ربیع‌الاوّل سومین ماه از ماه‌های قمری است. ربیع به معنی بهار از ماده رَبع است. علت اینکه به این ماه ربیع گفته می‌شود این است که در فصل بهار گیاهان تازه‌ اند و نام‌گذاری این ماه در فصل بهار رخ داده‌است. از جمله وقاظع مهم این ماه ولادت حضرت محمد بن عبدالله (صلی‌الله علیه وآله وسلم) و حضرت جعفر بن محمد صادق (علیه‌السلام) و نیز شهادت حضرت حسن بن علی عسکری می‌باشد.

ربیع الاول.jpg

تعطیلی رسمی

هشتم ربیع‌الاول سالروز شهادت امام حسن عسکری و آغاز امامت حضرت مهدی به روایت شیعیان در کشور ایران تعطیل رسمی اعلام شد[۱].

وقایع مهم

روزه گرفتن در روز ولادت پیامبر گرامی اسلام صلّی اللَّه علیه وآله که بنابر مشهور هفدهم ربیع الأوّل می‌باشد، مستحب است؛ [۱]چنان که صدقه دادن و زیارت مشاهد مشرفه در این روز مستحب می‌باشد. [۳]

فهرست وقایع تاریخ اسلام در ماه ربیع الاول
روز عنوان واقعه سال وقوع
۱ هجرت حضرت محمد صلی الله علیه و آله ۱ هـ. ق
۱ لیلة المبیت ۱ هـ. ق
۱ نزول آیه‌ای در شأن امام علی ۱ هـ. ق
۱ سریه عبیدة بن حارث ۱ هـ. ق
۱ نامه معاویه به امام علی ۳۶ هـ. ق
۱ ماموریت موفق عباسی برای نبرد با صاحب الزنج ۲۵۸ هـ. ق
۳ وفات محمد بن احمد بن موسی مبرقع در قم ۳۱۵ هـ. ق
۵ وفات حضرت سکینه بنت الحسین ۱۱۷ هـ. ق
۸ شهادت امام حسن عسکری ‌علیه‌السلام ۲۶۰ هـ. ق
۹ هلاکت هشام بن عبدالملک ۱۲۵ هـ. ق
۱۰ ازدواج حضرت محمد با خدیجه کبری ۲۵ عام الفیل
۱۰ رحلت عبدالمطلب ۸ عام الفیل
۱۲ قیام مختار ۶۶ هـ. ق
۱۲ درگذشت احمد بن حنبل ۲۴۱ هـ. ق
۱۴ خلافت هارون الرشید ۱۷۰ هـ. ق
۱۴ هلاکت هادی عباسی ۱۶۹ هـ. ق
۱۵ سریه حمزة بن عبدالمطلب ۲ هـ. ق
۱۵ هلاکت یزید بن معاویه ۶۴ هـ. ق
۱۵ خلافت معاویه دوم اموی ۶۴ هـ. ق
۱۵ وفات أعمش کوفی ۱۴۸ هـ. ق
۱۵ وفات راضی عباسی ۳۲۹ هـ. ق
۱۷ ولادت امام جعفر صادق ‌علیه‌السلام ۸۳ هـ. ق
۱۷ ولادت پیامبر اسلام ۱ عام الفیل
۲۰ حکومت ولید بن یزید اموی ۱۲۵ هـ. ق
۲۰ خلافت متقی عباسی ۳۲۹ هـ. ق
۲۲ وقوع غزوه بنی نضیر ۴ هـ. ق
۲۵ غزوه دومه الجندل ۵ هـ. ق
۲۵ صلح امام حسن مجتبی ۴۱ هـ. ق
۲۶ درگذشت ابن سماک (ابوعمر) 344 هـ. ق

روز هفدهم

روز هفدهم ربیع الأول بنا بر نظر مشهور علمای امامیه، روز ولادت رسول خدا صلی الله علیه و آله و همچنین میلاد امام صادق ‌علیه‌السلام است و بسیار مبارک است.

اعمال روز هفدهم

از جمله اعمال وارد شده در این روز عبارت است از:

  1. غسل; به نیت روز هفدهم ربیع الاول.[۱۱]
  2. روزه; که برای آن فضیلت بسیار نقل شده است، از جمله در روایاتی از ائمه معصومین علیهم‌السلام آمده است: کسی که این روز را روزه بدارد، خداوند برای او ثواب روزه یکسال را مقرر می‌فرماید.[۱۲]
  3. دادن صدقه، احسان نمودن و خوشحال کردن مؤمنان و به زیارت مشاهد مشرفه رفتن.[۱۳]
  4. زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله از دور و نزدیک; در روایتی از آن حضرت آمده است: هر کس بعد از وفات من، قبرم را زیارت کند مانند کسی است که به هنگام حیاتم بسوی من هجرت کرده باشد، اگر نمی‌توانید مرا از نزدیک زیارت کنید، از همان راه دور بسوی من سلام بفرستید. (که به من می‌رسد.)[۱۴]
  5. زیارت امیرمؤمنان امام علی ‌علیه‌السلام نیز در این روز مستحب است با همان زیارتی که امام صادق ‌علیه‌السلام در چنین روزی کنار ضریح شریف آن حضرت ‌علیه‌السلام وی را زیارت کرد.[۱۵] (این زیارت در بخش زیارات، صفحه 301 آمده است.)
  6. تکریم، تعظیم و بزرگداشت این روز بسیار بجاست، مرحوم «سید بن طاووس»، در اقبال، در تکریم و تعظیم این روز به خاطر ولادت شخص اول عالم امکان و سرور همه ممکنات حضرت نبی اکرم صلی الله علیه و آله سفارش بسیار کرده است.[۱۶]

بنابراین، سزاوار است مسلمین با برپایی جشن‌ها و تشکیل جلسات، هر چه بیشتر با شخصیت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله، سیره و تاریخ زندگی او آشنا شوند و از آن، برای ساختن جامعه ای اسلامی و محمدی بهره کامل گیرند.

پانویس

  1. ایسنا.
  2. آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۳.
  3. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ص۷۹۱.
  4. قمی، عباس، وقایع الایام، ۱۳۸۹ش، ص۳۱۶
  5. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۶۰؛ یوسفی غروی، محمد هادی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۷۵۰.
  6. مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۸۰.
  7. ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۲۱۸؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۹۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۴م ج۲، ص۱۹۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۰۷.
  8. نیشابوری، تقویم شیعه، ۱۳۸۲ش، ۹۴.
  9. مفید، الإرشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۱؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ عطاردی، مسند الإمام العسکری(ع)، دارالصفوه، بیروت، ج۱، ص۳۴.
  10. مفید، الإرشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۱؛عطاردی، مسند الإمام العسکری(ع)، دارالصفوه، بیروت، ج۱، ص۳۴.
  11. فلاح السائل، صفحه 61.
  12. اقبال، صفحه 603.
  13. همان مدرک.
  14. همان مدرک، صفحه 604.
  15. همان مدرک، صفحه 608.
  16. اقبال، صفحه 603.