نظامیه: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = نظامیّه‏

| مبدأ شکل گیری = از فرق معروف «[[معتزله]]»

| عقیده =   

'''نظامیّه‏''' از فرق معروف «[[معتزله]]» بودند.

موسس نظامیه ابواسحاق ابراهیم بن سیّار بلخی بصری مشهور به نظّام متوفای سال 231 هجری قمری بود.

==شرح حال نظام==

نظام به عنوان نخستین فیلسوف مسلمان مطرح است. ابن المرتضی، در طبقات خود او را در طبقه ششم قرار داده است<ref>ابن المرتضی، طبقات المعتزله، ص 47.</ref>. دوستانش گفته‌اند که وی از این جهت به لقب نظّام شهرت یافته که نظّامِ کلامِ منثور و شعرِ موزون بوده است ولی برخی دیگر گفته‌اند که وی چون در بازار [[بصره]] یعنی مهره به رشته در می‌کشیده بدین لقب شناخته شده است<ref>ابن شاکر، عیون التواریخ، ص 171</ref>،<ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، ص 131</ref>،<ref>اسفراینی، التبصیر فی الدین، ص 71.</ref>.

نظام خواهرزاده و شاگرد [[ابوالهذیل علّاف]] بود و مذهب اعتزال را از او فراگرفت. جاحظ که یکی از شاگردان او بود، وی را چنین توصیف می‌‏کند: نظّام بسیار دانا و کنجکاو و درست گفتار و کم خطا و لیکن در اصلی که زیر سنجش قرار می‏‌داد کم ثبات بود و بر روی ظن و گمان می‌‏سنجید و در حفظ اسرار نمی‌کوشید. از این‏ رو مردم او را سست رأی و یا زندیق می‌‏خواندند. بیشتر گفتار نظام از موضوعات فلسفه و بر اساس عقاید امبذقلس و انکساغورس از فلاسفه یونان بود. عبدالقاهر بغدادی می‌‏نویسد که نظّام در جوانی با گروهی از «[[ثنویه]]» و «[[سمنیه]]» که قایل به تکافوی ادلّه بودند رفافت داشت. در پیری با گروهی از فلاسفه بی‏‌دین همراه بود و سپس با [[هشام بن حکم]] رافضی هم رای شد و از او و فیلسوفان دیگر گفتار خویش را در ابطال جزء لایتجزی فراگرفت و سپس قول خود را بر طفره استوار کرد.  

[[قاضی عبدالجبار معتزلی]] در شرح عقاید فرقه نظامیه به دوازده مسئله مورد توجه این فرقه اشاره می‌کند که عبارتنداز: یکم: خداوند به قدرت بر شرور و معاصی متصف نمی‌شود. دوم: خداوند موصوف به اراده نمی‌شود. سوم: افعال همه حرکات است. چهارم: انسان در حقیقت همان نفس و روح است و بدن قالب آن می‌باشد. پنجم: جزء لایتجزی وجود ندارد. ششم: هرچه از حدّ قدرت خارج شود، فعل خداست. هفتم: جواهر از اعراض تشکیل شده است. هشتم: خداوند موجودات را یکباره آفریده است. نهم: معجزه بودن [[قرآن]] از حیث خبرهایی است که از گذشته و آینده می‌دهد. دهم: اجماع حجت شرعی نیست. یازدهم: امامت جز با نص حاصل نمی‌شود. دوازدهم: انسان قبل از ورود نص شرعی می‌بایستی از راه استدلال عقلی خدا را بشناسد<ref>با استفاده از