سید حسن نصرالله، رهبر جبهۀ مقاومت اسلامی لبنان و سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان پس از ترور شدن شهید سید عباس موسوی به دست نیروهای نظامی اسرائیل در سال ۱۹۹۲ میلادی، است. ایشان یکی از چهره‌های محبوب جهان اسلام در مبارزۀ با رژیم اشغالگر قدس می‌باشد. وی خود را از مقلدان اندیشه‌ای و عملی رهبر جمهوری اسلامی ایران (سیدعلی حسینی خامنه‌ای) می‌داند. از جمله اصول اساسی اندیشه‌ای و رفتاری سیدحسن نصرالله دفاع و پیگیری تفکر وحدت امت اسلامی و ایجاد تمدن نوین اسلامی در جهان اسلام است. ایشان در حمله هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی شامگاه جمعه، 27 سپتامبر سال 2024 م، برابر با 6 مهرماه سال 1403 ش، به محلات مسکونی منطقه حاره حریک در ضاحیه بیروت به شهادت رسید.

سید حسن نصرالله
سید حسن نصر الله.jpg
نام کاملسید حسن نصرالله
نام‌های دیگرسید مقاومت
اطلاعات شخصی
سال تولد1960 م، ۱۳۳۸ ش‌، ۱۳۷۹ ق
محل تولدبیروت
سال درگذشت2024 م، ۱۴۰۲ ش‌، ۱۴۴۵ ق
روز درگذشت27 سپتامبر
محل درگذشتضاحیه جنوبی بیروت
دیناسلام، شیعه
فعالیت‌ها

زندگی‌نامه

سیدحسن نصرالله در سال 1960 میلادی، در شهرک البازوریه واقع در ۱۰ کیلومتری شرق بیروت به دنیا آمد.

او به دلیل فشارهای اقتصادی جنوب لبنان به همراه خانواده به بیروت مهاجرت کرد و در حاشیۀ پایتخت در محلۀ کرنتینا سکنی گزید.

وی می‌گوید: «در کودکی شال مشکی و بلند مادر بزرگش را دور سر می‌پیچانده و به حاضران می‌گفته من روحانی هستم، پشت سرم نماز بخوانید». شخصیت نصرالله در محلۀ کرنتینا شکل گرفت. وی در نوجوانی در نزد پدرش در مغازۀ میوه‌فروشی کار می‌کرده. سید برخلاف دوستانش که همیشه راهی زمین‌های فوتبال و سواحل توریستی بیروت بودند، به مناطق مجاور کرنتینا همانند، ‌النبعه، سن الفیل و برج حمود می‌رفت تا از فضای معنوی مساجد آنها استفاده کند.

تحصیلات

سیدحسن از کودکی علاقۀ فراوانی به مطالعه داشت و در زمینۀ دین مطالعات زیادی انجام داده است. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌های کوی النجاح و سن الفیل پشت‌ سر گذاشت و ‌همزمان با جنگ‌های داخلی لبنان به اتفاق خانواده به بازوریه زادگاه خود بازگشت و در شهر صور دوران دبیرستان را تمام کرد. او تحصیلاتش را در نجف نزد موسوی و آیت‌الله صدر ادامه داد و در سال ۱۹۷۸ مقدمات را به پایان رساند. در این دوران در کشور عراق تحولات سیاسی و امنیتی فراگیر شده‌ بود. در این تحولات طلاب علوم دینی حوزه نجف همواره تحت تعقیب بودند. طلبه‌های لبنانی نیز در این دوران با اتهامات مختلفی از جمله همکاری با حزب الدعوه عراق، همکاری با جنبش امل در لبنان و یا ارتباط با حزب بعث حاکم بر سوریه مواجه بودند.

فعالیت‌ها

جنبش‌های چپ مارکسیستی و کمونیستی در آن دوران در البازوریه بسیار فعال بودند؛ اما وی به جنبش اسلامی امل که امام موسی صدر آن را در لبنان پایه‌ریزی کرده بود، پیوست. دیری نگذشت که سیدحسن به‌عنوان نمایندۀ امل در البازوریه فعالیت سیاسی‌اش را گسترش داد. او در مسجد صدر شهر صور با یک روحانی مدرس علوم دینی به نام سیدمحمد الغروی آشنا شد و با کمک او برای ادامه تحصیلات حوزوی به نجف رفت. او در آنجا سراغ آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر را گرفت اما او را به شخصی به نام سیدعباس موسوی معرفی کردند و در اولین دیدارش با موسوی در ابتدای گفت‌وگو سعی کرد از لهجۀ لبنانی دوری کند و با عربی فصیح صحبتش را آغاز کرد.

نصرالله به دلیل فشارهای موجود در عراق به لبنان برگشت و در حوزۀ علمیه بعلبک مشغول به تحصیل و تدریس شد. در کنار تحصیلات حوزوی، سید از آموزش‌های نظامی غافل نماند و دوره‌های مختلف چریکی را پشت‌سر گذاشت. سیدحسن نصرالله به دلیل توانایی‌ در مدیریت و فرماندهی، به‌عنوان نماینده جنبش امل در درۀ بقاع منصوب شد. در سال ۱۹۸۲ با آغاز اشغال لبنان، جنبش امل به ۲ جریان تقسیم شد، ‌ جریان اول به رهبری نبیه‌ بری، خواهان قرارگرفتن نیروهای جنبش در کنار جبهه نجات ملی بود و جریان دوم که سیدعباس موسوی و سیدحسن نصرالله آن را رهبری می‌کردند، خواستار حفظ نیروهای اصولگرای شیعی و سازماندهی آنها برای رویارویی با اشغالگران اسرائیلی بود.

مهمترین دلیل نیروهای اصولگرای شیعی در ملحق نشدن به نیروهای جبهه نجات ملی وجود شخصیتی چون بشیر جمیل بود. چرا که بشیر جمیل در کنار روابطش با رژیم صهیونیستی به دنبال ریاست‌جمهوری لبنان بود. از اینجا بود که هسته‌های اولیه حزب‌الله شکل‌گرفت و با ملحق شدن نیروهای اصولگرا به تشکیلات جدید، این سازمان در ساختار سیاسی - نظامی لبنان عرض اندام کرد. در ابتدای تشکیل حزب‌الله، سیدحسن ۲۲ ساله بود و به‌عنوان یک نیروی تبلیغاتی برای جذب جوانان شیعی برای پیوستن به حزب کار می‌کرد. پس از مدتی وی به سمت معاون دفتر حزب در بیروت در کنار ابراهیم امین السید ایفای مسئولیت کرد تا اینکه معاونت اجرایی حزب که به منظور تنفیذ مصوبات شورای مرکزی حزب‌الله ایجاد شده بود، تأسیس شد. سید حسن نصرالله در این زمان به سمت معاون اجرایی حزب مشغول به کار شد. پس از آن برای ادامه تحصیلات حوزوی راهی قم شد و پس از مدتی به دلیل اختلافات تنش‌زای جنبش امل و حزب‌الله دوباره به لبنان برگشت.

مبارزه علیه اسرائیل

سیدحسن نصرالله از همان آغاز هدایت حزب‌الله لبنان موضعی تهاجمی علیه اسرائیل اتخاذ کرد. یک سال پس از دبیرکلی وی در حزب‌الله در سال ۱۹۹۳ م، تعداد ۲۶ سرباز اسرائیلی در نزاع طرفین توسط حزب‌الله کشته شدند. جنگ حزب‌الله علیه اسرائیل برای عقب راندن اسرائیل از جنوب لبنان ادامه پیدا کرد. تعداد کشته‌های سربازان اسرائیلی در سال ۱۹۹۷ م، به ۴۰ تن رسید. با سخت شدن شرایط اسرائیل مجبور به ترک خاک لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی شد. پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و کشته شدن پسرش سیدهادی در جنگ در سال ۱۹۹۷ م، موجب محبوبیت سیدحسن نصرالله در جنوب لبنان شد.

سیدحسن نصرالله به دلیل همین تهدیدات در سال‌های اخیر کمتر در انظار عمومی حاضر می‌شود و تیم حفاظتی ۱۵۰ نفره مسئولیت حفاظت وی را بر عهده دارد. این تیم حفاظت را عماد مغنیه ایجاد کرد. و اکنون ابو علی جواد مسئولیت این تیم را بر عهده دارد. وی که داماد سیدحسن نصرالله است و به سپر سید معروف است دوره‌های متعدد و پیچیده نظامی را در ایران گذرانده‌ است.

دبیرکل حزب الله

در سال ۱۹۹۲ م، سیدعباس موسوی دبیرکل حزب‌الله لبنان و استاد سیدحسن به دست صهیونیست‌ها ترور شد. با آمدن نصرالله به صدر حزب، تشکیلات شیعه لبنان از جرگه دفاعی و نظامی امنیتی فراتر رفت و حوزه جدیدی برای حضور حزب‌الله در ساختار سیاسی لبنان تعریف کرد. به‌گونه‌ای که در انتخابات پارلمانی لبنان در سال‌های ۱۹۹۶، ‌ ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ م، همواره بر حضور نمایندگان جنبش حزب‌الله در پارلمان افزوده شده است.

پیروزی چشمگیر حزب‌الله به رهبری سیدحسن نصر الله و اخراج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان در سال۲۰۰۰ م، هیچ وقت از خاطره‌ها فراموش نخواهد شد.

سیدحسن نصر الله پس از صبحی الطفیلی و سیدعباس موسوی، سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان است و همواره یکی از اهداف اصلی سرویس‌های جاسوسی و تروریستی رژیم صهیونیستی به حساب می‌آید. وی در سال ۱۹۹۷ م، سیدهادی پسر ارشدش را در رویارویی با نیروهای اسرائیلی در جنوب لبنان از دست داد[۱].

شهادت

سرانجام سید حسن نصر الله پس از چندین بار ترور ناموفق در سال‌های ۲۰۰۴ م، ۲۰۰۶ م و ۲۰۱۱ م، در شامگاه جمعه، 27 سپتامبر سال 2024 م، برابر با 6 مهرماه سال 1403 ش، در حمله هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی ، به محلات مسکونی منطقه حاره حریک در ضاحیه بیروت به شهادت رسید.

واکنش‌ها

حزب الله لبنان

بِسْمِ اللَّـهِ الرحمن الرَّحِيمِ.   فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ وَمَن يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا [نساء–74]   صَدَقَ الله العَلي العَظِيم.

جناب استاد، سرور مقاومت، بنده صالح، به عنوان شهیدی بزرگ، رهبری شجاع، دلاور، مؤمنی حکیم، بصیر و مؤمن در جوار پروردگار و رضای او حرکت کرده و به قافله جاویدان شهدا کربلای نورانی در سفر الهی ایمان در رکاب پیامبران و امامان شهید پیوسته است. جناب سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان به شهدای بزرگ و جاویدالاثر خود پیوست که قریب به سی سال در راه آنان بود و در این مدت آنان را از پیروزی تا پیروزی رهبری کرد و جانشین سرور و سالار شهیدان مقاومت اسلامی در سال 1992 م، شد. آزادی لبنان در سال ۲۰۰۰ م، و تا پیروزی الهی و پایدار در سال ۲۰۰۶ م، و سایر نبردهای افتخار و رستگاری تا نبرد حمایت و قهرمانی در حمایت از فلسطین، غزه و مردم مظلوم فلسطین. مصیبت وارده را به صاحب عصر و زمان (رضوان الله تعالی علیه)، ولی امر مسلمین حضرت سید علی خامنه ای (مدظله العالی) سایه اش بلند، مراجع عظام، مجاهدین، مؤمنین، تسلیت عرض می‌نماییم. به ملت مقاومت، مردم صبور و مجاهد ما، همه ملت اسلام، همه آزادگان و مستضعفان جهان و خانواده محترم و صبور ایشان، به جناب آقای سید حسن نصرالله رضوان، دبیرکل حزب الله لبنان تبریک می گوییم خداوند متعال به او به عنوان شهید راه بیت المقدس و فلسطین تسلیت عرض می نماییم، فرمان امام حسین (علیه‌السلام) را برآورده سازد همرزمان شهیدی که در پی یورش خائنانه صهیونیست‌ها به حومه جنوبی به موکب پاک و مقدس او پیوستند. رهبری حزب الله به بالاترین، مقدس ترین و گرانقدرترین شهید در سفر پر فداکاری و شهید عهد می بندد که به جهاد خود در مقابله با دشمن، حمایت از غزه و فلسطین و دفاع از لبنان و استوار و شریف آن ادامه دهیم. مردم و به مجاهدان سرافراز و دلاوران پیروز و پیروز مقاومت اسلامی و شما امانت شهید عزیز هستید و شما برادران او هستید که سپر تسخیر ناپذیر او و تاج دلاوری و رستگاری رهبر ما بودید استاد همچنان با اندیشه و روح و خط و رویکرد مقدس خود در میان ماست و در عهد وفاداری و پایبندی به مقاومت و فداکاری تا پیروزی هستید.

شنبه 28 سپتامبر 2024 م، مصادف با ۲۴ ربیع الاول ۱۴۴۶ ق.

حماس

حماس در این بیانیه آورده است: شهادت سید حسن نصرالله و جمعی از برادران فرمانده وی که در نبرد طوفان‌الأقصی و راه قدس و پشتیبانی از ملت فلسطین و مقاومت قهرمان آن در مقابله با دشمن صهیونیستی به شهادت رسیدند، به ملت فلسطین، امت عربی و اسلامی و آزادگان جهان تسلیت می‌گوییم و صمیمانه همدری و همبستگی خود را با ملت برادر لبنان و برادران حزب‌الله و مقاومت اسلامی در لبنان اعلام می‌کنیم.

حماس همچنین حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی به ساختمان‌های مسکونی در حاره حریک در ضاحیه جنوبی بیروت را به شدت محکوم کرد و افزود: این یک اقدام تروریستی بزدلانه و جنایت فجیع است که بار دیگر خوی وحشی‌گری و خونخوار بودن این رژیم را ثابت کرد، رژیمی که همه ارزش‌ها، هنجارها و معاهدات بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد و آشکارا امنیت و صلح جهانی را در سایه سکوت و ناتوانی بین‌المللی، تهدید می‌کند.

جنبش حماس همچنین تأکید کرد: با کمال افتخار و سربلندی، زندگی و مسیر مملو از جانفشانی سید حسن نصرالله در راه آزادسازی قدس و مسجدالأقصی، مواضع شرافتمندانه وی در حمایت از ملت فلسطین و مقاومت قهرمان و حقوق مشروع آن و نیز پافشاری وی برای تداوم جبهه پشتیبانی قهرمانانه از ملت فلسطین و مقاومت آن در نبرد طوفان الأقصی را یادآور می‌شویم. او با وجود همه چالش‌های بزرگ به حمایت از ملت فلسطین و مقاومت قهرمان آن ادامه داد تا اینکه به شهادت رسید.

در این بیانیه آمده است که رژیم صهیونیستی مسئول کامل این جنایت وحشیانه و پیآمدهای خطرناک آن برای امنیت و ثبات منطقه است؛ همچنانکه دولت آمریکا نیز مسئول حمایت سیاسی، دیپلماتیک، نظامی، امنیتی و اطلاعاتی از این رژیم و نیز مسئول سکوت و شانه خالی کردن از توقف تروریسم روزافزون صهیونیستی علیه ملت‌های فلسطین و لبنان است.

حماس همچنین بر همبستگی مطلق خود و ایستادگی در کنار برادران حزب‌الله و مقاومت اسلامی لبنان که در نبرد طوفان الأقصی و دفاع از مسجد الأقصی مشارکت داشتند، تأکید کرد.

در بیانیه حماس همچنین با اشاره به اینکه خون پاک شهدای لبنان با خون کاروان شهدای نوار غزه و کرانه باختری آمیخته شده است، تأکید کرد که خون این شهدا دامن دشمن صهیونیستی را خواهد گرفت.

حماس افزود: تاریخ ثابت کرده است که هر گاه یکی از رهبران مقاومت به شهادت می‌رسد، نسلی از رهبران شجاع، قوی‌تر و مصمم‌تر برای رویارویی با دشمن صهیونیستی جانشین او می‌شود تا اینکه دشمن، نابود شده و از سرزمین و منطقه ما بیرون رانده شود، مطمئن هستیم که این همه جنایت‌ها و ترورهای رژیم اشغالگر، تنها، پافشاری و قاطعیت مقاومت برای ادامه راه شهدا و وفاداری به جانفشانی‌های آن و ادامه راه مقاومت و پایداری تا پیروزی و نابودی اشغالگران را بیشتر خواهد کرد.

مقام معظم رهبری

بِسْمِ اللَّـهِ الرحمن الرَّحِيمِ.   ... إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ [بقره–156]  

ملت عزیز ایران، امت بزرگ اسلامی

مجاهد کبیر، پرچمدار مقاومت در منطقه، عالم بافضیلت دینی، و رهبر مدبر سیاسی، جناب سید حسن نصرالله رضوان‌الله‌ علیه، در حوادث دیشب لبنان به فیض شهادت نائل آمد و به ملکوت پرواز کرد. سید عزیز مقاومت پاداش دهها سال جهاد فی سبیل الله و دشواریهای آن را در خلال یک پیکار مقدس دریافت کرد. در حالی شهید شد که سرگرم طراحی برای دفاع از مردم بی‌پناه ضاحیه‌ بیروت و خانه‌های ویران‌شده و عزیزان پرپرشده‌ی آنان بود، همچنانکه دهها سال برای دفاع از مردم ستمدیده‌ِ‌ی فلسطین و شهر و روستای غصب‌شده و خانه‌های تخریب‌شده و عزیزان قتل‌عام‌شده‌ِ‌ی آنان طرّاحی و تدبیر و جهاد کرده بود. فیض شهادت پس از اینهمه مجاهدت حق مسلم او بود.

دنیای اسلام، شخصیتی باعظمت را؛ و جبهه‌ی مقاومت پرچمداری برجسته را، و حزب الله لبنان رهبری کم‌نظیر را از دست داد، ولی برکات تدبیر و جهاد چند ده ساله‌ی او هرگز از دست نخواهد رفت. اساسی که او در لبنان پایه‌گذاری کرد و به دیگر مراکز مقاومت، جهت بخشید، با فقدان او نه تنها از میان نخواهد رفت، که به برکت خون او و دیگر شهیدان این حادثه استحکام بیشتر خواهد یافت. ضربات جبهه‌ مقاومت بر پیکر فرسوده و رو به زوال رژیم صهیونی، بحول و قوه‌ی الهی کوبنده‌تر خواهد شد. ذات پلید رژیم صهیونی در این حادثه، به پیروزی دست نیافته است.

سید مقاومت، یک شخص نبود، یک راه و یک مکتب بود، و این راه همچنان ادامه خواهد یافت. خون شهید سید عباس موسوی بر زمین نماند، خون شهید سید حسن هم بر زمین نخواهد ماند.

اینجانب به پدر بزرگوار و همسر گرامیِ سید عزیز که پیش از او فرزندش سید هادی را نیز در راه خدا داده، و به فرزندان گرامیش و به خانواده‌های شهیدان این حادثه و به یکایک افراد حزب الله و به مردم عزیز و مقامات عالیه‌ لبنان، و به سراسر جبهه‌ مقاومت، و به مجموع امت اسلامی، شهادت نصرالله بزرگ و یاران شهیدش را تبریک و تسلیت عرض میکنم و در ایران اسلامی پنج روز عزای عمومی اعلام مینمایم. خداوند آنان را با اولیائش محشور فرماید.

والسلام علی عبادالله الصالحین. سید علی خامنه‌ای، ۱۴۰۳/۷/۷.

نگارخانه

جستارهای وابسته

پانویس