آلبانی

از ویکی‌وحدت


نام کشور آلبانی Albania
مکان جنوب شرقی قاره اروپا
نوع حکومت جمهوری/ پارلمانی
پایتخت تیرانا
واحد پول لک هر لک 0.0092 دلار آمریکا
زبان زبان اِشچیپ /آلبانیایی/یونانی، مقدونی، زبان های بومی
دین رسمی سکولار
آمار درصدی اسلام (۷۰ درصد)، مسیحیت (۳۰ درصد)
اقوام
جمعیت ۳.۵۶۳.۱۱۲ نفر
امید طول عمر

کشور آلبانی کشوری است در جنوب شرقی اروپا که از نظر جغرافیایی بسیار حائز اهمیت است. کشور آلبانی از شمال غرب با مونته نگرو همسایه است و از سمت شرق نیز با کوسوو هم مرز است.این کشور لقب کوچکترین کشور بالکان را به خود اختصاص داده است.این کشور لقب کوچکترین کشور بالکان را به خود اختصاص داده است.مردم آلبانی از ریشه قوم ایلیری هستند که از اقوام هندواروپایی بود. آلبانی تحت نیروهای یونانی‌ها، امپراتوری روم، امپراتوری بیزانس و امپراتوری عثمانی (۴۳۱ سال) بود. آلبانی وارث تمدن ایلیریان باستان، پس از قرن‌ها عقب ماندگی تحت حاکمان مختلف طی قرن‌ها، پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی داشته‌است.آلبانی از اعضای ناتو و تنها عضو سازمان همکاری اسلامی در اروپا می‌باشد.

بر اساس قانون اساسی مصوب سال ۱۹۹۸ آلبانی، هیچ دینی، دین رسمی این کشور نیست و همه ادیان مساوی هستند. با این وجود تمامی مذاهب موجود در آن (مسلمانان سنی، بکتاشیه، مسیحیان ارتدکس و کاتولیک رومی) هر یک خواستار درجه بالاتری برای به رسمیت شناخته شدن از سوی دولت هستند.

۷۰ درصد مردم آلبانی مسلمان و ۳۰ درصد مسیحی هستند. دین ابتدایی مردم آلبانی مسیحیت بود اما بعدها بیشتر ساکنان این کشور به اسلام گرویدند. تغییر دین تا ۷۰ درصد جمعیت آلبانی به اسلام، یکی از میراث‌های حکومت عثمانی بود. مهاجرت شیعیان علوی و بکتاشی در گسترش تشیع در این کشور نقش مهمی را ایفا کرده است. پس از استقلال آلبانی از حکومت عثمانی، این کشور به صورت تنها دولت اسلامی در اروپا ظهور کرد.

تاریخچه آلبانی

نام بومی این کشور در خود زبان آلبانیایی‌ها، اِشچیپِری (Shqipëria) است ولی بصورت بین‌المللی این کشور با نام آلبانی شناخته شده‌است..

۹۵ درصد مردم این کشور از تبار آلبانیایی و بقیه بیشتر یونانی هستند. ۷۰ درصد مردم آلبانی مسلمان و ۳۰ درصد مسیحی هستند. مردم آلبانی از ریشه قوم ایلیری هستند که از اقوام هندواروپایی بود. آلبانی ۴۳۱ سال در دست امپراتوری عثمانی بود و در دوره معاصر ۵۰ سال حکومت کمونیستی را پشت سر گذاشته‌است.

پس از آن، پنجاه سال حاکمیت کمونیسم بر کشور آلبانی این کشور را از تمامی دیگر کشورهای اروپایی منزوی نموده بود تا اینکه با فروپاشی رژیم در سال ۱۹۹۰ این کشور استقلال خود را مجدداً به‌دست آورد.

با از هم پاشیدن نظام کمونیست در جهان (۱۹۸۹) حزب‌های دموکراتیک جدید وارد میدان شدند و تغییر سیستم قدرت و ایجاد زمینه جدید باعث شد که آلبانی دوباره به سمت فرهنگ و فناوری غرب برود.

رژیم کمونیستی انور خوجه در سال ۱۹۹۰ فروپاشید و در سال ۱۹۹۱ جمهوری آلبانی بنیاد شد. در انتخابات مارس ۱۹۹۲ و در میان فروپاشی اقتصادی و ناآرامی‌های اجتماعی، حزب کمونیستی قدیم آلبانی یعنی حزب کار آلبانی شکست خورد. در اواخر سال ۱۹۹۶ و در پی فعالیت گروه‌هایی که از ترفندهای هرمی استفاده می‌کردند بحران اقتصادی در کشور تشدید شد و در سال ۱۹۹۷ به اوج خود رسید و کشور را با شورش مسلحانه روبه‌رو کرد. این روند کشور را با موج تازه‌ای از مهاجرت مواجه ساخت و بیشتر مهاجران به ایتالیا، یونان، سوئیس، آلمان و آمریکای شمالی رفتند.

جنگ کوزوو در سال ۱۹۹۹ بر آلبانی تاثیرگذار بود و شمار زیادی از آلبانیایی‌تباران کوزوو به آلبانی پناهنده شدند. آلبانی در سال ۲۰۰۹ عضو کامل پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو شد و خواستار پیوستن به اتحادیه اروپا است.

جغرافیا

جمهوری آلبانی کشوری است در جنوب شرقی قاره اروپا. پایتخت این کشور تیرانا است. آلبانی کوچکترین کشور بالکان است که از شمال غرب با مونته‌نگرو، از شمال شرق با کوزوو، از سوی خاور با مقدونیه و از طرف جنوب و جنوب شرقی با یونان همسایه‌است. در سمت غربی آلبانی دریای آدریاتیک و در سمت جنوب غربی آن دریای ایونی قرار گرفته‌اند. ساحل آلبانی در تنگه اوترانتو با ساحل ایتالیا ۷۲ کیلومتر فاصله دارد.

آلبانی بین مختصات عرض جغرافیایی ۳۸، ۲۹، ۳۹، ۴۲ از شمال و طول جغرافیایی ۱۶، ۱۹–۴، ۲۱ از شرق قرارگرفته‌است که تقریباً هم ارتفاع استوا و قطب شمال می‌باشد. وسعت آلبانی ۲۸٬۷۴۸ کیلومتر مربع و مرز آن با دریا بالغ بر ۳۱۶ کیلومتر می‌باشد. آلبانی اهمیت جغرافیائی مهمی دارد زیرا درمحلی کلیدی واقع شده و کوتاه‌ترین بندرگاه از مدیترانه به بالکان و قاره آسیا است.

آلبانی آب و هوای نسبتاً معتدلی دارد. تابستان‌ها هوا گرم و خشک و زمستان‌ها هوا سرد و مرطوب است. اغلب خاک این کشور را کوه و تپه پوشانده‌است.[۱]

تقسیمات کشوری

کشور آلبانی به ۳۶ استان بخش شده‌است.

برخی از استان‌ها با هم تشکیل یک ناحیه می‌دهند. در آلبانی ۱۲ سامان وجود دارد. پایتخت آلبانی یعنی شهر تیرانا وضعیتی جدا و ویژه دارد.

استان‌های آلبانی از این قرارند:

۱ بِرات

۲ بولچیزه

۳ دِلوینه

۴ دِوُول

۵ دیبِر

۶ دراج

۷ اِلباسان

۸ فیِر

۹ جیروکاستِر

۱۰ گِرامْش

۱۱ هاس

۱۲ کاوایه

۱۳ کولونیه

۱۴ کورچه

۱۵ کرویه

۱۶ کوچوُوه

۱۷ کوکس

۱۸ کوربین

۱۹ لِژه

۲۰ لیبراژد

۲۱ لوشنیه

۲۲ مالِسی-اِ-ماده

۲۳ مالاکاستر

۲۴ مات

۲۵ میردیته

۲۶ پِچین

۲۷ پِرمِت

۲۸ پوگرادِتس

۲۹ پوکه

۳۰ سارانده

۳۱ اِشکودِر

۳۲ اِسکراپار

۳۳ تِپِلِنه

۳۴ تیرانا

۳۵ تروپویه

۳۶ وِلوره [۲]

اقتصاد در آلبانی

تولید ناخالص داخلی این کشور ۷۶/۱۹ میلیارد دلار است که ۷/۲۱ درصد آن در بخش کشاورزی، ۳/۲۰ درصد در بخش صنعت و ۵۸ درصد در بخش خدمات تولید می‌شود.

نیروی کار این کشور را یک میلیون و ۹۰ هزار نفر تشکیل می‌دهد که البته ۳۵۲ هزار مهاجر نیز در این کشور به عنوان نیروی کار مشغول فعالیت هستند.

بر اساس آمارهای رسمی نرخ بیکاری در این کشور ۱۳ درصد است اما برخی منابع تا ۳۰ درصد هم گزارش کرده‌اند. یک چهارم جمعیت این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در این کشور سه درصد است.

محصولات صادراتی این کشور شامل منسوجات و پاپوش، آسفالت، آهن و سنگ آهن، نفت خام، سبزیجات، میوه و تنباکو است که به کشورهای ایتالیا (۷/۶۷ درصد)، صربستان و مونته‌نگرو (۸/۵درصد) و یونان (۵/۴درصد) صادر می‌شود.

واردات این کشور شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، منسوجات و مواد شیمیایی است که از کشورهای ایتالیا (۱/۳۲ درصد)، یونان (۷/۱۷ درصد)، ترکیه (۱/۸درصد) و آلمان (۵/۷درصد) وارد می‌شود.[۳]

دیدنی ترین شهرهای آلبانی

کروجا

موقعیت جغرافیایی این مورد از دیدنی ترین شهرهای آلبانی در مرکز کوه ها بچشم می خورد که به تنهایی توانسته در فصول مختلف سال توریستان بسیاری را به سمت خود جذب کند. سفر به این مورد از بهترین شهرهای آلبانی دقیقا ماشین زمانی است که شما را به صدها سال پیش و به فرهنگ های نیاکان بومیان خواهد برد.

عکاسی در این منطقه یکی از تفریحاتی بوده که انگیزه اصلی توریستان برای سفر به این منطقه است. مسجد فاطمه سلطان و حمام ترکی نیز از بهترین جاهای دیدنی آلبانی هستند. صنایع موجود در کروجا نیز می تواند از بهترین یادگاری و سوغاتی های سفر به اروپا باشند. توریستانی که به این مکان سفر می نمایند، برای استراحت می توانند به راحتی اقامتگاهی را برای استراحتی چند ساعته یا حتی شبانه پیدا نمایند.

آب و هوای حاکم بر این منطقه بسیار تمیز و خنک است، بگونه ای که می تواند شما را با استراحتی یک یا دو ساعته در دل طبیعت بی نظیرش از شلوغی و هرج و مرج های روزمره نجات دهد. جاذبه های توریستی بسیاری را در سفر به این مورد از بهترین شهرهای آلبانی مشاهده خواهید کرد که هر یک به نحوی شما را به وجد می آورند.

گیروکاسترا

طبق آخرین آمار اعلام شده، جمعیت این مورد از شهرهای معروف آلبانی 72176 نفر به ثبت رسید. مساحت آن نیز 2884 کیلومتر مربع است. این جمعیت از دو قوم آلبانی و یونانی تشکیل شده که بیشتر این بومیان را آلبانیایی ها تشکیل می دهند. نزدیک به 39 درصد از جمعیت موجود در این منطقه از قاره اروپا را مسلمانان فرا گرفته اند. این شهر بقدری زیبا است که حدود 270 شهرک و روستا را در دل خود جای داد که هر یک از این روستاها طبیعت و چشم انداز خاص و منحصر بفرد خود را دارند. موزه هایی که در این مورد از دیدنی ترین شهرهای آلبانی به چشم می خورند، همگی یادگاری هایی از دوران حکومت های مختلف بوده که سوژه های خوبی برای عکاسی و کسب تجربه از گذشته های دور هستند.

جاذبه های توریستی باستانی موجود در این شهر، بقدری پر قدمت هستند که باعث شدند تا نام این منطقه در سازمان میراث جهانی یونسکو به ثبت برسد. غذا و نوشیدنی های این منطقه از مخصوص ترین غذاها به شمار می فرایند، چرا که به دست بومیان و همراه با ادویه های مخصوص درست شده اند. طبیعت بکر و دست نخورده این مورد از دیدنی ترین شهرهای آلبانی، به تنهایی توانسته تا رنگ آرامش را به توریستان و بومیان ارائه دهد.

اشکودرا

برای رسیدن به این مورد از شهرهای معروف آلبانی، باید خود را به شمال غربی این کشور برسانید. در گذشته های بسیار دور، امپراطوری عثمانی این منطقه از اروپا را به عنوان مرکز حکومت خود برگزید. ریشه نام این شهر از ساکنان آن در زمان حکومت عثمانی گرفته شده که در آن موقع به زبان ترکی، اوشکودره تلفظ می شد که طی مرور زمان و با مهاجرت قومیت های مختلف و عوض شدن حکومت، نام این شهر به اشکودر تغییر یافت. این شهر توانسته تا لقب مرکز فرهنگی کشور را از آن خود کند. به جرأت می توان گفت شما در یکی از قدیمی ترین و پرقدمت ترین شهرهای کل قاره اروپا سفر نموده اید، چرا که علاوه بر موزه و آثار باستانی به جا مانده از دوره عثمانی و دیگر حکومت ها، اولین جنگل کل اروپا نیز در این منطقه بچشم می خورد.

سبک معماری به کار رفته در ساخت بنا و ساختمان های قدیمی و حتی مدرن در این منطقه از اروپا، زبانزد است و حال و هوایی خاص را به این شهر می بخشد. قدم زدن در لا به لای جاذبه های توریستی این منطقه یکی از به یاد ماندنی ترین خاطرات سفر در طول عمرتان خواهد شد.

برات

یکی از بهترین شهرهای آلبانی، شهر برات است. سبک معماری بکار رفته در بنا و خانه های موجود در این منطقه از اروپا، هنوز حال هوای دوره عثمانی را تداعی می نماید، چرا که معماران دوره عثمانی بگونه ای این بناها را ساخته اند که تا کنون پا برجا مانده اند. اگر به قدم زدن در بین جاذبه های توریستی علاقه داشته باشید، به کوچه پس کوچه های این مورد از بهترین شهرهای آلبانی رفته تا جنس سنگی دیوارها و زمین شما را افسون خود کند. این شهر حال و هوای خاص تری نسبت به بقیه شهرهای دیگر کشور آلبانی دارد، چرا که تم شهر را رنگ آبی رودخانه ای زیبا، جنس سنگی کوچه ها و شیب دار بودن خیابان و کوچه ها، قدیمی بودن بافت بیشتر قسمت های شهر تشکیل می دهد.

از جاذبه های توریستی این مورد از شهرهای معروف آلبانی می توان به تکیه های صوفی، مسجد جامع، عروسی ها و پایکوبی محلی، بناها و خانه های سیصد ساله به جا مانده از دوران عثمانی، پل قدیمی و کافه های دنج و مملو از آرامش اشاره کرد که هر یک به تنهایی، خالق تجربه و خاطرات جاودانه خواهند بود. خوراک بره این شهر نیز می تواند یکی از تفریحات خوب و خوشمزه در سفر باشد. صبحانه های ساده و محلی این شهر بسیار خوشمزه و مقوی هستند که حتما باید در طول سفر به قاره اروپا برای یکبار حداقل امتحان کرد. بسیاری از جاذبه های توریستی موجود در این مورد از شهرهای معروف آلبانی، مربوط به قرون گذشته هستند.[۴]

نوع حکومت و ساختار سیاسی

در کشور آلبانی رئیس جمهور، رئیس حکومت است و نخست وزیر وظیفه ریاست در کابینه را دارد. این کشور دارای جمهوری پارلمانی است و ساختار سیاسی که در این کشور بر اساس تفکیک قوا تعریف شده است. به طور کلی در این کشور رئیس جمهور، رئیس کشور و شورای وزیران سه عضو مهم کشور محسوب می‌شوند. رئیس جمهور با رأی مخفی اعضای پارلمان برای دوره های 5 سال انتخاب می‌شود و رئیس جمهور ، نخست وزیر را انتخاب می‌کند و عموماً نخست‌وزیر از بین حزب اکثریت در پارلمان انتخاب می‌شود. در این کشور پارلمان دارای 140 عضو بوده که برای دوره 4 ساله انتخاب می‌شود. پارلمان بالاترین مرجع قانون‌گذاری به شمار می‌آید و یک سیستم چند حزبی در این کشور دیده می‌شود، احزاب سوسیالیست و دموکراتیک از دیگر بخش های این کشور هستند.[۵]

ارتباطات در آلبانی

در آلبانی تلویزیون و رادیوی ملی با شبکه‌های خصوصی در رقابت است. شبکه‌های خصوصی صدا و تصویر از دهه ۹۰ میلادی مانند قارچ در این کشور زیاد شده‌اند.

البته در این کشور افراد سیاسی، گروه‌های مذهبی و دولتمردان حق ندارند شبکه خصوصی رادیو و تلویزیون راه‌اندازی کنند.[۶]

مذهب

اتحاد ملی در آلبانی پیوسته در طول زمان مانع از برخوردهای ناشی از اختلافات مذهبی بوده است. از این‎رو اسلام و مسیحیت سالها در کنار یکدیگر در میان مردم رواج داشته است. با وجود کمبود اطلاعات می‎توان گفت، انتشار اسلام در آلبانی بدون هیچ‌گونه تحمیل خارجی صورت گرفته و به‌تدریج، زیاد و از سوی مردم پذیرفته شده است. [۷]

ترکانِ عثمانی در دورۀ استیلای خود، بسیاری از مردم سرزمینهای آسیایی را به بالکان انتقال دادند ، ازجمله در زمان مقاومت اسکندربیگ گروههای ترکمن که از آسیای صغیر آمده بودند در بخشهایی از آلبانی استقرار یافتند، که ضمن اختلاط با جمعیت آلبانیایی، پایۀ اولیه جمعیت مسلمان این کشور را بنا نهادند . از سوی دیگر بَکتاشیها که ظاهراً همراه سپاه سلطان مراد دوم و سلطان بایزید برای تبلیغ اسلام در میان ترکان ساکن این کشور و نیز آلبانیاییها به این سرزمین رفته بودند، در گسترش اسلام در آلبانی بی‎تأثیر نبوده‎اند. در سدۀ ۹ق/۱۵م ابتدا بزرگان آلبانی به اسلام روی آوردند، اما توده‎های مردم همچنان ارتدکس یونانی باقی ماندند. به نظر می‎رسد، پذیرش اسلام در آغاز بیشتر در شهرهای بزرگ صورت گرفته باشد. [۸]

اسلام در سدۀ ۱۰ق/۱۶م از نظر تعداد پیروان پیشرفت ناچیزی در آلبانی داشت (همانجا)، اما به تدریج بر شمارۀ پیروان آن افزوده شد، تا جایی که اکثریت مسیحی آلبانی در سده‎های بعدی در اقلیت قرار گرفتند.

از ۱۹۶۷م دولت آلبانی رسماً خود را دولتی غیرمذهبی اعلام کرد. در همین سال تمامی مسجدها و کلیساها بسته شد و هرگونه فعالیت علنی مذهبی موقوف گردید. براساس حدسیات، در آن زمان در آلبانی ۲/۱ میلیون نفر مسلمان، ۲۰۰,۰۰۰ نفر مسیحی ارتدکس و ۱۰۰,۰۰۰ نفر کاتولیک زندگی می‎کردند. به طور‌کلی می‎توان گفت که ۶۹٪ از جمعیت آلبانی مسلمان هستند که از آن میان ۵۴٪ اهل سنّتند. مطابق همین حدسیات ۲۰٪ از جمعیت، ارتدکس و بقیه کاتولیک رومی هستند (آمار جهانی، ۵۶). بنابراین آلبانی تنها کشور اروپایی است که اکثریت جمعیت آن مسلمان و غیرمسیحی است. [۹]

اسلام

ریشه اسلام در آلبانی به دوره امپراتوری عثمانی باز می‌گردد. بیشینه مسلمانان آلبانی حنبلی مذهب هستند اما اقلیت قابل توجهی از آنان پیرو مذهب شیعه و یا از فرقه بکتاشیه می‌باشند.

مسلمانان حنبلی که در آلبانی زندگی می کنند شباهت زیادی به شیعیان امامیه دارند، عشق به اهل بیت (ع) عقیده ای مشترک میان شیعیان و حنبلی مذهب هاست. حتی مسیحیان این کشور نیز از این عشق بی بهره نیستند.

مثلا در عاشورا مسلمانان از امامیه و حنبلی باهم به برگزاری مراسم عاشورا می پردازند، ده روز را با هم در این ایام روزه می گیرند و لباس سیاه بر تن می کنند. عشق به اهل بیت (ع) تنها عامل حفظ اسلام در دوره نظام کمونیستی در آلبانی بوده است .

در زمان حکومت كمونیستی ، اقدام به ویرانی 1700 مسجد[۱۰]، 200 حسینیه و مدرسه دینی شد . در تمام کشور جز یک مسجد که مسجد مرکزی شهر بود، مسجد دیگری باقی نماند که البته آن را نیز به موزه تبدیل کردند.

علاوه بر این، تمام کتاب های دینی را نابود کردند و در سال 1967 قانونی را صادر کردند که به موجب آن، داشتن اعتقادات دینی ممنوع اعلام شد و هر کس که یکی از شعایر دینی را برپا دارد، مثلا نماز بخواند یا روزه بگیرد و یا قرآن تلاوت کند و ... به حبس تا 20 سال محکوم می شدند. بسیاری از بزرگان دین و مردم عادی به حبس تا 20 سال نیز محکوم شدند. جرم آنها این بود که کتاب اسلامی نگهداری می کردند یا در نهان نماز می خواندند. هزاران تن از مسلمانان به این اقدامات اعتراض کردند و به زندان رفتند و یا کشته شدند.

در آن دوره، عشق به ائمه و اسلام در وجود مسلمانان به حسرت تبدیل شد. همین حسرت هم باعث شد که بعد از مرگ انور خواجه همگی سر به شورش نهادند و نظام کمونیسم را از جا کندند و آزادی دینی و نظام جمهوری را اعلام نمودند.

شیعه در آلبانی

بعداز فرو پاشی‌ نظام‌ کمونیستی‌، گرایش‌های‌ علوی‌ و محبت‌ به‌ اهل بیت (ع)، زیاد گشته‌ است‌. حدود ۴۵ درصد مسلمانان‌ آلبانی‌ را فرقه‌های‌ تصوف‌ طرفدار اهل‌ بیت‌، تشکیل‌ می‌دهند که‌ این‌ فرقه‌ها قبل‌ از ممنوعیت‌ مذهب‌ در آلبانی‌، فعالیت‌ چشم‌گیری‌ داشتند. این‌ موضوع‌ را می‌توان‌ از تکایای‌ زیاد آنان‌ که‌ در آن‌ زمان‌ وجود داشته‌ است‌ فهمید و درحال‌ حاضر که‌ تبلیغات‌ مذهبی‌ در این‌ کشور آزاد شده‌، این‌ فرقه‌ها شروع‌ به‌ فعالیت‌ و بازسازی‌ تکایای‌ خود کرده‌اند.[۱۳]از نکات مهم درباره فرقه‌های تصوف در آلبانی، اظهار علائق شیعی آنان است. آنها با آنکه از نظر ظاهری خود را پیرو یکی از مذاهب اهل سنت می‌دانند ولی همگی باطنا خود را شیعه می‌خوانند. طریقه‌ها در دهه محرم عزادارى دارند و در آن مدت کتاب حدیقه السعداء نوشته فضولى را که نمونه ترکى روضه الشهداء اثر ملا حسین واعظ کاشفى سبزوارى است، می‌خوانند. کتاب حدیقه السعداء به زبان آلبانیایى نیز درآمده است. در این مدت هرکس چند صفحه میخواند و همه گریه میکنند و خوردن خوراک حیوانى و شیمیایى و رفتن بیرون در بعضی تکایا منع شده است. از دیگر علائم علائق شیعی این فرقه‌ها، نصب تصاویری از حضرت علی و امام حسین و حتی تصویر دوازده امام و در میان آنان پیامبر (ص) در برخی تکایا است.[۱۴]تشکلات مذهبی-اسلامی آلبانی عبارتند از: بکتاشیه: طرفداران و پیروان حاج بکتاش هستند. آنها به پیامبران و امامان شیعه معتقدند و منتظر ظهور حضرت مهدی (عج) می‌باشند. این گروه مهم ترین و با نفوذترین گروه در بین تشکیلات دینی آلبانی است.

خلوتیه: این فرقه بعد از بکتاشیه بیشترین سابقه و طرفدار را در آلبانی دارد. طرفداران این فرقه آن را به حسن بصری منصوب می‌کنند. آنها معتقدند که حضرت علی (ع) رهبر روحی و معنوی حسن بصری است.

قادریه: رهبر آن شخصی به نام دکتر بوجار خراسانی است و ممیزه فرقه آنان، ذکر جلی است.

رفاعیه: طرفداران احمد رفاعی هستند. هم اینک رهبر آن شخصی به نام حاج رمضان لیمانی است.

نقشبندیه: نقشبندیه تحت حمایت خلوتیه فعالیت می‌کند. ذکر خفی، ویژگی فرقه نقشبندیه است.[۱۵]سی درصد از مسلمانان آلبانی، بکتاشیانِ علوی هستند. بکتاشی‌ها در آالبانی اکثریت مسلمانان را تشکیل می‌دهند و پیرو فرقه حاجی ولی بکتاشی هستند. این طریقت از آناتولی نشأت گرفت و در سده‌های نهم و دهم آیین رسمی سپاه ینی چری شد، و بر اثر برخورداری از حمایت رسمی دولت عثمانی و در پی کشورگشایی‌های سلاطین ترک، به شبه جزیره بالکان و از آن‌جا به آلبانی راه یافت و بعدها خانقاه‌های بکتاشیه در آن‌جا ساخته شد. راه‌یابی این طریقت به شبه جزیره بالکان، در اسلام آوردن ساکنان آن‌جا سهم عمده‌ای داشت.[۱۶]در ۱۳۰۳ ش که آتاتورک فعالیت فرقه‌های صوفیه را ممنوع کرد، این سلسله مرکز خود را از آناتولی به آلبانی انتقال داد. در ۱۳۲۳ش /۱۹۴۵در آلبانی نیز فعالیت همه سازمان‌ها و جماعت‌های مذهبی، از جمله بکتاشیه، ممنوع شد و به دنبال این محدودیت‌ها عده ای از آلبانیایی‌های بکتاشی به آمریکا مهاجرت کردند و در ۱۳۳۱ ش/ ۱۹۵۳ در میشیگان تکیه‌ای تأسیس نمودند. با سقوط نظام کمونیستی در آلبانی (۱۳۶۸ـ۱۳۶۹ش/ ۱۹۹۰ـ۱۹۹۱) تکایای بکتاشیه فعالیتهای خود را در آن کشور از سر گرفتند.[۱۷]امروزه بکتاشیه علاوه بر آلبانی و‌ به‌طور محدود در ترکیه، در میان مردم سوریه، مصر، ترک‌های مقیم اروپا و نیز مناطق آلبانیایی نشین و مسلمان مقدونیه و کوزوو رواج دارد.[۱۸]حُب اهل بیت پیامبر (ص)، خصوص امام علی (ع)، در سرلوحه عقاید بکتاشیه قرار دارد. به عقیده آنان حق، محمد و علی سه صورت برای بیان یک حقیقت‌اند. آنان به دوازده امام شیعیان اعتقاد دارند و بخصوص برای امام جعفر صادق (ع) احترام بسیار قائلند. پیروان این طریقت، به طور صوری، فقه جعفری را نیز می‌پذیرند.[۱۹]

آیین های محرم و عاشورا

جمعیت مسلمان کشور شامل دو گروه تسنن و علوی‌ها بوده و از ۷۰ درصد جمعیت مسلمان آلبانی ۵۰ درصد علوی بکتاشی و بقیه اهل تسنن هستند.

در میان مسلمانان آلبانی طریقت هایی وجود دارند که دارای تمایلات واقعی به اهل بیت می باشند که در ایران اصطلاحاً از ایشان به علویون نیز نام برده می شود. بکتاشیه، قادریه، رفاعیه و خلوتیه از این گروه ها هستند و در میان ایشان، بکتاشیان که بزرگترین فرقه محسوب می شوند، احترام ویژه ای برای ائمه و خصوصاً امام حسین (ع ) قائل هستند. ایشان هرساله دهه محرم را گرامی می دارند و در روز عاشورا رهبر دینی ایشان در تکیه خود میزبان پیروانی است که برای عرض تسلیت می آیند. در مرکز جهانی بکتاشیه در« تیرانا »این دیدارها بیشتر رسمی است و شخصیتهای دولتی، سیاسی، فرهنگی و نمایندگان دیپلماتیک خارجی در تکیه اصلی بکتاشیه در تیرانا حاضر می گردند و با رهبر جهانی بکتاشیه دیدار می کنند و مردم عادی نیز که بیرون تکیه منتظرند هر از چندگاهی به صف وارد اتاق ایشان می شوند و نسبت به او ابراز ارادت و احترام می کنند.

شیعیان اثنی عشریه بکتاشیه در آلبانی، در روز عاشورا در دسته‌های سینه‌زنی به عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام و فرزندان و یاران ایشان می‌پردازند و این مراسم چنان شکوهی دارد که از تلویزیون رسمی کشور آلبانی پخش می‌شود و برخی مقامات رسمی کشور نیز در آن شرکت می‌کنند.

بکتاشی‌ها و دیگر شیعیان آلبانی، در دهه اول محرم آب نمی‌نوشند، گوشت و تخم‌مرغ و شیر و پنیر نمی‌خورند و در روز عاشورا با غذایی شیرین حاوی گندم، نشاسته و دارچین به نام عاشوره از عزاداران پذیرایی می‌کنند. دهه اول محرم در آلبانی دهه ماتم نام گرفته است.

اهل تسننی که در آلبانی زندگی می‌کنند شباهت زیادی به شیعیان دارند، عشق به اهل بیت (ع) یک عقیده مشترک میان شیعیان و اهل سنت است. حتی مسیحیان این کشور نیز از این عشق بی بهره نیستند.

در عاشورا مسلمانان از شیعه و سنی باهم به برگزاری مراسم عاشورا می‌پردازند، ده روز را با هم در این ایام روزه می‌گیرند و لباس سیاه بر تن می‌کنند. در عزاداری‌های خود مشت بر سینه می‌کوبند و «یا حسن، وای حسین» می‌گویند و قاتلان امام حسین علیه‌السلام و خاندان او را پلیدترین و بی‌رحم‌ترین موجود عالم می‌دانند.

در میان شعرایی که در منطقه بالکان در خصوص محرم و واقعه کربلا اشعاری دارند نقش شاعران آلبانیایی زبان بی‌بدیل است. یکی‌ از این شعرا که‌ علاقه‌ زیادی‌ نیز به‌ امام‌ حسین‌ داشت‌ بابا کمال‌الدین‌ شمیمی است. وی‌ که در اواخر قرن‌ هجدهم‌ میلادی‌ می‌زیست در یکی‌ از روزهای حیاتش در حال خواندن‌ مصائب امام حسین با گلوله شهید شده و خونش‌ دو نقطه‌ از صفحة‌ کتاب‌ی که در دست داشته را رنگین‌ می‌کند و این‌ کتاب‌ تا همین‌ اواخر، درتکیه‌ بابا عاصم‌ در شهر جیروکاسترای آلبانی نگه‌ داری‌ ‌شده‌ است‌. از دیگر شعرای‌ آلبانیایی‌ که‌ به‌ اهل‌ بیت‌ عشق‌ می‌ورزید و در خصوص محرم و عزدارای امام حسین شعر سروده اند می توان به بابا سرسم‌ علی، بابا احمد تورانی‌، بابا ملچ‌ و بابا علی‌ توموری‌ اشاره کرد. اما مشهور ترین شاعر آلبانی که به سرودن اشعاری در خصوص کربلا و عاشورا شهرت دارد، نعیم فراشری است. او که‌ از بزرگان و افتخارات ملی آلبانی محسوب می شود، دیوان شعری به نام کربلا سروده که داستان خلقت و واقعه کربلا در آن به زیبایی ترسیم و عمق فجایع کربلا به تصویر کشیده است.

مناسب است بدانید یکی از سمبل های احترام به عاشورا و امام حسین(ع) در منطقه بالکان در کوه تومور قرار گرفته است. برفراز کوه تومور در شرق آلبانی مرقدی وجود دارد که اهالی اعتقاد دارند منسوب به حضرت عباس است و در بین مسلمانان این سامان از حرمت کم نظیری برخوردار است. کوه تومور به آرامگاه مبارک حضرت عباس علی(ع) یا قدم گاه وی شهرت دارد و در تمام فصول و به ویژه در روزهای 22 لغایت 25 آگوست پذیرای هزاران عاشق و علاقمند به خاندان عصمت و طهارت از اطراف و اکناف آلبانی است که برای برگزاری مراسم‌ زیارت مخصوص، خود را به این محل می‌رسانند. مراسم اصلی هر ساله در 22 آگوست بصورت رسمی با ذکر یاد و بزرگداشت حضرت ابوالفضل عباس (ع) که در آلبانی به نام عباس علی معروف است برگزار می شود.[۱۱]

جریان‌های تکفیری

در سال‌های اخیر گروه‌های تندوری تروریستی به وجود آمدند که با اهل بیت و دوستداران آنان دشمنی می‌کردند. امکانات این گروه‌ها از سویی و فقر و بی چیزی و عدم وجود امکانات شیعیان از سوی دیگر باعث شد که تفکر تروریستی و وهابیت بر تشیع غلبه کند و زندگی را به کام آنان تلخ نماید. در اثر تلاش های این تروریست ها تشیع در این کشور منزوی شد و از آنجا که نتوانستند مدارس و مساجد جدید ایجاد کنند، به آنچه داشت تکیه نمودند، اما با تمام اینها هنوز هم در تمام مدارس، مساجد، حسینیه‌ها، آوای اسلام و تشیع به گوش می‌رسد. درست است که شیعیان نمی‌توانند مدارس جدید تاسیس کنند، اما در تمام مساجدی که دارند اسلام هنوز پرچم خود را برافراشته است. واعظان و ائمه مساجد و حسینیه‌ها با تمام توان خود، نقش کتاب و مدرسه را در زندگی مسلمانان بازی می‌کنند و مردم را به حفظ دین و برپاداری شعایر دینی دعوت می‌کنند.[۱۲]

پانویس

  1. ولی‌اللهی ملکشاه، آلبانی
  2. آشنائی با کشور آلبانی www.hajij.com › item
  3. آشنایی با آلبانی - همشهری آنلاین www.hamshahrionline.ir › news › آش...
  4. با دیدنی ترین شهرهای آلبانی آشنا شویم - اردکان خبر https://ardakankhabar.ir › post › با-د...
  5. کشور آلبانی: اطلاعات عمومی - GO2TR go2tr.com › albania
  6. آشنایی با آلبانی - همشهری آنلاین www.hamshahrionline.ir › news › آش...
  7. آرنولد، ۱۲۸- ۱۲۹
  8. آرنولد، ۱۲۹
  9. آلبانی صفحه 2 | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی https://www.cgie.org.ir › article › آلبانی
  10. ر.ک:مقاله مسجد
  11. آیین های محرم و عاشورا در ملل مختلف(35) - Parstoday parstoday.com › uncategorised-i56153
  12. سایت شفقنا