عقیدة البرهانیة والفصول الایمانیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''عقیدة البرهانیة والفصول الایمانیة''' امام ابوعمرو عثمان السلاجی (ج 574 هجری قمری )، عقیده‌ای است مختصر از سیره [[اهل‌سنت]] [[اشعری]] که متصف به برهان ایمان است. کوچکی، سادگی سبک و جامعیت کلیت آن در اصول اشعری ، مورد قبول و تأیید علمای اهل سنت و گروه سازنده آن در سایر کشورهای مراکشی و اسلامی قرار گرفته است. شرقی، البته در مساجد و مدارس درس می‌داد و بسیاری از دانشمندان را توضیح می‌داد و كتاب‌هایش را در [[اندلس]] ، [[مراكش]] ، [[تونس]] و [[الجزایر]] گسترش می‌داد <ref>مکتب فکری اشعری در مراکش، تاریخ و منشأ.</ref>  

شاگردش خیرونه (متوفی 594 هجری قمری ) که بانوی صالح و زاهد اندلسی بود، از او خواست که مطالبی را در علم کلام بیاموزد که ایمان او را از انحراف در امان دارد و این مطالب را در لوحی برای او می نوشت تا آن را حفظ کند.<br>

و این رویه ادامه داشت تا کامل شد، پس آن را برهانیه نامیدند: « این زن زاهد توانست آنچه را که مردان نزدیک به ابوعمرو می توانستند به دست آورد. نه، پس او را وادار به نوشتن و تألیف کرد بعد از اینکه او از آن فرار می کند و تا آخر عمر از او می ترسد و از این رو اعتبار انتشار و پخش نظرات و مواضع شیخ خود را در همه کشورها دارد. » پسر مومن شاگرد السلاجی: می گوید « در فاس بودزنی به نام خیرونه و از زنان صالح و مطیع و زاهد و غافل و مؤمن بود و او را تسبیح می‌داشت و به او احترام می‌گذاشت و به مجلس او تمسک می‌کرد و لوح دومی داشت و این عمل او بود تا اینکه او عقیده ای را کامل کرد و نوشت و درباره آن نوشت و آن را تظاهرات نامیدند و بسیار به دست مردم رسید. » <ref>ابن مؤمن فی الراغب علی المدیونی، شرح 60-61، به نقل از عثمان السلاجی و مکتب اشعری او، دکتر جمال آل البختی، ص 186.</ref>.

1. فیزیک: نویسنده در آن دیدگاه خود را در تعریف جهان و اینکه همه چیز هست جز خداوند تبارک و تعالی ذکر کرده است.

2. الهیات : واستنباط شروع به اثبات وجود سازنده و پا و مبنای خود، اثبات صفات خداوند متعال و مقاطعی می كند، سپس به صحبترؤیت خدای متعال می پردازد وایجاد تجارت و عدل الهی صحبت می كند.

3. پیشگویی ها: بیان شد که گایزاک نیز فرستادن رسولان و حمایت آنها از معجزات، در مورد معجزه و شروط و صحبت در مورد عصمت انبیا و رسولان و بیان معجزه [[حضرت محمد(ص)]] است. ) و سپس بقیه صوت از نشر حشر و عذاب قبر و سؤال از دو فرشته و ترازو مستقیم و لگن و شفاعت و نیز نیاز به ایمان به اخبار آخرت را به تفصیل ذکر کرد.

4. احكام قضاوت: سپس به صحبت در مورد احكام امر پرداخت و مبنای احكام را سه كتاب و سنت و اجماع دانست و اینكه ایمان در مجموع عقیده است.

5. امامت : در آن از شرایط امامت و نحوه اقامه آن و احکام آن صحبت کرده است و شرط آن نیست که با نص ثابت شود، بلکه با نص یا اجتهاد ثابت شود، سپس صحبت کرده است. در مورد شایستگی صحابه و اینکه آنها خلفای راشدین و امامان مهدی هستند.

آل Salji می گوید: " این باور است Ahlus سنت وال Jama'ah برای به خاطر اختصار، که جانشین دریافت شده از سلف ، هیچ کس نمی توانیم به نادان از آن است. " سپس او آن را با تضرع به این نتیجه رسیدند صلوات و درود بر پیامبر.  <ref>عثمان السلاجی و عقاید اشعری او: جمال البختی - ص: ۵۶۵.</ref>.

1. شرح ابی عبدالله الکتانی (متوفی 596 هجری قمری ) و یفرانی آن را در بررسی های ذهنی به او نسبت داده است.

2. شرح الرائینی (متوفی 598 هجری قمری ) که الحبتی در نامه ای در شرایط ذکر کرده است.

3. شرح ابن الزق (در سال 612 هجری در قید حیات بود ) ولی مفقود است، مدونی در تفسیر خود از او نقل کرده است.

4. شرح پروفسور الخفاف (متوفی 7 هجری قمری) را المرکچی در دم و متمم ذکر کرده است و نسخه های متعددی از آن به صورت خطی موجود است و آن را «شرح الاعتقاد» نامیده است. خدایی که با توانایی خود احادیث را اختراع کرد و غیره. عبدالله محمد حبشی در کتاب خود : «حاشیه‌ها و پاورقی‌های گردآورنده» با عنوان: «اعتقاد مشهود» ج 2/ص: 1203 اشاره کرده و به این نکته اشاره کرده است که به آن «اعتقاد ادله‌ای» نیز گفته می‌شود (شبهات نازل شده: 1158). / کتابخانه ملی مصر ) - انتشارات بنیاد فرهنگی در ابوظبی / 2004.

5. شرح ابن بازی (متوفی 673 ق ) که در آن از ابن الکتانی نقل شده است، ولی متن آن مفقود است و آن را شرح عقیده ی حجیه می گویند.

6. شرح الیافرنی (متوفی 734 ق ) و آن را «تحقیقات عقلی فی شرح معانی الاعتقاد» که ابوالحسن التنجی در میان مؤلفان الیافرنی ذکر کرده است.

7. شرح العقبانی (متوفی 811 هجری قمری ) تألیف ابوعثمان سعید بن محمد بن العقبانی و توسط نزار حمادی در کتابی به نام: «اعتقاد و ابواب الایمان ابوعمرو عثمان السلاجی» چاپ شده است. با شرح عقیده ی تشریعی ابن العقبانی» به اعتبار مؤسسه المعارف للطباعه و النشر بیروت - چاپ اول /2008م.

• مرکز مطالعات و تحقیقات گره ابی الحسن اشعری.