عماریه
عمّاریه شاخهای از فرقۀ «فطحیه» و از یاران عمّار بن موسی ساباطی بودند.
تاریخچه
این فرقه رشته امامت را به امام جعفر صادق (علیهالسلام) کشانیده و پس از وی به امامت عبداللّه افطح قائل شدند که یکی از مهمترین فرزندان امام بود. البته عبدالکریم شهرستانی نامی از این فرقه نبرده است، ولی مقریزی آن را معمریه و منسوب به معمر دانسته است.
رهبر فرقه
پیشوای این فرقه شخصی به نام عمار بن موسی ساباطی از موالیان و کنیهاش ابوالیقظان بود. وی از اصحاب جعفر بن محمد (صادق) و امام موسی کاظم (علیهالسلام) بهشمار میرفت. شیخ طوسی در برخی از تعابیر او را از اصحاب امام جعفر صادق (علیهالسلام) و بعضی دیگر، از یاران امام موسی کاظم (علیهالسلام) بر شمرده است. وی در اصل کوفی و ساکن مدائن بود. نجاشی مینویسد که ابوالفضل عمار بن موسی ساباطی از موالی بود و دو برادر او قیس و صباح از حضرت امام جعفر صادق (علیهالسلام) روایت میکردند. کشی مینویسد او از اصحاب حضرت رضا (علیهالسلام) بود و فطحی به شمار میرفت. بعضی از محدثان او را ضعیف و فاسدالمذهب دانستهاند. مقریزی «عماریه» را از شیعیان بنی العباس ذکر کرده و ابن حزم مینویسد که فرقهای از شیعیان بنیعباس قائل به نبوت عمّار نامی ملقب به «خدّاش» شدند و اسد بن عبداللّه برادر خالد بن عبداللّه القسری خداش را دستگیر کرده به قتل رساند. البته به نظر میرسد که عماری که نامش در عبارت اخیر آمده غیر از عمار نخستین است که از شیعیان «فطحی» بوده است[۱]،[۲]،[۳]،[۴]،[۵]،[۶]،[۷]،[۸]،[۹].
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 337 با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ شیخ طوسی؛ رجال الطوسى؛ نجف؛ تحقیق سید محمد صادق بحر العلوم؛ سال 1937 میلادی؛ ص 117.
- ↑ کشی محمد بن عمر بن عبدالعزیز؛ رجال کشى (فهرست)؛ ص 206.
- ↑ نجاشی ابوالعباس احمد بن علی؛ رجال نجاشى؛ بمبئى، سال 1317 هجری قمری؛ ص 256.
- ↑ اشعری ابوالحسن؛ مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین؛ مصر؛ مجلد اول، سال 1950 میلادی، مجلد دوم سال 1954 میلادی ص 28.
- ↑ بغدادی عبدالقاهر؛ الفرق بین الفرق؛ به اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثرى؛ قاهره؛ سال 1948 میلادی؛ ص 39.
- ↑ مقریزی ابوالعباس، قاهره؛ سال 1930- 1911 میلادی؛ ج 2، ص 351.
- ↑ ابن حزم اندلسی؛ الفصل فى الملل و الاهواء و النحل؛ مصر؛ سال 1347 هجری قمری؛ ج 4، ص 142.
- ↑ اشعری قمی سعد بن عبدالله؛ المقالات و الفرق؛ تحقیق محمد جواد مشکور؛ تهران؛ سال 1963 میلادی؛ ص 233.