]] درباره [[نفاق|منافقان]] هشدار داده است.  
!نام
!سوره نساء
|-
|شماره سوره
|-
|ترتیب نزول
|۹۲
|-
|جزء
|۴ و ۵ و ۶
|-
|مکی/مدنی
|مدنی
|-
|تعداد آیات
|۱۷۶
|-
|تعداد کلمات
|۳۷۶۴
|-
|تعداد حروف
|۱۶۳۲۸
|-
|}
</div>
'''سوره نساء''' چهارمین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] است که در جزء چهارم تا ششم قرار دارد. این سوره را نساء نامیده‌اند چون بسیاری از [[احکام فقهی]] مربوط به زنان در این سوره آمده است. سوره نساء بیشتر درباره احکام زناشویی و [[ارث]] سخن می‌گوید و در میان آنها به احکام [[نماز]]، [[جهاد]] و [[شهادت]] می‌پردازد. همچنین در این سوره مطالبی به صورت خلاصه درباره [[اهل کتاب]] و سرگذشت پیشینیان آمده و خداوند درباره منافقان هشدار داده است.  


== نساء ==
== نساء ==
زنان. همچنین است نِسوة و نَسوان، جمع مرأة است از غیر لفظش مثل قوم در جمع مرء<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص: 59</ref>.
زنان؛ هم‌چنین است نِسوة و نَسوان، جمع مرأة است از غیر لفظش مثل قوم در جمع مرء<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص: 59</ref>.


== مفهوم کلی سوره ==
== مفهوم کلی سوره ==
# قانونمند كردن جامعه اسلامى؛
# قانونمند کردن جامعه اسلامی؛
#
# حمایت از افراد کم توان جامعه؛
# حمایت از افراد كم توان جامعه؛
# بیدار باش در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛
#
# تثبیت [[حکومت اسلامی]]؛
# بیدار باش در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛
# تشویق به [[هجرت]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 19.</ref>.
#
# تثبیت حكومت اسلامى؛
#
# تشویق به هجرت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 19.</ref>.


== اسامی سوره ==
== اسامی سوره ==
* نساء؛
* نساء؛
*
* نساء،
*
* کبری<ref>موسوعة القرآن العظیم، ج1، ص 530.</ref>.
* کبری<ref>موسوعة القرآن العظیم، ج1، ص 530.</ref>.


== علت نام‌گذاری ==
== علت نام‌گذاری ==
«سوره نساء»؛ به خاطر اینکه در این سوره بیشترین احکام مربوط به زنان آمده است<ref>همان.</ref>.
* «سوره نساء»؛ به‌خاطر این‌که در این سوره بیشترین [[احکام شرعی|احکام]] مربوط به زنان آمده است<ref>همان.</ref>.
«سوره نساء کبری»؛ در مقابل [[سوره طلاق]] که سوره نساء صغری نامیده شده است<ref>همان، ص 531.</ref>.
* «سوره نساء کبری»؛ در مقابل [[سوره طلاق]] که سوره نساء صغری نامیده شده است<ref>همان، ص 531.</ref>.


== تعداد آیات و کلمات و کلمات ==
== تعداد آیات و کلمات و کلمات ==
* سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 3، ص 241.</ref>.
* سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 3، ص 241.</ref>.
*
* سوره نساء سه‌هزاروهفتصدوچهل‌وپنج کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌ها مختلف است).
* سوره نساء سه‌هزاروهفتصدوچهل‌وپنج کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌ها مختلف است).
*
* سوره نساء شانزده‌هزاروسی حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌ها مختلف است).
* سوره نساء شانزده‌هزاروسی حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌ها مختلف است).


== اهداف و آموزه‌ها ==
== اهداف و آموزه‌ها ==
اهداف کلی سوره نساء عبارتند از:
اهداف کلی سوره نساء عبارتند از:
 
# بیان قوانین خانوادگی و اجتماعی اسلام به منظور قانونمند کردن جامعه نوپای [[مسلمان|مسلمانان]]؛
# بیان قوانین خانوادگى و اجتماعى اسلام به منظور قانونمند كردن جامعه ى نوپاى مسلمانان؛
# کنترل، نگهداری و به‌سازی نخستین واحد اجتماع، یعنی خانواده؛
#
# حمایت از افراد کم‌توان جامعه؛ مثل یتیمان، کودکان و زنان؛
# كنترل، نگه دارى و به سازى نخستین واحد اجتماع، یعنى خانواده؛
# تثبیت حکومت اسلامی و بیان لزوم اطاعت از رهبران الهی؛
#
# بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛
# حمایت از افراد كم توان جامعه؛ مثل یتیمان، كودكان و زنان؛
# تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین [[کفر]]، به مرکز [[اسلام]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج4، ص 22.</ref>.
#
# تثبیت حكومت اسلامى و بیان لزوم اطاعت از رهبران الهى؛
#
# بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛
#
# تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین كفر، به مركز اسلام<ref>تفسیر قرآن مهر، ج4، ص 22.</ref>.


== محتوا و موضوعات ==
== محتوا و موضوعات ==
بطور كلى بحث‌هاى مختلفى كه در سوره نساء مى خوانیم عبارتند از:


بطور کلی بحث‌های مختلفی که در سوره نساء می‌خوانیم عبارتند از:
# دعوت به [[ایمان]] و [[عدالت]] و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛
# دعوت به [[ایمان]] و [[عدالت]] و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛
#
# قسمتی از سرگذشت پیشینیان برای آشنایی هر چه بیشتر به سرنوشت جامعه‌های ناسالم؛
# قسمتى از سرگذشت پیشینیان براى آشنایى هر چه بیشتر به سرنوشت جامعه‌هاى ناسالم؛
# حمایت از کسانی که نیازمند به کمک هستند، مانند یتیمان، و دستورهای لازم برای نگاهداری و مراقبت از حقوق آنها؛
#
# قانون [[ارث]] بر اساس یک روش طبیعی و عادلانه در برابر شکل بسیار زننده‌ای که در آن زمان داشت و به بهانه‌های مختلفی افراد ضعیف را محروم می‌ساختند؛
# حمایت از كسانى كه نیازمند به كمك هستند، مانند یتیمان، و دستورهاى لازم براى نگاهدارى و مراقبت از حقوق آنها؛
# قوانین مربوط به ازدواج و برنامه‌هایی برای حفظ عفت عمومی؛
#
# قوانین کلی برای حفظ اموال عمومی؛
# قانون ارث بر اساس یك روش طبیعى و عادلانه در برابر شكل بسیار زننده اى كه در آن زمان داشت و به بهانه‌هاى مختلفى افراد ضعیف را محروم مى ساختند؛
# کنترل و نگهداری و به‌سازی نخستین واحد اجتماع یعنی محیط خانواده؛
#
# حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر یکدیگر؛
# قوانین مربوط به ازدواج و برنامه‌هایى براى حفظ عفت عمومى؛
# معرفی دشمنان جامعه اسلامی و بیدارباش به [[مسلمان|مسلمانان]] در برابر آنها؛
#
# حکومت اسلامی و لزوم اطاعت از رهبر چنین حکومتی؛
# قوانین كلى براى حفظ اموال عمومى؛
#
# كنترل و نگهدارى و بهسازى نخستین واحد اجتماع یعنى محیط خانواده؛
#
# حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر یكدیگر؛
#
# معرفى دشمنان جامعه اسلامى و بیدارباش به مسلمانان در برابر آنها؛
#
# حكومت اسلامى و لزوم اطاعت از رهبر چنین حكومتى؛
#
# تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛
# تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛
#
# معرفی دشمنانی که احیانا فعالیت‌های زیر‌زمینی داشتند؛
# معرفى دشمنانى كه احیانا فعالیت‌هاى زیر زمینى داشتند؛
# اهمیت [[هجرت]] و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با یک جامعه فاسد و غیر‌قابل نفوذ؛
#
# مجددا بحث‌هایی درباره ارث و لزوم تقسیم ثروت‌های متراکم شده در میان وارثان<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص 242.</ref>.
# اهمیت هجرت و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با یك جامعه فاسد و غیر قابل نفوذ؛
#
# مجددا بحث‌هایى در باره ارث و لزوم تقسیم ثروت‌هاى متراكم شده در میان وارثان<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص 242.</ref>.
#
#


== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
[[صدقه]] به مومنین، [[ثواب]] آزاد کردن بنده، دوری از [[شرک]]، چشم پوشی از خطا؛
[[صدقه]] به مومنین، [[ثواب]] آزاد کردن بنده، دوری از [[شرک]]، چشم‌پوشی از خطا؛


[[ابى‌بن‌كعب]] از پیامبر(صلی الله علیه) نقل كرده است كه: «هر كس سوره نساء را قرائت كند، گویى به هر مؤمنى كه پس از وى بیاید، میراثى صدقه داده و اجر او به اندازه كسى است كه بنده اى را بخرد و آزاد كند و از [[شرك]]، برىء می‌شود و در مشیت الهى، از كسانى است كه از خطاى آنها چشم پوشى می‌شود».
[[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل کرده است که: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، گویی به هر مؤمنی که پس از وی بیاید، میراثی صدقه داده و اجر او به اندازه کسی است که بنده‌ای را بخرد و آزاد کند و از [[شرك|شرک]] بریء می‌شود و در مشیت الهی از کسانی است که از خطای آنها چشم‌پوشی می‌شود».


'''ایمنی از فشار قبر'''؛
'''ایمنی از فشار قبر'''؛


[[عیاشى]] به اسناد خود از [[امیرالمؤمنین(علیه السلام)]] نقل كرده است كه: «هر كس سوره نساء را در روزهاى [[جمعه]] بخواند، از فشار قبر، ایمن خواهد بود»<ref>ترجمۀ مجمع‌البیان، ج 5، ص 4</ref>.
[[عياشی ‏|عیاشی]] به اسناد خود از [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)]] نقل کرده است که: «هر کس سوره نساء را در روزهای [[جمعه]] بخواند، از فشار [[قبر]] ایمن خواهد بود<ref>ترجمۀ مجمع‌البیان، ج 5، ص 4</ref>».


== محل و زمان نزول ==
== محل و زمان نزول ==
سوره نساء '''مدنى''' است. برخى گفته‌اند: تمام آیات آن مدنى هستند به جز دو آیه: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها ...» (آیه 58) و «یَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیكُمْ فِی الْكَلالَةِ ..» (آیه 176) كه در [[مكه]]، [[نازل]] شده اند<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج 5، ص: 4.</ref>.
[[سوره نساء]] مدنی است. برخی گفته‌اند: تمام آیات آن مدنی هستند به جز دو آیه: {{متن قرآن |إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها ...|سوره = نساء |آیه = 58 }} و {{متن قرآن |یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلالَةِ ...|سوره = نساء |آیه = 176 }} که در [[مكه|مکه]] نازل شده‌اند<ref>ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج 5، ص: 4.</ref>.
تاریخ نزول سوره نساء در ما بین صلح حدیبیه و جنگ تبوك (شش الی نه هجری) می باشد<ref>حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، مقدمه اول، ص 19.</ref>.
تاریخ نزول سوره نساء در ما‌بین [[صلح حدیبیه]] و [[جنگ تبوک]] (شش الی نه هجری) می‌باشد<ref>حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، مقدمه اول، ص 19.</ref>.


== فضای نزول ==
== فضای نزول ==
سوره نساء در [[مدینه]] نازل شده، یعنى هنگامى كه [[پیامبر(صلی الله علیه)]] دست در كار تاسیس حكومت اسلامى و ایجاد یك جامعه سالم انسانى بود، به همین دلیل بسیارى از قوانینى كه در سالم سازى جامعه مؤثر است در این سوره نازل شده است.
سوره نساء در [[مدینه]] نازل شده، یعنی هنگامی که [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم)]] دست در کار تاسیس حکومت اسلامی و ایجاد یک جامعه سالم انسانی بود. به همین دلیل بسیاری از قوانینی که در سالم‌سازی جامعه مؤثر است در این سوره نازل شده است.
 
از طرفى چون افرادى كه تار و پود این جامعه نو پا را تشكیل مى دادند، افراد [[بت پرست]] دیروز با آن همه آلودگى‌هاى [[دوران جاهلیت]] بوده اند، لذا باید قبل از هر چیز رسوبات گذشته را از مغز و [[روح]] آنها بیرون ساخت و به جاى آن قوانین و برنامه‌هایى كه براى نوسازى یك جامعه فرسوده لازم است قرار
داد<ref>تفسیر نمونه، جلد3، ص 242</ref>.


== ویژگى ==
از طرفی چون افرادی که تار و پود این جامعه نو‌پا را تشکیل می‌دادند، افراد [[بت|بت‌پرست]] دیروز با آن همه آلودگی‌های دوران [[جاهلیت]] بوده‌اند، لذا باید قبل از هر چیز رسوبات گذشته را از مغز و [[روح]] آنها بیرون ساخت و به جای آن قوانین و برنامه‌هایی که برای نوسازی یک جامعه فرسوده لازم است قرار داد<ref>تفسیر نمونه، جلد3، ص 242</ref>.
سوره نساء یکی از هفت سوره طولانی قرآن ([[سبع طوال]]) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های [[بقره]]، [[آل عمران]]، نساء، [[مائدة]]، [[انعام]]، [[اعراف]] و [[أنفال]] به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را [[یونس]] می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول [[سعید بن جبیر]] می‌باشد)<ref>المحرر الوجیز فى تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


روایت از [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و [[سوره هاى مئین|سوره‌هاى مئین]] را به جاى [[انجیل]] و [[سوره هاى مثانى|سوره‌هاى مثانى]] را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>.
== ویژگی ==
سوره نساء یکی از هفت سوره طولانی قرآن ([[سبع طوال]]) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های [[بقره]]، [[آل عمران|آل‌عمران]]، نساء، [[مائدة]]، [[انعام]]، [[اعراف]] و [[أنفال]] به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را [[یونس]] می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول [[سعید بن جبیر]] می‌باشد)<ref>المحرر الوجیز فی تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


سوره نساء از نظر تعداد كلمات و حروف، طولانى ترین سوره‌هاى قرآن بعد از سوره" البقره" است و داراى 176 آیه میباشد و نظر به اینكه بحث‌هاى فراوانى در مورد احكام و حقوق زنان در آن طرح شده به سوره" نساء" نامیده شده است<ref>تفسیر نمونه، ج ص: 241.</ref>.
روایت از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و [[سوره‌های مئین|سوره‌های مئین]] را به جای [[انجیل]] و [[سوره‌های مثانی|سوره‌های مثانی]] را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج ص 34</ref>.


== منبع ==
سوره نساء از نظر تعداد کلمات و حروف، طولانی‌ترین سوره‌های قرآن بعد از [[سوره بقره|سوره البقره]] است و دارای 176 آیه می‌باشد و نظر به اینکه بحث‌های فراوانی در مورد احکام و حقوق زنان در آن طرح شده به سوره" نساء" نامیده شده است<ref>تفسیر نمونه، ج 3، ص: 241.</ref>.
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/4/ برگرفته از سایت معرفی سوره نسا - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:قرآن‌شناسی]]
== منابع ==
[[رده:سوره‌های مکی]]
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/4/ برگرفته از سایت معرفی سوره نسا - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]  
[[رده:قرآن]]
[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]]
[[رده:سوره‌های قرآن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۱

سوره نساء

سوره نساء چهارمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است که در جزء چهارم تا ششم قرار دارد. این سوره را نساء نامیده‌اند چون بسیاری از احکام فقهی مربوط به زنان در این سوره آمده است. سوره نساء بیشتر درباره احکام زناشویی و ارث سخن می‌گوید و در میان آنها به احکام نماز، جهاد و شهادت می‌پردازد. همچنین در این سوره مطالبی به صورت خلاصه درباره اهل کتاب و سرگذشت پیشینیان آمده و خداوند درباره منافقان هشدار داده است.

نساء

زنان؛ هم‌چنین است نِسوة و نَسوان، جمع مرأة است از غیر لفظش مثل قوم در جمع مرء[۱].

مفهوم کلی سوره

  1. قانونمند کردن جامعه اسلامی؛
  2. حمایت از افراد کم توان جامعه؛
  3. بیدار باش در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛
  4. تثبیت حکومت اسلامی؛
  5. تشویق به هجرت[۲].

اسامی سوره

  • نساء؛
  • کبری[۳].

علت نام‌گذاری

  • «سوره نساء»؛ به‌خاطر این‌که در این سوره بیشترین احکام مربوط به زنان آمده است[۴].
  • «سوره نساء کبری»؛ در مقابل سوره طلاق که سوره نساء صغری نامیده شده است[۵].

تعداد آیات و کلمات و کلمات

  • سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد[۶].
  • سوره نساء سه‌هزاروهفتصدوچهل‌وپنج کلمه دارد[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌ها مختلف است).
  • سوره نساء شانزده‌هزاروسی حرف دارد[۸]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌ها مختلف است).

اهداف و آموزه‌ها

اهداف کلی سوره نساء عبارتند از:

  1. بیان قوانین خانوادگی و اجتماعی اسلام به منظور قانونمند کردن جامعه نوپای مسلمانان؛
  2. کنترل، نگهداری و به‌سازی نخستین واحد اجتماع، یعنی خانواده؛
  3. حمایت از افراد کم‌توان جامعه؛ مثل یتیمان، کودکان و زنان؛
  4. تثبیت حکومت اسلامی و بیان لزوم اطاعت از رهبران الهی؛
  5. بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلی و خارجی؛
  6. تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین کفر، به مرکز اسلام[۹].

محتوا و موضوعات

بطور کلی بحث‌های مختلفی که در سوره نساء می‌خوانیم عبارتند از:

  1. دعوت به ایمان و عدالت و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛
  2. قسمتی از سرگذشت پیشینیان برای آشنایی هر چه بیشتر به سرنوشت جامعه‌های ناسالم؛
  3. حمایت از کسانی که نیازمند به کمک هستند، مانند یتیمان، و دستورهای لازم برای نگاهداری و مراقبت از حقوق آنها؛
  4. قانون ارث بر اساس یک روش طبیعی و عادلانه در برابر شکل بسیار زننده‌ای که در آن زمان داشت و به بهانه‌های مختلفی افراد ضعیف را محروم می‌ساختند؛
  5. قوانین مربوط به ازدواج و برنامه‌هایی برای حفظ عفت عمومی؛
  6. قوانین کلی برای حفظ اموال عمومی؛
  7. کنترل و نگهداری و به‌سازی نخستین واحد اجتماع یعنی محیط خانواده؛
  8. حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر یکدیگر؛
  9. معرفی دشمنان جامعه اسلامی و بیدارباش به مسلمانان در برابر آنها؛
  10. حکومت اسلامی و لزوم اطاعت از رهبر چنین حکومتی؛
  11. تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛
  12. معرفی دشمنانی که احیانا فعالیت‌های زیر‌زمینی داشتند؛
  13. اهمیت هجرت و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با یک جامعه فاسد و غیر‌قابل نفوذ؛
  14. مجددا بحث‌هایی درباره ارث و لزوم تقسیم ثروت‌های متراکم شده در میان وارثان[۱۰].

فضائل، خواص و ثواب قرائت

صدقه به مومنین، ثواب آزاد کردن بنده، دوری از شرک، چشم‌پوشی از خطا؛

ابی‌بن‌کعب از پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده است که: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، گویی به هر مؤمنی که پس از وی بیاید، میراثی صدقه داده و اجر او به اندازه کسی است که بنده‌ای را بخرد و آزاد کند و از شرک بریء می‌شود و در مشیت الهی از کسانی است که از خطای آنها چشم‌پوشی می‌شود».

ایمنی از فشار قبر؛

عیاشی به اسناد خود از امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) نقل کرده است که: «هر کس سوره نساء را در روزهای جمعه بخواند، از فشار قبر ایمن خواهد بود[۱۱]».

محل و زمان نزول

سوره نساء مدنی است. برخی گفته‌اند: تمام آیات آن مدنی هستند به جز دو آیه: Ra bracket.png إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها ... [نساء–58] La bracket.png و Ra bracket.png یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلالَةِ ... [نساء–176] La bracket.png که در مکه نازل شده‌اند[۱۲]. تاریخ نزول سوره نساء در ما‌بین صلح حدیبیه و جنگ تبوک (شش الی نه هجری) می‌باشد[۱۳].

فضای نزول

سوره نساء در مدینه نازل شده، یعنی هنگامی که پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم) دست در کار تاسیس حکومت اسلامی و ایجاد یک جامعه سالم انسانی بود. به همین دلیل بسیاری از قوانینی که در سالم‌سازی جامعه مؤثر است در این سوره نازل شده است.

از طرفی چون افرادی که تار و پود این جامعه نو‌پا را تشکیل می‌دادند، افراد بت‌پرست دیروز با آن همه آلودگی‌های دوران جاهلیت بوده‌اند، لذا باید قبل از هر چیز رسوبات گذشته را از مغز و روح آنها بیرون ساخت و به جای آن قوانین و برنامه‌هایی که برای نوسازی یک جامعه فرسوده لازم است قرار داد[۱۴].

ویژگی

سوره نساء یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل‌عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)[۱۵].

روایت از رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید[۱۶].

سوره نساء از نظر تعداد کلمات و حروف، طولانی‌ترین سوره‌های قرآن بعد از سوره البقره است و دارای 176 آیه می‌باشد و نظر به اینکه بحث‌های فراوانی در مورد احکام و حقوق زنان در آن طرح شده به سوره" نساء" نامیده شده است[۱۷].

پانویس

  1. قاموس قرآن، ج 7، ص: 59
  2. تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 19.
  3. موسوعة القرآن العظیم، ج1، ص 530.
  4. همان.
  5. همان، ص 531.
  6. الكشف و البیان، ج 3، ص 241.
  7. همان.
  8. همان.
  9. تفسیر قرآن مهر، ج4، ص 22.
  10. تفسیر نمونه، ج 3، ص 242.
  11. ترجمۀ مجمع‌البیان، ج 5، ص 4
  12. ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج 5، ص: 4.
  13. حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، مقدمه اول، ص 19.
  14. تفسیر نمونه، جلد3، ص 242
  15. المحرر الوجیز فی تفسیر الكتاب العزیز، ج 3، ص 373، مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
  16. جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34
  17. تفسیر نمونه، ج 3، ص: 241.

منابع

برگرفته از سایت معرفی سوره نسا - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir