پرش به محتوا

سوره قریش: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
|}
|}
</div>
</div>
'''سوره قریش''' یا '''ایلاف''' از جمله سوره‌های کوتاه [[قرآن]] است که به وضعیت [[قریش]] بعد از نابودی سپاه ابرهه اشاره دارد. این [[سوره مکی]] است و بر اساس بعضی از روایات به همراه [[سوره فیل]] تشکیل یک سوره را می‌دهد.
'''سوره قریش''' یا '''ایلاف''' از جمله سوره‌های کوتاه [[قرآن]] است که به وضعیت [[قریش]] بعد از نابودی سپاه ابرهه اشاره دارد. این [[سوره مکی]] است و بر اساس بعضی از روایات به همراه [[سوره فیل]] تشکیل یک سوره را می‌دهد.
از [[پیامبر(ص)]] نقل شده هر کس سوره قریش را قرائت کند، [[خداوند]] به تعداد هر یک از طواف‌کنندگان و معتکفان در [[مسجد الحرام]] ده حسنه به او می‌دهد.  
از [[پیامبر(ص)]] نقل شده هر کس سوره قریش را قرائت کند، [[خداوند]] به تعداد هر یک از طواف‌کنندگان و معتکفان در [[مسجد الحرام]] ده حسنه به او می‌دهد.  


=قریش=
== قریش ==
 
نام قبیلۀ بزرگی از عرب که [[رسول خدا(ص)]] از تیرۀ [[بنى‌هاشم|بنی‌هاشم]] از همان قبیله است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 306.</ref>.
نام قبیلۀ بزرگی از عرب که [[رسول خدا(ص)]] از تیرۀ [[بنى‌هاشم|بنی‌هاشم]] از همان قبیله است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 306.</ref>.


=مفهوم کلی سوره=
== مفهوم کلی سوره ==
 
یادآوری نعمت‌های الهی، زمینه ساز عبادت؛
یادآوری نعمت‌های الهی، زمینه ساز عبادت؛


الفت و دوستی، نعمت بزرگ الهی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 351.</ref>.
الفت و دوستی، نعمت بزرگ الهی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 351.</ref>.


=اسامی سوره=
== اسامی سوره ==
 
* [[قریش]]،
* [[قریش]]،
* لإیلاف قریش<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 485.</ref>.
* لإیلاف قریش<ref>التحرير و التنوير، ج 30، ص 485.</ref>.


=علت نام‌گذاری=
== علت نام‌گذاری ==
 
«سوره قریش»؛ این لفظ در آیۀ اول این [[سوره]] آمده است و غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن تکرار نشده است. این سوره در بسیاری از مصاحف و کتب تفسیری به این نام مشهور است<ref>أسماء سور القرآن و فضائلها، ص 560.</ref>.
«سوره قریش»؛ این لفظ در آیۀ اول این [[سوره]] آمده است و غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن تکرار نشده است. این سوره در بسیاری از مصاحف و کتب تفسیری به این نام مشهور است<ref>أسماء سور القرآن و فضائلها، ص 560.</ref>.


«سوره لإیلاف قریش»؛ عبارت آغازین این سوره است که در کلام پیامبر(ص) و نیز برخی [[صحابه]] و کتب تفسیری از این نام استفاده شده است<ref>همان، ص 561.</ref>.  
«سوره لإیلاف قریش»؛ عبارت آغازین این سوره است که در کلام پیامبر(ص) و نیز برخی [[صحابه]] و کتب تفسیری از این نام استفاده شده است<ref>همان، ص 561.</ref>.  


=تعداد آیات و کلمات و حروف=
== تعداد آیات و کلمات و حروف ==
 
* سوره قریش چهار آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص 299.</ref>.
* سوره قریش چهار آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص 299.</ref>.
* سوره قریش هفده کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
* سوره قریش هفده کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
* سوره قریش هفتاد و سه حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
* سوره قریش هفتاد و سه حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)


=اهداف و آموزه‌ها=
== اهداف و آموزه‌ها ==
 
محور اصلی سوره قریش بیان نعمت‌های الهی برای انگیزش حس سپاس گزاری و پرستش است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 352.</ref>.
محور اصلی سوره قریش بیان نعمت‌های الهی برای انگیزش حس سپاس گزاری و پرستش است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص 352.</ref>.


=محتوا و موضوعات=
== محتوا و موضوعات ==
 
سوره قریش در حقیقت مکمل سوره فیل محسوب می‌شود و آیات آن دلیل روشنی بر این مطلب است.
سوره قریش در حقیقت مکمل سوره فیل محسوب می‌شود و آیات آن دلیل روشنی بر این مطلب است.


خط ۷۲: خط ۶۴:
به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از [[نماز]] اگر کسی سوره‌های فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>.
به همین دلیل برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از [[نماز]] اگر کسی سوره‌های فوق را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص 346.</ref>.


=فضائل، خواص و ثواب قرائت=
== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
 
در [[حديث|حدیث]] [[ابى‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] است که هر کس سوره قریش را قرائت کند خداوند به عدد هر کس که [[طواف كعبه|طواف کعبه]] نموده و معتکف به آن باشد ده حسنه به او عطا فرماید.
در [[حديث|حدیث]] [[ابى‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] است که هر کس سوره قریش را قرائت کند خداوند به عدد هر کس که [[طواف كعبه|طواف کعبه]] نموده و معتکف به آن باشد ده حسنه به او عطا فرماید.


خط ۸۴: خط ۷۵:
[[عمروبن‌ميمون‌ازدى|عمروبن‌میمون‌ازدی]] می‌گوید: «[[نماز مغرب]] را پشت سر [[عمربن‌خطاب]] خواندم در رکعت اول [[سوره والتين|سوره والتین]] و [[الزيتون|الزیتون]] را خواند و در رکعت دوّم سوره الم تر کیف و لایلاف قریش را قرائت نمود»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 291.</ref>.
[[عمروبن‌ميمون‌ازدى|عمروبن‌میمون‌ازدی]] می‌گوید: «[[نماز مغرب]] را پشت سر [[عمربن‌خطاب]] خواندم در رکعت اول [[سوره والتين|سوره والتین]] و [[الزيتون|الزیتون]] را خواند و در رکعت دوّم سوره الم تر کیف و لایلاف قریش را قرائت نمود»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 27، ص 291.</ref>.


=محل نزول و زمان=
== محل نزول و زمان ==
 
* سوره قریش در [[مكه|مکه]] بر پیامبر(ص) [[اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>.
* سوره قریش در [[مكه|مکه]] بر پیامبر(ص) [[اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>.
* تاریخ نزول سوره قریش در ما بین [[هجرت]] مسلمین به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره تين|سوره تین]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 37.</ref>.
* تاریخ نزول سوره قریش در ما بین [[هجرت]] مسلمین به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره تين|سوره تین]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 37.</ref>.
=فضای نزول=


== فضای نزول ==
سوره قریش در مقام امتنان بر قوم قریش است و از آن نتیجه می‌گیرد که باید در مقابل این امتنان، پروردگار [[كعبه|کعبه]] را [[عبادت]] کنند که آنها را به برکت کعبه ایمنی بخشیده و از گرسنگی نجات داده است.
سوره قریش در مقام امتنان بر قوم قریش است و از آن نتیجه می‌گیرد که باید در مقابل این امتنان، پروردگار [[كعبه|کعبه]] را [[عبادت]] کنند که آنها را به برکت کعبه ایمنی بخشیده و از گرسنگی نجات داده است.


توضیح اینکه سرزمین مکه محل بی‌آب و علفی است، مردم آنجا مجبور بودند به [[شام]] و [[يمن|یمن]] مسافرت کنند و ما یحتاج خویش را از آن دو محل فراهم آورند و گرنه زندگی برایشان دشوار و طاقت‌فرسا می‌شد. بنابراین آنها در زمستان به یمن مسافرت می‌کردند که محل گرمسیری بود و به آن رحلةالشتاء می‌گفتند و در تابستان به شام سفر می‌کردند که هوای خنکی داشت و به آن رحلةالصیف نام نهاده بودند، اهل مکه در این مسافرت‌ها از شر سارقین و راهزنان ایمن بودند، مردم تا می‌دانستند که این کاروان مال قریش است صدمه نمی‌زدند بلکه کمک هم می‌کردند، گویی این از آن جهت بود که ماجرای [[اصحاب]] فیل را شنیده بودند و از مزاحمت به قریش می‌ترسیدند و یا فقط به احترام کعبه آنها را اذیت نمی‌کردند<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 12، ص 364.</ref>.  
توضیح اینکه سرزمین مکه محل بی‌آب و علفی است، مردم آنجا مجبور بودند به [[شام]] و [[يمن|یمن]] مسافرت کنند و ما یحتاج خویش را از آن دو محل فراهم آورند و گرنه زندگی برایشان دشوار و طاقت‌فرسا می‌شد. بنابراین آنها در زمستان به یمن مسافرت می‌کردند که محل گرمسیری بود و به آن رحلةالشتاء می‌گفتند و در تابستان به شام سفر می‌کردند که هوای خنکی داشت و به آن رحلةالصیف نام نهاده بودند، اهل مکه در این مسافرت‌ها از شر سارقین و راهزنان ایمن بودند، مردم تا می‌دانستند که این کاروان مال قریش است صدمه نمی‌زدند بلکه کمک هم می‌کردند، گویی این از آن جهت بود که ماجرای [[اصحاب]] فیل را شنیده بودند و از مزاحمت به قریش می‌ترسیدند و یا فقط به احترام کعبه آنها را اذیت نمی‌کردند<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 12، ص 364.</ref>.  


=ویژگی=
== ویژگی ==
 
سوره قریش از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند. این‌که چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و این‌که بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یکدیگر جدا شده‌اند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.
سوره قریش از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند. این‌که چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و این‌که بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یکدیگر جدا شده‌اند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.


confirmed، مدیران
۳۷٬۳۵۲

ویرایش