۸۷٬۸۸۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
=دیدار با این سبعین= | =دیدار با این سبعین= | ||
وی ملازم قونیوی بوده و در سفر به [[مصر]] حدود ۶۵۰ همراه او به دیدن ابن سَبْعین عارف قرن هفتم رفته و ابن سبعین<ref>ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبارمن ذهب ، ج ۵، ص ۴۱۲، بیروت ۱۳۷۹/۱۹۷۹</ref>. | وی ملازم قونیوی بوده و در سفر به [[مصر]] حدود ۶۵۰ همراه او به دیدن ابن سَبْعین عارف قرن هفتم رفته و ابن سبعین<ref>ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبارمن ذهب ، ج ۵، ص ۴۱۲، بیروت ۱۳۷۹/۱۹۷۹</ref>.درباره این دیدار گفته است که صدرالدین قونیوی از محققان در علم [[توحید]] است اما جوانی حاذقتر از وی به نام عفیف الدین تلمسانی همراهش بود. | ||
صدرالدین قونیوی در وصیت نامه خود سفارش کرده بود که آثار او را به تلمسانی بدهند و از او خواسته بود تا آنها را جز برای کسانی که شایستهاند وصف نکند<ref>محمدبن اسحاق صدرالدین قونیوی، ترجمه و متن کتاب الفکوک، یا، کلید اسرار فصوص الحکم، مقدمه و تصحیح و ترجمه محمد خواجوی، ص بیست وپنج ،تهران ۱۳۷۱ ش</ref>. | صدرالدین قونیوی در وصیت نامه خود سفارش کرده بود که آثار او را به تلمسانی بدهند و از او خواسته بود تا آنها را جز برای کسانی که شایستهاند وصف نکند<ref>محمدبن اسحاق صدرالدین قونیوی، ترجمه و متن کتاب الفکوک، یا، کلید اسرار فصوص الحکم، مقدمه و تصحیح و ترجمه محمد خواجوی، ص بیست وپنج ،تهران ۱۳۷۱ ش</ref>. | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
از تلمسانی دیوان شعری باقی مانده <ref>آقابزرگ طهرانی، ج۹، ص۱۷۵ـ۱۷۶. که در ۱۳۰۸ در مصر چاپ شده و یوسف زیدان نیز جزء اول آن را چاپ کرده است (اسکندریه ۱۹۹۰)</ref>. | از تلمسانی دیوان شعری باقی مانده <ref>آقابزرگ طهرانی، ج۹، ص۱۷۵ـ۱۷۶. که در ۱۳۰۸ در مصر چاپ شده و یوسف زیدان نیز جزء اول آن را چاپ کرده است (اسکندریه ۱۹۹۰)</ref>. | ||
درباره اشعار تلمسانی و دیوان او سخنان گوناگونی گفته شده است؛ [[ابن عماد حنبلی]] <ref>ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک المصر و القاهرة، ج۸، ص۳۰، قاهره (۱۳۸۳/۱۹۶۳)</ref>. آن را از حیث بلاغت ستوده است، اما برخی متأخران مانند عمر فرّوخ <ref>عمر فرّوخ، تاریخ الادب العربی، ج۳، ص۶۵۸، بیروت ۱۹۸۹</ref> آن را ضعیف دانستهاند. | |||
به گفته [[یوسف زیدان]] احوال تلمسانی در دیوان او نمایان است و این اثر مشهورترین نوشته اوست<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، دیوان عفیف الدین التلمسانی، چاپ یوسف زیدان، مقدمه، ص ۴۱، (مصر) ۱۹۹۰</ref>. | به گفته [[یوسف زیدان]] احوال تلمسانی در دیوان او نمایان است و این اثر مشهورترین نوشته اوست<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، دیوان عفیف الدین التلمسانی، چاپ یوسف زیدان، مقدمه، ص ۴۱، (مصر) ۱۹۹۰</ref>. | ||
شعر تلمسانی نیز بر اساس آرای ابن عربی و [[ابن سبعین]] است<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، دیوان عفیف الدین التلمسانی، ج۱، ص۴۲، چاپ یوسف زیدان، (مصر) ۱۹۹۰</ref>. | شعر تلمسانی نیز بر اساس آرای ابن عربی و [[ابن سبعین]] است<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، دیوان عفیف الدین التلمسانی، ج۱، ص۴۲، چاپ یوسف زیدان، (مصر) ۱۹۹۰</ref>. | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
=آثار دیگر= | =آثار دیگر= | ||
از دیگر آثار اوست: شرح اسماءاله الحسنی <ref>اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۴۰۰</ref>. شرح فصوص الحکم محیی الدین ابن عربی که | از دیگر آثار اوست: شرح اسماءاله الحسنی <ref>اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۴۰۰</ref>. شرح فصوص الحکم محیی الدین ابن عربی که درباره اینکه آیا این شرح نخستین شرح فصوص الحکم بوده، اختلاف هست <ref>محمد عبدالرووف بن علی مناوی، الکواکب الدریة فی تراجم السادَةِالصوفیة، ج۲، ص۴۲۰، چاپ محمد ادیب جادر، بیروت ۱۹۹۹</ref>. شرح تائیه ابن فارض <ref>اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۴۰۰</ref>الکشف و البیان فی معرفه الانسان در شرح قصیده عینیه [[ابن سینا]] <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، مقدمة منصور، ص۳۴، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||
==شرح منازل السائرین== | ==شرح منازل السائرین== | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
شرح منازل السائرین (قم ۱۴۱۳)، این اثر از دوره حیات تلمسانی کتاب درسی بوده و خود او و شاگردانش آن را تدریس میکردهاند<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، مقدمة منصور، ص۴۰، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | شرح منازل السائرین (قم ۱۴۱۳)، این اثر از دوره حیات تلمسانی کتاب درسی بوده و خود او و شاگردانش آن را تدریس میکردهاند<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، مقدمة منصور، ص۴۰، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||
شرحهای دیگر منازل السائرین عموماً تحت تأثیر شرح تلمسانی است، از جمله [[ملاعبدالرزاق کاشی]] در شرح منازل السائرینِ خود اغلب کلمات و جملات تلمسانی یا مضمون آنها را تکرار کرده است، مثلاً در باب توکل <ref>عبدالرزاق کاشی، شرح منازل السائرین، ج۱، ص۱۷۱ـ۱۷۶، چاپ محسن بیدارفر، قم ۱۳۷۲ش</ref>. گاه عیناً از احادیث و اشعار و تعبیرات تلمسانی <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۱۹۷ـ ۲۰۰، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. در توضیح درجات توکل استفاده کرده و در باب اراده <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۲۷۲، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. مضمون سخنان او <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۲۸۶ـ ۲۸۷، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref> را آورده است. | شرحهای دیگر منازل السائرین عموماً تحت تأثیر شرح تلمسانی است، از جمله [[ملاعبدالرزاق کاشی]] در شرح منازل السائرینِ خود اغلب کلمات و جملات تلمسانی یا مضمون آنها را تکرار کرده است، مثلاً در باب توکل <ref>عبدالرزاق کاشی، شرح منازل السائرین، ج۱، ص۱۷۱ـ۱۷۶، چاپ محسن بیدارفر، قم ۱۳۷۲ش</ref>. گاه عیناً از احادیث و اشعار و تعبیرات تلمسانی <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۱۹۷ـ ۲۰۰، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. در توضیح درجات توکل استفاده کرده و در باب اراده <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۲۷۲، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. مضمون سخنان او <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۲۸۶ـ ۲۸۷، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref> را آورده است. | ||
تلمسانی در شرح منازل السائرین نشان میدهد که در سلوک از هر نوع افراط میپرهیزد، مثلاً | تلمسانی در شرح منازل السائرین نشان میدهد که در سلوک از هر نوع افراط میپرهیزد، مثلاً درباره ایثار میگوید که لازم نیست سالک هرچه دارد انفاق کند و حتی گاهی چنین امری را نامشروع میداند<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۲۴۹ـ۲۵۰، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||
وی همچنین موافقت عمل را با علم ظاهر و ارکان [[شریعت]] ضروری میشمارد<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۱۸۳، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | وی همچنین موافقت عمل را با علم ظاهر و ارکان [[شریعت]] ضروری میشمارد<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۱، ص۱۸۳، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||
تلمسانی برخی آرای [[خواجه عبدالله انصاری |خواجه عبدالله انصاری]] را نقد و با آنها مخالفت کرده است، مثلاً در بحث از سکر آرای انصاری را مضطرب دانسته <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۵۴۴، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. و در بحث از انفصال <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۵۳۳، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. سخن وی را نقد کرده است<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۵۷۱ ـ ۵۷۲، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | تلمسانی برخی آرای [[خواجه عبدالله انصاری |خواجه عبدالله انصاری]] را نقد و با آنها مخالفت کرده است، مثلاً در بحث از سکر آرای انصاری را مضطرب دانسته <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۵۴۴، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. و در بحث از انفصال <ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۵۳۳، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. سخن وی را نقد کرده است<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۵۷۱ ـ ۵۷۲، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
===اوج عرفان تلمسانی=== | ===اوج عرفان تلمسانی=== | ||
اوج عرفان وی در منازل السائرین ، معمولاً در هنگام شرح مرتبه سومِ (الدرجة الثالثة) هر منزل (مقام) جلوه گر میشود، از جمله | اوج عرفان وی در منازل السائرین ، معمولاً در هنگام شرح مرتبه سومِ (الدرجة الثالثة) هر منزل (مقام) جلوه گر میشود، از جمله درباره مرتبه سوم از منزل غربت ، غربت عارف را از غربت معرفت متفاوت دانسته و گفته است که در غربت عارف، انسان میان همنوعانش غریب میشود، اما در غربت معرفت میان او و همنوعانش هیچ نسبتی باقی نمیماند<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۴۹۲ـ۴۹۳، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||
او بیشتر در این بخش، و بندرت در مرتبه دوم (الدرجة الثانیة)، احوال و مکاشفات و اشعار و خاطرات زندگی خود را نیز آورده است که از جمله آنها اسیر شدن وی به دست فرنگان و در معرض قتل قرار گرفتن است<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۳۴۵، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | او بیشتر در این بخش، و بندرت در مرتبه دوم (الدرجة الثانیة)، احوال و مکاشفات و اشعار و خاطرات زندگی خود را نیز آورده است که از جمله آنها اسیر شدن وی به دست فرنگان و در معرض قتل قرار گرفتن است<ref>سلیمان بن علی تلمسانی، شرح منازل السائرین الی الحق المبین، ج۲، ص۳۴۵، چاپ عبدالحفیظ منصور، تونس ۱۹۸۸، چاپ افست قم ۱۳۷۱</ref>. | ||