مجلس اعلای اسلامی عراق
مجلس اعلای اسلامی عراق، یک نهاد سیاسی و مذهبی است که به منظور سازماندهی و تقویت شیعیان عراق و مبارزه با رژیم بعث تأسیس شده است. این مجلس به رهبری آیتالله سید محمدباقر حکیم در سال 1361 شمسی برابر با سال 1982 میلادی، با نام مجلس اعلای اسلامی انقلاب عراق تأسیس شد و هدف آن ایجاد مرکز ثقلی برای ارتقای همگرایی بین گروهها و اشخاص مستقل معارض عراقی بود.
تاریخچه
عراق پس از ایران، بیشترین جمعیت شیعه را در خود جای داده است بهطوری که 60 تا 65 درصد جمعیت 45 میلیونی آن شیعه هستند. از سال 1931 تا 1958 میلادی، پنجاه و نه دولت در عراق تشکیل شده که صرفاً پنج نفر از شیعیان از میان صدها نفری که منصب وزارت و نخستوزیری داشتهاند، توانستند در این مناصب قرار گیرند. پس از کودتای حسن البکر در 17 ژوئیه 1968 و تسلط کامل حزب بعث بر ارکان حکومت، اوضاع شیعیان عراق رو به وخامت گذاشت. مرجعیت عامه شیعیان عراق در آن زمان تحت زعامت آیتالله العظمی سیدمحسن حکیم قرار داشت و حزب بعث به شدت درصدد تضعیف و حذف ایشان و مرجعیت شیعه از عراق بود. این ستمها به علاوه عدم مشارکت شیعیان در سرنوشت سیاسی کشور، زمینهساز شکلگیری گروههای معارض متعددی از شیعیان گردید.
تأسیس مجلس اعلای اسلامی عراق
پس از شهادت آیتالله سیدمحمدباقرصدر در تاریخ 19 فروردین 1359 به دست رژیم بعث عراق، خلاء بزرگی در رهبری مبارزات اسلامی عراق به وجود آمد. جمعی از علما و شاگردان شهید صدر و رهبران جنبش اسلامی عراق برای جبران این شکاف دست به کار شدند و با همکاری جمهوری اسلامی ایران، مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را تأسیس کردند. این مجلس با هدف ایجاد مرکز ثقلی برای ارتقای همگرایی بین گروهها و اشخاص مستقل معارض عراقی تشکیل شد و به دنبال وحدت در رهبری معارضان عراقی علیه رژیم بعثی، تدوین استراتژی فعالیتهای معارضان و حل مشکلات آوارگان عراقی بودند.
ساختار سازمانی
ساختار سازمانی مجلس اعلا به شرح زیر است: 1. شورای مرکزی: دارای 15 عضو؛ 2. مجمع عمومی: دارای 100 عضو؛ 3. دفاتر مجلس اعلا: شامل دفتر اجرایی، دفتر سیاسی، دفتر سازماندهی، دفتر تبلیغات و فرهنگ و دفتر جهادی.
دورهها
مجلس اعلا تاکنون چهار دوره را پشت سر گذاشته است:
- دوره اول: شورای مرکزی دارای شانزده عضو بود و کل اعضای مجلس 34 نفر بودند؛
- دوره دوم: مجلس وسعت بیشتری یافت و شورای مرکزی دارای 11 عضو بود؛
- دوره سوم: از سال 1364 تا تیرماه 1382 ش، ریاست مجلس با سیدمحمدباقر حکیم بود؛
- دوره چهارم: از بهار 1382 ش، که اعضای مجلس به تدریج وارد عراق شدند و مجلس اعلا یکی از مؤثرترین احزاب عراق شد.
رهبری
پس از شهادت آیتالله حکیم، سیدعبدالعزیز حکیم به ریاست مجلس اعلا انتخاب شد. در پی درگذشت سیدعبدالعزیز حکیم، سیدعمّار حکیم به ریاست مجلس اعلا برگزیده شد. شیخ همام حمودی در حال حاضر ریاست مجلس اعلا را بر عهده دارد.
سپاه بدر
یکی از فعالیتهای مهم و استراتژیک مجلس اعلا در ایران تشکیل سپاه بدر بود. سپاه بدر از همان ابتدا بهعنوان یک گردان تأسیس شد و در عملیاتهای مختلفی در طول جنگ تحمیلی شرکت کرد. پس از سقوط صدام حسین، سپاه بدر به سازمان بدر تغییر نام داد و به فعالیت خود در بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) ادامه داد.
منابع
- تأسیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در تهران، وبسایت انقلاب اسلامی، تاریخ درج مطلب: 09 مهرماه 1404 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 16 آذر ماه 1404 ش.