confirmed
۳۸٬۰۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره قریش''' یا '''ایلاف''' از جمله سورههای کوتاه [[قرآن]] است که به وضعیت [[قریش]] بعد از نابودی سپاه ابرهه اشاره دارد. این [[سوره مکی]] است و بر اساس بعضی از روایات به همراه [[سوره فیل]] تشکیل یک سوره را میدهد. | '''سوره قریش''' یا '''ایلاف''' از جمله سورههای کوتاه [[قرآن]] است که به وضعیت [[قریش]] بعد از نابودی سپاه ابرهه اشاره دارد. این [[سوره مکی]] است و بر اساس بعضی از روایات به همراه [[سوره فیل]] تشکیل یک سوره را میدهد. | ||
از [[پیامبر(ص)]] نقل شده هر کس سوره قریش را قرائت کند، [[خداوند]] به تعداد هر یک از طوافکنندگان و معتکفان در [[مسجد الحرام]] ده حسنه به او میدهد. | از [[پیامبر(ص)]] نقل شده هر کس سوره قریش را قرائت کند، [[خداوند]] به تعداد هر یک از طوافکنندگان و معتکفان در [[مسجد الحرام]] ده حسنه به او میدهد. | ||
=قریش= | == قریش == | ||
نام قبیلۀ بزرگی از عرب که [[رسول خدا(ص)]] از تیرۀ [[بنىهاشم|بنیهاشم]] از همان قبیله است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 306.</ref>. | نام قبیلۀ بزرگی از عرب که [[رسول خدا(ص)]] از تیرۀ [[بنىهاشم|بنیهاشم]] از همان قبیله است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 306.</ref>. | ||
=مفهوم کلی سوره= | == مفهوم کلی سوره == | ||
یادآوری نعمتهای الهی، زمینه ساز عبادت؛ | یادآوری نعمتهای الهی، زمینه ساز عبادت؛ | ||
الفت و دوستی، نعمت بزرگ الهی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 351.</ref>. | الفت و دوستی، نعمت بزرگ الهی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 351.</ref>. | ||
=اسامی سوره= | == اسامی سوره == | ||
* [[قریش]]، | * [[قریش]]، | ||
* لإیلاف قریش<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 485.</ref>. | * لإیلاف قریش<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 485.</ref>. | ||
=علت نامگذاری= | == علت نامگذاری == | ||
«سوره قریش»؛ این لفظ در آیۀ اول این [[سوره]] آمده است و غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن تکرار نشده است. این سوره در بسیاری از مصاحف و کتب تفسیری به این نام مشهور است<ref>أسماء سور القرآن و فضائلها، ص 560.</ref>. | «سوره قریش»؛ این لفظ در آیۀ اول این [[سوره]] آمده است و غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن تکرار نشده است. این سوره در بسیاری از مصاحف و کتب تفسیری به این نام مشهور است<ref>أسماء سور القرآن و فضائلها، ص 560.</ref>. | ||
«سوره لإیلاف قریش»؛ عبارت آغازین این سوره است که در کلام پیامبر(ص) و نیز برخی [[صحابه]] و کتب تفسیری از این نام استفاده شده است<ref>همان، ص 561.</ref>. | «سوره لإیلاف قریش»؛ عبارت آغازین این سوره است که در کلام پیامبر(ص) و نیز برخی [[صحابه]] و کتب تفسیری از این نام استفاده شده است<ref>همان، ص 561.</ref>. | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
* سوره قریش چهار آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص 299.</ref>. | * سوره قریش چهار آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص 299.</ref>. | ||
* سوره قریش هفده کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | * سوره قریش هفده کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | ||
* سوره قریش هفتاد و سه حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | * سوره قریش هفتاد و سه حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | ||
=اهداف و آموزهها= | == اهداف و آموزهها == | ||
محور اصلی سوره قریش بیان نعمتهای الهی برای انگیزش حس سپاس گزاری و پرستش است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 352.</ref>. | محور اصلی سوره قریش بیان نعمتهای الهی برای انگیزش حس سپاس گزاری و پرستش است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 352.</ref>. | ||
=محتوا و موضوعات= | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره قریش در حقیقت مکمل سوره فیل محسوب میشود و آیات آن دلیل روشنی بر این مطلب است. | سوره قریش در حقیقت مکمل سوره فیل محسوب میشود و آیات آن دلیل روشنی بر این مطلب است. | ||
خط ۷۲: | خط ۶۴: | ||
به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از [[نماز]] اگر کسی سورههای فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>. | به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از [[نماز]] اگر کسی سورههای فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
در [[حديث|حدیث]] [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]] است که هر کس سوره قریش را قرائت کند خداوند به عدد هر کس که [[طواف كعبه|طواف کعبه]] نموده و معتکف به آن باشد ده حسنه به او عطا فرماید. | در [[حديث|حدیث]] [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]] است که هر کس سوره قریش را قرائت کند خداوند به عدد هر کس که [[طواف كعبه|طواف کعبه]] نموده و معتکف به آن باشد ده حسنه به او عطا فرماید. | ||
خط ۸۴: | خط ۷۵: | ||
[[عمروبنميمونازدى|عمروبنمیمونازدی]] میگوید: «[[نماز مغرب]] را پشت سر [[عمربنخطاب]] خواندم در رکعت اول [[سوره والتين|سوره والتین]] و [[الزيتون|الزیتون]] را خواند و در رکعت دوّم سوره الم تر کیف و لایلاف قریش را قرائت نمود»<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 27، ص 291.</ref>. | [[عمروبنميمونازدى|عمروبنمیمونازدی]] میگوید: «[[نماز مغرب]] را پشت سر [[عمربنخطاب]] خواندم در رکعت اول [[سوره والتين|سوره والتین]] و [[الزيتون|الزیتون]] را خواند و در رکعت دوّم سوره الم تر کیف و لایلاف قریش را قرائت نمود»<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 27، ص 291.</ref>. | ||
=محل نزول و زمان= | == محل نزول و زمان == | ||
* سوره قریش در [[مكه|مکه]] بر پیامبر(ص) [[اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | * سوره قریش در [[مكه|مکه]] بر پیامبر(ص) [[اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | ||
* تاریخ نزول سوره قریش در ما بین [[هجرت]] مسلمین به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره تين|سوره تین]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص 37.</ref>. | * تاریخ نزول سوره قریش در ما بین [[هجرت]] مسلمین به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره تين|سوره تین]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص 37.</ref>. | ||
== فضای نزول == | |||
سوره قریش در مقام امتنان بر قوم قریش است و از آن نتیجه میگیرد که باید در مقابل این امتنان، پروردگار [[كعبه|کعبه]] را [[عبادت]] کنند که آنها را به برکت کعبه ایمنی بخشیده و از گرسنگی نجات داده است. | سوره قریش در مقام امتنان بر قوم قریش است و از آن نتیجه میگیرد که باید در مقابل این امتنان، پروردگار [[كعبه|کعبه]] را [[عبادت]] کنند که آنها را به برکت کعبه ایمنی بخشیده و از گرسنگی نجات داده است. | ||
توضیح اینکه سرزمین مکه محل بیآب و علفی است، مردم آنجا مجبور بودند به [[شام]] و [[يمن|یمن]] مسافرت کنند و ما یحتاج خویش را از آن دو محل فراهم آورند و گرنه زندگی برایشان دشوار و طاقتفرسا میشد. بنابراین آنها در زمستان به یمن مسافرت میکردند که محل گرمسیری بود و به آن رحلةالشتاء میگفتند و در تابستان به شام سفر میکردند که هوای خنکی داشت و به آن رحلةالصیف نام نهاده بودند، اهل مکه در این مسافرتها از شر سارقین و راهزنان ایمن بودند، مردم تا میدانستند که این کاروان مال قریش است صدمه نمیزدند بلکه کمک هم میکردند، گویی این از آن جهت بود که ماجرای [[اصحاب]] فیل را شنیده بودند و از مزاحمت به قریش میترسیدند و یا فقط به احترام کعبه آنها را اذیت نمیکردند<ref>تفسير احسنالحديث، ج 12، ص 364.</ref>. | توضیح اینکه سرزمین مکه محل بیآب و علفی است، مردم آنجا مجبور بودند به [[شام]] و [[يمن|یمن]] مسافرت کنند و ما یحتاج خویش را از آن دو محل فراهم آورند و گرنه زندگی برایشان دشوار و طاقتفرسا میشد. بنابراین آنها در زمستان به یمن مسافرت میکردند که محل گرمسیری بود و به آن رحلةالشتاء میگفتند و در تابستان به شام سفر میکردند که هوای خنکی داشت و به آن رحلةالصیف نام نهاده بودند، اهل مکه در این مسافرتها از شر سارقین و راهزنان ایمن بودند، مردم تا میدانستند که این کاروان مال قریش است صدمه نمیزدند بلکه کمک هم میکردند، گویی این از آن جهت بود که ماجرای [[اصحاب]] فیل را شنیده بودند و از مزاحمت به قریش میترسیدند و یا فقط به احترام کعبه آنها را اذیت نمیکردند<ref>تفسير احسنالحديث، ج 12، ص 364.</ref>. | ||
=ویژگی= | == ویژگی == | ||
سوره قریش از [[سور مفصلات]] میباشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> ابن قتیبه میگوید: ... مفصلات سورههای کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمدهاند. اینکه چرا این سورهها را مفصل نامیدهاند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یکدیگر جدا شدهاند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | سوره قریش از [[سور مفصلات]] میباشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> ابن قتیبه میگوید: ... مفصلات سورههای کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمدهاند. اینکه چرا این سورهها را مفصل نامیدهاند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یکدیگر جدا شدهاند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||